«Μεταβέβηκεν εκ του θανάτου εις την ζωήν»
-Γέροντα, πονάτε;
-Εσύ τι λες; Αν δεν ξημερώσω απόψε, τότε θα έχω μεγάλη ήμερα
δεν θα βραδιάζει ποτέ ούτε θα ξημερώνει! Τον ήλιο κρατήστε τον εσείς!
-Γέροντα, όταν πλησιάζει ο καιρός να φύγη από αυτήν την ζωή
κάποιος που είναι τακτοποιημένος πνευματικά, άραγε πως νιώθει;
-Πού να ξέρω;
-Γέροντα, δεν σας είπε κανένας καμμιά φορά;
«Μεταβέβηκεν εκ του θανάτου εις την ζωήν», δεν λέει;
Άρα, αυτή η ζωή είναι θάνατος και ο θάνατος είναι μετάβαση
προς την αληθινή ζωή. Επομένως, πηγαίνει χαρούμενος προς την ζωή!
-Γέροντα, πολλοί Άγιοι έχουν δει ψυχές όταν φεύγουν από το σώμα.
Τι μορφή έχουν;
-Είναι σαν παιδάκια. Στην άλλη ζωή όλοι θα είναι όπως οι Άγγελοι
δεν θα υπάρχουν ούτε άνδρες ούτε γυναίκες ούτε γέροι ούτε γριές
ούτε μωρά όλοι θα είναι ένα φύλο, θα έχουν μια ηλικία. Γι’ αυτό,
και όταν δη κάνεις ψυχές που φεύγουν από την ζωή, τις βλέπει κατά
κάποιον τρόπο σαν μικρά παιδιά. Το πρόσωπό τους έχει τα χαρακτηριστικά του,
αλλά είναι σαν μικρού παιδιού.
Όταν έμενα στα Κελί του Τίμιου Σταυρού, επισκεπτόμουν καμμιά φορά
τον Γέρο Φιλάρετο. Ήταν ένα ευλαβέστατο γεροντάκι που έμενε σε ένα
κοντινό Κελί. Επί δεκαπέντε χρόνια, μέχρι που αρρώστησε και ο ίδιος,
διακονούσε τον υποτακτικό του Πατέρα Βαρθολομαίο, που έπασχε από πάρκινσον.
Την τελευταία φορά που πήγα στα Κελί του, τον βρήκα πεσμένο κάτω.
Είχε έναν μήνα που δεν έτρωγε τίποτε έπινε μόνο λίγο νερό.
Ούτε να ξαπλώσει μπορούσε κοιμόταν με τα παπούτσια, καθιστός
και ακουμπισμένος στον τοίχο. Τα ρούχα του ήταν κολλημένα στα σώμα του
και τα παπούτσια του γεμάτα υγρά, γιατί είχαν ανοίξει τα πόδια του
και έβγαζαν αίμα και νερό! Αλλά αυτός αντιμετώπιζε όλη αυτήν την κατάσταση
σαν να μη συνέβαινε τίποτε και αυτά, έλεγε, είναι ευλογία από τον Θεό».
Τον σήκωσα λοιπόν και παρακάλεσα τον Πατέρα Βαρθολομαίο να μείνω
τα βράδυ στο Καλύβι τους, για να τους συμπαρασταθώ, Αλλά εκείνος δεν δέχθηκε.
Μου είπε να πάω την άλλη μέρα. Τα μεσάνυχτα όμως, την ώρα που έκανα κομποσχοίνι,
τι να δώ! Βλέπω τον Γερό Φιλάρετο με ένα φωτεινό πρόσωπο,
ηλικίας περίπου δώδεκα χρόνων, να φεύγη στον ουρανό μέσα σε ουράνιο φώς.
Κατάλαβα ότι είχε αναπαυθεί.
-Γέροντα, τις πρώτες σαράντα μέρες χρειάζεται να προσευχόμαστε περισσότερο
για έναν κεκοιμημένο;
-Ναι, γιατί η ψυχή είναι ανήσυχη, επειδή δεν ξέρει πώς θα κριθή.
Είχα συναντήσει εδώ έξω από τον ξενώνα μία ηλικιωμένη γυναίκα που ζήτησε
να πάρη την ευχή μου. Της φίλησα κι εγώ το χέρι, γιατί είδα Χάρη Θεού
σ’ αυτήν την ψυχή. Μετά από λίγο καιρό έγινε μοναχή. Όταν κοιμήθηκε,
ήμουν εδώ και την ασπάσθηκα νεκρή με ευλάβεια.
Στην συνέχεια μου συνέβησαν δύο γεγονότα. Το ένα εδώ στο Ησυχαστήριο
και το άλλο στο Καλύβι μου. Το πρώτο συνέβη επτά ημέρες μετά την κοίμησή της:
Είδα την ψυχή της σαν αγγελούδι που έμοιαζε με κοριτσάκι δώδεκα ετών έλαμπε.
Την δεύτερη φορά παρουσιάσθηκε στον ύπνο μου και μου έβαλε μετάνοια
με ευγνωμοσύνη και με ευχαρίστησε για την προσευχή που έκανα για εκείνη.
Ήταν πολύ συγκινητικό και πολλή χαρά μου έδωσε. Όταν πήγα να σημειώσω
την ημερομηνία, είδα ότι ήταν σαράντα ημέρες μετά τον θάνατό της.
Η ψυχή αυτή πολλή καλοσύνη είχε και πολλή ευγνωμοσύνη έχει.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος ς΄, Περί προσευχής, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου
"Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ.141-143)

η παρούσα, της χάριτος
Η παρούσα ζωή δεν είναι καιρός για το δικαστήριο του Θεού, αλλά για τη χάρι Του και τη σωτηρία Του. Γι’ αυτό καλείται «ευπρόσδεκτος», καλοδεχούμενη ευκαιρία, ο χρόνος, που βρισκόμαστε ακόμα μέσα στον αγώνα, που εργαζόμαστε στον αμπελώνα, μέχρι νάρθη η τελευταία ώρα... Είναι ημέρα χάριτος η παρούσα ζωή, και μάλιστα θεϊκής χάριτος. Γι΄ αυτό και εύκολα μπορούμε να κερδίσουμε τα στεφάνια.
Ε.Π.Ε. 19,328-330
κόποι και κίνδυνοι
Διαδέχονταν οι κίνδυνοι τους κόπους και οι κόποι τους κινδύνους. Αλλεπάλληλοι και συνεχείς. Και δεν του επέτρεπαν (του Παύλου) ούτε καν για λίγο να αναπνεύση.
Ε.Π.Ε. 20,12-14
μακαριωτάτη
Έκανε τα πάντα για μας, έδωσε τον Υιό Του, μας υποσχέθηκε τη βασιλεία, μας καλεί για τα απερίγραπτα αγαθά, μας ετοίμασε ζωή μακαριωτάτη. Γι’ αυτό ας κάνουμε κι ας λέμε τα πάντα, ώστε να φανούμε άξιοι της αγάπης Του.
Ε.Π.Ε. 20,152
αθάνατη
Ονομάζει ο Παύλος ζωή εκείνην, την αθάνατη. Αυτό σημαίνει το: «Να ζήσω με τον Θεό» (Γαλ. β' 19).
Ε.Π.Ε. 20,274
του Θεού
Ως ζωή ο Παύλος εννοεί την απαλλαγή από τις αμαρτίες.
Ε.Π.Ε. 20,274-276
«εν Θεώ»
Είναι μεγάλη η τιμή. Τίποτε δεν είναι ισάξιο από του να είσαι μέσα στο Θεό... Όποιος όμως είναι δούλος της αμαρτίας, δεν μπορεί να λέγεται ότι ζη εν Θεώ. Όποιος δεν περπατά σύμφωνα με το Θεό, δεν μπορεί να λέγεται ότι ζη εν Θεώ.
Ε.Π.Ε. 22,356
αιώνια, με συνοδοιπόρο την αρετή
Μόνο η αρετή ξέρει και μπορεί να ταξιδεύη μαζί μας. Μόνο η αρετή μπορεί να περάση στην αιώνια ζωή. Ας ξεμπλέξουμε κάποτε από τον πόθο των χρημάτων και ας τον σβήσουμε, για ν’ ανάψουμε την επιθυμία των αιωνίων πραγμάτων. Δεν είναι δυνατόν οι δυο αυτοί έρωτες να συνυπάρχουν στην ίδια ψυχή.
Ε.Π.Ε. 23,302
η όντως
Όσοι είναι ζωντανοί φροντίζουν για τα πράγματα της ζωής, της μελλούσης, που είναι η πραγματική ζωή.
Ε.Π.Ε. 23,338
πρόσκαιρη και παρέρχεται
Κανένας δεν σκέπτεται ούτε λογαριάζει, ότι φεύγουν τα παρόντα, ότι είναι πρόσκαιρα, μολονότι καθημερινά τα πράγματα το φωνάζουν. Ποτέ δεν παρέμεινε ο χειμώνας, ποτέ το καλοκαίρι, ποτέ το φθινόπωρο, αλλ’ όλα τρέχουν και αφανίζονται. Τι είναι η ζωή; Μια σκηνή, που η αυλαία της κλείνει. Ένα όνειρο.
Ε.Π.Ε. 23,396
και θάνατος
Όταν ζω, πεθαίνω, και όταν πεθαίνω, ζω.
Ε.Π.Ε. 23,542
θάλασσα
Ταξιδεύουμε σε θάλασσα μεγάλη και πλατειά, που είναι γεμάτη θηρία και έχει πολλούς σκοπέλους και είναι ταραγμένη από μεγάλες τρικυμίες. Ακόμα και σε αίθριο καιρό ξεσηκώνει επικίνδυνη ζάλη.
Ε.Π.Ε. 25,384
ζούμε για να τρώμε ή τρώμε για να ζούμε;
Δεν ήρθαμε στον κόσμο και δεν ζούμε για να τρώμε και να πίνουμε, αλλά τρώμε για να ζούμε. Δεν είναι η ζωή για το φαγητό, αλλά το φαγητό είναι για τη ζωή.
Ε.Π.Ε. 25,424
η τωρινή και η άλλη
Ο τωρινός καιρός είναι για μετάνοια. Ο άλλος, μετά το θάνατο, είναι για την κρίσι. Αυτός είναι για αγώνες, εκείνος για τα στεφάνια. Αυτός για κόπο, εκείνος για άνεσι. Αυτός για κούρασι, εκείνος για αμοιβή.
Ε.Π.Ε. 30,318
καλύτερα εδώ να κλαίμε, παρά εκεί
Άκαιρος μετάνοια δεν σώζει. Τελείωσε το θέατρο αυτής της ζωής, πέρασαν οι αγώνες της, δεν υπάρχει πια χρόνος για παλαίσματα. Γι’ αυτό παρακαλώ και δέομαι και ικετεύω: Εδώ, σε τούτη τη ζωή πρέπει να θρηνούμε και να κλαίμε για τα αμαρτήματά μας. Καλύτερα να μας λυπούν εδώ τα λόγια του κηρύγματος, παρά να μας φοβίζουν εκεί οι τραγικές πραγματικότητες. Ας μας δαγκώνη εδώ ο λόγος, και ας μη μας δαγκώνη εκεί το σκουλήκι με το δηλητήριο. Ας μας καίη εδώ η επιτίμησις, παρά να μας καίη εκεί η φωτιά της κολάσεως.
Ε.Π.Ε. 31,150

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 296-298)

Ζωή
μεταβάλλεται
Κάθε ανθρώπινο είναι παροδικό. Φεύγει όπως η σκια και το όνειρο. Τίποτε το αληθινό, τίποτε το σίγουρο. Δεν καταλαβαίνεις, πως μεταβάλλονται, πως είναι αβέβαια; Γιατί όλα αυτά δεν τα μεριάζεις και δεν μεταφέρεις τον πόθο σου στα άλλα, σ’ εκείνα που παραμένουν στον αιώνα κι είναι αμετακίνητα και βέβαια και δεν επιδέχονται καμμιά μεταβολή;
Ε.Π.Ε. 3,492
γιατί ζούμε;
Γι’ αυτό ήρθαμε στον κόσμο, όχι για να φάμε και να πιούμε και να ντυνώμαστε πολυτελώς, αλλά για ν’ αποφύγουμε την κακία, να επιλέξουμε την αρετή και να βαδίσουμε το θεϊκό δρόμο.
Ε.Π.Ε. 8α,484
ολοφάνερη η αιώνια
Και αν εμείς δεν μιλήσουμε για την αιώνια ζωή, και οι πέτρες θα φωνάξουν. Τόσο φανερά και αυταπόδεικτα είναι τα περί της άλλης ζωής, φανερώτερα και απ’ αυτές ακόμα τις ακτίνες του ήλιου.
Ε.Π.Ε. 9,438
καινή, υπόδειγμα για τους άλλους
Να δείξουμε μια καινούργια ζωή. Να κάνουμε με τη ζωή μας τη γη ουρανό. Έτσι θα δείξουμε στους ειδωλολάτρες τι καλά χάνουν. Διότι όταν δουν να ζούμε ενάρετα, θα είναι σαν να βλέπουν τη βασιλεία των ουρανών. Όταν δουν εμάς να είμαστε στους άλλους επιεικείς, απαλλαγμένοι από το θυμό, την κακή επιθυμία, τη ζήλεια, την πλεονεξία, όταν δουν να κατορθώνουμε όλες τις άλλες αρετές, ξέρετε τι θα πουν; Αν εδώ οι Χριστιανοί γίνονται άγγελοι, φαναστήτε τι θα είναι μετά την αναχώρησί τους από τη γη!
Ε.Π.Ε. 10,752
ανακάτεμα λύπης και χαράς
Στη συνέχεια η ζωή του (του Αβραάμ) έχει την ίδια εξέλιξι, αφού πλέκεται από ευχάριστα και δυσάρεστα.
Ε.Π.Ε. 11,162
άλυπος δεν υπάρχει
Με τίποτε δεν είναι δυνατόν να συναντήσουμε ζωή ανθρώπου απαλλαγμένη τελείως από τον πόνο. Αλλά και το αντίθετο, δεν υπάρχει ζωή χωρίς χαρά. Αν όμως συμβαίνη, άλλος να χαίρεται περισσότερο και άλλος να πονάη περισσότερο, αυτό οφείλεται όχι στη φύσι των πραγμάτων, αλλά στον άνθρωπο, που είναι μικρόψυχος.
Ε.Π.Ε. 11,166
η μέλλουσα
Γι’ αυτό μας έφερε ο Θεός στον παρόντα βίο και μας έβαλε ψυχή, όχι μόνο για να χρησιμοποιήσουμε καλά τον παρόντα κόσμο, αλλά και για να κάνουμε το παν για τη μέλλουσα ζωή.
Ε.Π.Ε. 13,254
η άλλη και η νυν
Τοποθετεί παράλληλα τα παρόντα προς τα μέλλοντα, το στιγμιαίο προς το αιώνιο, το ελαφρύ προς το βαρύ, τη θλίψι προς τη δόξα. Και ούτε σε αυτά αρκείται, αλλά προσθέτει και άλλη λέξι, διπλασιάζοντας την μάλιστα, και λέγοντας, «υπερβολικά υπερβολικό βάρος».
Ε.Π.Ε. 19,260
με το Χριστό
Όποιος πίστεψε στο Χριστό, λέει, ξαναδημιουργήθηκε. Γεννήθηκε ξανά με τη δύναμι του Αγίου Πνεύματος. Ώστε και γι’ αυτό το λόγο οφείλουμε να ζούμε γι’ Αυτόν. Όχι μόνο διότι δεν ανήκουμε στους εαυτούς μας, όχι μόνο διότι πέθανε για μας, όχι μόνο διότι αναστήθηκε για μας πρώτος, αλλά και διότι προχωρήσαμε σε άλλη ζωή.
Ε.Π.Ε. 19,306

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 294-296)

Ζυγαριά
οι άγιοι ζυγίζουν περισσότερο
Και αν ακόμα όλο τον κόσμο παραβάλης με τους αγίους, θα δης, ότι η ζυγαριά θα κλείνη προς το μέρος τους, διότι είναι τιμιώτεροι όλου του κόσμου.
Ε.Π.Ε. 25,226
άχυρο και διαμάντια!
Όπως πολύ βάρος από άχυρο και χορτάρι δεν μπορεί να συγκριθή με δέκα μαργαριτάρια, έτσι δεν μπορούν να συγκριθούν οι άγιοι (μ’ όλο τον κόσμο).
Ε.Π.Ε. 25,226
Ζυγός
του Χριστού
Κατέστρεψες το ζυγό, έσπασες το δεσμό, απέκλεισες τον εαυτό σου από την ουράνια βασιλεία. Τον υπέταξες στις κοσμικές εξουσίες. Οι Ιουδαίοι κλώτσησαν και δεν δέχτηκαν το ζυγό του Χριστού, ούτε θέλησαν να χρησιμοποιήσουν το άροτρο της διδασκαλίας Του.
Ε.Π.Ε. 34,106
Ζώα
μας διδάσκουν
Τα θηρία ξέρουν να σέβωνται τους φίλους του Θεού. Και όταν τα θερίζη η πείνα, γίνονται σεβαστικά. Ας νοιώσουν ντροπή όλοι οι κοιλιόδουλοι, σαν βλέπουν την εγκράτεια των θηρίων. Λιοντάρια είδαν τον Δανιήλ και έδειξαν εγκράτεια. Εμείς βλέπουμε τον Υιό του Θεού να έρχεται σε μας, και δεν σεβόμαστε. Τα λιοντάρια προτίμησαν να πεθάνουν από την πείνα, παρά να αγγίξουν το σώμα του αγίου. Εμείς: βλέπουμε το Χριστό γυμνό, να περιφέρεται απ’ εδώ και απ’ εκεί, να λειώνη από την πείνα, και δεν του προσφέρουμε ούτε από τα περιττά. Ζούμε πλουσιοπάροχα και περιφρονούμε τους αγίους, τους αδελφούς μας που πεινάνε.
Ε.Π.Ε. 5,552
σε προπτωτική κατάστασι
Τα θηρία δεν ήσαν πριν από την πτώσι τέτοια, φοβερά και αποτρόπαια, για τους ανθρώπους. Ήσαν ήμερα και χειραγωγούμενα. Ωδήγησε τα θηρία ο Θεός στον Αδάμ και αυτός τους έδωσε τα ονόματα. Το φίδι κουβεντιάζει με την Εύα κι αυτή δεν τρομάζει. Όταν όμως έγινε η παράβασις της εντολής του Θεού, χάθηκε εκείνη η τιμή. Όταν, λοιπόν, δης λιοντάρι, όταν δης φίδι, να αναπολήσης εκείνες τις περιγραφές, και θα έχης οπωσδήποτε ωφέλεια. Θυμήσου και τον Δανιήλ, πώς τα φοβερά λιοντάρια δεν τα φοβόταν, επειδή είχε επανέλθει στην παλαιά εικόνα. Παρόμοιο συνέβη και με τον Παύλο (Πράξ. κη'3), που η οχιά δεν τον δάγκωσε. Από τα παραδείγματα αυτά θα κερδίσης μεγάλη ωφέλεια ψυχής.
Ε.Π.Ε. 7.504-506
ψοφάνε, ενώ ο άνθρωπος ζη
Τολμάς να πης, ότι ο Θεός θ’ αφήση τον πεθαμένο άνθρωπο να βρίσκεται μαζί με τα γαϊδούρια και τα γουρούνια;
Ε.Π.Ε. 9,438
τα αγαπούν πάνω απ’ τους ανθρώπους
Μερικοί, αν δουν σκυλί να πεινάη, συγκινούνται. Και αν θηρίο άγριο δουν πεινασμένο, συγκλονίζονται. Βλέπεις όμως τον Κύριο (στο πρόσωπο των φτωχών) να πεινάη, και δεν συγκινείσαι. Και τι απολογία θα δώσης γι’ αυτή σου τη σκληρότητα;
Ε.Π.Ε. 12,114
χειρότεροι απ’ αυτά οι άνθρωποι
Γιατί είμαστε αχόρταγοι; Γιατί είμαστε πιο ανόητοι και από τα άλογα ζώα;
Ε.Π.Ε. 19,524
ισχυρότερα σωματικά από άνθρωπο
Σε τίποτε από τα σωματικά προσόντα μας δεν μένουν αμέτοχα τα άλογα ζώα. Σε κανένα από τα σωματικά πλεονεκτήματα δεν υστερούν. Μόνο σε ένα υπολείπονται από μας, και απ’ αυτό νικώνται. Είναι ο νους, που μ’ αυτόν ο άνθρωπος γίνεται παραπλήσιος του Θεού. Χρησιμοποιώντας το νου κυβερνά ο άνθρωπος τα όντα. Με το μυαλό του διοικεί την κτίσι. Με τον λογισμό του διαπερνά τον ουρανό.
Ε.Π.Ε. 31,390
τι κοινό με τον άνθρωπο;
Στα ζώα δεν υπάρχει τίποτε κοινό με τον ουρανό, ενώ εσένα από την αρχή ο Θεός σε έπλασε ν’ ατενίζης περισσότερο τα άνω. Το δικό σου σώμα το έπλασε όρθιο, ενώ των ζώων να βλέπη πάντα προς τα κάτω. Ακόμα και με τη σωματική σου διάπλασι σε διδάσκει να μην έχης τίποτε κοινό με τη γη, ούτε να προσκολλάσαι στα πράγματα της παρούσης ζωής.
Ε.Π.Ε. 34,554

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 292-294)

Αν θέλης να διατηρήσης την ψυχική ειρήνη, να αποφεύγης με κάθε τρόπο να κρίνης τους άλλους. Η συγκαταβατικότης προς τον αδελφό και η σιωπή περιφρουρούν την ειρήνη της ψυχής. Όταν ο άνθρωπος βρίσκεται σ᾽ αυτήν την κατάστασι, δέχεται θείες αποκαλύψεις. Για να μην πέφτης στην κατάκρισι, πρόσεχε να μην δέχεσαι τίποτε κακό για κανένα και να είσαι για όλους νεκρός.

________________

Τίποτε δεν συντελεί τόσο στην απόκτησι της εσωτερικής ειρήνης, όσο η σιωπή και το να συζητάς όσο μπορείς περισσότερο με τον εαυτό σου καί λιγώτερο με τους άλλους. Να προσπαθής με κάθε τρόπο να διατηρής την ειρήνη της ψυχής και να μην ταράζεσαι από τις προσβολές των άλλων. Τις προσβολές των άλλων ας τις δεχώμαθα ατάραχα, σαν να μην απευθύνωνται σ᾽ εμάς.

________________

Η απόλυτη σιωπή είναι ένας σταυρός, πάνω στον οποίο σταυρώνεται ο άνθρωπος με όλα του τα πάθη και τις κακές επιθυμίες. Σκέψου ότι και ο Δεσπότης Χριστός ανέβηκε στον Σταυρό, αφού προηγουμένως υπέφερε συκοφαντίες και θλίψεις… Γράψε τους ακόλουθους λόγους μου όχι σε χαρτί, αλλά στην καρδιά σου: μάθε την νοερή προσευχή της καρδιάς. Να θυμάσαι ότι ο αληθινός μοναχικός μανδύας είναι να ανέχεσαι με χαρά τις συκοφαντίες και τις ψευδείς κατηγορίες. Χωρίς πειρασμούς δεν υπάρχει σωτηρία.

Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ

664. Αν ζητής από τον Κύριο να σου φωτίση τον νου και να σου ζεστάνη την καρδιά, όταν πρόκειται να γράψης ένα κήρυγμα ή κάτι άλλο εποικοδομητικό και ο Κύριος δεν φαίνεται να σε ακούη και παραμένεις σε σκοτάδι και ψυχρότητα, μην ταραχθής και μη γογγύσης. Ο Θεός δεν αδιαφορεί στο αίτημά σου. Θέλει μόνο να δοκιμάση την υπομονή σου, την πίστι σου, την ελπίδα σου, την αφοσίωσί σου. Θυμήσου ότι του είναι πολύ εύκολο να σε φωτίση μέσα σε μια στιγμή και να σε ικανώση να γράψης ένα θαυμάσιο κείμενο, γεμάτο ιερό οίστρο και υψηλούς λογισμούς.

665. Ο Διάβολος κατορθώνει κάποτε να μας κάμη λιγώτερο αυστηρούς στη σάρκα και να αμβλύνη την ευαισθησία της καρδιάς μας απέναντι του Θεού και του αγίου του θελήματος. Ο σαρκικός άνθρωπος τότε δεν στεναχωρείται, γιατί ευνοεί αυτή την κατάστασι. Όσοι όμως αποβλέπουν να ζήσουν πνευματικά, στενοχωρούνται και θλίβονται γι’ αυτή. Γιατί αυτή η επήρεια του πονηρού πνεύματος καθιστά την καρδιά άκαρπο από πίστι, ελπίδα και αγάπη, μας απομακρύνει από τον Θεό. Τότε, μας φαίνεται ότι γίναμε εντελώς σαρκικοί, χωρίς πνεύμα. ΄Ω, τι άγριοι είναι οι διάφοροι διωγμοί του εχθρού! Και τι προσπάθεια χρειάζεται για να τους αντιμετωπίσουμε! Μας χρειάζονται δάκρυα πικρά ενώπιον του Κυρίου, συντριβή βαθειά, ώστε να βγούμε από τον πειρασμό, με την καρδιά αναζωογονημένη και γεμάτη ιερά αισθήματα.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 260-261)

662. Τι σημαίνει η ακηδία που μας πιάνει κάποτε κατά τη διάρκεια της προσευχής ή άλλου θεαρέστου έργου; Σημαίνει ότι η χάρις του Κυρίου μας αφήνει. Και ο Κύριος το κάνει αυτό όχι γιατί έπαυσε να μας αγαπά, αλλά ακριβώς για το αντίθετο: θέλει να δείξουμε στα πράγματα τη δική μας καλή προαίρεσι. Άλλοτε, η θεία χάρις μας υποβαστάζει όπως η μητέρα το μικρό παιδί της, «Επί χειρών αίρει ημάς» (ψαλμ. 12). Τότε, μας είναι διπλά εύκολο να ασκούμε την αρετή. Άλλοτε όμως μας αφήνει να βγούμε μόνοι από την ακηδία και με τα έργα μας να αξιωθούμε αυτή τη χάρι. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, ας λέμε με υπομονή για τον Κύριο: «Ο Κύριος έδωκε (δηλαδή τη χάρι του), ο Κύριος αφείλατο· είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον» (Ιώβ α’ 21).

663. Οι άλλοι σε μισούν, σε αδικούν; Μην αγανακτείς και μη γογγύζεις. Λέγε στον Θεό Πατέρα: «Γενηθήτω το θέλημά σου». Θυμήσου ακόμη τι είπε ο Χριστός: οτι δεν υπάρχει δούλος μεγαλύτερος από τον κύριό του και ότι αν ο κόσμος σας μισή, εμένα μίσησε πριν από σας (Ιω. ιγ’ 16, ιε’ 18). Αν ο κόσμος μίσησε Εκείνον, τον Δίκαιο και Ελεήμονα Κύριο, τι το περίεργο που μισεί και σένα, τον αμαρτωλό και μηδαμινό άνθρωπο;

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 260)

Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός σε ομιλία του για τον Σταυρό θα αναφέρει: «Ο σταυρός είναι το τρόπαιο του Χριστού, που έγινε βέβαια μία φορά, αλλά τρέπει πάντοτε σε φυγή τους δαίμονες. Πράγματι πού είναι τα είδωλα και οι μάταιοι φόνοι των ζώων; Πού είναι οι ναοί και η φωτιά της δυσεβείας; Σβήστηκαν όλα από ένα άγιο αίμα και γκρεμίστηκαν, και μένει ο σταυρός η πολυδύναμη δύναμη, αόρατο βέλος, άυλο φάρμακο, παυσίπονο πλήγμα, δόξα γεμάτη όνειδος· ώστε, κι αν μύρια άλλα διηγηθώ για τον Χριστό, κι αν καταπλήξω τον ακροατή μου διηγούμενος μύρια θαύματα, δεν καυχιέμαι τόσο για εκείνα, όσο για τον σταυρό».

Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς στην ομιλία του στον Τίμιο και Ζωοποιό Σταυρό λέγει: «Να ακολουθεί ο πιστός τον Χριστό σημαίνει να ζει κατά το ευαγγέλιό του παρουσιάζοντας κάθε αρετή και ευσέβεια. Να απαρνείται τον εαυτό του αυτός που θέλει να ακολουθήσει και να σηκώσει τον σταυρό του, σημαίνει να μη λυπάται τον εαυτό του, όταν το απαιτεί ο καιρός, αλλά να είναι έτοιμος για τον ατιμωτικό θάνατο υπέρ της αρετής και της αληθείας των θείων δογμάτων. Τούτο δε, το να αρνηθεί κανείς τον εαυτό του και να παραδοθεί σε εσχάτη ατιμία και θάνατο, αν και είναι μέγα και υπερφυές, δεν είναι παράλογο· διότι οι βασιλείς της γης δεν θα εδέχονταν ποτέ, όταν μάλιστα μεταβαίνουν σε πόλεμο, να τους ακολουθήσουν άνθρωποι που δεν είναι έτοιμοι να πεθάνουν για αυτούς. Πού είναι το αξιοθαύμαστο, εάν και ο βασιλεύς των ουρανών τέτοιους ακολούθους ζητεί προς αντιμετώπιση του κοινού εχθρού του γένους».

Ο άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ λέγει ότι «Για κάθε άνθρωπο "ο σταυρός του" είναι οι θλίψεις και οι οδύνες της επίγειας ζωής, θλίψεις και οδύνες προσωπικές. Για κάθε άνθρωπο "ο σταυρός του" είναι οι αμαρτωλές αδυναμίες και τα πάθη, προσωπικά επίσης. Με ορισμένα από αυτά γεννιέται, ενώ άλλα τα αποκτά στην πορεία της επίγειας ζωής του. Ο Σταυρός του Χριστού είναι η διδασκαλία του Χριστού. Μάταιος και ατελέσφερος ο σταυρός, όσο βαρύς κι αν είναι, που σηκώνουμε, ακολουθώντας τον Χριστό, αν δεν μεταβληθεί σε Σταυρό του Χριστού. Για τον μαθητή του Χριστού "ο σταυρός του" γίνεται Σταυρός του Χριστού. Ο μαθητής του Χριστού σηκώνει ορθά τον σταυρό του, όταν παραδέχεται ότι οι θλίψεις είναι απαραίτητες για την μεταμόρφωσή του, την ομοίωσή του με τον Χριστό και την σωτηρία του. Η καρτερική άρση του σταυρού σου είναι η καθαρή θέαση και επίγνωση της αμαρτωλότητάς σου. Σε αυτή την επίγνωση δεν υπάρχει αυταπάτη. Απεναντίας, αν ομολογείς πως είσαι αμαρτωλός, αλλά βαρυγκωμάς για τον σταυρό σου, αποδεικνύεις πως έχεις επιφανειακή γνώση της αμαρτωλότητάς σου».

Ο άγιος Νικόλαος Καβάσιλας σε λόγο του σημειώνει: «Γιατί δεν συμμετέχουμε και στις πληγές και τον θάνατο του Κυρίου. Αλλά μόνος Του σήκωσε αυτόν τον αγώνα, και, όταν επρόκειτο να στεφανωθεί, τότε μας έκανε κοινωνούς Του. Είναι και αυτό χαρακτηριστικό της άρρητης φιλανθρωπίας Του και μάλιστα όχι παράλογο και ανακόλουθο. Γιατί μετά τον Σταυρό ενωθήκαμε με τον Χριστό. Πριν τον θάνατό Του δεν είχαμε τίποτε κοινό μαζί Του. Εκείνος ήταν Υιός, και μάλιστα αγαπητός. Εμείς ελεεινοί και δούλοι και εχθροί κατά το φρόνημα. Όταν όμως πέθανε και δόθηκε το λύτρο και καταστράφηκε το δεσμωτήριο του διαβόλου, τότε αποκτήσαμε την ελευθερία και την υιοθεσία και γίναμε μέλη της μακαρίας εκείνης Κεφαλής. Από τον Σταυρό και έπειτα γίνονται και δικά μας όσα ανήκουν στην Κεφαλή».

Ο άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς ερμηνεύοντας στην επιστολή προς Φιλιππησίους "τους εχθρούς του σταυρού του Χριστού" γράφει: «Αντίθετα στην ζωή εν Χριστώ στέκει η ζωή χωρίς τον Χριστό και ενάντια στο Χριστό. Αυτή ζουν οι αντίπαλοι του Χριστού, "οι εχθροί του Χριστού". Μπορούν να υπάρχουν τέτοιοι; Μα ο σταυρός του Χριστού είναι η σωτηρία του κόσμου από τον θάνατο, από την αμαρτία, από τον διάβολο, από την κόλαση. Ο σταυρός είναι η "δύναμη του Θεού" και η δόξα του Θεού, γι’ αυτό είναι και ανθρώπινη δόξα και δύναμη. Ο σταυρός του Χριστού είναι θεμέλιο της νέας ζωής, της αιώνιας ζωής, θεμέλιο όλου του ευαγγελίου και της πίστης και της ελπίδας. Ναι, είναι η δύναμη του Θεού, με την οποία οι άνθρωποι νικούν όλους τους θανάτους, όλες τις αμαρτίες, όλα τα κακά. Και το ότι υπάρχουν άνθρωποι ενάντιοι στο σταυρό, τούτο είναι αξιοθρήνητο. Και οι εχθροί του σταυρού του Χριστού είναι πρωτίστως εχθροί του εαυτού τους, αλλά και των άλλων».

(1. Ι. Δαμασκηνού Ε.Π.Ε., τ. 9, σ. 79, 2. Γρηγ. Παλαμά Ε.Π.Ε., τ. 9, σ. 307, 3. Αγ. Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ Ασκητικές Εμπειρίες Β΄, σ. 95, 4. Περί της εν Χριστώ ζωής Αγ. Νικολάου Καβάσιλα, Εκδ. Ιερού Ησυχ. Ευαγγελιστής Ιωάννης Θεολόγος Σουρωτή Θεσ\νίκης, σ. 39, 5. Αγ. Ιουστίνου Πόποβιτς, Ερμηνεία της προς Φιλιππησίους επιστολής, Εκδ. Εν πλω, σ. 163)

Κάποια μέρα, καθώς αντλούσε νερό από ένα πηγάδι, γλίστρησε, από δαιμονική ενέργεια, κι άρχισε να κατρακυλάει μέσα! Θα σκοτωνόταν σίγουρα… Μα καθώς έπεφτε, κρατώντας στα χέρια και το σταμνί, φώναξε μ’ όλη τη δύναμη:

–Παναγία Δέσποινα, βοήθησέ με!

Την ίδια στιγμή βρέθηκε όρθιος έξω από το πηγάδι.
Από τότε βεβαιώθηκε πως η Θεοτόκος τον προστάτευε παντού και πάντοτε, γι’ αυτό και τ’ όνομά της το άγιο δεν έλειπε από το στόμα του.

***

Μίαν ημέρα… Με το ξημέρωμα, έτρεξε στην εκκλησία. Στάθηκε σε μια μισοσκότεινη γωνιά και βυθίστηκε στην προσευχή και την ικεσία. Σε μια στιγμή σήκωσε ψηλά τα μάτια και είδε πάνω από το κεφάλι του την εικόνα της Παναγίας μας. Στέναξε βαθιά και ψέλισσε:

-Ελέησόν με,
η ευωδία των χριστιανών,
η Κεχαριτωμένη,
η Πανάχραντη,
και βοήθησέ με,
δοξασμένη,
πλουσιόφωτη,
η ελπίδα των μετανοούντων,
«διά το μέγα σου έλεος».

Μ’ αυτά τα λόγια, η Θεοτόκος –παράδοξο!- τον κοίταξε και χαμογέλασε! Ο Νήφων έμεινε σαν εκστατικός, ενώ η καρδιά του πλημμύρισε ευφροσύνη κι άρχισε να σκιρτάει γλυκά.
‟Τι φιλάνθρωπος που είναι ο Θεός!’’, σκέφτηκε. ‟Πόσο μεγάλο το έλεός Του! Πόση η αγάπη και η ευσπλαχνία Του! Και πόση η στοργή κι η φροντίδα της Υπεραγίας Θεοτόκου για τους αμαρτωλούς που μετανοούν!’’.

Ήθελε να καταφιλήσει αυτή την αγία εικόνα, να τη σφίξει μέσα στην αγκαλιά του και να μην την αποχωριστεί. Τόσος ήταν ο ιερός πόθος, που είχε ανάψει γι’ αυτήν μέσα στην καρδιά του!
Ώρα πολλή προσευχήθηκε κι έκλαψε κι απόλαυσε της Θεοτόκου την αισθητή παρουσία. Ύστερα βγήκε και κίνησε για το σπίτι του.

Κάθησε στο κρεβάτι του και μονολογούσε: ‟Είδες, άθλια ψυχή μου, πόσο μας αγαπά ο Θεός; Κι εμείς Τον εγκαταλείψαμε!…. Και η Θεοτόκος; Πώς μας βοήθησε αμέσως κι εκείνη, η προστασία όλων των χριστιανών και η παρηγορία των μετανοούντων;’’.

***

(…) Μια νύχτα είχε πάρει λιγάκι ο ύπνος τον δούλο του Θεού. Ξαφνικά φάνηκε ο διάβολος κρατώντας μιαν αξίνα!
Τη σήκωσε ψηλά για να τον χτυπήσει, μα, πριν προλάβει να την κατεβάσει, κυριεύτηκε από φρίκη και τρόμο, τραβήχτηκε πίσω και χάθηκε σαν καπνός, ξεφωνίζοντας και κάνοντας μεγάλο θόρυβο, ενώ ο Νήφων, ξύπνιος πια, τον άκουσε να τρίζει τα δόντια και να λέει:

– Αχ, Μαρία! Εσύ, όπως πάντα, με καις! Εσύ, που προστατεύεις αυτό το αγύριστο κεφάλι!

Από τα θυμωμένα εκείνα λόγια του σατανά, ο δίκαιος κατάλαβε ότι η Παναγία τον υπερασπιζόταν και τον σκέπαζε με τη χάρη της, επειδή κάθε βράδυ, πριν κοιμηθεί συνήθιζε να παίρνει λάδι απ’ το καντήλι της και ν’ αλείφεται με πολλή ευλάβεια στο μέτωπο, στον αυχένα, στην καρδιά και σ’ όλα του τα αισθητήρια.
Η μυστική δύναμη, που είχε το άγιο εκείνο λάδι, έτρεψε το διάβολο σε φυγή.
Από τότε, διαπιστώνοντας τη δύναμη που έχει το λάδι από το καντήλι της Θεοτόκου και των αγίων, συμβούλευε τους γνωστούς του να παίρνουν κάθε βράδυ απ’ αυτό, ν’ αλείφονται με πίστη και μετά να κοιμούνται.

("Ένας Ασκητής Επίσκοπος – Όσιος Νήφων Επίσκοπος Κωνσταντιανής", Ιερά Μονή Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής 2004)