127. «Είπε (Συμεών) προς Μαριάμ... ιδού ούτος κείται εις πτώσιν και εις ανάστασιν πολλών» (Λουκ. β' 34).

Το μήνυμα που παίρνει η Θεοτόκος από το στόμα του Συμεών είναι τελείως διαφορετικό από όσα είχε δεχθή μέχρι τη στιγμή εκείνη. Σ’ αυτό περιέχονται νέα δυναμικά στοιχεία, που πρέπει να συγκλόνισαν τη Θεομήτορα.
Το πρώτο δυναμικό στοιχείο που αποκαλύπτεται στη Θεοτόκο είναι η κριτική παρουσία του Ιησού στον κόσμο. « Η έλευσις του Μεσσίου αναγκαίως συνεπάγεται κρίσιν και χωρισμόν... Ο Ιούδας άγεται εις απόγνωσιν και ο Πέτρος μετανοεί, ο εις ληστής βλασφημεί και ο έτερος ομολογεί. Ούτως η πτώσις πολλών είναι το αναπόφευκτον αποτέλεσμα της φανερώσεως του Μεσσίου. Εν τούτοις ο σκοπός της ελεύσεως του δεν είναι η πτώσις, αλλ’ η ανάστασις και σωτηρία» (ΥΛ, 109).
Η έκφρασις «κείται εις πτώσιν πολλών» δεν έχει έννοια ηθική. Ο Ιησούς δεν μπορεί να γίνη ποτέ αιτία ηθικής πτώσεως του ανθρώπου. Ο μόνος αίτιος της ηθικής πτώσεως των ανθρώπων είναι ο διάβολος. Η έννοια της πτώσεως εδώ είναι δυναμική. Σημαίνει την ήττα των αντιπάλων του Ιησού. Καθώς ο Ιησούς θα προχωρή στους δρόμους της ανθρωπότητος κανείς δεν θα μπορέση να του αποκόψη την πορεία. Όποιος θα τολμήση να τον εμποδίση, θα πέση, θα συντριβή. Εδώ επομένως προσημαίνεται η νικηφόρα προέλασις του Ιησού μέσα στην Ιστορία. Ο ίδιος ο Κύριος θα διακηρύξη αργότερα: «Νυν κρίσις εστί του κόσμου, νυν ο άρχων του κόσμου τούτου εκβληθήσεται έξω» (Ίω. ιβ' 31).
Η Θεοτόκος αρχίζει να μυήται στον δυναμικό χαρακτήρα της ζωής και της αποστολής του Υιού της. Κοντά του πρέπει κι αυτή ν’ αποδειχθή δυνατή, ισχυρή, αυθεντική. Πιο κάτω θα δούμε τις συγκεκριμένες περιπτώσεις που η Παναγία εκλήθηκε να δείξη την απόλυτη προσαρμογή της στο δυναμικό χαρακτήρα της κλήσεως και της αποστολής του Ιησού.

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη, σελ. 159)

126. « Ανήγαγον αυτόν εις Ιεροσόλυμα παραστήσαι τω Κυρίω» (Λουκ. β' 22).

Πρόκειται για τον Σαραντισμό του Ιησού, που έγινε σύμφωνα με τον σχετικό Ιουδαϊκό νόμο (Λευϊτ. ΙΒ'). Ο Ιησούς οδηγείται για πρώτη φορά στα Ιεροσόλυμα, στο Ναό του Θεού, σαράντα μέρες από την γέννησι Του. Την πρώτη όμως αυτή «παράστασι» στο Ναό του Θεού ο Ιησούς την κάνει στην αγκαλιά της Θεοτόκου. Η αγκαλιά της μητέρας ήταν το όχημα που μετέφερε τον Θεάνθρωπο στον ναό του Θεού.
Για κάθε παιδί η αγκαλιά της μητέρας του είναι συνήθως ο πρόναος του Θεού. Στο ωραίο και οικείο περιβάλλον της οικογένειας και μέσα στην μητρική αγκαλιά που την θερμαίνει η ζεστασιά της μητρικής στοργής, το παιδί μυείται για πρώτη φορά στις εμπειρίες του Θεού. Εδώ το βρέφος και το νήπιο μαθαίνει τις πρώτες θρησκευτικές έννοιες. Εδώ αρχίζει να προφέρη για πρώτη φορά το όνομα του Θεού. Η αγκαλιά της μητέρας θα γίνη ακόμα το όχημα που θα μεταφέρη το παιδί στο Ναό, σαράντα μέρες μετά την γέννησή του, για να παρουσιασθή μπροστά στον Θεό. Η θρησκευτική λειτουργία της μητρικής αγκαλιάς είναι εκείνο που διακρίνει κυρίως τον άνθρωπο από τα αλλά πλάσματα του ζωικού βασιλείου. Απ’ όλα τα μαστοφόρα ζώα μόνο η ανθρώπινη μητρική αγκαλιά ασκεί τη θρησκευτική αυτή λειτουργία. Στην αγκαλιά της μάνας όλα τα νεογέννητα πλάσματα βρίσκουν συνήθως τροφή (γάλα), στοργή και προστασία. Μόνο στην ανθρώπινη μητρική αγκαλιά, στον πρόναο αυτό του Θεού, ο νεογέννητος άνθρωπος βρίσκει πάνω απ’ όλα τον ίδιο το Δημιουργό του.
Πολλά από τα σύγχρονα βρέφη μεγαλώνουν στην αγκαλιά της baby - sitter (= παραμάνας). Η μισθωτή όμως αυτή αγκαλιά είναι αδύνατο ν’ αντικαταστήση την μητρική. Η αγκαλιά της μάνας είναι αναντικατάστατη! Κι’ αν απ’ τα σημερινά βρέφη βγή μια «γενεά μή ζητούντων ή αγνοούντων τον Κύριον», αυτό θα οφείλεται και στο ότι η γενεά αυτή δεν γνώρισε τη θρησκευτική λειτουργία της μητρικής αγκαλιάς. Δεν ήπιε «το λογικόν και άδολον γάλα» της πίστεως μαζί με το μητρικό γάλα. Και αντίστροφα. Για να υπάρξη αύριο μια «γενεά ζητούντων τον Κύριον» (Ψαλμ. 23, 6), πρέπει τα σημερινά βρέφη να λειτουργηθούν στον πρόναο της μητρικής αγκαλιάς και να ζήσουν την εμπειρία που περιγράφει ο ψαλμωδός: «Εκ στόματος νηπίων και θηλαζόντων κατηρτίσω αίνον» (Ψαλμ. δ, 3).

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη, σελ. 157)

ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ που ανθούσε ο ασκητισμός στην Αίγυπτο, ζούσε στην Αλεξάνδρεια μια ορφανή κόρη που την έλεγαν Ταϊσία. Όταν πέθαναν οι καλοί γονείς της, της άφησαν κληρονομιά, πρώτα απ’ όλα, την ευσέβεια και την αγάπη τους για τους φτωχούς και ξένους κι ύστερα ένα μεγάλο σπίτι και πολλά χρήματα για να πορεύεται.
Η κόρη, από μεγάλη ευλάβεια προς τους Ερημίτες, έκανε το σπίτι της ξενώνα για χάρη τους. Κι όταν κατέβαιναν στην πόλη να πουλήσουν τα εργόχειρά τους, τους περιποιόταν μ’ όλη της την καρδιά. Με τα χρόνια όμως τα λεφτά της Ταϊσίας ξοδεύονταν κι η ίδια άρχισε να στερείται. Τότε μπήκαν στην μεση κακοί και διεφθαρμένοι άνθρωποι. Εκμεταλλεύτηκαν την δυστυχία της και με την πονηριά τους την παρέσυραν στην διαφθορά. Η ωραία Ταϊσία κατάντησε διάσημη εταίρα.
Όταν εμαθαν το κατρακύλισμα της ορφανής κόρης οι Πατέρες της ερήμου, αποφάσισαν να κάνουν ό,τι περνούσε από το χέρι τους για να την σώσουν.
- Εκείνη, όταν είχε τα μεσα, μας έδειχνε όλη την συμπάθειά της, έλεγαν μεταξύ τους. Τώρα που κινδυνεύει η ψυχή της, πρέπει να ξεπληρώσουμε κι εμείς το χρέος μας σ’ αυτήν. Ανέθεσαν λοιπόν στον Αββά Ιωάννη τον Κολοβό την λεπτή και δύσκολη αποστολή. Εκείνος στην αρχή δίστασε. Του φαινόταν ακατόρθωτο το έργο. Τέλος όμως, για να μην γίνει παρήκοος στους Γέροντες, αποφάσισε να κατέβει στην πόλη και να παρουσιαστεί στο σπίτι της αμαρτωλής. Παρακάλεσε την θυρωρό να τον οδηγήσει στην κυρία της.
- Φύγε από δω, παλιοκαλόγερε, του φώναξε εκείνη θυμωμένη. Φάγατε πρώτα την περιουσία της κι ακόμη την ενοχλείτε.
Ο Αββάς δεν απελπίστηκε. Εξακολουθούσε να παρακαλά να δει την Ταϊσία, για κάτι πολύ ωφέλιμο γι’ αυτήν, έλεγε. Μπροστά στην μεγάλη του επιμονή, η γριά υποχώρησε και πήγε να ειδοποιήσει την κυρία της.
- Αυτοί οι καλόγεροι ψαρεύουν συχνά στην Ερυθρά Θάλασσα και βρίσκουν μαργαριτάρια, είπε η Ταϊσία. Φέρε τον επάνω.
Κοιτάχτηκε στον καθρέφτη της, έφτιαξε τα μαλλιά και τα φορέματά της, έριξε και κάμποσο άρωμα επάνω της και ξάπλωσε στο χαμηλό ντιβάνι, με το ύφος των ξεπεσμένων γυναικών, για να υποδεχτεί τον Ερημίτη.
Ο Αββάς Ιωάννης πέρασε στο δωμάτιο περίλυπος. Στάθηκε απέναντι της. Την κοίταξε αρκετή ώρα αμίλητος με οίκτο. Ύστερα της είπε με σιγανή φωνή:
- Σε τί σου έφταιξε ο Χριστός μας, Ταϊσία, και τον προσβάλλεις τόσο άσπλαχνα;
Σταμάτησε. Δεν μπορούσε να συνεχίσει. Τον έπνιγαν οι λυγμοί. από τα βαθουλωμένα μάτια του έτρεχαν καυτερά δακρυα. Εκείνη ένιωσε συστολή. Άφησε την απρεπή, προκλητική της στάση και στενοχωρημένη τον ρώτησε:
- Γιατί κλαίς, Αββά;
- Πώς να μην κλάψω, κόρη μου, που βλεπω τον σατανά να παίζει στην μορφή σου;
Η κόρη ταράχτηκε. Ρίγος διαπέρασε ολόκληρο το κορμί της.
- Τώρα που ήρθες είναι πολύ αργά, Γέροντα. Δεν έχει μείνει τίποτε όρθιο μεσα μου. Τα κύλισα ολα στην λάσπη, σιγομουρμούρισε συγχυσμένη.
Ήθελε και κάτι άλλο να πει, αλλά σταμάτησε. Ο Γέροντας περίμενε με σταυρωμένα χέρια. Μέσα του προσευχόταν τόσο δυνατά για την σωτηρία της κόρης, που λες και γύρευε να τραντάξει τα ουράνια.
- Υπάρχει τάχα τώρα σωτηρία και για μένα, Αββά; ψιθύρισε μ’ αμφιβολία εκείνη.
- Ω ναι, υπάρχει, κόρη μου, φώναξε με αγωνία ο Γέροντας. Η μετάνοια φέρνει σωτηρία.
Το θαύμα, που τόση ώρα γύρευε με την προσευχή του, έγινε.
Η Ταϊσία έπεσε συντριμμένη στα πόδια του και με δάκρυα στα μάτια παρακάλεσε:
- Βγάλε με από δω μέσα, Πάτερ. Δείξε μου τον δρόμο της σωτηρίας.
- Ακολούθησέ με.
Χωρίς άλλη κουβέντα η κόρη σηκώθηκε κι ακολούθησε τον Γέροντα. Εκείνος θαύμασε πως δεν έδειξε κανένα ενδιαφέρον για το σπιτικό της. Πήραν τον δρόμο για την έρημο. Μα είχαν πολύ ακόμη να βαδίσουν και τους βρήκε η νύχτα. Σταμάτησαν. Ο Αββάς Ιωάννης έκοψε μερικούς θάμνους κι έφτιαξε ένα πρόχειρο κρεββάτι για την κόρη.
- Κοιμήσου ως να ξημερώσει, την συμβούλεψε. Έχουμε να κάμουμε ακόμη πολύ δρόμο.
Εκείνος απομακρύνθηκε κάμποσο. Είπε τις προσευχές του και πλάγιασε στο χώμα να ξαποστάσει, παίρνοντας για προσκεφάλι του μια σκληρή πέτρα. Πήρε λίγο ύπνο και ξύπνησε πάλι τα μεσάνυχτα να συνεχίσει την προσευχή του.
Τότε παρουσιάστηκε μπροστά στα μάτια του ένα θέαμα μεγαλειώδες. Από το σημείο που είχε αφήσει την κόρη να κοιμάται, άρχιζε ένας δρόμος ολοφώτεινος που άγγιζε τον ουρανό. Άγγελοι γοργόφτεροι ανέβαζαν μια ψυχή, ολόλευκη σαν περιστέρι, στον θρόνο του Θεού. Ο Όσιος στάθηκε πολλή ώρα και κοίταζε, συνεπαρμένος από το όραμα. Ύστερα κίνησε να πάει στο μέρος που βρισκόταν η Ταϊσία. Της φώναξε να ξυπνήσει. Δεν άκουσε. Την κίνησε ελαφρά. Δεν αισθανόταν. Είχε πια πεθάνει.
Συγκινημένος βαθιά ο Ερημίτης, γονάτισε πλάι στο άψυχο σώμα και παραδόθηκε σε θερμή προσευχή. Τότε του φάνηκε πώς μια γλυκειά φωνή βεβαίωνε τον σαστισμένο λογισμό του:
- Αρκεί λίγος χρόνος βαθιάς συντριβής, για να βρει η ψυχή τον δρόμο της σωτηρίας.

(Γεροντικό, Σταλαγματιές απο την Πατερική Σοφία, Θεοδώρας Χαμπάκη, Εκδόσεις Ορθοδόξου
Χριστιανικής αδελφότητας "ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ", σελ. 182-184)

Αντιμετώπιση του πόνου
-Γέροντα, ποιόν πόνο λέτε ανυπόφορο;
-Τον πόνο που κάνει να τρέχουν δάκρυα από τα μάτια!
Αυτά τα δάκρυα δεν είναι ούτε μετανοίας ούτε αγαλλιάσεως• που υπάγονται; τί λέτε;
-Μαρτύριο δεν είναι, Γέροντα;
-Έμ, μαρτύριο είναι!
-Γέροντα, όταν έχω δυνατό πόνο, δυσκολεύομαι να πω «δόξα Σοι ο Θεός».
-Γιατί δυσκολεύεσαι; Να σκέφτεσαι τί τράβηξε ο Χριστός. Ξύλο, ονειδισμούς, φραγγέλωμα, σταύρωση!
Και όλα τα υπέμεινε, «αναμάρτητος ών» , για την σωτηρία μας. Και εσύ, όταν πονάς, να λές:
«Για την αγάπη Σου, Χριστέ μου, θα υπομείνω».
-Γέροντα, τί χρειάζεται για να ξεπεράσης τον πόνο;
-Παλληκαριά, βία χρειάζεται.
-Και τον ανυπόφορο πόνο πώς τον αντιμετωπίζει κανείς;
-Αν είναι κοσμικός, με το τραγούδι, αν είναι πνευματικός άνθρωπος, με την ψαλμωδία... {...}
Απαλαίνει την ψυχή, την γλυκαίνει, γιατί οι συνεχείς θλίψεις και οι πόνοι την καταβάλλουν
και της δημιουργούν ψύξη. Και χθές βράδυ δεν μπορούσα να κοιμηθώ από τον πόνο.
Είπα πώς, αν δεν ξημερώσω και πεθάνω, τότε θα έχω ...μεγάλη μέρα. Στην άλλη ζωή δεν θα βραδιάζει ποτέ, ούτε θα ξημερώνει...
Έπειτα πήρα ένα... χάπι• έψαλα «Τας αλγηδόνας των Αγίων...» .
Αυτό το ...χάπι διαρκεί όλη την νύχτα! Έχουν τέτοιο χάπι εδώ οι γιατροί;
-Γέροντα, λένε ότι την νύχτα οι πόνοι δυναμώνουν.
-Ναί, βαραίνει την νύχτα ο άνθρωπος. {...}
Στην αρρώστια πόνοι θα υπάρχουν, αλλά σκοπός είναι να γυρίζουμε το κουμπί
σε άλλη συχνότητα, για να ξεχνιούνται.
Γιατί, αν δεν αντιμετωπίζης σωστά τον πόνο, θα πονάς δυο φορές.
Αν σκέφτεσαι τον πόνο, θα διπλασιάζεται ο πόνος.
Ενώ με έναν καλό λογισμό, αν λ.χ. θυμάσαι αυτούς που πονούν
πιο πολύ από σένα ή αν ψάλης λίγο, ο πόνος ξεχνιέται.
-Γέροντα, ο πόνος συνήθως σε προειδοποιεί ότι κάτι συμβαίνει στον οργανισμό.
Στην συνέχεια πόση προσοχή πρέπει να του δίνης;
-Πρέπει να δοκιμάζη κανείς την αντοχή του και ανάλογα να προσέχη.
Ιδίως, όταν περάση η ηλικία, χρειάζεται προσοχή, γιατί ένα παλιό αυτοκίνητο,
αν συνεχίση να τρέχη με την ίδια ταχύτητα που έτρεχε, όταν ήταν καινούργιο,
θα φύγουν οι ρόδες από δώ, το καρμπιρατέρ από κεί... {...}
-Ένας πόνος, Γέροντα, που ξέρω ότι δεν έχει άλλη επίπτωση στον οργανισμό, δεν με ανησυχεί.
Όταν όμως δείχνη ότι υπάρχει μια σοβαρή βλάβη, με ανησυχεί.
-Κοίταξε, ο πόνος λ.χ. της μέσης μπορεί να μην έχη καμμιά επίπτωση στον οργανισμό,
αλλά καθηλώνει το σώμα, ενώ τους άλλους πόνους τους υποφέρει το σώμα.
-Γέροντα, όταν υποφέρη το σώμα, υποφέρει συγχρόνως και η ψυχή;
-Όταν ο οδηγός είναι άρρωστος, δεν μπορεί να τρέξη το αυτοκίνητο.
Η ψυχή υποφέρει, όταν πονάη το σώμα.
Κατάλαβες; Της λείπει η διάθεση που έχει, όταν το σώμα είναι καλά.
Αδιαθετεί και η ψυχή κατά κάποιον τρόπο.
-Γέροντα, ο πόνος αγριεύει τον άνθρωπο;
-Όταν ο άνθρωπος δεν αντιμετωπίση πνευματικά τον πόνο, μπορεί να αγριέψη.
Όταν όμως τον αντιμετωπίση πνευματικά, ηρεμεί και παρηγοριέται θεϊκά.
Είναι πανηγύρι μετά η αρρώστια. Χαίρεται, γιατί θα πάη με τους Ομολογητές και τους Μάρτυρες.
Οι άγιοι Μάρτυρες ξεχνούσαν τον πόνο, γιατί η αγάπη τους προς τον Χριστό
ήταν μεγαλύτερη από τον πόνο και τον εξουδετέρωνε.
-Αυτός που πονάει και δεν αντιμετωπίζει πνευματικά τον πόνο, δεν εξαγνίζεται;
-Ο κοσμικός εξαγνίζεται, όχι όμως και ο μοναχός.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος Δ΄, Οικογενειακή Ζωή, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου "Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ. 215-218)

"Ο Γέροντας ήταν Ορθόδοξος: ούτε αυστηρός ούτε επιεικής"

Ο Γέροντας στο σοβαρό, αλλά και λεπτό θέμα
των σχέσεων των δύο φύλων, ήταν πατερικά διακριτικός.
Δεν μπορούσε κανείς να του προσδώσει συμβατικό
χαρακτηριστικό του αυστηρού ή του επιεική, διότι απλά ήταν σωστός.
Βρισκόταν έξω και πάνω τόσο από τη δαιμονολογία
της σεξοκεντρικής ηθικής των "αυστηρών",
όσο και από τον αγγελισμό του ερωτικού εξαγνισμού των "επιεικών".
Ακολουθούσε τον ίσιο δρόμο του Χριστού,
όπως προκύπτει από την Αγία Γραφή και την Ορθόδοξη πατερική παράδοση.
Επισκέπτονταν το κελί του ψυχές καταπτοημένες από τα φόβητρα
των "διστακτικών" συντηρητικών, αλλά και ψυχές τσακισμένες
από τις εμπειρίες των "τολμηρών" νεωτεριστών.
Όλες τις περιέβαλλε με την ίδια αγάπη και για όλες
είχε το κατάλληλο φάρμακο. Σεβόμενος την ιδιαιτερότητα κάθε ψυχής,
της άνοιγε το δρόμο της αυτογνωσίας, της μετανοίας, της καθάρσεως
και, στη συνέχεια, της ήρεμης και εκούσιας επιλογής μεταξύ της
συζυγικής αγάπης του ευλογημένου γάμου ή του θείου έρωτος της εν Χριστώ παρθενίας και αφιέρωσεως.
[Γ 351π.]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.190 -191)

Ανακάλυψις
του Θεού, αδύνατη με τις αισθήσεις
Όσα η πίστις φανερώνει και υπόσχεται,
η πολυπραγμοσύνη όταν τα ψάχνει,
ούτε τα αποδεικνύει
ούτε αφήνει να τα καταλάβεις.
Ε.Π.Ε. 23,426

και αποκάλυψις
Θα διηγηθεί μυστήρια του Θεού.
Τη γνώση δε των μυστηρίων του Θεού
την κατέχει μόνο το Άγιο Πνεύμα.
Αυτό και ερευνά τα βάθη του Θεού.
Όχι άγγελος ούτε αρχάγγελος
ούτε κάποια άλλη κτιστή δύναμις.
Δηλαδή, χορηγεί σε μας χάρισμα.
Αφού, λοιπόν, αυτό είναι αποτέλεσμα αποκαλύψεως,
δεν είναι σκέψεων ανακάλυψις.
Ε.Π.Ε. 20,468

ανάλγητοι
δεν πονάμε το Χριστό
«Ημείς δε άναλγήτως έτι διακείμεθα».
Ε.Π.Ε. 16β,462

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, Τόμος Α΄, σελ. 178)

“Καθάρισε την καρδιά σου από τους λογισμούς του παλαιού ανθρώπου και θα σου ικανοποιήσω τα αιτήματά σου“

ΕΡΩΤΗΣΗ ΤΟΥ ΑΒΒΑ ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΒΑΡΣΑΝΟΥΦΙΟ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Εσύ που αναζήτησες το πλανεμένο πρόβατο, Ιησού, δίδαξε κι εμάς με ποιο τρόπο να αναζητήσουμε τον ποιμένα.

Πάτερ, ένα λόγο θέλω να σε ρωτήσω: Επειδή έχει γραφτεί Αναζητήστε τον Κύριο και θα γίνεται κραταιοί (δυνατοί), ζητήστε το πρόσωπό Του για πάντα”, πώς γίνεται ένας αμαρτωλός άνθρωπος να ζητήσει για πάντα τον Κύριο; Δίδαξέ μας τον λόγο αυτό για τον Κύριο που σε φωτίζει, ώστε κι εμείς να αναζητήσουμε το πρόσωπο του Θεού για πάντα, διότι η δόξα ανήκει σε αυτόν στους αιώνες. Αμήν.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Αδελφέ Ευθύμιε,

παρακαλώ την αγάπη σου να κοπιάσεις μαζί μου στη δέηση προς τον φιλάνθρωπο Θεό. Διότι η αγάπη σου, μου ζήτησε να σου γράψω πώς να αναζητήσουμε τον ποιμένα. Και από την πρώτη ημέρα μέχρι τώρα παρακαλώ τον Θεό για το αίτημά σου και μου λέει:

“Καθάρισε την καρδιά σου από τους λογισμούς του παλαιού ανθρώπου και θα σου ικανοποιήσω τα αιτήματά σου. Διότι οι δικές μου δωρεές χωράνε μέσα στους καθαρούς και δωρίζονται.

Όσο όμως η καρδιά σου κινείται από την οργή και την μνησικακία και τα όμοια πάθη του παλαιού ανθρώπου εκεί μέσα δεν θα εισέλθει σοφία.

Εάν επιθυμείς τα χαρίσματά μου, διώξε από σένα τα σύνεργα του πονηρού και τα δικά μου θα έρθουν σε σένα από μόνα τους.

Μήπως δεν άκουσες πως δεν γίνεται ένας δούλος να δουλεύει σε δύο αφεντικά; Εάν είσαι με μένα δεν είσαι με τον διάβολο. Εάν είσαι με τον διάβολο δεν είσαι με μένα ουδέποτε.”

Εάν κάποιος θέλει να γίνει άξιος των χαρισμάτων μου, ας κατανοήσει τα σημάδια μου, διότι σαν πρόβατο άκακο δέχτηκα όλα τα πάθη σας, χωρίς να φέρω αντίρρηση σε κάποιο. Και σε σας είπα να έχετε ακεραιότητα όπως τα περιστέρια και αντί αυτού έχετε αγριότητα παθών. Προσέξετε να μην πω "Πορεύεστε στο φως της φωτιάς σας".

Ακούγοντας αυτά βρίσκομαι σε πένθος και οδυρμό μέχρι να δείξει ευσπλαχνία και σε μένα η Αγαθότης Του και να με απαλλάξει από τα φοβερά πάθη του παλαιού ανθρώπου για να δεχτώ όλα τα επερχόμενα με υπομονή πολλή. Γνωρίζεις άλλωστε τι καρπούς φέρνει η υπομονή. Και ο Απόστολος αναφέρεται στην αξία της.

Ευχήσου λοιπόν, αδελφέ, για να έρθει σε μένα. Και κάνε αγάπη και έλεγξέ με αν κάτι παραβλέπω για να διορθωθώ. Διότι δεν έχω φρόνηση αλλά αγαπώ αυτούς που με διδάσκουν και με ελέγχουν γνωρίζοντας ότι για τη σωτηρία της ψυχής μου γίνεται η διδασκαλία τους. Ακόμη παρακάλεσε να απαλλαγώ από την πτώση του δικαιώματος, διότι πάντα θλίβομαι.

Και συγχώρησέ με για όλα, διότι σε κόπο σε βάζω πάντοτε, αλλά πολύ μισθό έχει αυτό το πράγμα από τον Χριστό Ιησού και Κύριό μας, εις τον οποίο ανήκει η δόξα στους αιώνες. Αμήν.

(από το βιβλίο του Αγίου Νικοδήμου περί του αββά Βαρσανουφίου)

“Εγώ ο Κύριος και Θεός δημιούργησα τη γη και τον άνθρωπο”
                                                                  (Ησ. με΄ 7-18)

“Ποιος σου έδωσε την ικανότητα να βλέπεις την ομορφιά του

ουρανού, την τροχιά του ήλιου, τον κύκλο της σελήνης, το

πλήθος των άστρων, και σε όλα αυτά, σαν σε λύρα, την καλή

προσαρμογή και τάξη που είναι πάντοτε ίδια, τις εναλλαγές των

εποχών, τις μεταβολές των καιρών, τις περιόδους των ετών, την

ίση μοίρα της ημέρας και της νύχτας, τη βλάστηση της γης, τη

διάχυση του αέρα, το πλάτος της θάλασσας, τα βάθη των ποταμών,

τα ρεύματα των ανέμων; Ποιος δίνει τις βροχές, τη γεωργία, τις

τροφές, τις τέχνες, τις κατοικίες;

Ποιος σε έκανε κύριο και βασιλιά όλων πάνω στη γη;”

(Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, Περί φιλοπτωχίας ΕΠΕ 5, 285)

Ειρήνη
όνομα, όχι πράγμα!
Συνήρχοντο στην αρχαία εποχή όλοι και συνέψαλλαν μαζί. Αυτό κάνουμε και τώρα στις λατρευτικές μας συνάξεις.  Αλλά τότε μεν ήσαν όλοι μια ψυχή και μια καρδιά. Τώρα όμως ούτε μέσα στην ίδια ψυχή δεν θα βρη κανείς την ομόνοια εκείνη, αλλά παντού έχει επικρατήσει πολύς πόλεμος. Και εύχεται βέβαια ο προεστώς της θείας Λειτουργίας ειρήνη σε όλους, κατά την κοινή λατρεία, σαν να βρίσκεται στην πατρική οικία.  Αλλά από την ειρήνη αυτή, το όνομα μόνο ακούγεται πολύ, ενώ η ίδια δεν υπάρχει πουθενά.
Ε.Π.Ε. 18α,514
και αγάπη
Από την αγάπη έρχεται η ειρήνη. Από αυτήν η κατάργησις όλων των κακών. Η αγάπη έσωσε την οικουμένη. Αυτή κατέλυσε τον ασταμάτητο πόλεμο. Η αγάπη ένωσε τη γη με τον ουρανό. Η αγάπη έκανε τους ανθρώπους αγγέλους. Την αγάπη ας μιμηθούμε και μεις. Η αγάπη είναι η μητέρα απείρων αγαθών. Δια της αγάπης σωθήκαμε. Δια της αγάπης μας χαρίστηκαν τα απόρρητα αγαθά.
Ε.Π.Ε. 20,140
ο Υιός του Θεού
Ο Υιός του Θεού γι’ αυτό ήρθε στον κόσμο, για να ειρηνοποιήση τα της γης με τα του ουρανού.
Ε.Π.Ε. 22,142
το ζητούμενο
Το ζητούμενο είναι να έχουμε πάντοτε ειρήνη. Τι σημαίνει «σε κάθε τόπο»; Παντού θέλει ο απόστολος Παύλος να υπάρχη ειρήνη· πουθενά να μη παρουσιάζωνται αφορμές φιλονικίας. Διότι παντού η ειρήνη είναι καλό πράγμα. Τίποτε δεν είναι τόσο κατάλληλο για να πετυχαίνουμε όσα επιθυμούμε, όσο η ειρήνη και η ηρεμία, το να είμαστε απαλλαγμένοι από κάθε μίσος, το να μην έχουμε κανένα εχθρό.
Ε.Π.Ε. 23,100
εσωτερική και εξωτερική
Ποιο το όφελος, όταν όλη η οικουμένη απολαμβάνη ειρήνη βαθειά, ενώ συ πολεμάς με τον εαυτό σου («τρώγεσαι με τα ρούχα σου»!); Την εσωτερική ειρήνη πρέπει να έχης. Αν την έχουμε, τίποτε από τα εξωτερικά δεν θα μπορή να μας ταράξη.
Ε.Π.Ε. 23,228
όσο εξαρτάται από σένα
Όσο εξαρτάται από σένα, να ειρηνεύης, χωρίς φυσικά να προδίνης την ευσέβεια, αλλ’ υπομένοντας γενναίως όσα κακά σου κάνουν. Διότι είναι σπουδαίο όπλο στις δοκιμασίες η ανεξικακία.
Ε.Π.Ε. 25,298
καταλλαγή προ της θ. Λειτουργίας
Κανένας να μη προσέρχεται στην ιερή τράπεζα, ενώ έχει έχθρα με άλλον, ούτε να δέχεται το Σώμα του Κυρίου. Όποιος έχει εχθρό και δεν συμφιλιώνεται μαζί του, να μη προσέρχεται. Έχεις εχθρό; Να μη προσέλθης στη θεία Λειτουργία. Θέλεις να προσέλθης; Πρώτα να συμφιλιωθής μαζί του, και τότε να προσέγγισης στον ιερό τόπο.
Ε.Π.Ε. 32,638
στην Εκκλησία
Βλέπω παντού τα στάχυα χρυσωμένα. Βλέπω τόσο πολλά πρόβατα, πουθενά δεν βλέπω λύκο. Βλέπω τόσο πολλά λουλούδια να μοσχοβολούν, πουθενά δεν βλέπω αγκάθια. Βλέπω τόσο πολλά αμπέλια, πουθενά δεν βλέπω αλεπού. Εξαφανίστηκαν τα επικίνδυνα θηρία, οι λύκοι έφυγαν. Ποιος τους έδιωξε; Όχι εγώ, αλλά σεις, τα πρόβατα.
Ε.Π.Ε. 33,416
τίποτε σαν αυτήν
Τίποτε δεν είναι ισάξιο της ειρήνης και της ομόνοιας.
Ε.Π.Ε. 34,186
κατά Θεόν
Η ειρήνη είναι η τροφός μας και η μητέρα, που μας θάλπει με πολλή φροντίδα και στοργή. Ως ειρήνη εννοώ, όχι εκείνην του απλού χαιρετισμού, ούτε εκείνην των συμποσίων, αλλά την κατά Θεόν λέω ειρήνη· την ειρήνη της πνευματικής ομόνοιας, που τώρα πολλοί δυστυχώς την διασπούν, ζημιώνοντας τα δικά μας πράγματα.
Ε.Π.Ε. 34,186
θαυμάσια
Επανήλθε σήμερα στην Εκκλησία ειρήνη, που ούτε καν την περιμέναμε προηγουμένως.
Ε.Π.Ε. 36,206
δίψα της
Η ειρήνη εξαφανίζει τον πόλεμο, καταργεί το φόβο, εξορίζει την έχθρα. Λέμε στην εκκλησία: «Ειρήνη υμιν». Πολλές φορές χαρίστηκε από το Θεό στους ανθρώπους η ειρήνη, αλλά όχι από πρόσωπο αυθεντίας, αλλά δια αγγέλων, δια προφητών, δια αγίων. Όταν φάνηκε στον κόσμο ο Σωτήρας, δόθηκε η τέλεια ειρήνη... Οι προφήτες δέχτηκαν πολλές φορές από τους αγγέλους την ειρήνη, αλλά διψούσαν να την πάρουν από το πρόσωπο της ειρήνης, το αυθεντικό. Γι’ αυτό και ο Ησαΐας κραύγαζε: «Κύριε ο Θεός μας, δός σε μας ειρήνη». Όχι δι’ άλλων, αλλά δια του εαυτού σου δόσε σε μας την ειρήνη.
Ε.Π.Ε. 36,238-240
το βραβείο της
Είναι δυνατός ο Θεός και να δώση την ειρήνη και να στερεώση την ειρήνη και να δώση βραβείο την ειρήνη σε όσους κηρύττουν, σε όσους ακούνε το κήρυγμα, σε όσους είναι δάσκαλοι και μαθητές του λόγου. Έτσι όλοι θα αρχίσουμε με την ειρήνη και θα τελειώσουμε με την ειρήνη, και θα δοξάζουμε το Θεό της ειρήνης, τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα.
Ε.Π.Ε. 36,290

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β΄, σελ. 113-116)

170. Ποιος είναι ο λειτουργός του μυστηρίου του χρίσματος;

Ενώ κατά την πράξη της Ορθόδοξης Εκκλησίας η χρίση δια μύρου, που παρασκευάζεται μόνο από τον επίσκοπο, επιτρέπεται σε όλους τους ιερείς, κατά την Εκκλησία της Ρώμης η τέλεσή του επιφυλάσσεται, σε μόνο τον επίσκοπο, επιτρεπομένης εκτάκτως και σε ιερείς ως ειδικό προνόμιο παρεχόμενο σ’ αυτούς από τον Πάπα. Η πράξη όμως αυτή των Παπικών δεν έχει ιστορικό έρεισμα. Στην αρχαία Εκκλησία το μυστήριο ετελείτο σταθερά και από τους ιερείς. Κατά τον ιερό Χρυσόστομο οι επίσκοποι πλεονεκτούν των πρεσβυτέρων, μόνο κατά τη χειροτονία, την οποία δεν μπορούν να κάνουν οι ιερείς. Κατά τα αλλά συνεπώς μπορούν να κάνουν ό,τι και ο επίσκοπος. Αλλά και λογικώς η πράξη αυτή δεν μπορεί να υποστηριχθεί, διότι η τέλεση τού χρίσματος ανήκει στους επισκόπους jure divino (θείω δικαίω), οπότε δεν μπορεί να χορηγηθεί στους ιερείς, είτε χορηγείται σ’ αυτούς εκ διατάξεως εκκλησιαστικής, οπότε η τέλεση του μυστηρίου εγκείμενη στη χειροτονία τους είναι κάτι το κανονικό και υγιές. Βαθύτερος λόγος να είναι άραγε η έξαρση του επισκοπικού αξιώματος;

(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 240-241)