Η ευλάβεια προς την Παναγία-Πέστε μας, Γέροντα, κάτι για την Παναγία.-Τι να σας πώ; Με φέρνετε σε πολύ δύσκολη θέση. Για να μιλήσει κανείς για την Παναγία, πρέπει να Την ζήσει.-Γέροντα, και το όνομα της Παναγίας έχει δύναμη πνευματική, όπως τα όνομα του Χριστού;-Ναι. Όποιος έχει, πολλή ευλάβεια στην Παναγία, ακούει το όνομα Της και αλλοιώνεται. ’Η, αν το βρει κάπου γραμμένο, το ασπάζεται με ευλάβεια και σκιρτάει η καρδιά του. Μπορεί να κάνει ολόκληρη Ακολουθία με έναν συνεχή ασπασμό στο όνομα της Παναγίας . Και όταν προσκυνά την εικόνα Της, δεν έχει την αίσθηση ότι είναι εικόνα, αλλά ότι…

«Ο αγωνιστής τρόπους μηχανεύεται»-Γέροντα, βλέπω ότι, καθώς τα χρόνια περνούν, το κουράγιο λιγοστεύει και δεν μπορώ να κάνω πολλές μετάνοιες.-Είναι φυσικό, όσο περνάει η ηλικία, οι σωματικέςδυνάμεις να ελαττώνονται σιγά σιγά. Συνέχισε φιλότιμα τον αγώνα σου και, όταν δεν μπορείς να κάνης πολλές μεγάλες μετάνοιες, να τις αντικαταστήσεις με μικρές ή με την ευχή. Μπορείς όμως και τις μεγάλες μετάνοιες να μην τις κάνεις όλες μαζί. Κάνε στην αρχή ένα εκατοστάρι κομποσχοίνι και ύστερα κάνε πέντε μετάνοιες. Μετά από δέκα κομποσχοίνια θα έχεις κάνει πενήντα μετάνοιες. Ο τρόπος αυτός με τις εναλλαγές είναι ξεκούραστος αλλά και ωφέλιμος. Αν πεις στον…

Οι μικρές και μεγάλες μετάνοιες-Γέροντα, όταν κάνω κομποσχοίνι για κάποιον, πρέπει να το κάνω με σταυρό και μικρή μετάνοια;-Ανάλογα με το τι θέλεις να προσφέρεις. Ό,τι έχει περισσότερο κόπο, έχει μεγαλύτερη άξια.-Όταν, Γέροντα, κάνουμε κομποσχοίνι με μικρή μετάνοια, πρέπει το χέρι να ακουμπά στο έδαφος;-Όχι, όταν κάνουμε κομποσχοίνι με μικρή μετάνοια, το χέρι φθάνει μέχρι το γόνατο και μετά σηκωνόμαστε όρθιοι. Άλλο είναι οι μικρές μετάνοιες που κάνουμε, όταν προσκυνούμε τις εικόνες ή στην «Τιμιωτέραν» κ.λπ. Τότε, αν μπορεί κανείς, καλό είναι το χέρι να φθάνη στο έδαφος.-Γέροντα, όταν κάνω τα κομποσχοίνια με σταυρό και μικρή μετάνοια, δεν μπορώ να…

Με τις μετάνοιες ζητούμε από τον Θεό συγχώρηση και εκδηλώνουμε την ευγνωμοσύνη μας -Γέροντα, επειδή δυσκολεύομαι να κάνω μετάνοιες, δεν μου αρέσουν.-Όταν κάνεις μετάνοιες, να σκέφτεσαι ότι είσαι μπροστά στον Θεό και Τον προσκυνάς, και έτσι θα αγαπήσεις τις μετάνοιες.Οι μετάνοιες για τον εαυτό μας ή για τους συνανθρώπους μας είναι το κυριώτερο εργόχειρο από όλα τα εργόχειρα και είναι ένα εργόχειρο με ατέλειωτη δουλειά, αρκεί να έχη κανείς φιλότιμο να εργασθεί στην μετάνοια. Οι μετάνοιες γι’ αυτό λέγονται μετάνοιες, ταπεινωνόμαστε και ζητάμε συγχώρηση από τον Θεό, όπως, όταν σφάλλουμε σε κάποιον, βάζουμε μετάνοια και λέμε «ευλόγησαν». Βοηθάει μάλιστα, όταν…

Οι μετάνοιες περισσότερο από όλες τις πνευματικές ασκήσεις -Γέροντα, πονάει τα σώμα σας;-Όχι, γιατί κάνω... πνευματική γυμναστική.-Δηλαδή, Γέροντα;-Μετάνοιες, ευλογημένη! Βλέπεις, οι κοσμικοί έχουν την σουηδική γυμναστική και οι μοναχοί τις μετάνοιες. Οι κοσμικοί με την γυμναστική κάνουν σώμα υγιεινό και οι μοναχοί με τις μετάνοιες κάνουν ψυχή και σώμα υγιέστατα. Οι καημένοι οι κοσμικοί δεν ξέρουν πόσο βοηθούν οι μετάνοιες όχι μόνο στην υγεία της ψυχής αλλά και στην υγεία του σώματος. Κάνουν καλό στα αρθριτικά, διώχνουν την μαλθακότητα, διώχνουν και τις αφύσικες κοιλιές, σκορπούν γαλήνη και δίνουν μια λεβεντιά. Παράλληλα όμως δίνουν στον άνθρωπο την δυνατότητα να ανέβη τα…

Η ψαλμωδία γλυκαίνει και ειρηνεύει την ψυχή -Γέροντα, ενώ έχω καταλάβει πόσο βοηθάει η ευχή, δεν μπορώ να την λέω συνέχεια.-Όταν δυσκολεύεσαι να πεις την ευχή, να σιγοψάλλεις. Και η ψαλμωδία προσευχή είναι. Η ψαλμωδία δίνει στην καρδιά μια απαλάδα, την γλυκαίνει και την θερμαίνει με τις πνευματικές της θερμίδες. Έτσι δημιουργεί τις καλύτερες προϋποθέσεις για να λέει κανείς με όρεξη την ευχή. Για μένα τα κουμπιά για την πνευματική ζωή είναι αυτά: Λίγη μελέτη, αλλά δυνατή, ευχή, μετάνοιες, ψαλτική.-Γέροντα, όταν κάνω εργόχειρο, ενώ έχω ησυχία, δεν λέω την ευχή. Προσπάθησε, όσο μπορείς, παράλληλα με το εργόχειρο που κάνεις, να…

Αυτοί που μεθούν από το Άγιο Πνεύμα, αγάλλονται συνέχεια από την στοργή του Θεού, του Πατέρα τους. Αν μεθύση ο άνθρωπος πνευματικά με το ουράνιο κρασί, η ζωή του εδώ στην γη γίνεται μαρτυρική, με την καλή όμως έννοια. Αχρηστεύεται για τον κόσμο, αδιαφορεί για καθετί γήινο και όλα τα «θεωρεί σκύβαλα». Βλέπεις, όσοι πίνουν πολύ και μεθούν, μετά δεν νοιάζονται για τίποτε. «Μπαρμπα-Θανάση, το καλύβι σου καίγεται», φώναζαν σε κάποιο γεροντάκι που το καλύβι του είχε πάρει φωτιά. «Άσ᾿ το να καή», έλεγε αυτός, γιατί είχε πιει και ήταν μεθυσμένος!… Η άλλη μέθη, η ουράνια, είναι καλή, αλλά πρέπει…

Το Θεοτοκάριο πολύ βοηθάει στην προσευχή -Γέροντα, πώς θα αγαπήσω την Παναγία;-Να διαβάζεις κάθε μέρα το Θεοτοκάριο. Αυτό θα σε βοηθήσει πολύ να αγαπήσεις την Παναγία. Κα να δεις η Παναγία μετά!... θα σου δώση μεγάλη παρηγοριά!-Γέροντα, η Γερόντισσα μου είπε πως χρειάζομαι αφύπνιση. Τι είναι εκείνο που θα θερμάνει πάλι τον ζήλο μου;-Να διαβάζεις κάθε μέρα έναν κανόνα από το Θεοτοκάριο και θα δεις, θα αποκτήσεις λεβεντιά. Αυτό να το κάνεις σαν κανόνα. Αν δεν μπορείς να διαβάσεις έναν ολόκληρο κανόνα, να διαβάζεις το πρώτο τροπάριο από κάθε ωδή και τα προσόμοια που βρίσκονται στο τέλος του κανόνα.-Γέροντα, για…

Η πνευματική μελέτη προ της προσευχής -Γέροντα, δεν σκιρτάει η καρδιά μου για την προσευχή και, όταν βλέπω να περνάει η ώρα χωρίς να κάνω τίποτε, με πιάνει σφίξιμο και στενοχώρια.-Μελετάς καθόλου προηγουμένως;-Συνήθως όχι, Γέροντα.-Γιατί; Δεν είπαμε να μελετάς πρώτα, για να γλυκαθεί η καρδιά; Εσύ δεν τρως πνευματικά, γι’ αυτό δεν γλυκαίνεσαι. Λίγη μελέτη από την Αγία Γραφή ή τον Ευεργετινό ή το Γεροντικό πριν από την προσευχή, έστω δύο τρεις σειρές θερμαίνει και γλυκαίνει την καρδιά και έρχεται η όρεξη για τα πνευματικά. Καπακώνονται οι μέριμνες, και ο νους μεταφέρεται σε θειο χώρο. Το Γεροντικό σε μεταφέρει στην…

Το κομποσκοίνι είναι το αυτόματο όπλο κατά του διαβόλου -Γέροντα, ποια σημασία έχει το κομποσκοίνι;-Το κομποσκοίνι είναι μια κληρονομιά, μια ευλογία, που μας έχουν αφήσει οι Άγιοι Πατέρες μας. Και μόνο γι’ αυτό έχει μεγάλη άξια. Βλέπεις, σε κάποιον αφήνει ο παππούς του κληρονομιά ένα ασήμαντο πράγμα και το έχει μετά σαν φυλαχτό, πόσο μάλλον το κομποσκοίνι που μας το άφησαν κληρονομιά οι Άγιοι Πατέρες!Παλιά, που δεν υπήρχαν ρολόγια, οι μονάχοι μετρούσαν την ώρα της προσευχής με το κομποσκοίνι, αλλά οι κόμποι του κομποσκοινιού ήταν απλοί. Κάποτε ένας ασκητής έκανε πολύ αγώνα, πολλές μετάνοιες κ.λπ., και ο διάβολος πήγαινε και…