«Πόσα θα μπορούσε να πει κανείς υπερασπίζοντας τους μακάριους εκείνους άνδρες [τους Πατέρες που έκαναν θεολογικές αστοχίες]; Πόσες πραγματικά δύσκολες περιστάσεις εκβίαζαν πολλούς, άλλα να τα πουν πρόχειρα, άλλα να τα πουν προς οικονομία, άλλα πάλι εξαιτίας της απόδρασης των ανυπάκουων, και άλλα στα οποία από άγνοια ολίσθησαν, όπως γίνεται με τα ανθρώπινα. Γιατί άλλος φιλονικώντας με τους αιρετικούς, άλλος συγκαταβαίνοντας στην ασθένεια των ακροατών, άλλος πράττοντας κάτι άλλο, και ενώ ο καιρός τον καλούσε να παραμελήσει πολύ την ακρίβεια για κάποιο ανώτερο σκοπό, και είπε και έκανε αυτά που σ’ εμάς δεν επιτρέπεται ούτε να πούμε ούτε να πράξουμε……

…Αν όμως εμπιστευόμαστε τη διαίσθηση μας για πράγματα υπέρτατης σημασίας, τότε το κάθε λάθος μπορεί να απειλήσει τον άνθρωπο ακόμη και με απώλεια. Με την έννοια λοιπόν αυτή να υπακούς στην πείρα των αρχαίων ασκητών, που δεν επιτρέπει να εμπιστευόμαστε σε τέτοιο βαθμό τη διαίσθηση μας. Δυστυχώς στον κόσμο γίνεται διαρκώς αυτό το λάθος. Πρέπει αναπόφευκτα να χειραγωγούμαστε με το "όργανο" εκείνο που έχουμε. Είτε βέβαιοι είτε όχι, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το καρδιακό μας ραντάρ. Οπωσδήποτε όμως οφείλουμε να υπερνικήσουμε την αυτοπεποίθησή μας με δύσκολο αγώνα, ψυχικό και διανοητικό. Η διαίσθηση μας θα ήταν απολύτως ορθή, αλάθητη, αν ήμασταν…

Η διδασκαλία για την προσοχή και τη σωτήρια δυσπιστία που πρέπει να έχουμε στις εμφανίσεις των πνευμάτων, είναι αποδεκτή απ’ όλη την Εκκλησία. Αποτελεί μία από τις πνευματικές της παραδόσεις, την οποία οι πιστοί πρέπει να τηρούν με ακρίβεια και επιμέλεια. Οι ιεροί Ξανθόπουλοι λένε: «Μην παραδεχθείς ποτέ ό,τι και να δεις, αισθητό ή νοερό, μέσα σου ή απ’ έξω, ακόμα κι αν είναι η όψη τάχα του Χριστού ή μορφή αγγέλου ή αγίου ή ένα φωτεινό αποτύπωμα που σχηματίζεται ως φαντασία στον νου, αλλά να μείνεις δύσπιστος και επιφυλακτικός σ' αυτό, ακόμα κι αν πρόκειται για κάτι αγαθό» (Καλλίστου…

Όποιος έχει την ταπεινοφροσύνη, δεν έχει γλώσσα να κάνει παρατήρηση σε κάποιον που δείχνει αμέλεια ή σε άλλον που ζει με αδιαφορία. Ούτε μάτια έχει να κοιτάζει ελαττώματα άλλου, ούτε αυτιά έχει να ακούσει αυτά που δεν ωφελούν την ψυχή του. Δεν ασχολείται με κανέναν, παρά μόνο με τις αμαρτίες του, αλλά είναι ειρηνικός προς όλους τους ανθρώπους, για χάρη της εντολής του Θεού και όχι για λόγους φιλίας. Αν τώρα κάποιος νηστεύει όλη την εβδομάδα και επιδίδεται σε μεγάλους κόπους έξω από αυτόν τον δρόμο, όλοι οι κόποι του πηγαίνουν χαμένοι. Αδελφέ, συνήθισε τη γλώσσα σου να λέει το…

Τρεις τρόπους μεταχειρίζεται ο διάβολος, συμπεραίνουν οι Πατέρες ύστερα από βαθιά μελέτη του πνευματικού πολέμου της ψυχής, για να παρασύρει στην αμαρτία το πλάσμα του Θεού: Την λησμοσύνη, την αμέλεια και την κακή επιθυμία. Όταν η λησμοσύνη καταλάβει την ψυχή, γεννά αμέσως την αμέλεια κι εκείνη πάλι την κακή επιθυμία.     Ω, αν δεν ξεχνούσαμε με τόση ευκολία τον Θεό και τον προορισμό μας σ' αυτόν τον κόσμο, δεν θα παραμελούσαμε την σωτηρία μας και δεν θα μας άφηνε ποτέ η θεία Χάρη να παρασυρθούμε από τις παράλογες επιθυμίες που φωλιάζουν μέσα μας. Ζήτησε τον Θεό, μοναχέ, και θα…

Ο λόγος του χαρακτηριζόταν από μία ιδιαίτερη φιλοστοργία και από μία γαλήνια εξουσία. Αλλά και όλη η συμπεριφορά του προς τους επισκέπτες χαρακτηριζόταν προ παντός από βαθειά ταπείνωση και συγχωρητική, έμπρακτη, χριστιανική αγάπη. Ο λόγος του θέρμαινε ακόμη και τις πιο σκληρές και ψυχρές καρδιές· διαφώτιζε τις ψυχές με πνευματική κατανόηση· τις απάλυνε και τις έκανε να χύνουν δάκρυα μετανοίας και συντριβής· προκαλούσε χαρμόσυνη ελπίδα για δυνατότητα διορθώσεως και σωτηρίας ακόμη και σε αναίσθητους αμαρτωλούς. Έτσι γέμιζε τις ψυχές με την θεία χάρη και την ειρήνη. Οποιοιδήποτε και αν τον επισκεπτόταν, είτε ρακένδυτοι πτωχοί είτε πλούσιοι με πολυτελή ενδύματα, και…

Διάκριση Επίτρεψέ μου να μην αναφερθώ άλλο στο παρελθόν, αλλά να σταθώ σε ό,τι θα μπορέσει ν’ αποβεί χρήσιμο και ωφέλιμο για το μέλλον. Σύμφωνα με τη διδασκαλία των αγίων Πατέρων, κάθε εντύπωση, κάθε εικόνα, κάθε λογισμός που έρχεται στην περιοχή της καρδιάς και τη γεμίζει με μεγάλη ταραχή, ασφαλώς προέρχεται από το χώρο των παθών. Γι’ αυτό δεν πρέπει ν’ ακολουθούμε τις παρορμήσεις της καρδιάς αμέσως, αλλά μόνο μετά από προσεκτική αυτοεξέταση και έντονη προσευχή. Ο Θεός να μας φυλάξει από καρδιά τυφλωμένη! Γιατί είναι πια πασίγνωστο, ότι τα πάθη τυφλώνουν την καρδιά και σκοτίζουν το λαμπερό ήλιο της…

Έκρυβε τις πνευματικές εμπειρίες του (ο Γέροντας Ιωσήφ Βατοπαιδινός), προκειμένου να μας διδάξει να μη δίνουμε σημασία στις αποκαλύψεις και τα οράματα που πολλούς οδήγησαν στην πλάνη. Όταν συνέβαιναν θαυμαστά γεγονότα προς παρηγορία του, τα απέκρυβε. Μερικές όμως φορές γινόταν αντιληπτά και από άλλους οι οποίοι με θαυμασμό τα κατέγραφαν. Την περίοδο αυτή των δυσκολιών και της υπομονής στο Βατοπαίδι (όταν εγκαταστάθηκε εκεί η συνοδεία του Γέροντα Ιωσήφ κατόπιν προσκλήσεως), ο Γέροντας, όπως συνήθιζε, έκανε την Θεία Λειτουργία του τα μεσάνυχτα στα μικρά παρεκκλήσια της Μονής, σύμφωνα με το τυπικό που είχε παραλάβει από τον Γέροντά του. Ένα βράδυ που…

Κάθε πράξη μας, για να είναι ευάρεστη στον Θεό, και κάθε αρετή, για να είναι πράγματι αρετή, έχει ανάγκη από διάκριση. Η διάκριση είναι το άλας των αρετών. Γι’ αυτό και ο Χριστός μας λέει στο Ευαγγέλιο: «Πάσα θυσία αλί αλισθήσεται» (Μαρκ. 9,49). Να προσέχης να μην ξεπερνάς την αντοχή σου, γιατί και οι σωματικές δυνάμεις έχουν όριο. Δε μπορούμε όμως σε μια δακτυλήθρα να βάλουμε όσο σε ένα βαρέλι· ή να φορτώσουμε ένα βόδι όσο ένα άλογο. Το βόδι είναι για να τραβάει αλέτρι. Δε γίνεται να του βάλουμε σαμάρι και να το φορτώσουμε. Το άλογο πάλι κακώς το…

Προσευχή για όσους μας ζητούν-Γέροντα, όταν μας λένε: «Κάντε προσευχή για το παιδί μου που δίνει εξετάσεις» ή «κάντε προσευχή για τον τάδε που θα κάνη εγχείρηση», χρειάζεται ύστερα να ρωτήσουμε αν πήγε καλά;-Γιατί να ρωτήσεις αν πήγε καλά; Για να πής: «Δόξα σοι ο Θεός, που έπιασε η προσευχή μου»; Έκανες το καθήκον σου; Προσευχήθηκες; Δεν χρειάζεται να κάνης τίποτε άλλο.-Γέροντα, πώς κάνετε προσευχή για τα ονόματα που σας δίνουν να προσευχηθήτε;-Πριν από την εγχείρηση τα ονόματα που μου έδιναν τα διάβαζα όρθιος, κάνοντας ενδιάμεσα μετάνοιες. Όταν γύρισα από το νοσοκομείο, τα διάβαζα ξαπλωμένος, γυρτός στο πλάι. Μόλις συνήλθα…