-Γέροντα, ο Αββάς Ισαάκ γράφει: «Ο ταπεινόφρων, όταν παρίσταται ενώπιον του Θεού, δεν θέλει να τολμήσει να προσευχηθή». Δηλαδή τι κάνει; -Αισθάνεται τον εαυτό του ανάξιο να προσευχηθή, να συνομιλήσει με τον Θεό. -Και τι κάνει, Γέροντα; -Του αρκεί αυτό το ότι παρίσταται ενώπιον του Θεού. -Γέροντα, εσείς με τι τρόπους καλλιεργούσατε την ευχή στους διαφόρους τόπους που μονάσατε; -Χανόμουν στην ευχή! Ξέρεις τι θα πη χανόμουν; Βυθιζόμουν..., ένα γλυκό βύθισμα... -Θέλετε να πείτε, Γέροντα, ότι χάνατε την αίσθηση του τόπου και του χρόνου; -Ναι, χανόμουν τελείως... Για να φέρω έναν λογισμό, έπρεπε να σταματήσω την ευχή. Ξέρεις τι θα πη να βυθίζεσαι, να…

-Γέροντα, πώς να προετοιμάζομαι για την Θεία Κοινωνία; - Πάντοτε πρέπει να είναι έτοιμος κανείς, αλλά, όταν πρόκειται να κοινωνήσει, καλά είναι να κάνη κάτι περισσότερο από τα πνευματικά που κάνει συνήθως, για να ετοιμασθεί καλύτερα. Πολύ θα σε βοηθήσει να διαβάζεις την Ακολουθία της Θείας Μεταλήψεως και στο κελλί σου. Έτσι θα την καταλαβαίνεις καλύτερα και θα νιώθεις περισσότερο την αμαρτωλότητα σου. Ακόμη μπορείς να ψέλνεις την πρώτη ωδή του Μεγάλου Κανόνος, και από το Θεοτοκάριο την πρώτη ωδή του κανόνα της Δευτέρας και της Τετάρτης του πλαγίου δευτέρου ήχου, κάνοντας μετάνοιες. - Τι να κάνω, Γέροντα, την ώρα…

- Στην Θεία Λειτουργία Γέροντα, ένιωσα ότι ο Χριστός σταυρώθηκε για μένα και αναρωτήθηκα: «Εγώ τι έκανα για τον Χριστό;». Τι μπορώ να κάνω από ευγνωμοσύνη γι’ αυτό; - Αρκεί να το νιώθεις. Ο Χριστός σταυρώθηκε, θυσιάσθηκε για μας και τώρα μας δίνει το Σώμα του και το Αίμα του. Πρέπει να φλέγεται κανείς, όταν τα σκέφτεται αυτά. - Πώς θα νιώσω Γέροντα, το μεγάλο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας; - Τα Μυστήρια βιούνται. Για να νιώσεις το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, πρέπει να πιστέψεις ότι εκείνη την ώρα είναι παρών ο Χριστός. Και όχι απλώς να το πιστέψεις, αλλά να το ζης. - Γέροντα, τι θα…

-Γέροντα, μερικές φορές νιώθω την ανάγκη να μείνω στο κελλί και να κάνω πνευματικά παρά να πάω στην Ακολουθία.-Αυτό που θα γίνη στην Ακολουθία, μπορεί να γίνη άλλη ώρα; Δεν μπορεί να γίνη. Ενώ αυτό που θα κάνης στο κελλί, μπορεί να γίνη και άλλη ώρα.-Στην εκκλησία, Γέροντα, δεν νιώθω πάντα την αλλοίωση που νιώθω στο κελλί.Κοίταξε η κατ’ ιδίαν προσευχή είναι προετοιμασία για την κοινή. Η κοινή προσευχή από άποψη ποιότητος μπορεί να είναι κατώτερη από την κατ’ ιδίαν, γιατί στον ναό δεν μπορείς να κινηθείς ελεύθερα, όπως όταν είσαι μόνος. Από άποψη όμως ισχύος είναι ανώτερη, γιατί προσεύχονται όλοι μαζί, και…

Όταν ο νους πάει στην καρδιά, η προσευχή μας γίνεται καρδιακή-Πως κατεβαίνει, Γέροντα ο νους στην καρδιά;-Όταν πονάει η καρδιά, κατεβαίνει ο νους στην καρδιά; Πώς πονάει η καρδιά; Όταν σκέπτομαι τις ευεργεσίες του Θεού κα την δική μου αχαριστία, η καρδιά κεντιέται, πονάει, και ο νους πηγαίνει εκεί.-Γέροντα, όταν έχω πονοκέφαλο, δεν μπορώ ναπροσευχηθώ.-Αν πονάει το πόδι σου και εκείνη την στιγμή κόψεις με το μαχαίρι το χέρι σου, ξεχνάς τον πόνο του ποδιού και σκέφτεσαι το χέρι. Έτσι και όταν έχης πονοκέφαλο και δεν μπορής να προσευχηθής, να σκέφτεσαι πρώτα τις αμαρτίες σου και ύστερα τον πόνο του…

-Γέροντα, επειδή ακόμη ζω στον κόσμο, αν είναι ευλογημένο, να μου πείτε πώς θα προφυλαχθώ από τον περισπασμό του κόσμου.-Σχετικά με αυτό το θέμα θα βρής στον Αββά Ισαάκ. Μελέτησε τις τέσσερις πρώτες σειρές του Α' Κεφαλαίου, με τις οποίες και να ασχοληθείς. Λέει ο Άγιος: φόβος του Θεού είναι αρχή της αρετής, ο οποίος φόβος, ως λέγουσι, γεννάται από την πίστιν και σπείρεται εις την καρδίαν του ανθρώπου, όταν ο νους αυτού, αφού αποχωρισθεί από τον περισπασμόν τουκόσμου και συνάξει τους συλλογισμούς αυτού τουςπεριπλανώμενους τήδε κακείσε, καταγίνηται εις την μελέτην της μελλούσης αποκαταστάσεως της ψυχής». Είναι αλήθεια ότι για…

-Ο νους μου, Γέροντα, τρέχει εδώ και εκεί.-Όταν ήμουν μικρός, τα παιδιά έπιαναν σπουργίτια, τα έδεναν από το πόδι με μια κλωστή και αυτό το είχαν σαν παιχνίδι. Τα άφηναν λίγο και πετούσαν τα καημένα νόμιζαν ότι ήταν ελεύθερα και υστέρα μάζευαν το κουβάρι και τα σπουργίτια έρχονταν πίσω. Και ο δικός σου νους μπορεί να τρέχει, αλλά, αν το κουβάρι το κρατά ο Χριστός, και να πετάξη λίγο, που θα πάη; Θα μαζευτεί πίσω στον Χριστό.-Γέροντα, μόλις συγκεντρωθώ στην ευχή, σε κλάσματα δευτερολέπτου, ο νους μου μπορεί να φθάση μέχρι την Αμερική. Πώς γίνεται αυτό; -Πόσα χρήματα θέλεις για να…

- Γέροντα, τι είναι η νήψη;- Νήψη είναι η προσοχή στους λογισμούς, στις πράξεις, στις κινήσεις. Όταν την μία ημέρα προσέχεις, παρακολουθείς τον εαυτό σου και εξετάζεις την συμπεριφορά σου, την επόμενη ημέρα θα είσαι προσεκτικότερη κ.ο.κ. Όλη η βάση είναι η προσοχή. Γι’ αυτό, βλέπεις, οι Άγιοι Πατέρες πόσο πρόσεχαν! Γιατί λέγονται Νηπτικοί Πατέρες; «Νηπτικοί Πατέρες» σημαίνει προσεκτικοί Πατέρες. Πρόσεχαν τον εαυτό τους και έκαναν εσωτερική εργασία. Παρακολουθούσαν τους λογισμούς τους και βρίσκονταν σε συνεχή εγρήγορση πνευματική.- Γέροντα, ο Αββάς Ισαάκ λέει: «Η εργασία της ημέρας πρέπει να είναι σύμφωνη, με την εργασία της νύχτας». Τι εννοεί;- Εννοεί ότι, όπως την νύχτα προσεύχεται κανείς και ο νους…

Μετάνοια: ο πιο σίγουρος δρόμος για την ευχή -Γέροντα, ο Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ γράφει να λέμε την ευχή αργά και να κάνουμε αργά τις μετάνοιες.-Κάθε Άγιος λέει για την ευχή τον τρόπο με τον οποίο βοηθήθηκε ο ίδιος. Γ’ αυτό πολλές φορές παρεξηγείται και η νοερά προσευχή. Οι Νηπτικοί Πατέρες με τα βιώματα που είχαν, βρίσκονταν σε συνεχή επαφή με τον Θεό και μπορούσαν, ακολουθώντας τον τρόπο που τους βοηθούσε περισσότερο, να προσεύχωνται σωστά. Αν όμως εγώ προσπαθώ να εφαρμόσω αυτά που γράφουν οι Πατέρες, π.χ. κλίση της κεφαλής στο στήθος, κράτημα της αναπνοής κ.λπ., μόνον και μόνο για να…

Η ευχή να γίνεται με κόπο -Γέροντα, προτιμώ να κάθομαι στο κελλί και να λέω την ευχή παρά να πηγαίνω στην διακονία.-Βρέ, τι πάθαμε! Νιρβάνα θα κάνης; Ο Ορθόδοξος Μοναχισμός δεν είναι νιρβάνα. Κατάλαβες; Ο μοναχός δεν είναι τεμπέλης, να μη δουλεύει και να κάθεται να λέει μόνον την ευχή. Αν θέλη να κάθεται συνέχεια, θα είναι σαν αυτούς που κάνουν γιόγκα για αυτοσυγκέντρωση.Ο μοναχός, και μάλιστα ο νέος, πρέπει να είναι σπίρτο, να έχη λεβεντιά, να τρέχει σε ό,τι του ζητάει η υπακοή.-Και μετάνοιες, Γέροντα, δυσκολεύομαι να κάνω.-Εντάξει τότε, μετάνοιες να μην κάνης, διακονία να μην κάνης, να κάθεσαι…