Μια μαρτυρία του γέροντος Φιλοθέου Ζερβάκου σχετικά με την ταπείνωση του π. Ευσεβίου Ματθόπουλου είναι πολύ εύγλωττη:

«Αδελφός τις μοί διηγήθη λέγων. Επήγα ποτέ εις επίσκεψιν του π. Ευσεβίου και δια να τον ερωτήσω διά τινας απορίας που είχον. Και ενώ συζητούσαμε, θαυμάσας την σύνεσιν, την σοφίαν και διάκρισίν του και ενθουσιασθείς δια την ορθήν και συνετήν λύσιν των αποριών μου, τω είπον:

“Πάτερ Ευσέβιε, είσθε Άγιος”.

Μόλις ήκουσε την λέξιν “Άγιος”, εταράχθη και όλως τεταραγμένως μοι είπεν:

“Εγώ Άγιος; Επλανήθης, εψεύσθης, άνθρωπε. Να τι είμαι”.

Και άρχισε να πτύη τον εαυτό του, τα ενδύματά του, τας χείρας του, και να χρίη το πρόσωπόν του με πτύσματα και να λέγη:

“Όχι, δεν είμαι άγιος, είμαι κατάπτυστος”.

Ελυπήθην, μοι είπεν ο αδελφός, ότι έγινα αιτία να στεναχωρηθή τόσον πολύ, και ιδών ότι εξηκολούθει να υβρίζη και να κατηγορή εαυτόν, τω είπον:

“Συγχώρησόν μοι, πάτερ Ευσέβιε, δεν είσαι άγιος”.

Ευθύς ησύχασε και με ιλαρότητα και ημερότητα μοι λέγει:

“Τώρα είπες την αλήθειαν, να είσαι συγχωρημένος, αλλά εις το εξής να μη λέγης ψεύματα”».

(Όλος ιερωμένος Θεω, εκδ. "ο Σωτήρ", 2007, σελ. 30-31)

Είναι ανάγκη να εξετάσουμε τον εαυτό μας " εφ' όλης της ύλης ", όπως λέμε στο σχολείο.
Όλοι οι άνθρωποι,δεν έχουν τις ίδιες αδυναμίες και τα ίδια πάθη. Επίσης, ο καθένας μας
δεν είναι επιρρεπής σε όλα μαζί τα πάθη. Συνεπώς, πρέπει να ερευνήσουμε τη συνείδησή μας
με το φως του ευαγγελίου του Χριστού,για να δούμε τις δικές μας αμαρτίες και ιδιαιτέρως
τις χρόνιες αμαρτωλές μας συνήθειες,τα πάθη μας. Και στην κατανίκησή τους να εστιάσουμε
τον αγώνα μας με την καθοδήγηση έμπειρου ιερέα - πνευματικού πατέρα.
Το παρακάτω περιστατικό δείχνει χαρακτηριστικά τι σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε...
διαβασμένοι εφ' όλης της ύλης:

" Ένα ζευγάρι πήρε τη χαρτοσακκούλα με τα φαγητά που παρήγγειλε σε κατάστημα φαστ-φουντ
επί της εθνικής οδού.
Στην συνέχεια, πηγαίνοντας λίγο παραπέρα, σταμάτησαν να φάνε. Ξετυλίγοντας το πακέτο της σακκούλας
οι άνθρωποι σοκαρίστηκαν! Αντί για τα φαγητά τους, είδαν δεσμίδες με χαρτονομίσματα.
Αμέσως γύρισαν πίσω, για να επιστρέψουν τα χρήματα. Είπαν: "Δεν είναι δυνατόν να κλέψουμε τον κόπο
τόσων ανθρώπων, έστω και αν δεν μας πήρε κανείς είδηση".
Φθάνοντας στο κατάστημα, είδαν περιπολικά της αστυνομίας και ένα συνεργείο τηλεόρασης.
Όλοι νόμιζαν πως επρόκειτο για ληστεία! Ο διευθυντής του καταστήματος μόλις έμαθε τι πραγματικά συνέβη,
χαρούμενος αλλά και έκπληκτος για το γεγονός, είπε στο ζεύγος:
-Απόψε, θα είστε πρώτο θέμα στο δελτίο ειδήσεων, για την τιμιότητά σας. Θα βροντοφωνάξω σε όλους
ότι ακόμη υπάρχουν έντιμοι και ενάρετοι άνθρωποι στον κόσμο, για να γίνετε παράδειγμα προς μίμηση!
-Σας παρακαλώ, όχι δημοσιότητα. Το χρέος μας κάναμε, απάντησε ταραγμένος ο άνδρας.
-Μα τι λέτε; Επιστρέψατε τόσο πολλά χρήματα, και, τουλάχιστον να μην σας επαινέσουμε δημοσίως;
Σε κατάσταση πανικού, ο άνδρας είπε:
-Σας ικετεύω, όχι δημοσιότητα . Η κυρία που συνοδεύω δεν είναι σύζυγός μου!..."

Ένα ακόμη κωμικοτραγικό παράδειγμα του πως εννοούμε το καλό και το κακό στην ζωή μας.Ο άνθρωπος
της ιστορίας μας θεωρούσε κλοπή το να κρατήσει μεγάλο χρηματικό ποσό που του έπεσε στα χέρια,
ενώ θα μπορούσε να το κάνει χωρίς καν τον κίνδυνο να τον συλλάβουν! Ταυτόχρονα, όμως με άνεση,
απατούσε την γυναίκα του!
Πόσο αληθινά είναι τα λόγια του αποστόλου Ιακώβου: " Όποιος τηρήσει όλες τις διατάξεις του νόμου
και παραβεί μία, θεωρείται ένοχος παράβασης όλου του νόμου".(Ιακ.2,10).
Παράβαση του νόμου του Χριστού είναι η κάθε αμαρτία. Και κάθε αμαρτία σημαίνει χωρισμό από τον Χριστό.

Από το βιβλίο του Αρχ. Νίκωνος Κουστίδη: "Από το Άγχος στην Αναψυχή".

Το καροτσάκι με τον ανάπηρο. 

Ο τ. Σύμβουλος της Επικρατείας και πρώην πρόεδρος της Δημοκρατίας Μ. Χ. Στασινόπουλος διηγείται το εξής χαρακτηριστικό γεγονός:
Ήταν στα φοβερά χρόνια της Κατοχής, γράφει. Είχα κατορθώσει από το Ηράκλειο της Αττικής όπου κατοικούσα, να φθάσω εν μέρει με ποδήλατο εν μέρει με τραμ, ως το Συμβούλιο της Επικρατείας εγκαίρως για την πρωινή συνεδρίασή μας. Έξω από τα Παλαιά Ανάκτορα, στη λεωφόρο Β. Σοφίας, διέκρινα στο απέναντι πεζοδρόμιο έναν γνωστό μου να κυλάει το καροτσάκι ενός αναπήρου πολέμου, για να το περάσει από τη μια μεριά του δρόμου στην άλλη. Ήταν ο συνάδελφός μου Δ.Μ. Δεν ήταν όμως και τόσο εύκολο να περάσει ανάμεσα στην κίνηση ιδίως στα στρατιωτικά αυτοκίνητα (σηματοδότες δεν υπήρχαν) και καθυστερούσε.
Όταν έφθασα στο γραφείο μου, ο συνάδελφός μου δεν είχε ακόμα φανεί. Η ώρα ενάρξεως της συνεδριάσεως είχε περάσει από αρκετά λεπτά κι ο τότε Πρόεδρος Π. Πουλίτσας δυσφορούσε πολύ. Στο Συμβούλιο της Επικρατείας, η τήρηση της ώρας ενάρξεως ήταν παράδοση σταθερή… Η ώρα περνούσε, όταν κάποτε, φάνηκε ο συνάδελφος λαχανιασμένος.
-Με συγχωρείτε, κύριε Πρόεδρε, είπε.
Ο Πρόεδρος τον υπεδέχθη σχεδόν θυμωμένος, σχεδόν τον επέπληξε για την καθυστέρηση, με ύφος αυστηρό, οφειλόμενο στον εκνευρισμό του.
Λοιπόν, ο συνάδελφός μου δεν απάντησε τίποτα. Εψιθύρισε μόνο και πάλι ένα «με συγχωρείτε», φόρεσε σιωπηλός την τήβεννό του και μπήκαμε στο ακροατήριο.
Εγώ παρηκολούθησα τη σκηνή χωρίς να παρέμβω. Η στιγμή ήταν ακατάλληλη μπροστά σε τόσους ανθρώπους. Αλλά κατά τη διάρκεια της συνεδριάσεως, εκοίταζα επίμονα τον συνάδελφό μου και τον εκαμάρωνα.
-Να, σκεπτόμουνα, η πραγματική, η ειλικρινά καλή πράξη. Άλλοι κάνουν κάτι καλό, και το διαλαλούν δυνατά. Αυτός εδώ ο άνθρωπος, έκαμε το καλό, πέρασε τον άγνωστο ανάπηρο στο δρόμο, άργησε, επετιμήθη για την αργοπορία και δεν αποκαλύπτει τίποτα. Τιμωρείται, λοιπόν, για το καλό που έκανε, και πάλι το κρατάει κρυφό. Αυτή είναι η τέλεια καλή πράξη.

(Σχόλια σε μικρά και μεγάλα γεγονότα, επιμέλεια Ι.Γ. Αλεξίου, Χριστιανική στέγη Καλαμάτας, σελ. 81-83)

(από το βιβλίο της Νίνα Πάβλοβα "Η ημέρα του αρχαγγέλου Μιχαήλ").

Ένα αγοράκι από το οικοτροφείο εγκαταλελειμμένων παιδιών έμεινε ένα βράδυ στο σπίτι μου και μου έλεγε:
- Σ'εμάς στο οικοτροφείο,η οικονόμος όταν πίνει αρχίζει αμέσως να βρίζει τις μητέρες μας που εγκατέλειψαν
τα παιδιά τους!
- Εσύ την κρίνεις την μητέρα σου;
- Όχι.Εγώ αγαπώ τόσο πολύ τον Ιησού Χριστό,που έχω εμπιστοσύνη σε όλα τα λόγια Του.
Ο Κύριος δεν μας είπε να αγαπάμε μόνο τις καλές μαμάδες,ενώ εάν μας εγκαταλείψουν να τις περιφρονούμε.
Μπορεί η μαμά να είχε μια ζωή τόσο δύσκολη,που θα πρέπει να την λυπάμαι!
Το παιδάκι σώπασε για αρκετή ώρα και ξάφνου είπε:
- Εγώ οπωσδήποτε θα συναντηθώ με την μαμά.
Όλοι θα μαζευτούμε κοντά στον Ιησού Χριστό και θα γνωρίσουμε ο ένας τον άλλον.
Θα την πλησιάσω και θα της πω: " Μαμά,εγώ είμαι.Πως έζησες στη γη μανούλα μου; "

Αν ένα μικρό παιδί,αγαπώντας τον Χριστό,βρήκε την δύναμη να συγχωρήσει την μητέρα που το πέταξε,
τότε κανείς δεν δικαιολογείται να μην μπορεί να φτάσει σε τέτοιες και παρόμοιες κορυφές αγιότητας!

Απόσπασμα από το βιβλίο του Αρχιμ.Νίκωνα Κουτσίδη (Από το Άγχος στην Αναψυχή).

Ευχή πρό τού ύπνώσαι. Τού άγίου Έφραίμ τού Σύρου.

Κύριε Ίησού Χριστέ ό Θεός ήμών, ό τήν άγίαν σου Μητέρα τιμιωτέραν άναδείξας πασών τών έπουρανίων δυνάμεων,

αύτός, Πανάγαθε, διά τών πρεσβειών αύτής καί πάντων σου τών άγίων, παρακληθήτι καί συγχώρησόν μοι τώ άνάξιω δούλω σου,

εί τι ήμαρτον σήμερον ώς άνθρωπος, μάλλον δέ ώς άπάνθρωπος, τά έκούσια μου πταίσματα καί τά άκούσια,

τά έν γνώσει καί έν άγνοία, τά έκ συναρπαγής καί άπροσεξίας καί πολλής μου ραθυμίας καί άμελείας γεγενημένα,

είτε τό όνομά σου τό άγιον ώμοσα, είτε έπιόρκησα, ή έκλεψα, ή έψευσάμην, ή φίλος παρέβαλε πρός έμέ καί παρείδον αύτόν,

ή άδελφόν έθλιψα καί παρεπίκρανα, ή ίσταμένου μου έν προσευχή καί ψαλμωδία ό νούς μου ό πονηρός είς τά πονηρά καί βιωτικά περιεπόλευσεν,

ή παρά τό πρέπον έτρύφησα, ή εύτράπελα έλάλησα, ή άφρόνως έγέλασα, ή έκενοδόξησα, ή ύπερηφανευσάμην,

ή κάλλος μάταιον έθεασάμην καί ύπ’ αύτού έθέλχθην τόν νούν,

ή τά μή δέοντα έφλυάρησα, ή τό έλάττωμα τού άδελφού περιεργασάμην καί κατέκρινα αύτόν, καί τά έμαυτού άναρίθμητα έλαττώματα παρεβλεψάμην,

είτε τής προσευχής μου ήμέλησα, είτε τι άλλο πονηρόν ένενόησα.

Ταύτα πάντα καί άλλα, άπερ έπραξα καί ού μέμνημαι, συγχώρησον μοι ό Θεός τώ άχρείω δούλω σου, καί έλέησον με ώς άγαθός καί φιλάνθρωπος, ίνα έν είρήνη κοιμηθώ καί ύπνώσω ό άσωτος έγώ,

δοξάζων σε σύν τώ Πατρί καί τώ παναγίω καί άγαθώ καί ζωοποιώ σου Πνεύματι, νύν καί άεί καί είς τούς αίώνας τών αιώνων. Άμήν.

Μετάφραση στα νέα ελληνικά

Κύριε Ιησού Χριστέ, ο Θεός μας, συ που ανέδειξες την αγίαν σου Μητέρα τιμιωτέρα όλων των αγγελικών δυνάμεων,

Συ Πανάγαθε, με τις πρεσβείες της και όλων σου των αγίων, συγχώρησέ μου τον ανάξιο δούλο σου σ’ ό,τι αμάρτησα σήμερα σαν άνθρωπος, τα θεληματικά και τα αθέλητα σφάλματά μου, αυτά που ήξερα πώς είναι αμαρτία κι αυτά που δεν ήξερα, αυτά που έκανα από συναρπαγή και απροσεξία και αμέλεια, είτε ορκίστηκα στο άγιο Όνομά σου, είτε δε τήρησα τον όρκο μου, είτε βλασφήμησα μέσα μου, ή έκλεψα, ή είπα ψέματα, ή κάτι μου ζήτησε ένας φίλος μου και εγώ δεν τον πρόσεξα, ή έθλιψα και πίκρανα κάποιο αδελφό, ή όταν στεκόμουν να προσευχηθώ και να ψάλω ο νους μου γύριζε σε πονηρά και βιωτικά, ή παρά το πρέπον απόλαυσα, ή μίλησα απρόσεκτα, ή γέλασα χωρίς φρόνηση, ή κενοδόξησα, ή περηφανεύτηκα, ή είδα μάταιη ομορφιά και τράβηξε το νου μου, ή εφλυάρησα, ή περιεργάστηκα με διάθεση κατακρίσεως το ελάττωμα του αδελφού μου και τον κατέκρινα, παραβλέποντας τα δικά μου αναρίθμητα σφάλματα, είτε αμέλησα την προσευχή μου, είτε άλλο πονηρό σκέφθηκα.

Όλα αυτά και αλλά που έκανα και δεν θυμάμαι συγχώρησέ τα, Χριστέ μου, και ελέησέ με, γιατί είσαι αγαθός και φιλάνθρωπος, ώστε να κοιμηθώ ειρηνικά εγώ ο άσωτος και να σε δοξάζω, Κύριε Ιησού Χριστέ μου, μαζί με τον Πατέρα και το πανάγιο και αγαθό και ζωοποιό σου Πνεύμα και τώρα και πάντοτε και στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.

(απὸ τὸ «Αγιοπατερικὸ Προσευχητάρι», Ἐκδόσεις Ζύμη)

Μια μέρα βρισκόμουν σε ένα ταξί και πήγαινα στο αεροδρόμιο.

Το ταξί προχωρούσε στη δεξιά λωρίδα του δρόμου, όταν ξαφνικά ένα μαύρο αυτοκίνητο πετάχτηκε από ένα χώρο στάθμευσης ακριβώς μπροστά μας.

Ο οδηγός του ταξί πάτησε το φρένο, γλίστρησε και κατάφερε να μην χτυπήσει το άλλο αυτοκίνητο για λίγα μόλις εκατοστά.
Ο οδηγός του άλλου αυτοκινήτου κούνησε το κεφάλι του και άρχισε να μας φωνάζει.

Ο δικός μου οδηγός απλώς του χαμογέλασε και τον χαιρέτισε. Ήταν πολύ φιλικός απέναντί του. Έτσι τον ρώτησα:

«Γιατί το έκανες αυτό; Αυτός ο τύπος παραλίγο να καταστρέψει το αυτοκίνητό σου και να μας στείλει στο νοσοκομείο!».

Τότε εκείνος με δίδαξε κάτι που σήμερα πλέον ονομάζω «Η αλληγορία του απορριμματοφόρου».

Ο οδηγός μου εξήγησε ότι πολλοί άνθρωποι μοιάζουν με απορριμματοφόρα. Περιφέρονται γεμάτοι σκουπίδια, γεμάτοι πίκρα, θυμό και απογοήτευση.

Καθώς τα σκουπίδια τους γίνονται όλο και περισσότερα, χρειάζονται ένα μέρος να τα πετάξουν και μερικές φορές αυτό το μέρος μπορεί να είστε κι εσείς.

Μην το πάρετε όμως προσωπικά, απλώς χαμογελάστε τους, χαιρετίστε τους, ευχηθείτε τους να είναι καλά και φύγετε.
Δεν αξίζει να κουβαλάτε τα δικά τους σκουπίδια και να τα εξαπλώνετε και σε άλλους ανθρώπους στη δουλειά σας, στην οικογένειά σας ή και σε αγνώστους.

Από Ιερα Μονη Παναγιας Λαμπηδονας

Το ανέκδοτο.

Κάποιος Εβραίος βρήκε ένα Χριστιανό και του λέει: «Είσαι καλός Χριστιανός;». Λέει, «προσπαθώ». Του αστράφτει ένα χαστούκι.

Λέει: «Αν είσαι καλός Χριστιανός, στρέψε και το άλλο μάγουλο». Του έστρεψε και το άλλο. Του έδωσε άλλο χαστούκι. «Στρέψε πάλι». Του έδωσε άλλο. Έφαγε καμιά δεκαριά χαστούκια από τον Εβραίο και μάλιστα δυνατά. Του λέει τότε. «Τώρα παραδέχομαι ότι είσαι καλός Χριστιανός».

«Όχι», του λέει, «ακόμη είμαι μισός Χριστιανός. Τώρα θα γίνω ολόκληρος». Τον παίρνει τον Εβραίο, του δίνει ένα γερό ξύλο και του λέει˙ «“Δωρεάν ελάβετε, δωρεάν δότε” (Μθ 10, 8), λέει το Ευαγγέλιο. Τώρα», του λέει, «το τήρησα και στις δυο πλευρές το Ευαγγέλιο. Μέχρι πριν ήμουνα μισός, τώρα είμαι ολόκληρος».

Διότι εκεί πράγματι του χρειαζότανε και είχε αποτελέσματα˙ πολύ καλά του έκανε. (π. Επιφάνιος Θειδωρόπουλος)

Η σοβαρή ερμηνεία
Ματθαίου 5,39 Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν μὴ ἀντιστῆναι τῷ πονηρῷ(1)· ἀλλ᾿ ὅστις(2) σε ῥαπίσει(3) ἐπὶ τὴν δεξιὰν(4) σιαγόνα, στρέψον αὐτῷ καὶ τὴν ἄλλην(5)·
(3) «Όπως ακριβώς όταν λέει ότι αυτός που αποκαλεί τον αδελφό του ανόητο θα είναι ένοχος στη γέεννα, δεν το λέει μόνο για αυτήν την λέξη, αλλά και για κάθε κοροϊδία, έτσι λοιπόν και εδώ, δεν νομοθετεί αν μας ραπίζουν να το υποφέρουμε με γενναιότητα, αλλά και οτιδήποτε τυχόν πάσχουμε, να μην αναστατωνόμαστε. Για αυτό και εκεί επέλεξε την χειρότερη βρισιά, και εδώ το πιο ατιμωτικό θεωρούμενο χτύπημα, το χτύπημα στο σαγόνι, που είναι και το πιο υβριστικό» (Χρυσόστομος).
(4) Ή, το δεξί σαγόνι αναφέρεται ως πιο ευγενές μέλος, παρόλο που πιο φυσικό είναι να χτυπηθεί από το δεξί χέρι αυτού που χτυπά το αριστερό μάγουλο αυτού που χτυπιέται (L).
Ή, εννοείται εδώ το δεξί χέρι που χτυπά με το εξωτερικό χέρι το δεξί μάγουλο και έπειτα το αριστερό μάγουλο με την παλάμη (δ). Και οι δύο εκδοχές σοβαρές.
(5) «Διατάζει όχι μόνο να μην αμυνόμαστε, αλλά και περισσότερο να παραδίδουμε τον εαυτό μας σε αυτόν που χτυπά και να τον συγκρατούμε με την ανεξικακία και μεγαλοψυχία μας» (Ζιγαβηνός Ευθύμιος). Πρέπει αυτός που χαστουκίζεται να είναι διατεθειμένος να υπομείνει και άλλες ύβρεις, χωρίς να εκδικηθεί (L).
Καθόλου όμως δεν αποκλείει και τη χρήση του λόγου προς αυτόν που φέρεται έτσι άτοπα, αλλά μάλιστα προϋποθέτει ότι αυτή ακολουθεί μαζί με την μη αντίσταση και εξηγεί τους λόγους και τα αίτια της υποχώρησης, ότι δηλαδή αυτή δεν γίνεται από φόβο, αλλά από αγάπη. Για αυτό και ο Σωτήρας τον δούλο του αρχιερέα που τον χαστούκισε από τυφλό ζήλο, αμέσως τον νουθέτησε (δ).

Ιωάννου 18,22 ταῦτα δὲ αὐτοῦ εἰπόντος εἷς τῶν ὑπηρετῶν παρεστηκὼς ἔδωκε ῥάπισμα τῷ Ἰησοῦ εἰπών· οὕτως ἀποκρίνῃ τῷ ἀρχιερεῖ;
Ιωάννου 18,23 ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς(1)· εἰ(2) κακῶς ἐλάλησα(3), μαρτύρησον περὶ τοῦ κακοῦ(4)· εἰ δὲ καλῶς, τί με δέρεις(5);

(1) «Ρωτάνε λοιπόν κάποιοι, πώς δεν γύρισε και το άλλο μάγουλο ο Χριστός σε αυτόν που τον χαστούκισε…; Λέμε λοιπόν εμείς, ότι και η εντολή εκείνη εισηγήθηκε το να μην αμυνόμαστε, λόγω των ερίδων που προκαλούνται από αυτό. Και τώρα λοιπόν ο Χριστός δεν αμύνθηκε εναντίον αυτού που τον ράπισε· αλλά μάλλον χωρίς να τον σπρώξει ούτε να φύγει από αυτόν, ήταν έτοιμος και για άλλες πληγές· δικαιολογήθηκε όμως, για να μην δώσει την εντύπωση με τη σιωπή του ότι είναι αυθάδης, πράγμα για το οποίο και κατηγορήθηκε πριν» (Ζιγαβηνός Ευθύμιος).
«Δεν απαντά αληθινά και με πραότητα και δίκαια και ταυτόχρονα δεν προσφέρει όχι μόνο και το άλλο μάγουλο σε αυτόν που τον ράπισε, αλλά όλο το σώμα του να καρφωθεί στο ξύλο; Από εδώ έδειξε μάλλον, ό,τι χρειαζόταν να δειχτεί, δηλαδή ότι τα μεγάλα εκείνα παραγγέλματά του πρέπει να εκπληρώνονται όχι με σωματική επίδειξη, αλλά με προετοιμασία της καρδιάς. Διότι είναι δυνατόν και οργισμένος κάποιος ορατά να προβάλλει και το άλλο του μάγουλο. Αλλά πόσο καλύτερο είναι, όταν κάποιος εσωτερικά όντας ειρηνικός δίνει αληθινή απάντηση και με ήρεμη διάνοια φυλάει τον εαυτό του έτοιμο, για να υπομείνει επερχόμενα βαρύτερα παθήματα;» (Αυγουστίνος).
Ο Κύριος αποκρίνεται με πραότητα και ειρηνικά, ανακαλώντας τον υπηρέτη, όπως προηγουμένως και τον αρχιερέα στον τρόπο και την μέθοδο που άρμοζε στη νόμιμη έρευνα (τ)...
(Υπομνήματα Π.Ν. Τρεμπέλα στο κατά Ματθαίον & κατά Ιωάννην,μετάφραση π. Νικόλαος Πουλάδας)

- Γέροντα, όταν είμαι στενοχωρημένη, πώς θα βρω παρηγοριά;
- Να καταφύγης στην προσευχή. Και μόνον το κεφάλι σου να ακουμπήσης σε μια εικόνα, θα βρης παρηγοριά. Κάνε το κελλί σου σαν εκκλησάκι με εικόνες που σε αναπαύουν , και θα δης, θα βρίσκης μέσα σε αυτό πολλή παρηγοριά.
- Μερικές φορές, Γέροντα, κατά την ώρα της προσευχής ασπάζομαι τις εικόνες. Είναι σωστό;
- Σωστό είναι . Κανονικά έτσι πρέπει να ασπαζώμαστε τις εικόνες: Να ξεχειλίζη η καρδιά μας από αγάπη προς τον Χριστό, την Παναγία και τους Αγίους, και να πέφτουμε , να προσκυνούμε τις άγιες εικόνες τους.
Μια χρονιά , στις 26 Μαρτίου , που γιορτάζουμε την Σύναξη του Αρχαγγέλου Γαβριήλ , προσευχόμουν όρθιος μπροστά στις εικόνες του Χριστού και της Παναγίας. Για μια στιγμή βλέπω τον Χριστό και την Παναγία να κινούνται σαν ζωντανοί! «Χριστέ μου, είπα, ευλόγησέ με». Και, καθώς έπεφτα να προσκυνήσω, μια έντονη ευωδία γέμισε το κελλί. Με έπιασε τρέλλα! Το χαλάκι που είχα στρωμένο κάτω, αν και ήταν γεμάτο χώμα, ακόμη και αυτό ευωδίαζε. Έμεινα γονατιστός και ασπαζόμουν αυτό το χαλάκι. Τέτοια ευωδία!
- Γέροντα, όταν προσεύχωμαι, βοηθάει να φέρω στον νου μου την εικόνα του Χριστού;
- Κοίταξε, όταν προσεύχεσαι μπροστά σε μια εικόνα , η εικόνα βοηθάει, γιατί από την εικόνα περνάς στο εικονιζόμενο πρόσωπο . Όταν όμως προσεύχεσαι νοερώς και είσαι σκυμμένη με κλειστά τα μάτια , δεν πρέπει να φέρνης στην φαντασία σου εικόνες, γιατί μπορεί να το εκμεταλλευθή το ταγκαλάκι και να σου τα παρουσιάση σαν οράματα, για να σε πλανήση και να σου κάνει κακό.
Ιδίως η ευχή καλά είναι να γίνεται με καθαρό νου, χωρίς λογισμούς ή παραστάσεις, έστω κι αν αυτές είναι εικόνες του Χριστού ή παραστάσεις από την Αγία Γραφή, γιατί αυτό είναι επικίνδυνο, ιδιαίτερα για όσους έχουν πολλή φαντασία και υπερηφάνεια. Μόνον όταν έρχονται ρυπαροί ή βλάσφημοι λογισμοί, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε παραστάσεις από την Αγία Γραφή. Η καλύτερη όμως «παράσταση» είναι η συναίσθηση της αμαρτωλότητός μας και της αχαριστίας μας.

Γέροντος Παισίου Αγιορείτου-«Λόγοι Ζ΄Περί Προσευχής»

Η Εκκλησία μας καθόρισε όλες τις Τετάρτες και Παρασκευές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής να τελείται μία άλλη Λειτουργία, η Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων.

Κατά τη Λειτουργία αυτή δεν τελείται Θυσία, δε γίνεται δηλαδή μεταβολή του άρτου και του οίνου σε Σώμα και Αίμα Χριστού. Τα Τίμια Δώρα, ο Άρτος και ο Οίνος είναι έτοιμα, έχουν προαγιασθή (γι' αυτό και λέγεται Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων) κατά την προηγηθείσα θεία Λειτουργία της Κυριακής, είναι πλέον Σώμα και Αίμα Χριστού, και απλώς προσφέρονται προς μετάληψη στους πιστούς.

Ο Ιερέας καθ' εκάστη Κυριακή κόπτει από το πρόσφορο τον λεγόμενο «Αμνόν», δηλαδή το τετράγωνο εκείνο τεμάχιο της σφραγίδας που γράφει ΙΣ-ΧΣ ΝΙ-ΚΑ, και το τοποθετεί επάνω στο ιερό Δισκάριο. Μετ' ολίγο, κατά τη στιγμή του «Σε υμνούμεν...», το τεμάχιον αυτό του άρτου θα μεταβληθεί δια της ευλογίας του Ιερέως σε αυτό τούτο το Σώμα του Κυρίου, όπως και ο οίνος, που είναι στο ιερό Ποτήριο, θα μεταβληθεί και αυτός σε αυτό τούτο το Αίμα του Κυρίου.

Όταν όμως βρισκόμαστε στη πένθιμο περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής, ο Ιερέας, κατά τη Θ. Λειτουργία της Κυριακής, δεν θα κόψει ένα μόνο τεμάχιο εκ της σφραγίδας του προσφόρου, ωσάν αυτό που είπαμε ανωτέρω, αλλά περισσότερα (συνήθως τρία), ανάλογα προς τον αριθμό των Λειτουργιών των Προηγιασμένων που θα τελέσει κατά την εβδομάδα.

Τα τεμάχια αυτά (που δεν κόπτονται όλα από ένα πρόσφορο, αλλ' ένα από κάθε πρόσφορο), θα τα ευλογήσει κατά την ώρα που πρέπει και αυτά θα μεταβληθούν σε Σώμα Χριστού. Από αυτά το ένα θα χρησιμοποιηθεί για τη θεία Μετάληψη της ημέρας εκείνης (Κυριακής), τα άλλα (συνήθως δύο) θα εμβαπτισθούν στο ιερό Ποτήριο, όπου το άγιο Αίμα του Κυρίου, και θα φυλαχθούν σε ειδικό κιβωτίδιο, το ιερό Αρτοφόριο, για τις Λειτουργίες των Προηγιασμένων Δώρων που θα γίνουν εντός της εβδομάδας. Κατ' αυτές τις Λειτουργίες ο Ιερέας θα προσφέρει στους πιστούς προς μετάληψη τα Προηγιασμένα αυτά Δώρα.

Η Λειτουργία των Προηγιασμένων είναι συνυφασμένη με Εσπερινό, είναι δηλαδή βραδινή. Αυτό έχει θεσπιστεί, διότι οι παλιοί Χριστιανοί κατά τις ημέρες της Μ. Τεσσαρακοστής διετέλουν τελείως άσιτοι (νηστικοί) μέχρι των εσπερινών ωρών. Μπορούσαν λοιπόν να εκκλησιαστούν και να κοινωνήσουν κατά τις εσπερινές ώρες. Σήμερα η Λειτουργία των Προηγιασμένων τελείται και κατά την εσπέρα συνηθέστερα όμως τελείται κατά τις πρωινές ώρες προς διευκόλυνση των πιστών.

Η Λειτουργία αυτή δεν έχει τον πανηγυρικό και θριαμβευτικό τόνο των άλλων Λειτουργιών, αλλά δεσπόζει σε αυτή το πένθιμο και κατανυκτικό στοιχείο.Η Λειτουργία των Προηγιασμένων τελείται όλες τις Τετάρτες και Παρασκευές της Μ. Τεσσαρακοστής. Κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα τελείται μόνο τις τρεις πρώτες μέρες αυτής (Μ. Δευτέρα, Μ. Τρίτη και Μ. Τετάρτη). Επίσης τελείται και κατά τις ημέρες εορτών ευρισκομένων εντός της περιόδου της Μ. Τεσσαρακοστής. Δεν τελείται κατά τα Σάββατα και τις Κυριακές της Μ. Τεσσαρακοστής. Ο Ιερέας, και αν κρατήσει τα ονόματα, δεν θα τα μνημονεύσει, στην Πρόθεση, αλλά θα τα αφήσει για τη Λειτουργία του Σαββάτου ή της Κυριακής. Επίσης, κατά τη Λειτουργία των Προηγιασμένων δε γίνονται μνημόσυνα.

Γέροντας Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος

Ιδού και κάτι από το βίο του Αγ. Γρηγορίου του Παλαμά:

«Καθώς ο άγιος ησύχαζε και προσευχόταν μυστικά στο Θεό, επειδή έφθασε η σεβάσμια εορτή του μεγάλου Αντωνίου, οι μαθητές του Γρηγορίου και συνασκητές ήταν όλοι μαζί στο θαυμαστό Ισίδωρο και εκεί επιτελούσαν την αγρυπνία ψάλλοντας και πανηγυρίζοντας, κατά το πρέπον, τον αρχηγό και καθηγητή και κοινό πατέρα των μοναχών το θείο Αντώνιο.

Αλλ’ ω του θαύματος, δεν έλειπε από την ιερή εκείνη αγρυπνία ούτε και αυτός ο μέγας εκείνος πατήρ ο Αντώνιος, αλλά και στα δύο μέρη φαινόταν παρών να συνεορτάζη λαμπρά και να συνεργή και να αποφασίζη τα πρέποντα˙ επειδή, εκεί όπου προσευχόταν με την ησυχία του ο Γρηγόριος, ιδού και έρχεται ξαφνικά θείο φώς, και τον περιλάμπει, καθώς και πολλές άλλες φορές˙ με το φως δε τούτο αντάμα ιδού φαίνεται και ο Μέγας Αντώνιος˙ ο οποίος και αφού στάθηκε μπροστά στα μάτια του Γρηγορίου, καλή μεν είναι, του λέει, και η μετά ησυχίας του νοός προσευχή, επειδή και το νοερό μάτι της ψυχής καθαρίζει και καταξιώνει τον άνθρωπο της θείας αποκαλύψεως των απορρήτων˙ όμως, σε κάποιους καιρούς, είναι αναγκαία και η συναναστροφή και αντάμωσι των ομοψύχων αδελφών, για να κάνετε από κοινού τις προσευχές και ψαλμωδίες και τα υπόλοιπα πνευματικά αγαθά˙ λοιπόν, πρέπει τώρα να πας και σε εκείνους τους αδελφούς, που αγρυπνούν και ψάλλουν, οι οποίοι έχουν μεγάλη ανάγκη από την επιστασία σου.

Αυτά του είπε, και αμέσως έγινε άφαντος ο θείος Αντώνιος˙ ο δε Γρηγόριος αμέσως εφάρμοσε την εντολή και έρχεται με χαρά στους φίλους, οι οποίοι, αφού τον δέχθηκαν με χαρά, όλη εκείνη τη νύχτα πέρασαν μαζί αγρυπνώντας και πανηγυρίζοντας». (Π, 101)

(αρχιμ. Ιωάννου Κωστώφ, "Η μητέρα μας η Εκκλησία", Σταμάτα 2014, σελ. 85-86)