166. Είναι σωστό το δι’ επιχύσεως βάπτισμα των Παπικών; Όχι, δεν είναι. Διότι, κατά την ορθόδοξη πίστη, το βάπτισμα για να είναι έγκυρο και κανονικό, πρέπει να γίνεται στο όνομα της Αγίας Τριάδος και δια τριπλής καταδύσεως σε ύδωρ «ειλικρινές», δηλαδή αμιγές και καθαρό. Αν λείπει ένας από τους όρους αυτούς το μυστήριο είναι άκυρο. ‘Ως προς τον δεύτερο όμως όρο, δηλαδή την τριπλή κατάδυση, δεν υπάρχει ομοφωνία μεταξύ των διαφόρων χριστιανικών Εκκλησιών. Το ρήμα βαπτίζω σημαίνει βυθίζω. Από αρχαιοτάτων δε χρόνων στην Εκκλησία το βάπτισμα ετελείτο δια τριπλής καταδύσεως σε ύδωρ. Την πράξη αυτή της Εκκλησίας μαρτυρούν τα σωζόμενα…

165. Τί φρονούν περί της ουσίας του βαπτίσματος οι Διαμαρτυρόμενοι; Τα περί της ουσίας του βαπτίσματος διδάγματα των Διαμαρτυρομένων είναι ανάλογα προς τις περί προπατορικού αμαρτήματος και δικαιώσεως ως ιδιαίτερες αντιλήψεις τους. Ενώ για μας το βάπτισμα καταργεί την αμαρτία από την ψυχή του βαπτιζομένου αναγεννώντας και αναπλάσσοντας αυτόν (το ίδιο παρατηρείται και στη δικαίωση), κατά τους Προτεστάντες, το μυστήριο δεν εξαλείφει την ουσία του προπατορικού αμαρτήματος αλλ΄ απλώς αίρει την ενοχή την οφειλόμενη τόσο σ’ αυτό όσο και στις προσωπικές αμαρτίες των βαπτιζομένων, χωρίς ωστόσο να καθιστά άγιο και δίκαιο τον άνθρωπο, ενισχύοντας απλώς την πίστη του κι εξασθενώντας…

164. Ποια είναι η τύχη των νηπίων που πεθαίνουν αβάπτιστα; Το ερώτημα αυτό είναι πολύ δύσκολο και δεν μπορούμε να απαντήσουμε σ’ αυτό από την οπτική γωνία της γης. Μόνο στην άλλη ζωή θα το εννοήσουμε, όπως γενικότερα θα εννοήσουμε και την τύχη του ανθρώπου αμέσως μετά το θάνατο. Το ζήτημα της τύχης των νηπίων που πεθαίνουν αβάπτιστα ανάγεται τελικά, στην ευσπλαχνία και την αγαθότητα του Θεού, ο οποίος οικονομεί τη ζωή και το θάνατο όλων των λογικών πλασμάτων του. Το ερώτημα που θέσαμε είναι δύσκολο γιατί προσδιορίζεται από δύο βασικές προτάσεις ασυμβίβαστες μεταξύ τους· πρώτον, τα νήπια που πεθαίνουν…

163. Τί είναι το βάπτισμα της επιθυμίας; Το βάπτισμα της επιθυμίας (baptismus flaminis) είναι δόγμα της Ρωμαϊκής Εκκλησίας, άγνωστο στην ορθόδοξη θεολογία. Κατά την εν Τριδέντω σύνοδο το προπατορικό αμάρτημα δεν απαλείφεται άνευ του λουτρού της αναγεννήσεως ή του πόθου γι’ αυτό (sine lavacro regenerationis aut ejuss voto). Κατά τη θεωρία αυτή, όσοι επιθυμούν διακαώς να βαπτισθούν, δια πολλούς όμως λόγους δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν την επιθυμία τους αυτή, μπορεί να τύχουν της δικαιώσεως δυνάμει της μετάνοιας και της αγάπης, τις οποίες προϋποθέτει ο πόθος προς το Χριστό και την Εκκλησία. Από τη Γραφή προσάγονται ως μαρτυρίες τα χωρία: Λουκ.…

162. Υπάρχουν και αλλά Βαπτίσματα εκτός από το εν ύδατι; Ναι, είναι το βάπτισμα του μαρτυρίου, το οποίο μπορεί ν’ αναπληρώσει το κανονικό εν ύδατι βάπτισμα. Στην Εκκλησία μας υπάρχει η πεποίθηση ότι οι αληθείς μάρτυρες της πίστεως, όσοι δηλαδή εκουσίως και από αγάπη υφίστανται το θάνατο υπέρ της χριστιανικής τους πίστεως, είναι δυνατό, είτε βαπτισμένοι είτε όχι, να δικαιωθούν και να κερδίσουν την αιώνια ζωή. Μαρτυρίες από τη Γραφή προσάγονται συνήθως οι λόγοι του Κυρίου: «Πάς συν όστις ομολογήσει εν εμοί έμπροσθεν των ανθρώπων, ομολογήσω καγώ εν αυτώ έμπροσθεν του πατρός μου του εν ουρανοίς». Και: «Ός γαρ αν…

161. Ποιά έννοια έχει ο νηπιοβαπτισμός; Τα νήπια βαπτίζονται για να καθαρθούν από το μολυσμό του προπατορικού αμαρτήματος και να είναι εύθετα στη βασιλεία των ουρανών. Διότι η παρουσία του προπατορικού αμαρτήματος στα νήπια, έστω κι αν αυτά δεν έχουν προσωπικές αμαρτίες, τα εμποδίζει να γίνουν μέτοχα της αιώνιας ζωής. Για ν’ αποφευχθεί δε το θλιβερό ενδεχόμενο να πεθάνουν αβάπτιστα, εισήχθη πολύ νωρίς στην αρχαία Εκκλησία ο νηπιοβαπτισμός, που στην εποχή των αιρέσεων ήταν ισχυρό όπλο κατά του Πελαγιανισμού, που δίδασκε ότι δια της παραβάσεως του προπάτορα η φύση δεν έπαθε καμιά ουσιαστική ζημία από την αμαρτία. Στην αγ. Γραφή…

160. Το βάπτισμα είναι απαραίτητο για τη σωτηρία; Ναι, είναι. Ο φυσικός άνθρωπος που κουβαλάει μέσα του τη νέκρωση της φθοράς και του πνευματικού θανάτου δεν μπορεί να δει το Θεό και να ζήσει στην αιώνια θεία βασιλεία. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι σε έκτακτες περιπτώσεις ο Θεός δεν μπορεί να χορηγήσει τη σωτηρία, παρακάμπτοντας τον κανονικό αγωγό του ιερού βαπτίσματος. Αυτό βέβαια αποτελεί ιδιωτική υπόθεση του Θεού, την οποία εμείς δεν γνωρίζουμε και πολύ λιγότερο δεν μπορούμε ν’ αμφισβητήσουμε. Την αναγκαιότητα του βαπτίσματος ως μέσου σωτηρίας βλέπουμε στα λόγια του Σωτήρος στη συνομιλία που είχε με το Νικόδημο: «Αμήν…

159. Έχει θεία σύσταση το βάπτισμα; Έχει και μάλιστα τέτοια που να μην μπορεί κανείς να την αμφισβητήσει. Διότι το βάπτισμα το ίδρυσε ο ίδιος ο Κύριος μετά την Ανάστασή του, όταν εμφανισθείς στους μαθητές τους έδωσε εντολή να μεταφέρουν την πίστη σε όλα τα έθνη της γης και να βαπτίζουν τους ανθρώπους στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, τονίζοντας ότι αυτός που θα πιστέψει και θα βαπτιστεί θα σωθεί, ενώ εκείνος που θ’ απιστήσει θα κατακριθεί. Η γνώμη ότι το βάπτισμα συνεστήθη πριν από την Ανάσταση, όταν ο Σωτήρας βαπτίσθηκε στον Ιορδάνη ή όταν…

158. Τι είναι το βάπτισμα; Το βάπτισμα είναι το ιερό μυστήριο της Εκκλησίας κατά το οποίο ο πιστεύων στον Ιησού Χριστό άνθρωπος βασιζόμενος με τριπλή κατάδυση και ανάδυση σε αγιασμένο ύδωρ και στο όνομα της Αγίας Τριάδος, από τη μια μεριά ελευθερώνεται από το σώμα της προπατορικής αμαρτίας και της ένοχης της οφειλόμενης σ’ αυτή, από την άλλη δε αναγεννάται πνευματικά σε μία νέα ένθεη ύπαρξη και ζωή, γίνεται υιός του Θεού και κληρονόμος της αφθαρσίας και της αθανασίας. Κατά το βάπτισμα ο άνθρωπος αποβάλλει τον παλαιό Αδάμ και ντύνεται το Χριστό, αποκτώντας καθαρή και άσπιλη τη θεία εικόνα με…

157. Επιτρέπεται η διαμυστηριακή εκκλησιαστική κοινωνία (Intercommunio); Όχι. Δεν επιτρέπεται χριστιανός ορθόδοξος να κοινωνήσει των άχραντων μυστηρίων από ρωμαιοκαθολικό ούτε ρωμαιοκαθολικός από ορθόδοξο. Είναι πολύ μεγάλη αμαρτία. Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός γράφει: «Πάση δυνάμει φυλαξώμεθα μη λαμβάνειν μετάληψιν αιρετικών μήτε διδόναι... ίνα μέτοχοι της κακοδοξίας και της αυτών γενώμεθα κατακρίσεως». Οι ιεροί Κανόνες της Εκκλησίας απαγορεύουν και την συμπροσευχή ακόμη μετά των αιρετικών (ετεροδόξων) και αλλοπίστων: «Εί τις κληρικός η λαϊκός εισέλθοι εις συναγωγήν Ιουδαίων ή αιρετικών προσεύξασθαι, καθαρείσθω και αφορίζεσθω». Η διαμυστηριακή κοινωνία είναι το κατ’ εξοχήν μυστήριο της ενότητας της Εκκλησίας, υπάρχει δε εκεί όπου υπάρχουν ένας…