Ανατροφή «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου»

Ο μικρός και ευλογημένος Αρσένιος, μαζί με το γάλα που θήλαζε, μάθαινε από τους γονείς του και την ευλάβεια προς τον Θεό. Αντί για παραμύθια και ιστορίες του μιλούσαν για τον βίο και τα θαύματα του οσίου Αρσενίου. Μέσα του γεννήθηκε θαυμασμός και αγάπη για τον Χατζεφεντή, όπως αποκαλούσαν τον όσιο Αρσένιο. Από μικρός ήθελε να γίνη και αυτός μοναχός για να μοιάση τον Άγιό του.
Το πρόσωπο που μετά τον όσιο Αρσένιο επηρέασε ευεργετικά όλη του την ζωή ήταν η μητέρα του, προς την οποία αισθανόταν ιδιαίτερη αγάπη και την βοηθούσε όσο μπορούσε. Από αυτήν διδάχθηκε την ταπεινοφροσύνη. Τον συμβούλευε να μη θέλη να νικά τους συμμαθητές του στα παιχνίδια και ύστερα να υπερηφανεύεται, ούτε να επιδιώκη να μπαίνη πρώτος στην γραμμή, γιατί ήταν το ίδιο, είτε πρώτος είτε τελευταίος έμπαινε.
Επί πλέον του έμαθε την εγκράτεια· να μην τρώγη πριν από την ώρα του φαγητού. Την παράβαση την θεωρούσε πορνεία.
Επίσης τον βοήθησε να αποκτήση απλότητα, εργατικότητα, νοικοκυροσύνη και προσοχή στην συμπεριφορά του προς τους άλλους, και τον προέτρεπε να μην αναφέρη καθόλου το όνομα του πειρασμού (διαβόλου).
Δυό φορές την ημέρα όλη η οικογένεια προσευχόταν μπροστά στο εικονοστάσι. Η μητέρα του όμως συνέχιζε να προσεύχεται και όταν έκανε τις εργασίες του σπιτιού λέγοντας την ευχή.
Τέτοια ήταν η ευλάβεια των γονέων του, ώστε και στα αλώνια έπαιρναν μαζί τους αντίδωρο.
Ο μικρός Αρσένιος, με το ενδιαφέρον και την εξυπνάδα που είχε, εύκολα αφομοίωνε ό,τι καλό άκουγε από τους γονείς του.
Ακολουθώντας το παράδειγμά τους έμαθε να νηστεύη, να προσεύχεται και να εκκλησιάζεται. Ήταν το πιο αγαπητό από όλα τα παιδιά της οικογενείας. «Ο μεν πατέρας μου», έλεγε αργότερα ο Γέροντας, «με αγαπούσε, γιατί είχα κλίση στα τεχνικά και έπιαναν τα χέρια μου, η δε μητέρα μου για την ψεύτικη (λίγη, μικρή) ευλάβεια που είχα».

(Βίος Οσίου Παϊσίου του Αγιορείτου, ιερομ. Ισαάκ, σελ. 43-44)

21-       ΤΟ ΔΩΡΟ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ. Ο Πολωνός συγγραφεύς ενός μυθιστορήματος, Ερρίκος Σιένκεβιτς (+1916), θέτει στα χείλη του ειδωλολάτρη Βινικίου την ερώτησι αυτή προς τον απόστολο Πέτρο, μόλις έφθασε στη Ρώμη για να κηρύξη το Ευαγγέλιο: -Τι μας φέρνεις εσύ από την Ανατολή; Κι ο άγιος Πέτρος απαντά: -Σας φέρνω την αγάπη!

24-       Η ΑΓΑΠΗ ΜΕΤΑΣΤΡΕΦΕΙ. Στο τέλος των πνευματικών ασκήσεων, παρουσιάζεται στον ιεροκήρυκα κάποιος που δεν πλησίαζε τα Μυστήρια από δεκάδες χρόνια. Με χαρά ο ιεροκήρυκας ακούει την εξομολόγησί του και, στο τέλος, αφού του έδωσε με μεγάλη ικανοποίησι την άφεσι, τον ρωτά:

-Ποιο κήρυγμα σας έσπρωξε να μετανοήσετε;

-Αντιστάθηκα σε όλα τα κηρύγματά σας, πάτερ, απαντά αδίστακτα ο μετανοημένος, αν και ήλθα για να ευχαριστήσω τους δικούς μου που επέμεναν. Όταν μιλήσατε για τις τιμωρίες του Θεού, τις περιφρόνησα. Όταν περιγράψατε με ζωηρά χρώματα την Κόλαση, γελούσα σκεπτόμενος ότι θα έχω καλή παρέα εκεί μέσα, με τόσους κατεργαρέους και έξυπνους… Όταν όμως μιλήσατε για την αγάπη που ο Θεός τρέφει για τα πλάσματά του και, ιδιαίτερα για τον άνθρωπο, μου εστάθη αδύνατο ν’ αντισταθώ. Με ενίκησε, έκλαψα τόσο και αποφάσισα να μη πταίσω πλέον το Θεό, που μας αγαπά τόσο.

(Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως, σελ. 27-28)

13-        ΜΕΓΑΛΟ ΚΑΛΟ. Η μητέρα Παυλίνα Γαμβίνι, μοναχή της Ιεράς Καρδιάς Ιησού (+1907), άφησε στις ατομικές της σημειώσεις τα εξής:

-Όποιος στέλνει βοήθεια στους φτωχούς μέσω τρίτου, κάνει ένα καλό. Όποιος την πηγαίνει μόνος του κάνει εκατό, όποιος την πηγαίνει με πίστι και αγάπη κάνει χίλια καλά.

15-       Ο ΜΑΝΔΥΑΣ ΤΟΥ ΜΑΡΤΙΝΟΥ. Μια χειμωνιάτικη μέρα ο άγιος Μαρτίνος, επίσκοπος Τουλώνης, όταν ήταν ακόμη νεαρός στρατιώτης, συνάντησε ένα μισόγυμνο φτωχό, που τουρτούριζε από το κρύο. Ο Μαρτίνος την ημέρα εκείνη δεν είχε χρήματα μαζί του. Τι να κάνη; Πώς να βοηθήσει το δυστυχισμένο φτωχό; Δε χάνει καιρό βγάζει τον μανδύα του και του τον προσφέρει.

Τη νύχτα ο Μαρτίνος είδε στον ύπνο του τον Ιησού να έχη στους ώμους του τον μανδύα που είχε δώσει στο φτωχό και άκουσε μια φωνή : «Μαρτίνε, σε ευχαριστώ, γιατί σήμερα με έντυσες».

(Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως, σελ. 22-23)

Όταν πηγαίνουμε το καλοκαίρι στη θάλασσα καθόμαστε συνήθως για λίγο στην παραλία και μετά ακολουθεί η ερώτηση ‘ θα βουτήξεις;’ Άλλοτε τρέχουμε προς τη θάλασσα, άλλοτε λέμε αργότερα και άλλοτε επιλέγουμε να κάτσουμε στην ακρογιαλιά. Ο Χριστός είναι ένας απέραντος ωκεανός αγάπης και ελέους! Θα βουτήξουμε σε αυτόν τον ωκεανό ή θα προτιμήσουμε την ακρογιαλιά; Το Χριστό δεν τον γεύεσαι από την ακτή. Χρειάζεται να πέσεις μέσα στο νερό. Και μη φοβάσαι, ακόμα κι όταν δεν πατώνεις ή κινδυνεύεις να πνιγείς Εκείνος θα είναι εκεί να σε τραβήξει στην επιφάνεια! Κι αν δεν ξέρεις κολύμπι, θα σου μάθει Αυτός… είναι ο καλύτερος δάσκαλος… εμπιστεύσου Τον!
Αυτός ο ωκεανός κρύβει στο βυθό του θησαυρούς που δε φαντάζεσαι! Κι όταν βουτήξεις σε αυτή τη θάλασσα δε θα θέλεις να ξαναβγείς στη στεριά γιατί η ψυχή σου θα νιώσει ότι βρίσκεται στο φυσικό της περιβάλλον, όπως το ψάρι μέσα στο νερό. Κι αν κάνει τρικυμία, μη φοβάσαι, ο Κύριος θα την καταλαγιάσει! Και είναι τόσο μεγάλη αυτή η θάλασσα που συνέχεια θα ανακαλύπτεις καινούριες ομορφιές και η ζωή σου θα γίνεται όλο και πιο συναρπαστική! Κι όσο εσύ θα κολυμπάς τόσο πιο δεινός και ατρόμητος κολυμβητής θα γίνεσαι και όλο και πιο πολύ θα γεύεσαι τις χάρες αυτού του ωκεανού!
Και πρόσεξε, απ’αυτή τη θάλασσα θα περάσουν πολλά καράβια που θα θελήσουν να σε πάρουν μαζί τους στα ταξίδια τους αλλά εσύ μην ξεγελαστείς και φύγεις μακριά γιατί μόνο εκεί μέσα είσαι ασφαλής και προστατευμένος και πουθενά αλλού δε θα βρει η ψυχή σου την αγάπη και τη θαλπωρή που θα ζήσει μέσα στον ωκεανό του Χριστού! Αλλά και από τη στεριά άλλες σειρήνες θα σε καλούν να βγεις έξω αλλά εσύ κλείσε τα αυτιά σου και μπες πιο βαθιά μέσα στη θάλασσα!
Γιατί όπως το σώμα που καίγεται από τον καύσωνα του ήλιου ρίχνεται με ορμή στη θάλασσα για να δροσιστεί έτσι και η ψυχή που καίγεται από τον καύσωνα των παθών και των αμαρτιών μας όταν πέσει μέσα στη θάλασσα του Χριστού ανακουφίζεται, δροσίζεται, αγάλλεται και ειρηνεύει! Και ό,τι και να σου συμβαίνει θα θυμάσαι ότι βρίσκεσαι μέσα σε αυτή τη θάλασσα και έτσι θα ηρεμείς! Τί λες λοιπόν; Θα βουτήξεις;… (Α.Κ.Β.)

Παράδοξον πράγμα: Ο άνθρωπος αποστρέφεται τον αδελφόν αυτού, τον συνάνθρωπον αυτού, τον πτωχόν ή ακάθαρτον. Ο Κύριος όμως, ως η φιλόστοργος μήτηρ συγχωρεί τα τέκνα αυτής, συγχωρεί και εις ημάς τα πάντα και ουδένα αμαρτωλόν αποστρέφεται, μάλλον δε και δίδει εις αυτόν την δωρέαν του Αγίου Πνεύματος.
Εάν οι άνθρωποι εγνώριζον την αγάπην του Κυρίου προς ημάς, θα παρεδίδοντο τελείως εις το άγιον Αυτού θέλημα και θα έζων αναπεπαυμένοι εν τω Θεώ, ως τέκνα βασιλέως. Ο βασιλεύς μεριμνά περί πάντων: και δια το βασίλειον, και δια την οικογένειαν και δια τον υιόν, διάδοχον αυτού. Ο δε υιός ζη ησύχως εις τα ανάκτορα. Οι πάντες υπηρετούν αυτόν και ούτος αμέριμνος απολαύει των πάντων. Ομοίως, και όστις παρεδόθη εις το θέλημα του Θεού, ζη εν ειρήνη, ηυχαριστημένος δια την τύχην αυτού, έστω και εάν είναι άρρωστος ή πτωχός ή καταδεδιωγμένος. Είναι δε ήρεμος, διότι η γλυκεία χάρις του Αγίου Πνεύματος παρηγορεί αυτόν.
Ω! Πως πρέπει να ζώμεν επί της γης, ώστε η ψυχή να αισθάνηται πάντοτε ότι διαμένει εν τω Θεώ! Είπεν ο Κύριος «ουκ αφήσω υμάς ορφανούς», και έδωκεν εις ημάς το Πνεύμα το Άγιον και η ψυχή αισθάνεται ότι το Πνεύμα του Θεού ζη εντός ημών, αισθάνεται ότι ο Κύριος είναι ημέτερος και ημείς είμεθα του Κυρίου. Όστις όμως δεν αισθάνεται ούτως εν τη ψυχή αυτού, εκείνος απώλεσε την χάριν.
(Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης, εκδ. Ι. Μονή Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ Αγγλίας)

Για οποιαδήποτε άδικη κατηγορία εις βάρος σου να μην αγανακτείς, ούτε από μέσα σου
Μια μέρα, που σκέψεις πικρίας με κατέκλυζαν για κάποιους ανθρώπους, που με κατέκριναν άδικα, ο Γέροντας έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την επιθετική μου, όπως είπε, στάση. Του αντέτεινα, ότι ούτε είπα, ούτε έκανα οτιδήποτε εναντίον των επικριτών μου, αλλά μόνο σκεπτόμουν αρνητικά, χωρίς να εξωτερικεύομαι και, γι' αυτό, χωρίς να θίγω κανέναν. Τότε ο Γέροντας μου φανέρωσε ακόμη ένα μυστικό του πνευματικού αγώνος, λέγοντάς μου: «Για οποιαδήποτε άδικη κατηγορία εις βάρος σου να μην αγανακτείς, ούτε από μέσα σου. Είναι κακό. Το κακό αρχίζει από τις κακές σκέψεις. Όταν πικραίνεσαι και αγανακτείς, έστω μόνο με τη σκέψη, χαλάς την πνευματική ατμόσφαιρα. Εμποδίζεις το Άγιο Πνεύμα να ενεργήσει και επιτρέπεις στο διάβολο να μεγαλώσει το κακό. Εσύ πάντοτε να προσεύχεσαι, να αγαπάς και να συγχωρείς, διώχνοντας από μέσα σου κάθε κακό λογισμό».
Δίδασκε δηλαδή ο Γέροντας Πορφύριος ότι η κακή σκέψη μας για κάποιο συνάνθρωπό μας από τη μια μεριά μολύνει την ψυχή μας ως αμαρτία, από την άλλη μεριά κάνει ή μπορεί να κάνει κακό σ' αυτόν. Η κακή σκέψη εκπέμπει μια κακή δύναμη, που επηρεάζει τον άλλον, όπως η προσευχή τον βοηθά. Βέβαια όλα αυτά πρέπει να κατανοηθούν σωστά μέσα στη διδασκαλία της Εκκλησίας για την ύπαρξη πονηρών και αγαθών πνευμάτων και το έργο τους, που είναι για τα πονηρά μεν η διαβολή, το ψεύδος, η ταραχή, η διχόνοια κ.λ.π., για τα αγαθά δε η διακονία εκείνων που μέλλουν να κληρονομήσουν τη βασιλεία του Θεού. Η κακή σκέψη δεν κρύβεται. Επηρεάζει δυσμενώς για μας εκείνον για τον οποίο σκεπτόμαστε άσχημα, ακόμη και από μακριά, ακόμη και όταν δεν συνειδητοποιεί αυτός το λόγο για τον οποίο έρχεται σε αντίθεση μαζί μας. Οφείλουμε, λοιπόν, να είμεθα «καθαροί τη καρδία», καθαροί όχι μόνο από κακά έργα, αλλά και από κακές σκέψεις, ιδιαίτερα δε από τη μνησικακία και την πίκρα. [Γ 38π]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.248-249)

Ο Μ. Αντώνιος και ο κυνηγός
Ένας κυνηγός, βλέποντας τον «πατριάρχη της ερήμου» Μ. Αντώνιο (251-356) ν’ αστειεύεται με τους υποτακτικούς του, σκανδαλίσθηκε.
Θέλοντας ο όσιος να τον διδάξη ότι μερικές φορές η διάκρισις επιβάλλει κάποια συγκατάβασι στην πολλή αυστηρότητα, του είπε:
-Τέντωσε το τόξο σου.
Ο κυνηγός υπήκουσε. Ο όσιος του είπε πάλι:
-Τέντωσέ το περισσότερο.
Ο κυνηγός το τέντωσε περισσότερο, οπότε ο όσιος του είπε ξανά:
-Τέντωσέ το ακόμα πιο πολύ.
Ο κυνηγός διαμαρτυρήθηκε:
-Αν το τεντώσω περισσότερο, θα σπάση.
-Το ίδιο θα συμβή, αποκρίθηκε ο όσιος, και με τους αδελφούς, εάν αγωνίζωνται συνεχώς σκληρά, χωρίς καμμιά ανάπαυσι και αναψυχή
(Γεροντικόν)
(Χαρίσματα και Χαρισματούχοι, Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Πρώτος, σελ.16)

Ο διάβολος έρχεται με τους λογισμούς και σας τραβά από το μανίκι
Κάτι άλλο, που θα ήθελα να πω, διότι έχει μεγάλη σημασία και νομίζω ότι απασχολεί όλους τους ανθρώπους και, ειδικότερα, όλους τους χριστιανούς, είναι το θέμα της αντιμετωπίσεως των πονηρών λογισμών.
Όλοι γνωρίζουμε τον πόλεμο των λογισμών, τον οποίο μας κάμνει ο διάβολος.
Προσωπικά γνωρίζω και από την εμπειρία μου ως πνευματικού πατρός, που με αξίωσε ο Θεός να γίνω, πόσοι πολλοί άνθρωποι μπερδεύονται σ’ αυτό το σημείο και βασανίζονται ,πραγματικά.
Όταν, λοιπόν, κάποια φορά ρωτήσαμε για το πρόβλημα αυτό το Γέροντα Πορφύριο, μας είπε:
«Εσείς προχωράτε στο δρόμο σας. Ο διάβολος έρχεται με τους λογισμούς και σας τραβά από το μανίκι, για να σας αποπροσανατολίσει. Εσείς να μη γυρίζετε να πιάνετε κουβέντα μαζί του ή ν’ αντιδικείτε μαζί του. Εσείς να προχωράτε στο δρόμο σας. Αυτός θα σας τραβά από το μανίκι, αλλά εσείς να προχωράτε στο δρόμο σας και κάπου θα βαρεθεί και θα σας αφήσει». [Ι 80π.]
Βγάλ’ το από τη σκέψη σου το θέμα αυτό
Φίλος, μου τηλεφώνησε, για να με ειδοποιήσει ότι ο Γέροντας θέλει να επικοινωνήσει μαζί μου, διότι «είδε στη σκέψη μου» κάτι που τον ανησύχησε.
Τον επισκέφθηκα επειγόντως και μου είπε: «Χθες είδα τη σκέψη σου να απασχολείται πολύ μ’ εκείνο το θέμα, που είπαμε να μην το σκέπτεσαι πλέον, διότι σου προκαλεί πνευματική ζημία. Γι’ αυτό ανησύχησα και είπα του φίλου σου να σε ειδοποιήσει, για να σου πω να το προσέξεις. Βγάλ’ το, μωρέ, από τη σκέψη σου το θέμα αυτό, μην ταλαιπωρείσαι άσκοπα». .
Έμεινα έκπληκτος για πολλοστή φορά. Πράγματι έτσι ήταν η αλήθεια, όπως μου την είπε. Κατάλαβα το λάθος μου και τον ευχαρίστησα. Μου έδωσε συμπληρωματικές οδηγίες, πως να πολεμώ τους πειρασμούς με μεγαλύτερη επιτυχία. Ήταν φανερό, ότι ο Γέροντας λειτουργούσε σαν υπερτηλεόραση, που έπιανε όχι μόνο τις φυσικές, αλλά και τις πνευματικές εικόνες. [Γ 114π.]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ. 246- 247)