130. «εις την οικίαν» (Ματθ. β' 11).

Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος σημειώνει ότι οι Μάγοι (Ματθ. β' 1-12) βρήκαν «το παιδίον μετά της μητρός αυτού εις την οικίαν». Γράφει σχετικά ο Ωριγένης: «Μετά το ευλογηθήναι αυτόν (τον Ιησού) υπό Συμεών καταβάντων πάλιν εν τη Βηθλεέμ του Βρέφους φερομένου τε εν αγκάλαις της τεκούσης και παροικήσαν εν οικεία ξενίας ημέρας πολλάς εις οίκον (= φιλοξενήθηκαν) κατά μεν τον αυτόν ελθόντες οι μάγοι εκ γης ανατολής κακεί προσενεγκότες αυτώ τα δώρα, θεαταί γεγόνασι του αιωνίου βασιλέως» (ΥΜ, 49) .
Μετά τη γέννησι του Ιησού, ο Ιωσήφ έκρινε ότι έπρεπε να μείνουν ακόμα στη Βηθλεέμ για ένα μικρό διάστημα. Και τούτο ασφαλώς για να μη ταλαιπωρηθή η Θεοτόκος και το Βρέφος με το ταξείδι επιστροφής στη Γαλιλαία, αλλά και για το ότι η Βηθλεέμ ήταν κοντά στα Ιεροσόλυμα, όπου θα έπρεπε να πάνε στις 40 μέρες από τη γέννησι για τον εκκλησιασμό του Παιδιού. Έτσι, μετά την παράστασι του Ιησού στο Ναό, (σαραντισμό), γύρισαν στην Βηθλεέμ. Στο διάστημα αυτό συνέβη και η προσκύνησις των Μάγων, γεγονός που απέδειξε σωστή την πιο πάνω απόφασι του Ιωσήφ. Έτσι οι Μάγοι προσκύνησαν τον «Βασιλέα των Ιουδαίων» στη γενέθλιο πόλι του, «εν Βηθλεέμ της Ιουδαίας (στιχ. 5).
Η Πρόνοια του Θεού και η εμπιστοσύνη του ανθρώπου σ’ αυτή δεν αποκλείει την ανθρώπινη πρωτοβουλία. Η σκέψις, η απόφασις και η ενέργεια του ανθρώπου μπροστά στα διάφορα περιστατικά της ζωής δεν αποκλείονται, αλλά συμπεριλαμβάνονται μέσα στο σχέδιο της Προνοίας του Θεού. Ο ρόλος ιδίως του Πατέρα και της Μητέρας μέσα στην οικογένεια δεν είναι διακοσμητικός, αλλά ουσιαστικός. Η πρόνοια και η αγάπη του Θεού δεν αντικαθιστούν τους γονείς. Οι γονείς οφείλουν να σκέπτωνται, να αποφασίζουν και να ενεργούν (πάντοτε βέβαια ύστερα από προσευχή) με την πεποίθησι, ότι εκτελούν το θέλημα του Θεού στη ζωή τους. Το θέλημα άλλωστε του Θεού φανερώνεται ακριβώς μέσα στις ανθρώπινες πρωτοβουλίες και προσπάθειες. Εκείνο που χρειάζεται είναι να διατηρήται ο άνθρωπος σε διαρκή εσωτερική ετοιμότητα για να συλλαμβάνη κάθε φορά τα μηνύματα του θελήματος του Θεού για τη ζωή του και τον κόσμο.

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη, σελ. 159)

Άρχισα από κάτι εύκολο
Ήταν πολύ διακριτικός ο Γέροντας στα διάφορα σχετικά προβλήματα, που του παρουσιάζονταν. Μου είπε : " Μιά μέρα, με επισκέφθηκε μία ηθοποιός, τελείως απελπισμένη, γιατί την παράτησε ο καλός της.
Είδα την ψυχή της • τί να δώ, ερείπιο. Από πού ν' αρχίσω ; Άρχισα από κάτι εύκολο.
Της έβαλα κανόνα, να κάνει κάθε μέρα κάτι, που άμα σου το πώ, θα γελάσεις.
Κι όμως, από κει έπρεπε ν' αρχίσω, γι' αυτή την ψυχή.
Κάνοντας αυτό το ελαφρό που της είπα, καθώς είναι καλοπροαίρετη, θα γλυκαθεί η ψυχή της και θα ξανάρθει. Τότε θα της πώ να κάνει κάτι σοβαρότερο κι έτσι, σιγά σιγά, θα πλησιάσει το Χριστό.
[Γ 359π.]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.349-350)

Πώς μπορούμε μέσα στον κόσμο να συναντήσουμε το Χριστό;

Αφηγήθηκε και σ' εμάς μιά ιστορία από το βίο του, η οποία όπως φαίνεται είναι γνωστή σε αρκετούς· σε άλλους, προφανώς, διότι τους την αφηγήθηκε ο ίδιος, και σε άλλους, διότι τους την αφηγήθηκαν κάποιοι τρίτοι. Καταθέτουμε εδώ κι αυτή την εμπειρία μας, για ένα επιπρόσθετο λόγο· διότι η αφήγηση αυτή του Γέροντος υπήρξε απάντηση σ' ένα ερώτημα που του θέσαμε, και το οποίο είναι κοινό ερώτημα πλείστων όσων ανθρώπων της εποχής μας. Πώς μπορούμε εμείς, που ζούμε μέσα στον κόσμο, μέσα στην τύρβη και την ανησυχία και το σχιζοφρενικό σύγχρονο τρόπο ζωής, να συναντήσουμε το Θεό;

Μας αφηγήθηκε, λοιπόν, ο Γέρων Πορφύριος την ακόλουθη ιστορία, την οποία εμείς μεταφέρουμε εδώ σε συντομία:

Τις πρώτες ημέρες, που διορίστηκε εφημέριος στον ιερό ναό του Αγίου Γερασίμου στην Πολυκλινική των Αθηνών, δίπλα στην πλατεία Ομονοίας είχε ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα την ώρα που λειτουργούσε. Απέναντι ακριβώς από το ναό ήταν κατάστημα, που πουλούσε δίσκους και γραμμόφωνα. Ο καταστηματάρχης λοιπόν, έπαιζε δίσκους στο γραμμόφωνο, για να προσελκύει πελατεία. Τους έπαιζε, όμως, τόσο πολύ δυνατά, που ο Γέρων Πορφύριος δεν μπορούσε να το αντέξει κι είχε φτάσει στο σημείο να σκέφτεται να παραιτηθεί, ενώ τόσο πολύ είχε θελήσει αυτό το διορισμό.
Και σ' αυτήν την περίπτωση, όμως, ο Γέρων Πορφύριος, όπως σ' όλη τη διάρκεια του αγίου βίου του, δεν έβαλε το δικό του θέλημα μπροστά, αλλά ταπεινά και με πολλή προσευχή ζήτησε από το Θεό να του δείξει τι Εκείνος ήθελε να γίνει.
Μετά, λοιπόν, από τριήμερη νηστεία και προσευχή βρήκε, σε μιά άκρη της Εκκλησίας, αφημένο ένα τετράδιο, το οποίο ανήκε στο γιό ενός επιτρόπου του ναού, ο οποίος ήταν υποψήφιος φοιτητής του Πανεπιστημίου.
Ήταν ένα τετράδιο με σημειώσεις φυσικής, το οποίο - πάντοτε, Κύριε, θαυμάζουμε τα έργα σου - έδωσε στο Γέροντα Πορφύριο τη λύση του προβλήματός του.
Φυλλομετρώντας το βρήκε κάποιες σημειώσεις, που είχαν σχέση με τα ηχητικά κύματα. Μελετώντας τες, του ήρθε η σκέψη ότι, αν ρίξεις μέσα σε μιά λίμνη μιά μικρή πέτρα, δονούνται τα νερά και σχηματίζονται κύκλοι. Αν όμως ρίξεις, σε άλλο σημείο της λίμνης, μιά άλλη μεγαλύτερη πέτρα, σχηματίζονται καινούργια κύκλοι μεγαλύτεροι, οι οποίοι εξουδετερώνουν τους πρώτους. Αυτή ήταν η απάντηση, που περίμενε ο Γέρων Πορφύριος από το Θεό. Την επόμενη ημέρα προσπάθησε να συγκεντρώσει όλες τις πνευματικές και ψυχικές του δυνάμεις στις ευχές και στις πράξεις της Θείας Λειτουργίας. Κι έτσι οι κύκλοι, τους οποίους -βάσει του συλλογισμού που είχε κάνει για τη λίμνη- σχημάτισε ο ίδιος μέσα στο νου του και την καρδιά του, εξουδετέρωσαν τους κύκλους που σχημάτιζαν τα γραμμόφωνα και οι δίσκοι, και δεν τον ενοχλούσαν πλέον ούτε τον αποσπούσαν από την Θεία Λειτουργία.
[' Ι 292π.]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ. 385-387)

Το αληθινό μας συμφέρον είναι στην αδιάλειπτη προσευχή
Ο Γέροντας συνιστούσε την προσευχή για την επιτυχή αντιμετώπιση όλων των προβλημάτων. Κάποιος του παραπονέθηκε ότι ταλαιπωρείται από επίμονες αϋπνίες. Κι ο Γέροντας του υπέδειξε το φάρμακο : την προσευχή. Εκείνος ακολούθησε τη συνταγή του και τελικά θεραπεύθηκε από τις αϋπνίες του και ταυτόχρονα κέρδισε κάτι πολύ ανώτερο : έμαθε να προσεύχεται για όλα τα προβλήματά του. Μου έλεγε σε μιά συνάντησή μας : " Γιατί ο Θεός μας συμβουλεύει να προσευχόμαστε αδιαλείπτως ; Μήπως επειδή θέλει να στεκόμαστε μπροστά Του " σούζα ". Όχι, ο Θεός δεν το θέλει αυτό. Ο Θεός θέλει εμείς να ωφεληθούμε. Και γνωρίζει, πώς όταν Τον δοξολογούμε συνεχώς, μέρα και νύχτα, με την ελεύθερη θέλησή μας, όπως οι άγγελοι, η ψυχή μας αναπαύεται αληθινά, γιατί εδώ βρίσκουμε το αληθινό μας συμφέρον ".
[Γ 62]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.390)

Να κάνουμε την ίδια ώρα την νοερή προσευχή
Κάθε βράδυ το χρονικό διάστημα μεταξύ δέκα και δέκα και τέταρτο το είχε ορίσει σαν ώρα συνάντησης και γνωριμίας των πνευματικών του παιδιών και μας είχε πει, όπου και να βρισκόμαστε τότε, να κάνουμε τη νοερή προσευχή λέγοντας την ευχή " Κύριε Ιησού Χριστέ Ελέησόν με "
γιατί μας έλεγε ότι, όταν άλλοι είναι στην Κρήτη, άλλοι στην Πελοπόννησο, άλλοι στη Θεσσαλονίκη, και άλλοι σε διάφορα άλλα μέρη της Ελλάδος ή του κόσμου και προσευχόμεθα, ανταμώνουμε όλοι μαζί με την προσευχή ζώνοντας και όλους τους άλλους, τους μη προσευχόμενους.
Μετά το, φυσικό μόνο, χωρισμό του Παππούλη μας, ας συνεχίζουμε όλα τα πνευματικά του παιδιά, και όχι μόνο, την ωραία αυτή η υποθήκη που μας είχε δώσει, όταν τον είχαμε κοντά μας, και αυτός από τον ουρανό που μας βλέπει και μας παρακολουθεί, θα μας παρέχει κάθε πνευματική και υλική βοήθεια που έχουμε ανάγκη, γιατί έχει πολλή παρρησία ενώπιον του Θεού.
[Τζ 126]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.389-390)

Μη λες όλη την ώρα :" Θέε μου είμαι αμαρτωλός "!
Τον Οκτώβριο του 1990 βρέθηκα, λόγω διαφόρων προβλημάτων, σε μία όχι καλή πνευματική κατάσταση και δοκίμασα αφόρητους πειρασμούς. Μη έχοντος ούτε τη δύναμη να προσευχηθώ -ήταν ένα πολύ παράδοξο πράγμα - περιορίστηκα για κάμποσες ημέρες, αντί άλλης προσευχής, να λέω: " Θεέ μου, είμαι αμαρτωλός, δεν έχω τρόπο να μιλήσω μαζί σου ". Και θυμόμουν το Γέροντα, ο οποίος πολλές φορές μου είχε πεί : " Ξέρεις, Νίκο, πόσο μεγάλη δωρεά είναι το ότι μας έδωσε ο Θεός το δικαίωμα να του μιλούμε κάθε ώρα και κάθε στιγμή και σε οποιαδήποτε θέση και αν βρισκόμαστε, κι εκείνος να μας ακούει ; Αυτή είναι η μεγαλύτερη τιμή που έχουμε. Γι' αυτό πρέπει ν' αγαπήσουμε το Θεό ".
Ευρισκόμενος, λοιπόν, σ' εκείνη την πνευματική κατάπτωση που σας είπα, πήγα με τρεις φίλους μου να συναντήσω το Γέροντα Πορφύριο. Μπήκαν πρώτα οι άλλοι και τελευταίος μπήκα εγώ.
Μόλις μπήκα μέσα, μου λέει : " Κάθισε, αμαρτωλέ ".
Μόλις μου το είπε αυτό, κατάλαβα ότι όλο αυτό τον καιρό παρακολουθούσε την κατάσταση στην οποία είχα περιέλθει.
Κι όπως ήταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του ασθενής, με τις πολυπληθείς ασθένειες που είχε, βρήκε τη δύναμη, σηκώθηκε και σαν θυμωμένος μου είπε : " Πές, Νίκο, τίποτε άλλο, παρά όλη την ώρα λές : είμαι αμαρτωλός ". Και συνέχισε το ίδιο σαν θυμωμένος : " Πές τίποτε άλλο στο Θεό. Κάνε προσευχή. Δεν κατάλαβες ότι αυτό ήταν πειρασμός και δεν μπόρεσες ν' αντισταθείς; " Βγαίνοντας έξω, ο ένας από τους τρεις φίλους, μαζί με τους οποίους είχα πάει εκείνη την ημέρα στο Γέροντα και στον οποίο αφηγήθηκα τί μου είχε πει ο Γέρων Πορφύριος, μου είπε ότι εκείνου του είχε διορθώσει και μία λέξη στην προσευχή που έκαμνε. Του είπε : " Γιάννη, αυτή τη λέξη να μη τη λες έτσι, αλλά να τη λες έτσι ".
[Ί 160]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.376-377)

… Καταφθάνει με μιά παρέα χίπηδες
Ο Γέροντας μου διηγήθηκε : " Μία φορά με επισκέφθηκε ένας χίπις. Ήταν ντυμένος με κάτι πολύχρωμα, παράξενα ρούχα, φορούσε χαϊμαλιά και κοσμήματα και ζητούσε να με δει. Οι μοναχές ανησύχησαν, ήρθαν και με ρώτησαν και είπα, ας περάσει. Μόλις κάθισε απέναντί μου είδα την ψυχή του. Είχε καλή ψυχή, αλλά πληγωμένη και γι' αυτό επαναστατημένη. Του μίλησα με αγάπη κι εκείνος συγκινήθηκε. Γέροντα, μου λέει, κανείς μέχρι σήμερα δε μου μίλησε έτσι. Είπα το όνομά του κι εκείνος παραξενεύθηκε, πώς το γνώριζα. Ε, του λέω, ο Θεός φανέρωσε και τ' όνομά σου και ότι ταξίδεψε μέχρι την Ινδία και γνώρισες εκεί τους γκουρού και τους ακολούθησες. Απόρησε πιο πολύ. Του είπα κι άλλα πράγματα για τον εαυτό του, κι έφυγε ευχαριστημένος. Την άλλη εβδομάδα, να 'σου και καταφθάνει ο ίδιος με μία παρέα χίπηδες. Ήταν όλοι μαζί στο κελί μου και κάθισαν γύρω μου. Ήταν μαζί τους και μία κοπέλα. Τους συμπάθησα πολύ. Ήταν καλές ψυχές, αλλά πληγωμένες. Δεν τους μίλησα για τον Χριστό, γιατί είδα ότι δεν ήταν έτοιμοι ν' ακούσουν.
Τους μίλησα στη γλώσσα τους, για πράγματα που τους ενδιέφεραν. Όταν τελειώσαμε και σηκώθηκαν να φύγουν, μου είπαν : Γέροντα, θέλουμε μια χάρη : Να μας επιτρέψεις να σου φιλήσουμε τα πόδια. Εγώ ντράπηκα, αλλά τί να κάνω, τους άφησα. Μετά μου έδωσαν δώρο μία κουβέρτα. Θα φωνάξω να τη φέρουν, να τη δεις. Είναι πολύ ωραία. Έπειτα από καιρό με επισκέφθηκε η κοπέλα, η χίπισσα, μόνη της. Την έλεγαν Μαρία. Είδα ότι η Μαρία ήταν πιο προχωρημένη στην ψυχή από τους φίλους της και τις πρωτομίλησα για το Χριστό. Δέχτηκε τα λόγια μου. Ήρθε κι άλλες φορές, έχει πάρει καλό δρόμο. Είπε μάλιστα η Μαρία στους φίλους της : " Βρε παλιόπαιδα, δεν φαντάσθηκα ποτέ, ότι θα γνώριζα το Χριστό, μέσα από μία χίπικη παρέα ".
Μου έκανε εντύπωση στο περιστατικό. Το διορατικό και ποιμαντικό χάρισμα του Γέροντα συνεργάσθηκαν για να ελκύσουν, με την αληθινή αγάπη, τα παραστρατημένα, αλλά αξιοσυμπάθητα αυτά παιδιά, που ίσως κάποιες πιετιστές θα τα αντιμετώπιζαν με περιφρόνηση. Τα παιδιά αυτά ζήτησαν από το Γέροντα κάτι, που μ' έκανε να ντραπώ για τον εαυτό μου : Να φιλήσουν τα πόδια του • και ήταν η πρώτη τους επίσκεψη. Εγώ τόσα χρόνια πηγαινοερχόμουν και δεν είχα την ταπείνωση να διανοηθώ κάτι τέτοιο. Τα παιδιά, σαν την αμαρτωλή, που Έ
έπλυνε τα πόδια του Χριστού με το μύρο και τα σκουπίσε με τα μαλλιά της, φίλησαν τα πόδια του Γέροντα και του χάρισαν και μιά κουβέρτα. Ο Γέροντας χαιρόταν το δώρο τους σαν παιδί, όχι βέβαια για την υλική αξία του, αλλά για ό,τι πνευματικό συμβόλιζε. Θαύμασα τους απίθανους δρόμους που ακολουθεί η θεία χάρη, για να σώσει ψυχές. Από την ημέρα εκείνη φιλούσα κι εγώ τα πόδια του Γέροντα, όπως ήταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι, χωρίς να τον ερωτώ.
[Γ 102-4]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.322-324)

Θα τη δείρει αύριο ο ναρκομανής γιός της και δεν μπορώ να βοηθήσω… !
Το χάρισμά του τον έκανε περισσότερο ευαίσθητο απέναντι στον ανθρώπινο πόνο. Ένα σούρουπο διέκοψαν την καρδιολογική του εξέταση οι μοναχές, γιατί έξω είχαν συγκεντρωθεί πολλοί άνθρωποι και περίμεναν να πάρουν την ευχή του πριν νυχτώσει. Εγώ βγήκα έξω από το κελί και οι επισκέπτες φίλησαν απλώς το χέρι του. Ήταν κουρασμένος και δε μίλησε σε κανέναν. Η τελευταία κυρία βγήκε κλαίγοντας. Όταν ξαναμπήκα, βρήκα το Γέροντα να κλαίει. " Αυτά παθαίνω πάντα ", μου είπε. " Είδα τώρα αυτή τη μητέρα να τη δέρνει αύριο ο ναρκομανής γιος της, για να του δώσει χρήματα. Και η καημένη ασφαλώς θα σκανδαλίσθηκε, που έχει τέτοιο πρόβλημα και έφυγε χωρίς βοήθεια… Τί μπορείς εσύ να κάνεις, φτωχέ Πορφύριε !... Κύριε Ιησού… "
Κι επανέλαβε πολλές φορές ότι ψιθυριστά τη λέξη " Ιησού ".
[Ί 223]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.317)

Ένας αρρωστημένος δεσμός
Ο Γέροντας βοηθούσε να ομαλοποιηθούν
" μπερδεμένες " καταστάσεις, με την απαραίτητη βέβαια προϋπόθεση, ότι θα συνεργαζόταν και ενδιαφερόμενος. Μία φορά, ένας νέος ήθελε να δημιουργήσει σωστή οικογένεια και σκεπτόταν ν' απευθυνθεί σε κάποια σοβαρή νέα, για να τη ζητήσει σε γάμο. Θεώρησε όμως απαραίτητο, πριν από κάθε ενέργειά του, να ρωτήσει τον Γέροντα και τον επισκέφθηκε. Εκείνος, αφού τον άκουσε, του είπε : " Βλέπω ότι βρίσκεσαι σε ψυχική ακαταστασία. Διατηρείς σε εκκρεμότητα έναν παλιό αρρωστημένο δεσμό, με μία ασταθή κοπέλα. Όταν είσαι κοντά της, σε βαριέται, σε περιφρονεί και σε διώχνει. Όταν απομακρύνεσαι, σε ζηλεύει, σε επιθυμεί και σε καλεί. Αν δεν ξεκόψεις οριστικά μαζί της, δε δεν θα ελευθερωθείς, για να κάνεις την οικογένεια που επιθυμείς. Τώρα σε έχει διωγμένο. Αν σε καλέσει, για να σου δώσει εξηγήσεις, δήθεν μετανοημένη, μην πας, διότι θα μείνεις πάλι κοντά της, για να συνεχίσετε την ίδια ιστορία, χωρίς τέλος ". Ο νέος δεν τον άκουσε. Στην πρώτη πρόσκλησή της πήγε, με αυτοπεποίθηση, για να ξεκαθαρίσει την υπόθεση προσωπικά, με αποτέλεσμα να ξαναμείνει κοντά της και να επαληθεύσει την πρόβλεψη του Γέροντα.
[Γ 360π.]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.319-320)

Να κάνεις τη φτωχειά
Συμβούλευσε ο Γέροντας μία χήρα : Να εργάζεσαι και να προσεύχεσαι. Να μη σκορπίζεις τα χρήματά σου. Να κάνεις τη φτωχειά, να παίρνεις τα ρέστα που σου δίνουν, όταν αγοράζεις στη λαϊκή αγορά. Να μη λες στα παιδιά " έχουμε χρήματα ", να τους δίνεις λίγα, κι αν σου παραπονούνται να τους λες " πρέπει να κάνουμε οικονομία, γιατί θα μας
τελειώσουν ".
Για θέματα χρημάτων, να μην έχεις εμπιστοσύνη ούτε στον αδελφό σου.
[Γ 348]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.319)