Ερώτηση.  Όταν μιλώ σε κάποιον για τον βίο των πατέρων και για τις απαντήσεις αυτών, μεγαλοφρονεί η καρδιά μου. Πες μου λοιπόν, πώς θα μιλήσω με ταπεινοφροσύνη; και σε ποιόν πρέπει να τα λέγω αυτά, και με ποιό σκοπό;Απόκριση: Όταν μιλάς για τον βίο των πατέρων και για τις απαντήσεις αυτών, οφείλεις να κατακρίνεις τον εαυτό σου λέγοντας: Αλλοίμονο σε μένα, πώς αναφέρω τις αρετές των πατέρων και τίποτε δεν απόκτησα από αυτές, ούτε έφθασα σε προκοπή. Και κάθομαι και διηγούμαι σε άλλους για να ωφεληθούν, μήπως κάποτε πραγματοποιηθεί σε μένα εκείνο που λέχθηκε από τον Απόστολο "εσύ που διδάσκεις άλλον,…

678.Ερώτηση. Επειδή έχει γραφεί, «μακάριοι είναι οι ειρηνοποιοί»13, άραγε είναι καλό να φροντίζομε για την ειρήνη όλων;ΑπόκρισηΕίναι καλύτερο το να ειρηνοποιεί κάνεις την καρδιά του. Και αυτό αρμόζει στον καθένα, και μακάριος είναι εκείνος που κάνει αυτό. Το να ειρηνοποιεί όμως εκείνους που μάχονται δεν είναι του καθενός, αλλά εκείνων που μπορούν να παρέλθουν αυτό χωρίς βλάβη. Ο ασθενής οφείλει να χαίρεται με την ειρήνη όλων, να μη επιχειρεί όμως να μεσιτεύει για την ειρήνη του καθενός, παρά μόνο των αγαπητών του κατά Θεόν, και αυτό να το κάνει, όταν δεν υπάρχει γι’ αυτόν ζημία ψυχής. (Βαρσανουφίου Έργα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία, τομ.…

671.ΕρώτησηΌταν υπάρχει ανάγκη να μαρτυρήσω για ένα αληθινό φονιά, πρέπει να πω ψέματα για να μη πεθάνει;Απόκριση: Αν δεν πεις ψέματα σε κανένα πράγμα να μη πεις ούτε σ’ αυτό, διότι έχει γραφεί «να μη λυπηθείς φτωχό σε δίκη» , διότι, αν δεν είναι θέλημα Θεού, δεν θα πεθάνει. Αν πάλι ψεύδεται κανείς σε άλλα πράγματα, και θέλει, ας ψευσθεί και σ’ αυτό, όπως είναι συνήθεια του, διότι έχει γραφεί « αυτός που κάνει την αμαρτία, κάνει και την ανομία». Εγώ δεν έχω λόγο σ’ αυτό. Αν όμως δεν έχεις πίεση να μαρτυρήσεις δεν χρειάζεται να πεις τίποτε. Διότι υπάρχει…

637.Ερώτηση: Άλλος φιλόχριστος, που ασθενούσε, ερώτησε τον ίδιο γέροντα Ιωάννη αν πρόκειται να ζήσει ή να πεθάνει, και του απάντησε τα έξης.Απόκριση: Αν σου πώ ότι θα πεθάνεις, η σωτηρία σου θα γίνει σαν βεβιασμένη, διότι, βλέποντας τον εαυτό σου στο στόμα του θανάτου, θα συμπεριφερθείς σαν από ανάγκη• αν όμως περιμένεις να ζήσεις ακόμα πολύν καιρό και σου έρθει λογισμός να σωθείς και τάξης έτσι τον λογισμό σου στο αγαθό, κι αν πεθάνεις αμέσως, η σωτηρία σου κατορθώνεται με την προαίρεσή σου και όχι βεβιασμένα.Απόκριση: Η κατ’ ανάγκη δεν είναι όμοια με την κατά προαίρεση σωτηρία, αλλ’ όμως είναι καλύτερη…

633.Ερώτηση. Εάν όμως καταλάβω ότι αφαίρεσε κάτι απ’ αυτά, τι οφείλω να κάνω, να τον ελέγξω και να τα πάρω πίσω ή όχι;Απόκριση: Αν διαπιστώσεις με βεβαιότητα, ότι αφαίρεσε κάτι, εξέτασε, αν δέχεται ο λογισμός του να ελεγχθεί, και τότε πες του το πράγμα με πραότητα και νουθεσία που είναι σύμφωνη με τον Θεό, παίρνοντας πίσω από αυτόν τα αφαιρεθέντα. Αν όμως δεν δέχεται τον έλεγχο, μη βλάψεις τη συνείδηση του, μήπως από ντροπή φθάσει σε κάτι χειρότερο, αλλ’ άφησε τον να έχει ό,τι πήρε. Ο Θεός γνωρίζει καλύτερα αν τα πήρε επειδή τα χρειαζόταν, και γνωρίζει πώς να κρίνει τη συμπεριφορά…

Αδελφοί, είμαι βυθισμένος σε πένθος και οδυρμό για την επικείμενη οργή• διότι όλα όσα κάνομε είναι αντίθετα προς τις εντολές του. Διότι είπε, «εάν δεν γίνει η δικαιοσύνη σας περισσότερη από την των γραμματέων και των Φαρισαίων, δεν θα εισέλθετε στη βασιλεία των ουρανών»• όμως ξεπέρασε η παρανομία μας κατά πολύ περισσότερο την των αλλοεθνών. Και είναι πολλοί αυτοί που παρακαλούν τη φιλανθρωπία του Θεού, να παύσει την οργή από τον κόσμο• κανένας δεν είναι φιλανθρωπότερος του Θεού, αλλά δεν θέλει να ελεήσει, διότι αντιστέκεται το πλήθος των αμαρτιών που γίνεται στον κόσμο. Υπάρχουν όμως τρεις άνδρες τέλειοι απέναντι στο…

548 :Κάποιος ξένος αδελφός, επειδή ασθένησε ήλθε στο κοινόβιο για να θεραπευθεί και δόθηκε στο κελλί κάποιου αδελφού και ο αδελφός δυσαρεστήθηκε. Όταν το έμαθε ο Γέροντας του δήλωσε αυτά.Απόκριση: Ερεύνησε τον λογισμό σου, αδελφέ, και μάθε, εάν ήταν ο σαρκικός σου αδελφός, δεν θα τον δεχόσουν πάνω από τα βλέφαρα σου; Δες λοιπόν, τα σαρκικά εργάζονται μαζί σου, διότι δέχθηκες τον πνευματικό σου αδελφό, και όλοι είμαστε ένα στο όνομα του Χρίστου. Πρόσεχε λοιπόν τον εαυτό σου, αδελφέ, με φόβο Θεού. Όταν τα άκουσε αυτά ο αδελφός κυριεύθηκε από μεγάλη κατάνυξη, και ωφελημένος δήλωσε στον Γέροντα, λέγοντας ‘Συγχώρεσε με,…

489.Κάποτε κάποιος γέροντας από τους πατέρες κατοίκησε σε κοινόβιο, στο οποίο ήταν οι άγιοι γέροντες• και όταν ερωτούσε εκείνος που τον υπηρετούσε, ‘τί θέλεις να σου κάνω να φάγεις’, του έλεγε με οργή, ‘αν θέλεις κάνε κάτι’• και στενοχωριόταν ο αδελφός, επειδή δεν ήξερε τι να κάνει. Και ερωτήθηκε ο ίδιος μεγάλος Γέροντας, αν άραγε κάνει καλά να λέγει έτσι ή όχι.Και αποκρίθηκε: Σε μένα δεν είναι δυνατό να κατακρίνω κάποιον• διότι ο καθένας βαστάζει το δικό του φορτίο. Αλλά, όπως μου φαίνεται, αυτή η απόκριση παρέχει θλίψη στον πλησίον, ακόμα και αν το κάνει αυτό προς άσκηση. Πρέπει λοιπόν…

463.Ερώτηση    Κάποιος φιλόχριστος ερώτησε τον ίδιο γέροντα, εάν πρέπει να πολυεξετάζει τα σχετικά με τα θεία μυστήρια• και εάν ο αμαρτωλός, όταν προσέρχεται σ’ αυτά, κατακρίνεται ως ανάξιος.Απόκριση: Όταν προσέρχεσαι στα Άγια, πρόσεχε δεχόμενος το σώμα και το αίμα του Χρίστου, και πίστευε αδίστακτα ότι είναι αλήθεια. Το πώς είναι αλήθεια, μη το πολυεξετάζεις, σύμφωνα μ’ εκείνον που είπε, «λάβετε, φάγετε, διότι αυτό είναι το σώμα μου και το αίμα μου»• και αυτά μας τα έδωσε για συγχώρηση αμαρτιών. Αυτός που πιστεύει έτσι, ελπίζουμε ότι δεν κατακρίνεται• αυτός που δεν πιστεύει, ήδη έχει την κατάκριση. Επομένως να μη εμποδίσεις…

455.ΕρώτησηΚάποιος κάποτε ζήτησε από κάποιον πατέρα να γευματίσει μαζί του• αυτός όμως αρνήθηκε, επειδή δε μπορούσε. Κάποιος άλλος τον παρακάλεσε να κάνει μόνο μια προσευχή στο κελλί του, και μόλις μπήκε τον πίεσε να μείνει για να γευματίσει και αυτός, και αφού πιέστηκε με πολλή βία, έμεινε. Όταν το έμαθε εκείνος που τον παρακάλεσε από την αρχή, στενοχωρέθηκε πολύ. Άραγε αυτή η λύπη είναι κατά Θεό;Απόκριση: Όταν ταράζεται κανείς και λυπάται και οργίζεται κατά του πλησίον του με την πρόφαση δήθεν ευλόγου και ψυχωφελούς πράγματος, γίνεται φανερό, ότι αυτό δεν είναι κατά Θεό• διότι όλα τα πράγματα του Θεού είναι ειρηνικά…