Γνωρίζει ο Θεός αυτά τα οποία έχεις ανάγκη και φροντίζει για σένα. Ο Θεός σε έφερε εκεί που σε έφερε, ο Θεός σε φωτίζει, σε καθοδηγεί. Γιατί λοιπόν πέφτεις σε μέριμνα ακόμα και στα πνευματικά ζητήματα;

Ενώ δηλαδή νομίζεις ότι τάχα ασχολείσαι με πνευματικά θέματα και έχεις πνευματικά ενδιαφέροντα και έχεις πνευματικά ερωτήματα και έχεις πνευματικές απορίες και θέλεις να σου εξηγούν και θέλεις να σου πουν και να μάθεις, τελικά περιπλέκεσαι, τελικά μπαίνεις σε μέριμνα και σε φροντίδα.

Εγώ θα έλεγα και περισσότερο και από αυτό. Δεν είναι απλώς ότι μπαίνει κανείς σε κάποιες φροντίδες, αλλά παγιδεύεται από τον ίδιο τον εαυτό του, από τον εγωισμό του.

Ο άνθρωπος παιδεύεται συνέχεια από αυτήν την τάση που έχει, να θέλει να είναι κάτι. Και σε όποιο σκαλοπάτι κι αν βρεθεί πάλι εκεί ξαναγυρίζει.

Ας πούμε, πρόκοψε κανείς κάπως πνευματικά και επομένως έχει επικοινωνία με πνευματικούς ανθρώπους και ρωτάει κτλ. Αλλά και εκεί πάλι θέλει να πείσει τον εαυτό του και τους άλλους ότι κάτι είναι. Γι’ αυτό και ασχολείται τόσο πολύ και απασχολείται μ’ αυτά. Όχι από θείο ζήλο, αλλά από υπερηφάνεια.

Παγιδεύεται από την ιδέα που έχει για τον εαυτό του, επειδή έμαθε τάχα πολλά, και το παίζει πλέον παράγων εκκλησιαστικός και αρχίζει να λέγει αδιακρίτως την άποψή του, να μιλά με θράσος, να πράττει αυτόβουλα και αλαζονικά. Παγιδεύεται μέσα στην φιλαυτία του και εκεί μέσα χάνει πλέον τον βαθύ νόημα των γνώσεων που έχει αποκομίσει από τους γέροντες που συζήτησε, τα βιβλία που διάβασε, τις απαντήσεις που έλαβε.

Όλα λοιπόν εκείνα τα πνευματικά ζητήματα που τον απασχολούσαν έχουν μπει πλέον στην άκρη και τώρα απλά τα χρησιμοποιεί για να δεσπόζει στο κέντρο η μέριμνα της ανάδειξης του «εγώ» του.

(από το βιβλίο: Αββάς Βαρσανούφιος -Ερμηνεία Πατερικών κειμένων- Πανόραμα Θεσσαλονίκης)

Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς: Ο νους αποκτά τη χάρη με τα άγια μυστήρια

Ο νους αποκτά τη χάρη με τα άγια μυστήρια και τις άγιες αρετές. Έτσι η προσευχή με την αγία της δύναμη χαριτώνει το νου και ο νους που έλαβε την ποιότητα της προσευχής γεννά και κατευθύνει κάθε λογισμό του στους θείους δρόμους, για να μη συντριβεί ποτέ σε ζοφερά αδιέξοδα. Το ίδιο και η αγάπη με την αγία της δύναμη χαριτώνει το νου και ο άνθρωπος ευαγγελίζεται και πραγματώνει τη χριστοειδή αγάπη σ’ όλους τους ανθρώπους και όλα τα πλάσματα και όλη την κτίση. Έτσι και η ταπείνωση, και η πραΰτητα, και η νηστεία και όλες οι άλλες ευαγγελικές αρετές, κάθε μια με την αγία της ενέργεια χαριτώνει το νου, και μ’ αυτό τον τρόπο τον μεταμορφώνει, τον αγιάζει, τον χριστοποιεί, τον θεώνει, τον θεανθρωποποιεί, τον αθανατοποιεί, τον αιωνιοποιεί και έτσι ζει με χαρά και αγαλλίαση για το αιώνιο μέσα στο χρόνο, για το θείο μέσα στο ανθρώπινο, για το θεανθρώπινο ανάμεσα στους ανθρώπους· ζει για τον Κύριο Ιησού Χριστό και μέσα στο χρόνο και στην αιωνιότητα και με όλη την ύπαρξή του δέχεται την αιώνια θεία Σοφία που μας έχει δοθεί με τη Θεία Αποκάλυψη.

Πράγματι, ποιος νους ανθρώπινος και ποια ανθρώπινη διάνοια ή ποια γνώση μπορεί να γνωρίσει και να εισδύσει στο πανάγιο μυστήριο της σώζουσας Εκκλησίας, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά ολόκληρος ο Θεάνθρωπος Χριστός με όλες Του τις θείες και θεανθρώπινες τελειότητες και πραγματικότητες; Διάνοια ανθρώπινη και νους ανθρώπινος με οποιοδήποτε ανθρώπινο μέσο δεν μπορούν να συλλάβουν και πολύ περισσότερο να περιλάβουν την άπειρη πραγματικότητα της θεανθρώπινης οικονομίας της σωτηρίας, που βρίσκεται όλη στο Θεανθρώπινο σώμα της Εκκλησίας του Χριστού. Εδώ όλα είναι μυστήρια μυστηρίων και κάθε ένα από αυτά υπερβαίνει άμετρα και ανέκφραστα κάθε νου και διάνοια ανθρώπινη. Αυτά τα άγια και θεία μυστήρια της θεανθρώπινης οικονομίας της σωτηρίας και του Θεανθρώπινου σώματος της Εκκλησίας είναι όλα ενωμένα και συναρμοσμένα με τη θεία αγάπη του Χριστού, που υπάρχει άπειρα και απεριόριστα σε κάθε μόριο της υπάρξεως της Εκκλησίας. Σ’ αυτή την «υπέρ λόγον και έννοιαν» αγάπη η ανθρώπινη ύπαρξη λιώνει από άφατη κατάνυξη και «εκχέεται» ενώπιον του Θεού σε άπειρα «Ωσαννά». Η αγάπη αυτή είναι συγχρόνως και «ζέουσα», γνήσια θεϊκή, θεανθρώπινη γνώση και επίγνωση. Από αυτό έχουμε και την ασύγκριτη και μοναδική αρχή της καινοδιαθηκικής γνωσιολογίας: «πας ο αγαπών, γινώσκει τον Θεόν» (Α’ Ιω. 4, 7-8), γνωρίζει τον Θεό με την «υπέρ νουν», υπέρλογη επίγνωση, επίγνωση στην οποία συμμετέχει όλος ο εσωτερικός, θεοειδής και θεονοσταλγικός άνθρωπος. Την αγάπη όμως αυτή την έχει μέσα του σε ανυπολόγιστες διαστάσεις, μόνο εάν ζει στην Εκκλησία «συν πάσι τοις αγίοις» με τα άγια μυστήρια και τις άγιες αρετές. Γιατί μ’ αυτή την εν χάριτι θεανθρώπινη ζωή θεραπεύεται από τη φιλαμαρτησία και τα πάθη η ψυχή του και ο νους και η καρδιά, και καθίστανται θεϊκώς υγιή διά του Χριστού και έτσι γίνονται άξια και ικανά για την αληθινή θεογνωσία και την αληθινή γνώση των υπέρ νουν και υπέρ φύσιν.

Ο ανθρώπινος νους, αποξενωμένος από το Θεό, είναι η έρημος και το κενό όπου ο άνθρωπος τρέφεται με σκιές και ονειροπολήματα. Αντί για το είναι ο ανθρώπινος νους αγάπησε το μη-είναι, αντί για τη ζωή αγάπησε το θάνατο και πάνω σ’ αυτόν στήριξε τον εαυτό του και κάθε ενέργειά του. Σ’ αυτό έγκειται και η βασική πλάνη του ανθρώπινου νου και η ματαιότητά του. Δύο ζωές: η εκτός Θεού, «εν ματαιότητι του νοός» του ανθρώπινου· και η χριστιανική — μέσα στο πλήρωμα της θεότητας, εν τω Θεανθρώπω, στον Οποίο κατοικεί «το πλήρωμα της Θεότητος σωματικώς» (Κολ. 2, 9· 1, 19). Ζώντας με το Χριστό και εν τω Χριστώ ζούμε με το νου του Θεού, με το Λόγο του Θεού και δίκαια διακηρύσσουμε «ημείς νουν Χριστού έχομεν» (Α’ Κορ. 2, 16).

Ζώντας χωρίς τον Θεό ο νους του ανθρώπου διαφθείρεται, διαστρέφεται, καθίσταται εφάμαρτος, θνητός, διαβολοειδής. Και βαθμιαία φθάνει να μη γνωρίζει πράγματι τον Θεό. Αλλά μη γνωρίζοντας τον Θεό ο ανθρώπινος νους δεν γνωρίζει ούτε τον εαυτό του ούτε τον άνθρωπο ούτε τον κόσμο. Ένας τέτοιος άθεος και αντίθεος νους συγχρόνως γίνεται και απάνθρωπος και μισάνθρωπος. Και έτσι τελικά ο άνθρωπος χωρίς Θεό είναι πάντοτε άνθρωπος χωρίς νου: δηλαδή άθεος, άνους, άφρων. «Είπεν άφρων εν τη καρδία αυτού, ουκ έστι Θεός» (Ψαλμ. 14. 1). Αμέσως μόλις ο νους εγκαταλείψει τον Θεό, και αυτό σημαίνει αμέσως μόλις εγκαταλείψει την Αλήθεια, φθείρεται, διασπάται, γίνεται «κατεφθαρμένος» και γεννώνται μέσα του κακές σκέψεις όπως τα σκουλήκια σε σαπισμένο κρέας (Πρβλ. Α’ Τιμ. 6. 5, 4). Ευνόητο είναι τότε ότι οι άνθρωποι οι «κατεφθαρμένοι τον νουν» (Β’ Τιμ. 3. 8) αντιστέκονται στην αλήθεια, σε κάθε αλήθεια, στην υπέρτατη Αιώνια Αλήθεια, στο Θεό και Θεάνθρωπο Χριστό.

Πώς οι χριστιανοί μπορούν να απορρίψουν τον παλαιό άνθρωπο; Με το να ανανεώνονται «τω πνεύματι του νοός αυτών». Αυτό σημαίνει να αλλάξει το πνεύμα του νου, να αλλάξει η διάθεση του νου, η συνήθεια του νου, να αλλάξει ο τρόπος νοήσεως, ο τρόπος σκέψεως. Με μία λέξη: να μεταμορφώσεις και να μεταλλάξεις μέσα σου αυτό τον κύριο ειδωλολάτρη και άθεο, το νου· και να τον στρέψεις από το άθεο προς τον Θεό, από τα μη του Χριστού προς το Χριστό. Και αυτό κατορθώνεται κατεξοχήν με την άσκηση στην πίστη και μαζί της μ’ όλες τις άλλες ευαγγελικές ασκήσεις, της αγάπης, της προσευχής, της νηστείας, της ταπεινοφροσύνης, της θεοσέβειας, της σωφροσύνης, της πραότητας, της εγκράτειας. Καθεμιά από αυτές τις ασκήσεις ανανεώνει το νου με τη μεταμορφωτική της δύναμη. Και βαθμιαία θεραπεύεται ο νους από τις άρρωστες σκέψεις του, από τους ασθενείς διαλογισμούς και αντιλήψεις του. Βαθμιαία υγιαίνει, ώσπου με τη δύναμη του Χριστού να θεραπευθεί και να καταστεί με το Άγιο Πνεύμα εντελώς υγιής.

Ο θεραπευμένος νους, υγιής πλέον και ανανεωμένος, γίνεται δημιουργός υγιών, φωτισμένων, αγίων, θείων, αθάνατων σκέψεων. Σκέπτεται τώρα διά του Θεού, σκέπτεται διά του Χριστού. Η Θεοσκέψη, η Χριστοσκέψη γίνεται η συνεχής του διάθεση και κατάσταση, το «πνεύμα» του, η νοοτροπία του. Γι’ αυτό ο άγιος Απόστολος διακηρύττει εν ονόματι όλων των χριστιανών: «ημείς νουν Χριστού έχομεν» (A’ Κορ. 1. 16). Επομένως για όλα νοούμε διά Χριστού του Θεού. Με την αλλαγή του νου στον άνθρωπο αλλάζουν τα πάντα, ανανεώνονται τα πάντα. Απ’ αυτό έχει το όνομά της και η μετάνοια· από το «μετά» και «νους», δηλαδή αλλαγή του νου, ανανέωση του νου.

(Αγίου Ιουστίνου Πόποβιτς, Οδός Θεογνωσίας, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 1985, σσ.286,289-290, 292-295, 297-298)

“Επιθυμείτε σεις τα χαρίσματα και σας δείχνω πηγή

χαρισμάτων. Διότι δεν δείχνω ένα και δύο ή και τρία

χαρίσματα, αλλά μία οδό, αυτή που οδηγεί σ’ όλα αυτά.

Και όχι απλή οδό αλλά με υπερβολή, δηλαδή οδό που

προηγείται όλων των χαρισμάτων. Διότι τα χαρίσματα

δεν έχουν δοθεί όλα σε όλους, αλλά σε άλλους δίνονται

αυτά, σε άλλους εκείνα· αυτό όμως που σας δείχνω,

η αγάπη, είναι δώρο που ανήκει γενικώς σε όλους.

Γι’ αυτό και όλους καλώ στην αγάπη προς τον πλησίον”.

Μπερδεμένοι με θρησκείες και αιρέσεις
Και άλλοι, νέοι περισσότερο, " μπερδεμένοι " με ανατολικές θρησκείες και διάφορες αιρέσεις, κατέφυγαν στο Γέροντα Πορφύριο και ζητούσαν τη βοήθειά του. Καθώς ομολογούσαν, με τις συμβουλές του και την ευλογία του (τους " εσταυρώνε "), γίνονταν καλά, ακόμα και από σωματικές ασθένειές τους, εκτός από τις ψυχικές. Πολλοί είχαν καταφύγει πριν και σε ψυχιάτρους, χωρίς όμως να ιδούν καμία ωφέλεια και θεραπεία, πράγμα που βρήκαν κοντά στο Γέροντα Πορφύριο.
[Ί 124π.]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.325)

Όταν, αντίθετα με τη φύση σου, αισθάνεσαι σαν κορίτσι ή αγόρι
Έλεγε ο πατέρας Πορφύριος ότι γνώριζε νέους που είχαν εκ φύσεως την τάση του αντίθετου φύλου • δηλαδή, ενώ ήταν αγόρια, αισθανόντουσαν περισσότερο σαν κορίτσια και το αντίθετο, αλλά όχι μόνο δεν εκτράπηκαν προς το κακό της αντίθετης φύσεως, αλλά και τη δική τους φύση κι αυτή την κράτησαν δεμένη με τις σκέψεις της σωφροσύνης και αγιοσύνης και διήνυσαν τη ζωή τους σαν επίγειοι άγγελοι και άρπαξαν το μεγάλο στεφάνι της παρθενίας, από τη χάρη του στεφανοθέτη Χριστού.
Και φυσικά, κατά το μέτρο του πειρασμού είναι ανάλογη και η λαμπρότητα του στεφάνου που χαρίζει ο Κύριος.
Συνεπώς έλεγε ο πατέρας Πορφύριος, ανάλογα με τους πειρασμούς, είναι και τα στεφάνια.
Γι' αυτό και οι μεγαλομάρτυρες τιμούνται με ιδιαίτερο σεβασμό. Ο σωστά σκεπτόμενος άνθρωπος δεν αγανακτεί για τον πειρασμό που του παραχώρησε ο Κύριος, αλλά χαίρεται κι ευχαριστεί για την τιμή που του γίνεται.
[Πορ. 17]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.324-325)

Ν' αποχωρισθείς από την πεθερά σου
Ο Γέροντας καθοδηγούσε τα πνευματικά του τέκνα, μερικές φορές με τρόπο οδυνηρό, εφόσον το έκρινε πνευματικώς αναγκαίο. Σε μία πνευματική του θυγατέρα, που μόλις είχε πεθάνει ο άντρας της, της είπε : " Τώρα πρέπει ν' αποχωριστείς από την πεθερά σου. Αφού έχει κι άλλα παιδιά, να την αφήσεις να ζει με ένα παιδί της. Διότι, αν ζήσετε μαζί, βλέπω ότι από την πίκρα της, θα στρέψει τα παιδιά σου και εναντίον σου. Οπότε κι εκείνη θα αμαρτήσει πολύ και θα βάλει σε πνευματικό κίνδυνο την ψυχή τη δική σου και των παιδιών σου και θα αναγκαστείς στο τέλος να τη διώξεις με φιλονικία. Ενώ τώρα, αν φύγει με καλό, θα στεναχωρηθείς λιγότερο, κι εσύ και εκείνη. Να την βοηθάς από μακριά, όσο μπορείς, και οικονομικά και προπάντων με την προσευχή σου. Εμείς οι ιερείς έχουν αποστολή να φέρνουμε τους ανθρώπους κοντά, όταν όμως αυτό δημιουργεί πνευματική ζημιά, ο χωρισμός είναι το μικρότερο κακό ". Η πνευματική του θυγατέρα εφήρμοσε εγκαίρως τις συμβουλές του, που σύντομα επιβεβαιώθηκαν από τα γεγονότα. Επρόκειτο, βέββαια, όχι για γενική, αλλά για ειδική συμβουλή.
[Γ 261π.]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.335)

Η τιμωρία και η λύτρωση

Στα χρόνια του βυζαντινού αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του νέου, πλήθος από Σκύθες με δική του διαταγή ξεκίνησαν για την Ανατολή. Κάποτε έφτασαν κοντά στην Τραπεζούντα. Ανάμεσα τους ήταν και κάποιος δεμένος με αλυσίδες, γιατί είχε μέσα του ολόκληρη λεγεώνα πονηρών πνευμάτων. Οι άλλοι Σκύθες τον πρόσεχαν νύχτα- μέρα, από φόβο μήπως οι δαίμονες τον ρίξουν στη φωτιά και τον κάψουν ή τον πνίξουν στο νερό ή τον γκρεμίσουν σε κανένα βάραθρο.
Πριν δαιμονιστεί ο Σκύθης αυτός, από νέος ακόμα, έκανε τα θελήματα των δαιμόνων και ζούσε ζωή ακόλαστη. Κάποτε όμως έκανε και μια φρικτή ασέβεια: Στη Βασιλεύουσα, όπου είχε πάει μαζί με άλλους ομοφύλους του, επισκέφθηκε μια εκκλησία. Εκεί, μολονότι αβάπτιστος και ακάθαρτος, τόλμησε να πλησιάσει στο άγιο ποτήριο την ώρα της θείας μεταλήψεως και να κοινωνήσει! Την ίδια όμως στιγμή παραδόθηκε στους απάνθρωπους δαίμονες, που άρχισαν από τότε να τον βασανίζουν αλύπητα.
Σ’ αυτή λοιπόν την κατάσταση έφτανε στην Τραπεζούντα. Οι σύντροφοί του, μαθαίνοντας για τα πολλά θαύματα του αγίου Ευγενίου, τον έφεραν στο ναό του.
Στο μεταξύ η σατανική λεγεώνα τον έκανε να σπαράζει και ν’ αφρίζει.
- Πώς τόλμησες, τον φοβέριζαν τα δαιμόνια, να μεταλάβεις το Χριστό, αφού είσαι δικός μας; Θα σ’ εξαφανίσουμε με τον πιο σκληρό τρόπο! Κανένας δεν θα σε γλυτώσει απ’ τα χέρια μας!...
Ενώ όμως κόμπαζαν και απειλούσαν οι μιαροί δαίμονες, τί κάνει ο γρήγορος βοηθός των ανθρώπων, ο ένδοξος Ευγένιος; Παρακαλεί τον φιλάνθρωπο Δεσπότη να σπλαχνιστεί το πλάσμα Του και να το απαλλάξει από την τυραννία του σατανά. Και με τις παρακλήσεις του λυγίζει τον πολυέλεο Κύριο.
Καθώς στεκόταν λοιπόν ο δαιμονισμένος μπροστά στο λείψανο του αγίου, ήρθε σε έκσταση. Του φάνηκε πως είδε το Χριστό να κατεβαίνει από τον ουρανό μέσα στην εκκλησία. Εκεί, αφού του θύμισε τις βέβηλες πράξεις, που από νέος είχε κάνει, άρχισε να τον ελέγχει αυστηρά.
-Μ’ όλες τούτες τις παρανομίες σου, κατέληξε ο Κύριος, με λύπησες πάρα πολύ. Δεν είσαι άξιος ελέους. Για χάρη όμως του αγαπητού μου Ευγενίου σε λυπήθηκα και θα σ’ ελεήσω.
Και γυρίζοντας στο μάρτυρα, που στεκόταν δίπλα Του ικετευτικά, συνέχισε:
-Γιάτρεψε τον, Ευγένιε, αφού κατέφυγε στην προστασία σου.
Αμέσως ο Ιησούς εξαφανίστηκε.
Ο άγιος είπε τότε στον δαιμονισμένο:
-Αυτό το κακό το έπαθες επειδή κοινώνησες τα άχραντα Μυστήρια, ενώ ήσουν αβάπτιστος και βουτηγμένος στις αμαρτίες.
Ο Σκύθης συνήλθε από την έκσταση. Είδε τότε, αισθητά πια, να βγαίνει φωτιά από τα άγια λείψανα, να μπαίνει στο στόμα του και να κατακαίει- έτσι του φάνηκε- τα σωθικά του.
Όσοι ήταν εκεί κοντά μπόρεσαν να δουν με τα ίδια τους τα μάτια τη δύναμη του αγίου Ευγενίου, που βασάνιζε και τιμωρούσε εξουσιαστικά τους πονηρούς δαίμονες, διώχνοντας τους βίαια μέσ’ από τον ταλαίπωρο άνθρωπο.
Άφριζε και ίδρωνε και χτυπιόταν ο Σκύθης, ώσπου ελευθερώθηκε εντελώς από τ’ ακάθαρτα πνεύματα.
Ειρηνικός πια και ανενόχλητος, σιχάθηκε την παλιά του ζωή, και δεν έπαψε ποτέ να ευχαριστεί τον θαυματουργό μάρτυρα που τον ευεργέτησε.

("Θαύματα και Αποκαλύψεις από τη Θεία Λειτουργία", Ι. Μονή Παρακλήτου, σελ. 126-128)

Αν δε γυρίσουμε το διακόπτη της προσευχής, δεν θα δει η ψυχή μας το φως του Χριστού
Μου έκανε εξαιρετική εντύπωση το γεγονός, ότι ο Γέροντας αφιέρωνε το χρόνο του, ή για να προσεύχεται αποκλειστικά ή για να εργάζεται προσευχόμενος. Τον έβλεπα να μου μιλά, να τηλεφωνεί, να τρώει, να πίνει νερό, να ανάβει τη σόμπα, να εκτελεί όλες τις εργασίες του, και καταλάβαινα ότι παράλληλα προσευχόταν. Αυτό που δίδασκε στους άλλους για την προσευχή του εφήρμοσε πρώτα ο ίδιος.
Μου έλεγε μιά μέρα : " Υπάρχει κάπου η ηλεκτρική γεννήτρια, υπάρχει και στο δωμάτιο αυτό η λάμπα. Αν όμως δε γυρίσουμε το διακόπτη, θα μείνουμε στο σκοτάδι. Υπάρχει ο Χριστός, υπάρχει και η ψυχή μας. Αν όμως δε γυρίσουμε το διακόπτη, δεν θα δεί η ψυχή μας το φως του Χριστού και θα μείνει στο σκοτάδι του διαβόλου ". Ήταν ολοφάνερο ότι η ψυχή του Γέροντα, καταυγαζόταν από το φως του Χριστού μέρα και νύχτα, γιατί η προσευχή του διατηρούσε σε συνεχή πνευματική επαφή τη γεννήτρια με τη λάμπα.
[Γ 66]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.378)

"Ένας νέος συγκλονίστηκε από μια ωραία και προκλητική κοπέλα"
Κάποια μέρα ο Γέροντας μου απεκάλυψε:
"Ήρθε μια φορά ένας νέος και μου είπε ότι,
καθώς ταξίδευε καλοκαίρι με το πλοίο,
είδε απέναντί του μια ωραία και προκλητική κοπέλα και συγκλονίσθηκε.
Τότε εγώ είδα την ψυχή του και του είπα: Βρέ ευλογημένε,
με την ευαισθησία που σου χάρισε ο Θεός, εσύ τώρα θα έπρεπε να έχεις αγιάσει.
Ίσως άλλος πνευματικός να έβλεπε το περιστατικό σαν ευκαιρία
να κατακεραυνώσει τον αμαρτωλό, ο Γέροντας όμως το είδε σαν ευκαιρία
να του αποκαλύψει το θείο δώρο της μεγάλης ευαισθησίας του
και την δυνατότητά του να αγιάσει μέσω αυτής,
"έρωτι έρωτα διακρουόμενος και πυρ πυρί αύλω αποσβεννύων".
[Γ 363π.]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.190)

Για το πως οι άνθρωποι πρέπει να γίνουν σαν παιδιά, ώστε να γίνουν υιοί του Θεού.

«αμήν λέγω υμίν· εάν μη στραφήτε και γένησθε ως τα παιδία, ου μη εισέλθητε εις την βασιλείαν των ουρανών» (Ματθ. 18:3)

Αυτά λέγει Κύριος και ο λόγος Του είναι άγιος και αληθινός. Τι πλεονέκτημα έχουν τα παιδιά έναντι των μεγάλων; Έχουν τρία πλεονεκτήματα: την πίστη, την υπακοή και την συγχωρητικότητα. Το παιδί ρωτάει το γονιό του για τα πάντα και, ασχέτως του τι απαντά εκείνος, πιστεύει το γονιό του. Το παιδί υπακούει στο γονιό του και εύκολα υποτάσσει το θέλημά του στο θέλημα του γονιού του. Το παιδί είναι συγχωρητικό και, μολονότι προκαλεί εύκολα, συγχωρεί γρήγορα. Ο Κύριός μας απαιτεί και τα τρία αυτά από όλους τους ανθρώπους, δηλαδή πίστη, υπακοή και συγχωρητικότητα. Επιθυμεί οι άνθρωποι να πιστεύουν σ’ Αυτόν απροϋπόθετα, χωρίς όρους, όπως ένα παιδί πιστεύει στο γονιό του· και να είναι συγχωρητικοί ο ένας με τον άλλον, αμνησίκακοι, χωρίς να απαντούν στο κακό με κακό.

Πίστη, υπακοή και συγχωρητικότητα είναι τα τρία βασικά χαρακτηριστικά της ψυχής ενός παιδιού. Η αγνότητα και η χαρά είναι επιπρόσθετα στοιχεία. Ένα παιδί δεν είναι άπληστο, ένα παιδί δεν είναι φιλήδονο, ένα παδί δεν είναι ματαιόδοξο. Τα μάτια του παιδιού είναι αμόλυντα απ’ τα ακόλαστα πάθη και η χαρά του αμόλυντη από τις μέριμνες.

Αδελφοί μου, ποιος άραγε μπορεί να μας κάνει ξανά σαν τα παιδιά; Κανένας, εκτός από τον Ένα Χριστό. Εκείνος μπορεί να μας κάνει σαν τα παιδιά και να μας βοηθήσει να γεννηθούμε ξανά, με το παράδειγμά Του, τη διδασκαλία Του και τη δύναμη του Αγίου Του Πνεύματος.

Ω, Κύριε Ιησού, τέλειο Εσύ στην υπακοή και την ταπείνωση, αιώνιο Παιδί του Ουράνιου Πατέρα, βοήθησέ μας να γίνουμε σαν αρτιγέννητα βρέφη, μέσα απ’ την πίστη σε Σένα, την υπακοή σε Σένα και την συγχωρητικότητα προς αλλήλους.

(πηγή: «Ο Πρόλογος της Αχρίδος», Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, εκδ. Άθως)