637.Ερώτηση: Άλλος φιλόχριστος, που ασθενούσε, ερώτησε τον ίδιο γέροντα Ιωάννη αν πρόκειται να ζήσει ή να πεθάνει, και του απάντησε τα έξης.
Απόκριση: Αν σου πώ ότι θα πεθάνεις, η σωτηρία σου θα γίνει σαν βεβιασμένη, διότι, βλέποντας τον εαυτό σου στο στόμα του θανάτου, θα συμπεριφερθείς σαν από ανάγκη• αν όμως περιμένεις να ζήσεις ακόμα πολύν καιρό και σου έρθει λογισμός να σωθείς και τάξης έτσι τον λογισμό σου στο αγαθό, κι αν πεθάνεις αμέσως, η σωτηρία σου κατορθώνεται με την προαίρεσή σου και όχι βεβιασμένα.
Απόκριση: Η κατ’ ανάγκη δεν είναι όμοια με την κατά προαίρεση σωτηρία, αλλ’ όμως είναι καλύτερη από το να μη κάνει κανείς τίποτε. Διότι είναι απώλεια για την ψυχή, το να μη κάνομε ούτε τότε, όταν δεν πρόκειται να είμαστε κύριοι του εαυτού μας. Επειδή λοιπόν γνωρίζεις και τα δύο, ενέργησε σαν φρόνιμος και όχι όπως οι μωρές παρθένες που αποκλείστηκαν από τον νυμφώνα εξαιτίας του ότι δεν είχαν καρπό ελεημοσύνης και αγαθοεργίας.
641.Ερώτηση: Εάν κάποιος, που έζησε αμελώς, πρόκειται να πεθάνει και προσφύγει στον Θεό και του ζητήσει πώς, αν θα ζήσει, θα φροντίσει να του γίνει αρεστός, άραγε θα του χαρισθεί περισσότερη ζωή;
Απόκριση:Ο Θεός είναι καρδιογνώστης και προσέχει στην ευθύτητα της καρδιάς. Αν λοιπόν δει ότι πρόκειται να μετανοήσει ειλικρινά και με όλη την ψυχή του, του δίνει παράταση ζωής• διότι λέγει η Γραφή, «είθε ο Κύριος να σου δώσει σύμφωνα με την καρδιά σου». Πράγματι το θέλημα του Θεού είναι η σωτηρία των ανθρώπων, όπως αυτός είπε• «βεβαιώνω εγώ, ότι δεν θέλω τον θάνατο του αμαρτωλού, παρά να επιστρέψει, και θα ζήσει». Ας κατευθύνομε λοιπόν την καρδιά μας πρός αυτόν και ας συγκεντρώσομε όλη τη μεριμνά μας πάνω σ’ αυτόν, και αυτός θα κατευοδώσει αυτά που συμφέρουν για τη σωτηρία μας.
(Βαρσανουφίου Έργα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία, τομ. 18Γ, σελ.231-233,235