ΤΕΡΤΥΛΛΙΑΝΟΣ (150/60-225/40 μ.Χ.). Ο σοφιστής χριστιανόςΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗΟ Τερτυλλιανός είναι ο πρώτος μεγάλος λατίνος θεολόγος. Έδρασε κι έγραψε κυρίως μεταξύ 196 και 212 στην Καρθαγένη, που έκτοτε γίνεται σημαντικό κέντρο των χριστιανικών γραμμάτων, δυναμικότερο και ανθηρότερο από τη Ρώμη. Είναι σχεδόν σύγχρονος του Αλεξανδρέα Κλήμεντα, του Ειρηναίου Λυών και του Ιππολύτου. Οι τέσσερες αυτοί μεγάλοι άνδρες εκπροσωπούν τάσεις τελείως διαφορετικές σε ισάριθμα μεγάλα κέντρα του τότε χριστιανικού κόσμου (Αλεξάνδρεια, Λυών, Ρώμη, Καρθαγένη). Ο Ειρηναίος θεμελιώνει τη θεολογία της Παραδόσεως και της ανακεφαλαιώσεως, ο Κλήμης δημιουργεί το χριστιανό γνωστικό, ο Ιππόλυτος αντιμετωπίζει πρακτικά κυρίως προβλήματα και ο Τερτυλλιανός εκμηδενίζει τους εχθρούς της…

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΚΟΡΙΝΘΟΥ (περίπου 160- 180) Ο Οικουμενικός ΔιδάσκαλοςΟ Διονύσιος Κορίνθου υπήρξε η μεγαλύτερη φυσιογνωμία της Εκκλησίας μεταξύ των ετών 160 και 175/180, για τα οποία μάλιστα πληροφορίες έχομε σχεδόν μόνον από τις Επιστολές του. Η παρουσία του στη θεολογία του Β' αιώνα εκφράζει την υπέρβαση του απολογητικού πνεύματος, την επανεύρεση του κλίματος του Ιγνατίου και την προετοιμασία της θεολογίας του Ειρηναίου. Η μεγάλη σημασία του Διονυσίου σχετίζεται με την κρίση της εποχής και τη συμβολή του στην αντιμετώπιση της κρίσεως αυτής. Η Εκκλησία των χρόνων του συνταρασσόταν κυριολεκτικά: α) από τις τάσεις των εγκρατιτών κατά του γάμου, β) από το…

ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ ΚΑΡΘΑΓΕΝΗΣ (+ 258)(Ο θεολόγος της Μίας Εκκλησίας)ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗΟ Κυπριανός είναι ο πρώτος κατ’ εξοχήν Πατήρ και Διδάσκαλος που έδωσε η Δυτική Εκκλησία. Αν ο Τερτυλλιανός είναι ο πρώτος μεγάλος θεολόγος της λατινικής Δύσεως, ο Κυπριανός είναι ο πρώτος ορθόδοξος θεολόγος της, ο πρώτος θεολόγος επίσκοπός της και ο πρώτος μάρτυς επίσκοπός της (αφού ο Ειρηναίος και ο Ιππόλυτος έγραψαν ελληνικά και προέρχονταν από την Ανατολή). Σημαντικό δε και περίεργο είναι ακόμα ότι η Β. Αφρική συνεχίζει τα πρωτεία της θεολογίας έναντι της Ρώμης, η οποία σε μεγάλα θεολογικά κι εκκλησιαστικά θέματα (βάπτισμα π.χ.) υποχωρεί τελικά στην ακτινοβολία της βορειοαφρικανικής…

ΙΟΥΣΤΙΝΟΣ. Ο απολογητής και μάρτυς († περί το 165)ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗΟ ιερός Ιουστίνος, ο ιδρυτής της πρώτης χριστιανικής θεολογικής σχολής, αποτελεί νέα και συγκλονιστική παρουσία στην Εκκλησία. Το μεγαλείο του βρίσκεται όχι τόσο στο αποτέλεσμα της προσπάθειάς του όσο στην πρωτοτυπία. Σκοπός του ήταν να δημιουργήση το νέο και αληθινό τύπο φιλοσόφου, το χριστιανό φιλόσοφο, σαν έκφραση της ενότητος της αληθείας στον κόσμο και άρα της ενότητος του ίδιου του κόσμου. Μολονότι ονομάσθηκε «φιλόσοφος», είναι κάτι τελείως διαφορετικό από ένα στοχαστή ή ένα ερευνητή φιλόσοφο. Είναι και θέλει να είναι πάντοτε κατηχητής ή μάλλον διδάσκαλος της Εκκλησίας. Και σαν γνήσιος διδάσκαλος…

ΚΗΡΙΝΘΟΣ KAI ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟΙ ΓΝΩΣΤΙΚΟΙ (ΣΙΜΩΝ, ΔΟΣΙΘΕΟΣ, ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ)Στο τέλος του πρώτου χριστιανικού αιώνα έζησε κι έδρασε ο Κήρινθος, πρόσωπο σκοτεινό, που όμως έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των αιρέσεων, όπως μαρτυρούν οι πολλές αλλά σύντομες αναφορές των μεταγενέστερων εκκλησιαστικών συγγραφέων. Κινήθηκε γενικά στο μεταίχμιο αιρέσεως (ιουδαϊκής κυρίως), γνωστικισμού και ανατολικών θρησκειών. Τα χριστιανικά του στοιχεία δεν ορίζουν, δεν θεμελιώνουν, τη διδασκαλία του, αλλά μάλλον την εμπλουτίζουν. Τη διδασκαλία του, που είναι περίεργο και όχι πάντοτε αρμονικό κράμα, εμπνεύσθηκε στην Αίγυπτο, που σπούδασε, και στη Μικρασία, όπου έδρασε. Και στις δύο χώρες το κλίμα του συγκρητισμού ήταν έντονο. Ερευνητές, όπως η…

Προσευχή Και ο Θεός μας δοκιμάζει καμιά φορά να μας ξυπνήσει, να πούμε. Σου στέλνει έναν πειρασμό ο Θεός, ο Θεός θέλει να σε ξυπνήσει, μην κοιμάσαι· μην κοιμάσαι, λέγε την ευχούλα.----------Και ο άνθρωπος, όταν προσεύχεται εις τον Θεό, απορροφά, τρόπον τινά, τις ιδιότητες του Θεού. Ο Θεός, να πούμε, είναι αγαθός, δεν οργίζεται, μακροθυμεί. Και ΄συ μετά την προσευχή, σου ΄ρχεται ένα τέτοιο πράγμα, μακρόθυμος, ό,τι να σου κάνει ο άλφα, ο βήτα, δεν πειράζει, ε, δεν πειράζει αυτό. Επειδή η χάρις σε χαρίτωσε. Θα σε κάνει κατόπιν, πώς να πούμε, πάντα προσευχόμενον. Ναι. Επήρες αυτήν την ιδιότητα, προσευχόμενος…