1. «Το απ’ αιώνος απόκρυφον και Αγγέλοις άγνωστον μυστήριον» (Π). Ο πιστός, καθώς προχωρούν τα χρόνια της ζωής του μέσα στην Εκκλησία, αρχίζει να νοιώθει όλο και βαθύτερα το «μυστήριο της ευσεβείας» (Α' Τιμ. γ’ 16). Το μυστήριο αυτό ήταν μυστικό, απόκρυφο και προαιώνιο σχέδιο της Παναγίας Τριάδος και επομένως άγνωστο και στους Αγγέλους και τους ανθρώπους. Τώρα όμως που το θείο αυτό Σχέδιο εκπληρώθηκε, κατά το μεγαλύτερο μέρος του, μπορούμε να διακρίνωμε καθαρά τις κύριες φάσεις του και να επισημάνουμε τα βασικά πρόσωπα που εκλήθησαν να παίξουν σημαντικό και πρωτεύοντα ρόλο στην εκπλήρωσι και την επιτυχία του.Βλέποντας έτσι προς…

Η ΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ, μέρος 3ο.  «Να αγαπήσεις τον Κύριο και Θεό σου μέσα απ’ όλη σου την καρδιά, με όλη σου την ψυχή, με όλη σου τη δύναμη και με όλη σου τη διάνοια» (Λουκ. 10, 27). Αυτή η εντολή αρχικά φαίνεται πολύ απλή, όμως οι λέξεις της περικλείουν κάτι πολύ περισσότερο από εκείνο που βλέπει κανείς με την πρώτη ματιά. Όλοι ξέρουμε τι σημαίνει να αγαπάει κανείς κάποιον με όλη του την καρδιά. Ξέρουμε την ευχαρίστηση και την ψυχική θαλπωρή που του δίνει, όχι μόνο η παρουσία του αγαπημένου, αλλά και η απλή θύμησή του. Έτσι πρέπει να…

Επιστολή 18.- ΣΤΟΝ ΚΟΜΗΤΑ ΕΡΜΙΝΟ. Σ’ αυτό που λέχθηκε για τη Θεοτόκο: «Και δενείχε καμιά σχέση μαζί της», και τα εξής.   Επειδή είπες, ότι οι Ιουδαίοι θεωρούν σκάνδαλο αυτό που λέγεται στη θεία Γραφή, ότι «Δεν δεν είχε καμιά σχέση μαζί της, μέχρι που γέννησε τον Υιό της», με το επιχείρημα ότι μετά από αυτό η Παρθένος ήρθε σε σαρκική σχέση με το μνηστήρα της, ας γνωρίζει ο βλάσφημος και αχάριστος λαός, ότι το «έως» πολλές φορές το βρίσκομε στη θεία Γραφή με την έννοια του «συνεχώς».    «Έως ότου βάλω τους εχθρούς σου κάτω από τα πόδια σου»• και…

«Διεσκόρπισεν υπερηφάνους διανοία καρδίας αυτών» (Λουκ. α΄ 51).Η Παρθένος τώρα αναφέρεται σε συγκεκριμένα περιστατικά της ιστορίας που φανερώνουν την παντοδύναμη επέμβαση του Δημιουργού. Πρόκειται για τις περιπτώσεις που ο Θεός επεμβαίνει και ματαιώνει τα υπεροπτικά σχέδια και διαλύει τα ματαιόδοξα έργα των ανθρώπων. Από την αρχαιότητα ακόμη η υπερηφάνεια, «το υπερφρονείν παρ’ ο δει φρονείν» (Ρωμ. ιβ' 3) εθεωρείτο το μεγαλύτερο αμάρτημα του ανθρώπου. Ήταν η «ύβρις» προς τον Θεό. Ο μικρός, θνητός και φθαρτός άνθρωπος να υψώνει το ανάστημα του μπροστά στον παντοδύναμο και αιώνιο Θεό. Οι αρχαίοι Έλληνες, τόσο οι φιλόσοφοι όσο και οι τραγωδοί, μας κληροδότησαν μοναδικά…

«Το έλεος αυτού εις γενεάν και γενεάν τοις φοβουμένοις αυτόν» (Λουκ. α΄ 50). Η Παρθένος από την προσωπική της εμπειρία ανάγεται τώρα στην κοινή εμπειρία όλων των ανθρώπων. Από το επί μέρους οδηγείται στο γενικό. Όπως σ’ αυτήν εκδηλώθηκε το θείον έλεος, έτσι η ευσπλαχνία του Θεού απλώνεται: και σ’ όλους τους άλλους. Η ευσπλαχνική επέμβασις του Θεού στην προσωπική της ζωή την οδηγεί στην διαπίστωση της αγάπης του Θεού για όλους. Ο ένας πιστός είναι μαρτυρία για τους υπόλοιπους. Ο ένας είναι λεπτομέρεια του συνόλου.Η Παρθένος έμελλε να γίνη μια ακόμη ζωντανή μαρτυρία για το έλεος του Θεού που εκδηλώθηκε…

«Εποίησέ μοι μεγαλεία ο δυνατός» (Λουκ. α΄ 49).Η δοξολογική προσευχή αναφέρεται συνήθως στα μεγάλα και θαυμαστά έργα της δημιουργίας, η θεώρησις των οποίων προκαλεί στον άνθρωπο τον ύμνο και την δοξολογία του Δημιουργού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι δοξολογικοί ψαλμοί. Σχεδόν όλοι αναφέρονται στα μεγαλειώδη έργα της Δημιουργίας και προσφέρονται σε Εκείνον που «εποίησε τον ουρανόν και την γην, την θάλασσαν και πάντα τα εν αυτοίς» (Ψαλμ. 145, 6) και ο Οποίος «πάντα όσο ηθέλησεν εποίησεν εν τω ουρανώ και εν τη γη» (Ψαλμ. 134, 6) .Στην περίπτωσι όμως της Παρθένου ο δοξολογικός ύμνος της αναφέρεται σε όσα εποίησε ο Θεός σε…

«Από τον νυν μακαριούσι με πάσαι αι γενεαί» (Λουκ. α΄ 48).Η Παρθένος εδώ προφητεύει για τον εαυτό της. Αυτό που για μας σήμερα φαίνεται φυσικό, για την Θεοτόκο ήταν θέμα αποκαλύψεως. Το Άγιο Πνεύμα έσυρε το πέπλο της ιστορίας και έδειξε στην Θεοτόκο την προσωπική της τύχη. «Μακαριούσι με πάσαι αι γενεαί» του μέλλοντος. Εκείνη που έμελλε να γίνη Μητέρα του Υιού του Θεού θα γινόταν ταυτόχρονα και το πιο σημαντικό πρόσωπο όλων των γενεών. Αυτή που θα έδινε την ανθρώπινη φύσι στον Υιό και Λόγο του Θεού, έμελλε να πάρη απ Αυτόν —σαν μια αντίδοσι ιδιωμάτων— υπερχρονική τιμή και…

«Επέβλεψεν επί την ταπείνωσιν της δούλης αυτού» (Λουκ. α΄ 48).Το πρώτο συναίσθημα, που εκφράζει η Παρθένος στην Ωδή της, αναφέρεται στην μηδαμινότητα του προσώπου της. Σχολιάζει σχετικά ο Ωριγένης: «Τις γαρ ειμί εγώ προς τοσούτον έργον; Αυτός επέβλεψεν, ουκ εγώ προσεδόκησα. Ταπεινή γάρ ήμην και απερριμμένη και νυν από γης εις ουρανόν μεταβαίνω και εις άρρητον οικονομίαν έλκομαι» (ΥΛ, 64) .Μαζί με το μεγαλείο του Θεού αποκαλύπτεται συγχρόνως και η μηδαμινότης και η αναξιότης του ανθρώπου. Ο Δαβίδ, ατενίζοντας τον έναστρο ουρανό, ένοιωσε το μεγαλείο του Θεού, ταυτοχρόνως όμως ένοιωσε και την ανθρώπινη μηδαμινότητα (Ψαλμ. 8, 1 - 5) .…

«Ηγαλλίασε το πνεύμα μου επί τω Θεώ τω σωτήρι μου» (Λουκ. α΄ 47). Ότι συνέβη στην Ελισάβετ, στο κυοφορούμενο βρέφος της —τον Ιωάννη— συμβαίνει τώρα και στη Θεοτόκο «ηγαλλίασε το πνεύμα της»! Η παρουσία του Χριστού προκαλεί σκιρτήματα χαράς στην ανθρώπινη ψυχή.Η παρουσία του Θεού στην προχριστιανική εποχή προκαλούσε δέος και τρόμο στον άνθρωπο. Και αυτός ο Θεός των Εβραίων, ο Γιαχβέ, ήταν Θεός τρομερός. Επίσης η παρουσία του ανθρώπου στα Ιερά και στους οίκους του Θεού γινόταν υστέρα από αλλεπάλληλους καθαρισμούς, με δαπανηρές θυσίες και μέσα στο ζόφο του τρόμου και της φρίκης...Μόνο η παρουσία του Χριστού στον κόσμο άλλαξε…

«Μεγαλύνει η ψυχή μου τον Κύριον» (Λουκ. α΄ 46).Ολόκληρη η υπαρξίς μου υμνεί και δοξολογεί τον Κύριο! Ο πρώτος αυτός στίχος της Ωδής της Θεοτόκου αποκαλύπτει την κατάστασι στην οποία βρισκόταν η Παρθένος Μαρία: Κατάστασι εξάρσεως και εμπνεύσεως που βρίσκει διέξοδο στον ύμνο. Ο Κύριος με όσα της απεκάλυψε και όσα ενήργησε στο πρόσωπό της έθεσε την ύπαρξι της σε κίνησι, σε έξαρσι και η εξαρσίς της ωδήγησε στον ύμνο. Ο Κύριος ανάβει τη φωτιά, η χύτρα της ψυχής βράζει και από το στόμα βγαίνει ο ατμός της δοξολογίας. Χωρίς τη φωτιά του Θεού δεν υπάρχει ύμνος. Για να τραγουδήσεις…