Εξομολόγησις
καλλωπισμός της ψυχής
Αν θέλης να είσαι ωραίος, να προσθέτης την εξομολόγησι των αμαρτημάτων σου και να μη παραλείπης να πλένης το πρόσωπό σου με τη συνεχή ροή των δακρύων της μετανοίας... Φρόντιζε πιο πολύ την ψυχή, και κάθε μέρα να την πλένης με τα θερμά δάκρυα. Διότι μ’ αυτό το ευλογημένο νερό απαλλάσσεται η ψυχή από τη βρωμιά και γίνεται λαμπρότερη.
Ε.Π.Ε. 2,638
ομολογία και δοξολογία
Είναι διπλή η έννοια της εξομολογήσεως. Ή, δηλαδή, δηλώνει αναγνώρισι και καταδίκη των αμαρτημάτων, ή ευχαριστία στο Θεό.
Ε.Π.Ε. 5,440
όχι γενικά, αλλά κατ' είδος!
Να εξομολογηθής όλα τα αμαρτήματά σου, ένα προς ένα, και έτσι θα μάθης να παίρνης την άφεσι, και έτσι θα είσαι ευγνώμων προς τον Ευεργέτη Χριστό.
Ε.Π.Ε. 9,454
ανακαίνισις
Τα σπίτια, όταν παλιώσουν, πάντοτε τα διορθώνουμε. Αυτό να κάνης και με τον εαυτό σου. Αμάρτησες σήμερα; Πάλιωσες την ψυχή σου; Να μην απογοητευτής, να μη ξαναπέσης, αλλά ξανακάνε καινούργιο το πνευματικό σου σπίτι με τη μετάνοια, με δάκρυα, με εξομολόγησι και με την επιτέλεσι καλών έργων. Και αυτό να μη παύσης ποτέ να το κάνης.
Ε.Π.Ε. 17,442
υπέρ των προτέρων
Ας απομακρυνθούμε από τον έρωτα των χρημάτων και της κενοδοξίας, παρακαλώντας τον Θεό ν’ απλώση το παντοδύναμο χέρι Του και να ανορθώση τα πεσμένα μέλη μας. Ας Τον παρακαλέσουμε, ας εξομολογηθούμε. Ας Τον δοξολογήσουμε για όσα μέχρι τώρα μας έκανε. Και ας Τον ικετεύσουμε θερμά και για το μέλλον, ώστε να αξιωθούμε να σωθούμε από το φοβερό θηρίο της φιλαργυρίας και να αναπέμψουμε ευχαριστία στο φιλάνθρωπο Θεό και Πατέρα, στον οποίον μαζί με τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα ανήκει δόξα και τιμή τώρα και πάντοτε και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.
Ε.Π.Ε. 20,684
προϋποθέσεις της
Ποιο είναι το φάρμακο της μετανοίας και πώς παρασκευάζεται; Πρώτα, με την καταδίκη των αμαρτημάτων μας και με την εξομολόγησί τους... Δεύτερον, με πολλή ταπείνωσι. Αν, δηλαδή, ομολογήσης την αμαρτία όπως πρέπει να την ομολογήσης, η ψυχή σου ταπεινώνεται. Όταν η συνείδησις συστρέφεται συνεχώς γύρω απ’ την αμαρτία, κάνει την ψυχή να ταπεινωθή.
Ε.Π.Ε. 24,440
με γέλια!
Μπήκες στην εκκλησία για να μετανοήσης και να εξομολογηθής τα αμαρτήματά σου, να προσπέσης στο Θεό, να παρακαλέσης και να ικετεύσης για όλα τα πλημμελήματά σου, και συ όλα αυτά τα κάνεις γελώντας; Πώς λοιπόν θα μπορέσης να εξιλεωθής; Και τι, κακό, λένε, είναι το γέλιο; Δεν είναι κακό το γέλιο. Κακό είναι όταν ξεπερνά το μέτρο και εκδηλώνεται άκαιρα.
Ε.Π.Ε. 24,580
όχι γενικά, αλλά κατ’ είδος!
Ας πείθουμε τους εαυτούς μας, ότι αμαρτήσαμε. Κι ας μη το λέμε μόνο με τη γλώσσα, αλλά και με τη διάνοια. Ας μην αποκαλούμε απλώς τους εαυτούς μας αμαρτωλούς, αλλά κι ας αναλογιζώμαστε και τ’ αμαρτήματά μας, εξετάζοντάς τα ένα προς ένα.
Ε.Π.Ε. 25,318
δικαιώνει
Είδες πως δικαιώθηκες με την εξομολόγησι; Ο Θεός είναι φιλάνθρωπος. Δεν λυπήθηκε τον Υιό Του, για να λυπηθή το δούλο, τον άνθρωπο. Παρέδωσε το μονογενή Του Υιό, για ν’ αγοράση τους αχάριστους δούλους, εμάς τους ανθρώπους.
Ε.Π.Ε. 30.294
εξαλείφει τα πάντα
Η εξομολόγησις αφαιρεί το αμάρτημα και το κάνει, σαν να μην έχη γίνει ποτέ.
Ε.Π.Ε. 30,294-296
γνήσια
Δεν απομακρύνει την αμαρτία ο χρόνος. Ο τρόπος εκείνου, που μετανοεί, σβήνει την αμαρτία. Είναι δυνατόν να περάση πολύς χρόνος και να μη πετύχη κανείς τη σωτηρία. Και άλλος πάλι, μέσα σε λίγο χρόνο, αφού εξομολογηθή ειλικρινά, ν’ απαλλαγή απ’ την αμαρτία.
Ε.Π.Ε. 30,254
πρώτος συ να τα πης!
Το ζητούμενο αυτό είναι: Όχι απλώς να πης, αλλά πρώτος συ να πης τα αμαρτήματά σου. Να μη περιμένης να σε ελέγξουν ή να σε κατηγορήσουν. Εσύ να συναισθανθής όσα έχεις διαπράξει έτσι, σαν κάποιος να σε ελέγχη γι’ αυτά.
Ε.Π.Ε. 34,376

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 214-216)

Εξομολόγησις
καλλωπισμός της ψυχής
Αν θέλης να είσαι ωραίος, να προσθέτης την εξομολόγησι των αμαρτημάτων σου και να μη παραλείπης να πλένης το πρόσωπό σου με τη συνεχή ροή των δακρύων της μετανοίας... Φρόντιζε πιο πολύ την ψυχή, και κάθε μέρα να την πλένης με τα θερμά δάκρυα. Διότι μ’ αυτό το ευλογημένο νερό απαλλάσσεται η ψυχή από τη βρωμιά και γίνεται λαμπρότερη.
Ε.Π.Ε. 2,638
ομολογία και δοξολογία
Είναι διπλή η έννοια της εξομολογήσεως. Ή, δηλαδή, δηλώνει αναγνώρισι και καταδίκη των αμαρτημάτων, ή ευχαριστία στο Θεό.
Ε.Π.Ε. 5,440
όχι γενικά, αλλά κατ' είδος!
Να εξομολογηθής όλα τα αμαρτήματά σου, ένα προς ένα, και έτσι θα μάθης να παίρνης την άφεσι, και έτσι θα είσαι ευγνώμων προς τον Ευεργέτη Χριστό.
Ε.Π.Ε. 9,454
ανακαίνισις
Τα σπίτια, όταν παλιώσουν, πάντοτε τα διορθώνουμε. Αυτό να κάνης και με τον εαυτό σου. Αμάρτησες σήμερα; Πάλιωσες την ψυχή σου; Να μην απογοητευτής, να μη ξαναπέσης, αλλά ξανακάνε καινούργιο το πνευματικό σου σπίτι με τη μετάνοια, με δάκρυα, με εξομολόγησι και με την επιτέλεσι καλών έργων. Και αυτό να μη παύσης ποτέ να το κάνης.
Ε.Π.Ε. 17,442
υπέρ των προτέρων
Ας απομακρυνθούμε από τον έρωτα των χρημάτων και της κενοδοξίας, παρακαλώντας τον Θεό ν’ απλώση το παντοδύναμο χέρι Του και να ανορθώση τα πεσμένα μέλη μας. Ας Τον παρακαλέσουμε, ας εξομολογηθούμε. Ας Τον δοξολογήσουμε για όσα μέχρι τώρα μας έκανε. Και ας Τον ικετεύσουμε θερμά και για το μέλλον, ώστε να αξιωθούμε να σωθούμε από το φοβερό θηρίο της φιλαργυρίας και να αναπέμψουμε ευχαριστία στο φιλάνθρωπο Θεό και Πατέρα, στον οποίον μαζί με τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα ανήκει δόξα και τιμή τώρα και πάντοτε και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.
Ε.Π.Ε. 20,684
προϋποθέσεις της
Ποιο είναι το φάρμακο της μετανοίας και πώς παρασκευάζεται; Πρώτα, με την καταδίκη των αμαρτημάτων μας και με την εξομολόγησί τους... Δεύτερον, με πολλή ταπείνωσι. Αν, δηλαδή, ομολογήσης την αμαρτία όπως πρέπει να την ομολογήσης, η ψυχή σου ταπεινώνεται. Όταν η συνείδησις συστρέφεται συνεχώς γύρω απ’ την αμαρτία, κάνει την ψυχή να ταπεινωθή.
Ε.Π.Ε. 24,440
με γέλια!
Μπήκες στην εκκλησία για να μετανοήσης και να εξομολογηθής τα αμαρτήματά σου, να προσπέσης στο Θεό, να παρακαλέσης και να ικετεύσης για όλα τα πλημμελήματά σου, και συ όλα αυτά τα κάνεις γελώντας; Πώς λοιπόν θα μπορέσης να εξιλεωθής; Και τι, κακό, λένε, είναι το γέλιο; Δεν είναι κακό το γέλιο. Κακό είναι όταν ξεπερνά το μέτρο και εκδηλώνεται άκαιρα.
Ε.Π.Ε. 24,580
όχι γενικά, αλλά κατ’ είδος!
Ας πείθουμε τους εαυτούς μας, ότι αμαρτήσαμε. Κι ας μη το λέμε μόνο με τη γλώσσα, αλλά και με τη διάνοια. Ας μην αποκαλούμε απλώς τους εαυτούς μας αμαρτωλούς, αλλά κι ας αναλογιζώμαστε και τ’ αμαρτήματά μας, εξετάζοντάς τα ένα προς ένα.
Ε.Π.Ε. 25,318
δικαιώνει
Είδες πως δικαιώθηκες με την εξομολόγησι; Ο Θεός είναι φιλάνθρωπος. Δεν λυπήθηκε τον Υιό Του, για να λυπηθή το δούλο, τον άνθρωπο. Παρέδωσε το μονογενή Του Υιό, για ν’ αγοράση τους αχάριστους δούλους, εμάς τους ανθρώπους.
Ε.Π.Ε. 30.294
εξαλείφει τα πάντα
Η εξομολόγησις αφαιρεί το αμάρτημα και το κάνει, σαν να μην έχη γίνει ποτέ.
Ε.Π.Ε. 30,294-296
γνήσια
Δεν απομακρύνει την αμαρτία ο χρόνος. Ο τρόπος εκείνου, που μετανοεί, σβήνει την αμαρτία. Είναι δυνατόν να περάση πολύς χρόνος και να μη πετύχη κανείς τη σωτηρία. Και άλλος πάλι, μέσα σε λίγο χρόνο, αφού εξομολογηθή ειλικρινά, ν’ απαλλαγή απ’ την αμαρτία.
Ε.Π.Ε. 30,254
πρώτος συ να τα πης!
Το ζητούμενο αυτό είναι: Όχι απλώς να πης, αλλά πρώτος συ να πης τα αμαρτήματά σου. Να μη περιμένης να σε ελέγξουν ή να σε κατηγορήσουν. Εσύ να συναισθανθής όσα έχεις διαπράξει έτσι, σαν κάποιος να σε ελέγχη γι’ αυτά.
Ε.Π.Ε. 34,376

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 214-216)

Εξαγορά
δούλων
Ο Θεός λέει, να μη λυπηθής τα χρήματα, αλλά όσα και αν χρειάζωνται για την εξαγορά δούλων, να τα δώσης. Εμείς όμως, αν και βλέπουμε ανθρώπους να πνίγωνται, να κλαίνε, να υποφέρουν χειρότερα από μύριους θανάτους, και μάλιστα πολλές φορές άδικα, τσιγκουνευόμαστε τα χρήματα. Δεν λυπούμεθα τους αδελφούς. Φροντίζουμε για τα άψυχα και αδιαφορούμε για την ψυχή.
E.Π.E. 24,466
Εξάρτησις
από τον Θεό
Διπλή είναι η εξάρτησίς μας απ’ Αυτόν, και στο ότι γεννηθήκαμε απ’ την ανυπαρξία, και στο ότι γίναμε πιστοί, που και αυτό είναι κτίσις.
Ε.Π.Ε. 18,562
θρησκευτική
Σεις, Γαλάτες, που ανεβήκατε στην κορυφή των ουρανών, τώρα απότομα φτάσατε στο εξευτελιστικό σημείο να σύρεστε στην περιτομή και στα Σάββατα και να εξαρτάστε από τους ιουδαΐζοντες;
Ε.Π.Ε. 20,334
Εξέλθωμεν και ίδωμεν...
ισότητα
Ας επισκεφτούμε τους τάφους και ας δούμε, που καταλήγει ο άνθρωπος. Θα συναντήσουμε κόκκαλα που βρωμάνε, σώματα σάπια. Πες μου: Έκει ποιος είναι ο βασιλιάς και ποιος ο απλός άνθρωπος; Ποιος ο ευγενικής καταγωγής και ποιος ο δούλος; Ποιος ο σοφός και ποιος ο άσοφος; Εκεί πού είναι η ομορφιά της νιότης; Πού είναι η ωραία όψις; Πού είναι τα όμορφα μάτια; Πού η ευθεία μύτη; Πού τα πυρφόρα χείλη; Πού είναι οι ωραίες παρειές; Πού το απαστράπτον πρόσωπο; Όλα αυτά δεν είναι πλέον σκόνη; Δεν είναι πλέον τέφρα; Δεν είναι πλέον στάχτη; Όλα αυτά δεν είναι πλέον σκωλήκων βρώμα και δυσωδία; Όλα βρωμιά δεν είναι;
Ε.Π.Ε. 30,318

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 213-214)

524. Έχουμε μέσα μας πνευματικά μάτια, που βλέπουν απείρως πιο καλά από ό,τι τα σωματικά μάτια. Ποια είναι τα αντικείμενα της πνευματικής μας οράσεως; Τα φαινόμενα του πνευματικού κόσμου. Πλάϊ στον ορατό κόσμο, υπάρχει ο Θεός, άπειρο Πνεύμα, άπειρος Νους, που δημιούργησε και δημιουργεί τα πάντα στον υλικό κόσμο. Υπάρχει και ο πνευματικός κόσμος, ο αγγελικός, με αναρίθμητες υπάρξεις, βυθισμένες στη θεωρία του Υψίστου και όλων των έργων της παντοδυναμίας του και της σοφίας του. Τα πνευματικά μας μάτια είναι στραμμένα προ παντός στον Κύριο, με τη μυστική θεωρία. Η μυστική θεωρία μπορεί να εκτείνεται επ’ άπειρον, γιατί και ίδιος ο Θεός είναι άπειρος. Με τη μυστική θεωρία, η ψυχή καθαρίζεται από την αμαρτία, τελειοποιείται και φέρεται ολοένα πιο κοντά στον Θεό, την πηγή του φωτός μας, των λογισμών μας, της ζωής μας.
Η μυστική θεωρία έχει επίσης αντικείμενο της τις τάξεις των Αγγέλων, κατά το μέτρο που μας δίνεται η θεία αποκάλυψις, την πνευματική και φωτεινή φύσι τους, την πνευματική τους αγαθότητα, την αγάπη τους για τον Θεό και του ενός για τον άλλο, καθώς και για το ανθρώπινο γένος, το προστατευτικό τους έργο στη γη, στα στοιχεία της ορατής κτίσεως, στις ανθρώπινες κοινότητες, στους ιερούς και άλλους τόπους και, ιδιαίτερα, στον κάθε χριστιανό.
Τέλος, τα πνευματικά μάτια είναι στραμμένα και στον ίδιο τον εαυτό μας και έτσι η λειτουργία τους λέγεται αυτοεξέτασις, αυτογνωσία, πνευματική προσοχή πάνω στους λογισμούς και τις επιθυμίες μας.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 218-219)

523. Το φώς της ψυχής σου, των λογισμών σου και της καρδιάς σου προέρχεται από το Ιησου Χριστό. Είναι το Φως αυτό διαφορετικό από το φως που εκπέμπει ο ήλιος, από το υλικό φως που εμφανίζεται και εξαφανίζεται και δεν μπορεί να διαπεράση τα πυκνά σώματα, αλλά αφήνει πολλά πράγματα στο σκοτάδι και δεν μπορεί να διαλύση το σκοτάδι της αμαρτίας ούτε σε μία και μόνη ψυχή. Ο Χριστός είναι το «φῶς τὸ ἀληθινόν, ὃ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον, ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον» (Ιω. α’ 9), φωτίζοντας το κυριώτερο συστατικό της υπάρξεώς μας, δηλαδή την ψυχή μας. Ναι, το φως του Χριστού φωτίζει τα πάντα, ακόμη και τους εθνικούς, τους λάτρεις δηλαδή των ειδώλων. «Φῶς εἰς ἀποκάλυψιν ἐθνῶν» (Λουκ. β’ 32). Λάμπει και στα σκότη της αμαρτίας, αλλά οι άνθρωποι που ζουν σ’ αυτά τα σκότη θεληματικά δεν το καταλαβαίνουν («καὶ τὸ φῶς ἐν τῇ σκοτίᾳ φαίνει, καὶ ἡ σκοτία αὐτὸ οὐ κατέλαβεν» (Ιω. α’ 5). Οι άπιστοι δεν αντιλαμβάνονται ότι το φως που υπάρχει μέσα τους είναι από τον Χριστό, αλλά το θεωρούν δικό τους, φυσικό φως. Με το φως αυτό -το λογικό τους- φθάνουν σε κάποες αλήθειες, πραγματοποιούν ωρισμένα έργα. Δεν αντιλαμβάνονται όμως ό,τι λέγει ο Ψαλμωδός στον Κύριο: «ἐν τῷ φωτί Σου ὀψόμεθα φῶς» (Ψαλμ. λε’ 10), το φως κάθε ευγενούς επιστήμης, κάθε ευγενούς τέχνης και κάθε άλλου καλού έργου.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 217-218)

«Όχι χάρη σε έργα δικαιοσύνης που κάναμε εμείς, αλλά χάρη στο δικό του έλεος, μας έσωσε…» (Τιτ. 3:5)

Ένας νέος, γεμάτος ανησυχία για την ψυχή του, πλησίασε έναν ευσεβή χριστιανό και τον ρώτησε: «Πέστε μου, σας παρακαλώ, τι πρέπει να κάνω για να σωθώ;». «Νέε μου, έρχεσαι πολύ καθυστερημένος», απάντησε εκείνος. «Δηλαδή;», ρώτησε ανήσυχα ο νέος. «Δεν μπορώ πια να σωθώ;». Κι ο χριστιανός εκείνος, με ηρεμία στο πρόσωπό του, απάντησε: «Μπορείς, και μάλιστα τώρα αμέσως. Αλλά δεν μπορείς να κάνεις εσύ κάτι για τη σωτηρία σου, γιατί έρχεσαι με μεγάλη καθυστέρηση. Ό,τι χρειαζόταν να γίνει για τη σωτηρία σου, το έκανε ήδη για σένα ο Χριστός. Σε σένα απομένει τώρα να πιστέψεις στο λυτρωτικό Του έργο, να Τον δεχτείς σαν Σωτήρα σου και να Του πεις ένα μεγάλο ευχαριστώ. Η σωτηρία είναι έτοιμη και είναι δώρο του Θεού για σένα και για όλους τους άλλους, που δέχονται με απλότητα πίστης αυτό το δώρο του Θεού» (Εφεσ. 2:8-10).

«Κάτω από τη σκέπη της σοφίας υπάρχει ασφάλεια» (Εκκλησιαστής 7:11)

- Αν δε θερμαίνεις τους άλλους με τη χριστιανική αγάπη σου, μπορεί κάποιοι από αυτούς να πεθάνουν από το κρύο.
- Η σωτηρία δεν επιτυγχάνεται χάρη σε κάποια δικά μας καλά έργα, αλλά χάρη στο μεγάλο έργο που πραγματοποίησε ο Χριστός πάνω στο σταυρό.
- Ο Θεός μας δίνει τα υλικά για το καθημερινό ψωμί μας, αλλά περιμένει από μας να το ψήσουμε.
- Ο απαισιόδοξος μπορεί να αποδεχτεί σωστός στο τέλος της διαδρομής, αλλά ο αισιόδοξος απολαμβάνει καλύτερα τη διαδρομή.
- Τα μεγάλα μυαλά συζητούν για ιδέες. Τα μέτρια μυαλά μιλούν για γεγονότα. Τα μικρά μυαλά κριτικάρουν τους άλλους.
- Η διαφορά ανάμεσα στην ιδιοφυία και την ανοησία είναι ότι η ιδιοφυία έχει κάποια όρια.

(Εκδόσεις «Ο Λόγος»)

ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο-

Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του Λουκά
Το ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα
μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα

Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας

Κεφάλαιο 14

Στίχ. 15-24. Η παραβολή του μεγάλου δείπνου.
14.19 καὶ ἕτερος εἶπεν, Ζεύγη βοῶν ἠγόρασα πέντε(1)
καὶ πορεύομαι(2) δοκιμάσαι(3) αὐτά· ἐρωτῶ σε, ἔχε με παρῃτημένον.
19 Άλλος του είπε: “έχω αγοράσει πέντε ζευγάρια βόδια
και πάω να τα δοκιμάσω· σε παρακαλώ, δικαιολόγησέ με”.
(1) Αγορά αρκετά μεγάλη (b).
(2) Δεν προφασίζεται αυτός ανάγκη όπως ο πρώτος και δείχνει
αδιαφορία για το αν η δικαιολογία της άρνησής του δεν
παρουσιαστεί ισχυρή (p). Είναι αξιοσημείωτο ότι για τους
δύο αυτούς καλεσμένους τίποτα δεν αναφέρεται, από το οποίο
να συμπεραίνουμε, ότι παράνομα απέκτησαν ο μεν τον αγρό του,
ο δε τα ζεύγη των βοδιών του. Κανείς από τους δύο αυτούς
δεν κατηγορείται ούτε ως κλέφτης ούτε ως απατεώνας.
Νόμιμα παρ’ όλα αυτά πράγματα που αποκτήθηκαν με άψογες ενέργειες,
αποδεικνύονται σοβαρά εμπόδια για την πνευματική ζωή
και την κληρονομία της επουράνιας βασιλείας, όταν η καρδιά του
ανθρώπου προσκολληθεί σε αυτά.
(3) Να διαπιστώσω με δοκιμή τη δύναμή τους, την αντοχή τους,
την ημερότητα και υποταγή τους (ο).

14.20 καὶ ἕτερος εἶπεν, Γυναῖκα ἔγημα καὶ διὰ τοῦτο οὐ δύναμαι ἐλθεῖν(1).
20 Κι ένας άλλος του είπε: “είμαι νιόπαντρος και γι’ αυτό δεν μπορώ να έρθω”.
(1) Η τρίτη αυτή απάντηση είναι η πιο ξερή από όλες, είτε διότι
η δικαιολογία θα παρουσιαζόταν από μόνη της ισχυρή σύμφωνα
με τους κανόνες της κοσμικής ζωής, είτε διότι ο προσφάτως παντρεμένος
πολύ λίγο φροντίζει για την πρόσκληση (L). Έχει πεποίθηση ότι η
δικαιολογία του είναι αναντίρρητη (p). Βασίζεται ίσως σε παρερμηνεία
του Δευτερ. κδ 5 «Εάν κάποιος πάρει γυναίκα πρόσφατα, δεν θα βγει
σε πόλεμο και δεν θα του επιβληθεί κανένα πράγμα· θα είναι ελεύθερος
στο σπίτι του για ένα χρόνο». Οπότε όσο εκ πρώτης όψεως φαίνεται
ευλογοφανής η πρόφαση αυτή, τόσο και πιο απότομη γίνεται στην άρνησή της (b).
Η δικαιολογία αυτή φανερώνει την απορρόφηση από τις οικογενειακές
απολαύσεις και ανέσεις (ο). Υπερβολική προσκόλληση στους συγγενείς
μας είναι δυνατόν να καταστεί εμπόδιο για επιτέλεση των καθηκόντων
μας προς το Θεό. Του Αδάμ η δικαιολογία υπήρξε: «Η γυναίκα την οποία
έδωσες μαζί μου, αυτή μου έδωσε από το δέντρο και έφαγα» (Γεν. γ 12).
Εδώ λέει ο νεόνυμφος αυτός: Η γυναίκα με εμποδίζει από το να φάω.
Θα μπορούσε αυτός να προσέλθει στο δείπνο παίρνοντας μαζί του
και την γυναίκα του. Ασφαλώς βέβαια θα ήταν και οι δύο ευπρόσδεκτοι σε αυτό.

"Οι Μασόνοι κάνουν κρυφό πόλεμο,γι' αυτό είναι επικίνδυνοι"

Συζητούσα μια μέρα με τον Γέροντα για τις αιρέσεις
κι εκείνος μου διηγήθηκε: "Μια φορά ήλθε σε μένα μια καλή
κοπέλα, μορφωμένη, από καλό σπίτι και χριστιανή,
πήγαινε μάλιστα και σε χριστιανική οργάνωση.
Μου είπε ότι της προξενεύουν έναν πολύ καλό κύριο, σοβαρό,
πλούσιο, μορφωμένο, μόνο που ήταν μασόνος. Με ρώτησε τί να κάνει.
Της είπα να μην τον πάρει, αφού ήταν μασόνος. Άρχισε να μου λέει,
ότι είναι πολύ καλός χαρακτήρας και γι' αυτό θα μπορέσει
να τον προσελκύσει στο Χριστό. Της είπα ότι δε θα μπορέσει
να πετύχει τίποτε. Δε με άκουσε και τον παντρεύτηκε.
Από τότε δεν ξαναήρθε για πολλά χρόνια. Ώσπου μιά μέρα,
έφθασε με τον άνδρα της και το παιδί της. Μπήκε μόνη της στο κελλί μου.
Τη ρώτησα, πώς τα περνάς; Μου είπε καλά.
Κάθε πότε πηγαίνεις για εξομολόγηση και Θεία Κοινωνία;
Περίπου κάθε χρόνο. Κάθε πότε πας στην Εκκλησία; Κάπου κάπου, αραιά.
Τη ρώτησα και μερικά άλλα και πήρα ανάλογες απαντήσεις.
Της λέω: Φώναξε τον άνδρα σου. Ήρθε ο άνδρας της με το παιδί τους.
Είπα στον άνδρα της: Ξέρεις, η γυναίκα σου, πρίν σε παντρευτεί,
με βεβαίωσε ότι θα σε κάνει χριστιανό,
αλλά βλέπω ότι εσύ την έκανες μασόνα".
Γέροντα, ρώτησα, πώς πίστεψε αυτή η γυναίκα ότι θα κάνει το μασόνο
χριστιανό, αφού η μασονία πολεμά ανοιχτά το χριστιανισμό;
Μου απάντησε: "Όχι, αυτό τον πόλεμο τον κάνουν οι άλλοι.
Οι μασόνοι κανουν κρυφό πόλεμο, γι' αυτό είναι επικίνδυνοι.
Δε σου λένε μη κάνεις το σταυρό σου, μη πάς στην Εκκλησία,
στην εξομολόγηση. Σου λένε πήγαινε, αλλά έλα και σε μας.
Σε επηρεάζουν σιγά σιγά, έτσι πού να μήν καταλάβεις ότι, από κάποια στιγμή
και μετά, έπαψες στην πραγματικότητα να είσαι χριστιανός και έγινες μασόνος.
Ο Γέροντας γνώριζε, όχι μόνο το περιεχόμενο των αιρέσεων,
αλλά και "τάς μεθοδείας του διαβόλου", και εφιστούσε την προσοχή
των χριστιανών, για να μήν παγιδευτούν και ηττηθούν στον αγώνα τους
"προς τας αρχάς, πρός τας εξουσίας, πρός τους κοσμοκράτορας του σκότους
του αιώνος τούτου, πρός τα πνευματικά της πονηρίας εν τοις επουρανοίς"
[Γ 272π.]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.250-251)

Μην κόβουμε το σχοινί
Γέροντα» μετά την επικοινωνία σας με τόσο κόσμο, ενώ το βράδυ φαίνεσθε
πολύ ταλαιπωρημένος, το πρωί δεν υπάρχει στο πρόσωπό σας ίχνος
από την ταλαιπωρία αυτήν, αλλά είστε φωτεινός. Πώς γίνεται αυτό;
Έμ, δεν κόβω το σχοινί!
Μερικές φορές, Γέροντα, όταν λόγο διακονίας δεν πάω στο Απόδειπνο
και είμαι πολύ κουρασμένη, λέω: «θα ξαπλώσω και θα λέω την ευχή»,
αλλά τελικά με παίρνει ο ύπνος και δεν κάνω τίποτε.
Όχι, ευλογημένη, ακόμη και όταν είσαι πολύ κουρασμένη,
να μην πέφτεις στο κρεβάτι, χωρίς να κάνεις καθόλου προσευχή.
Να λες ένα «Τρισάγιο» και τον50ο Ψαλμό, να ασπάζεσαι την εικόνα του Χριστού
και της Παναγίας, να σταυρώνεις το μαξιλάρι σου και μετά να ξαπλώνεις.
Να βάζεις και το ρολόι μια ώρα πριν από την Ακολουθία, για να σηκωθείς
να κάνης τον κανόνα σου. Χρειάζεται βία, αλλά να νιώσεις την βία ως ανάγκη,
να το κάνης με την καρδιά σου. «Ιλαρόν γαρ δότην αγαπά ο Θεός».
Και όταν, Γέροντα, δεν έχω καθόλου κουράγιο;
Να βιάσης τον εαυτό σου να κάνη κάτι πνευματικό.
Να φροντίζεις κάθε μέρα να κάνης έστω και λίγη μελέτη και λίγη προσευχή.
Η μελέτη, η προσευχή, η ψαλμωδία είναι βιταμίνες που χρειάζεται κάθε μέρα η ψυχή.
Να μην αφήνουμε την ημέρα να περνάει χωρίς καθόλου προσευχή.
Θυμάμαι στον πόλεμο, όταν περνούσαν μέρες χωρίς να κάνουμε επίθεση,
ρίχναμε και καμμιά τουφεκιά. Αλλιώς θα έλεγαν οι εχθροί: «αυτοί κοιμούνται»
και θα μας έκαναν αιφνιδιασμό. Το ίδιο να κάνουμε και στον πνευματικό αγώνα.
Όταν καμμιά φορά νιώθουμε εξάντληση και δεν μπορούμε να κάνουμε
όλα τα πνευματικά μας καθήκοντα, να μην κόβουμε το σχοινί,
την επικοινωνία με τον Θεό• να κάνουμε λίγες μετάνοιες, κανένα κομποσκοίνι.
Να ρίχνουμε δηλαδή κανα δυό ριπές, για να μη μας αιχμαλωτίσει το ταγκαλάκι.
Και, μόλις συνέλθουμε, να αρχίζουμε πάλι κανονικά τον αγώνα μας.
Όταν κανείς αφήνει τα πνευματικά, αν δεν κάνη έστω και λίγες μετάνοιες,
κανένα κομποσκοίνι, μετά αγριεύει. Δουλειές μπορεί να κάνη, προσευχή όμως όχι.
Βλέπω μοναχούς που κάνουν συνέχεια δουλειές και αφήνουν την μελέτη
και την προσευχή. «Ας κάνω κι αυτό, λένε, ας κάνω και το άλλο», και η προσευχή
μένει, και τελικά αγριεύουν, γίνονται σαν κοσμικοί.
Έχω δει εργάτες που μπορεί να πελεκάνε πέτρες μέσα στον ήλιο ή να κόβουν
ξυλά όλη μέρα, αλλά τριπλό μεροκάματο να τους δώσεις, μίση ώρα στην εκκλησία
δεν μπορούν να σταθούν βγαίνουν έξω και καπνίζουν. Το έχω παρατηρήσει αυτό.
Όταν ο άνθρωπος δεν προσεύχεται, απομακρύνεται από τον Θεό και γίνεται
σαν το βόδι δουλεύει, τρώει, κοιμάται. Και όσο απομακρύνεται από τον Θεό,
τόσο πιο δύσκολα γίνονται τα πράγματα. Ψυχραίνεται η καρδιά του,
και ύστερα δεν μπορεί καθόλου να προσευχηθή. Για να συνέλθει, πρέπει
να μαλακώσει η καρδιά του, να πάρη στροφή μετανοίας, να συγκλονισθεί.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος ς΄, Περί προσευχής, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου
"Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ.51-53)

"Μου γράφεις ότι εν τέλει πρέπει να υπάρχει «κάτι». Διάβασες, λες, ένα βιβλίο ενός μεγάλου αστρονόμου περί αστέρων και υπέπεσε στην αντίληψή σου ο ισχυρισμός αυτού του λαμπρού επιστήμονα: «Χωρίς τον Θεό τίποτα στον κόσμο δεν μπορεί να κατανοηθεί ούτε να εξηγηθεί». Εξ αυτού οδηγήθηκες στο συμπέρασμα ότι «κάτι» υπάρχει.

Απλά πες υπάρχει Θεός και είναι χαρούμενος! Έτσι μιλούν πολλοί μορφωμένοι άνθρωποι: Υπάρχει «κάτι»! Αλλά εάν μείνεις ως το τέλος της ζωής σου σ’ αυτήν την έκφραση, όλη σου η ζωή θα είναι ένα τίποτα.

Μια στιγμιαία διαπίστωση ότι υπάρχει κάποια μυστηριώδης μεγάλη δύναμη πίσω απ’ τον ορατό κόσμο, δεν αποτελεί ούτε κατά το ελάχιστο πίστη, ζωοποιό και καρποφόρα, η οποία μας φωτίζει τον δρόμο και μας δείχνει τον στόχο μας.

Το να λέμε μόνο ότι «κάτι» υπάρχει δεν σημαίνει ότι βγήκαμε στο φως της ημέρας. Αυτό μόλις και μετά βίας σημαίνει ότι ο ταξιδιώτης διέσχισε το σκοτάδι του μεσονυκτίου με τις ίριδες διεσταλμένες διαισθανόμενος το λυκαυγές της ανατολής. Αλλά από εκεί έως το να φθάσει ο ήλιος στην κορυφή είναι μακρύς ο δρόμος. Βιάσου να μην σε προφθάσει ο θάνατος σ’ αυτό το σκοτάδι. Να μπορείς τουλάχιστον να λες υπάρχει «Κάποιος» για να φέρει την αυγή στη ζωή σου.

Γνώρισε τον Δημιουργό σου αγαπητέ αδελφέ. Αυτό είναι πιο σημαντικό από τη γνώση των δημιουργημάτων Του. Μην παραμένεις στην κοινωνία εκείνων για τους οποίους ο Απόστολος λυπάται λέγοντας: «Ἐσεβάσθησαν καὶ ἐλάτρευσαν τῇ κτίσει παρὰ τὸν κτίσαντα» (Ρωμ. 1:25). Ο Ύψιστος καλλιτέχνης στέκει δίπλα στα έργα Του. Εσύ κοιτάζεις πιο πολύ τις καλλιτεχνικές δημιουργίες Του, οι οποίες μέχρι ενός σημείου ανοίγουν τα μάτια και κατόπιν τυφλώνουν. Γιατί δεν πλησιάζεις τον Καλλιτέχνη και δεν Τον γνωρίζεις και δεν Του συστήνεσαι; Ο Χριστός γι’ αυτό ήρθε στον κόσμο, για να σου απλώσει το χέρι και να σε οδηγήσει. Όποιος δεν πλησιάζει κοντά Του, δεν Του συστήνεται και δεν υποκλίνεται σ’ Αυτόν, δεν θα γίνει δεκτός ούτε καν στην αυλή Του στους ουρανούς.

Αυτά στα γράφω επειδή μόλις γύρισα από μία κηδεία. Πέθανε ένας άξιος νέος στην Αχρίδα. Στο νεκρικό φέρετρο το πρόσωπό του ήταν φωτεινό, φωτεινότερο από όταν ήταν ζωντανός. Έζησε με πίστη και συγχωρέθηκε πλήρης πίστεως. Πολύ νέος, αλλά σώφρων. Ενώ εσύ είσαι ήδη πολύ μεγαλύτερός του.

Ειρήνη και έλεος από τον Θεό".

(Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, Δρόμος δίχως Θεό δεν αντέχεται…: Ιεραποστολικές επιστολές Α΄, μετάφραση Σβετλάνα Πέτσιν, Ηλίας Σαραγούδας, Νεφέλη Σαραγούδα – Πέτσιν, 1η έκδ., Εν πλω, Αθήνα, 2008)