ΥΠΟΜΝΗΜΑ -Στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο- Ερμηνεία πατερική & θεολογική του Ευαγγελίου του ΛουκάΤο ερμηνευτικό Υπόμνημα του Π.Ν. Τρεμπέλα μεταφρασμένο στη νεοελληνική γλώσσα Μετάφραση αρχιμ. Νικόλαος Πουλάδας Κεφάλαιο 14 Στίχ. 15-24. Η παραβολή του μεγάλου δείπνου.14.15 ᾽Ακούσας(1) δέ τις τῶν συνανακειμένων(2) ταῦτα εἶπεν αὐτῷ, Μακάριος ὅς φάγεται ἄριστον(3) ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ(4).15 Όταν τ’ άκουσε αυτά κάποιος από κείνους που έτρωγαν μαζί με τον Ιησού,του είπε: «Μακάριος όποιος πάρει μέρος στο τραπέζι της βασιλείας του Θεού».(1) Και αφού συγκινήθηκε από αυτά που λέχθηκαν (b)· η ανάσταση των δικαίων αυτομάτως οδήγησε στην ιδέα της βασιλείας του Θεού (p), διότι η ανάσταση…

186.«Επλήσθησαν άπαντες Πνεύματος Αγίου» (Πραξ. β' 4).   Στο «άπαντες» συμπεριλαμβάνεται και η Θεομήτωρ, η οποία ήταν το κεντρικό πρόσωπο της πρώτης εκκλησιαστικής κοινότητος. Η Θεοτόκος έλαβε το Άγιον Πνεύμα, κατά την Πεντηκοστή, ακριβώς όπως και οι Άγιοι Απόστολοι του Χριστού. Κατά τον Ευαγγελισμό, το Άγιο Πνεύμα την εκαθάρισε από το προπατορικό αμάρτημα και επραγματοποίησε τη σύλληψι του Ιησού. Κατά την Πεντηκοστή, το Άγιο Πνεύμα της εξασφαλίζει τον προσωπικό της αγιασμό. Με την διπλή αυτή πλήρωσί της από το Άγιο Πνεύμα, η Θεοτόκος θα βιώση, μέσα στους κόλπους της Εκκλησίας, το μυστήριο του Χριστού και θα φθάση στις ύψιστες βαθμίδες…

185.«ήσαν προσκαρτερούντες... σύν γυναιξί και Μαρία τη μητρί του Ιησού» (Πραξ. α΄ 14).   Η Θεοτόκος, μετά την Ανάστασι και Ανάληψι του Κυρίου Ιησού παρέμεινε μέσα στους κόλπους της εκκλησιαστικής κοινότητος και διότι η Θεοτόκος ήταν η πρώτη «πιστεύσασα», αλλά και διότι αυτή ήταν η τελευταία επιθυμία του Υιού της. Το «ιδού η μήτηρ σου» (Ίω. ιθ' 27) που ο Εσταυρωμένος είπε στον ηγαπημένον μαθητήν, τον Ιωάννην, απευθυνόταν σ’ ολόκληρο τον κύκλο των πρώτων Μαθητών, σ’ ολόκληρη την Εκκλησία. Έτσι η Θεομήτωρ έγινε πια και μητέρα της πρώτης εκείνης Εκκλησίας. Τη θέσι της Θεοτόκου μέσα στην Εκκλησία την καθώρισε ο…

184. «την ωραιότητα της Παρθενίας σου»   Η Αειπαρθενία της Θεοτόκου είναι το βασικό στοιχείο της ωραιότητάς της. Και η ωραιότης της Παρθένου οφείλεται κυρίως στην παρθενική της ύπαρξι. Η Αειπαρθενία της Θεοτόκου είναι το μοναδικό της κόσμημα. Στη βυζαντινή αγιογραφία, η αειπαρθενία εικονίζεται με τα τρία χρυσά άστρα που φέρει η Θεοτόκος στη σκέπη της Κεφαλής της και στους ώμους της. Τα τρία αυτά άστρα συμβολίζουν την τριπλή της παρθενία: προ, εν και μετά τόκον. Το επίθετό της «πεποικιλμένη», καταστόλιστη, το οφείλει κυρίως η Θεοτόκος στα τρία αυτά χρυσά άστρα.  Οι στρατιωτικοί, με υπερηφάνεια φέρουν επάνω στην επίσημη στολή…

183.«τη αγνεία εσφραγισμένη και παρθενία φυλαττομένη»   Η Θεοτόκος είναι η «Αειπάρθενος». Φέρει επάνω της τη σφραγίδα της Παρθενίας. Την εσφράγισε, την καθιέρωσε, τη διαφύλαξε και την εδόξασε ο Θεός. Η Παρθένος είναι το αριστούργημα και το καλλιτέχνημα της αγάπης του Θεού για τον άνθρωπο και τον κόσμο. Εάν η Εύα ήταν το δημιούργημα της αγάπης του Θεού για τον Αδάμ (πρβλ. «ου καλόν είναι τον άνθρωπον μόνον· ποιήσωμεν αυτώ βοηθόν κατ' αυτόν», Γεν. 6' 18), η δεύτερη Εύα, η Θεοτόκος ήταν το δημιούργημα της αγάπης του Θεού για την ανθρωπότητα ολόκληρη.  Η Εύα πλάσθηκε για έναν άνθρωπο, η Παρθένος…

182.«Μήτηρ και Παρθένος»   Η Θεοτόκος είναι λοιπόν η μόνη που συνδύασε ταυτόχρονα και τις δύο καταστάσεις της γυναικείας φύσεως, την παρθενία και την μητρότητα. Είναι η «λοχείαν και παρθενίαν ζευγνύσα». Η Θεοτόκος είναι Παρθένος και Μητέρα, όπως και ο Ιησούς είναι Θεός και άνθρωπος. Αυτό φανερώνει, ότι η συμμετοχή της Θεοτόκου στο μυστήριο του Χριστού της εξασφάλισε μια πληρότητα υπάρξεως που ωλοκληρώθηκε ύστερα, κατά την Κοίμησι και Μετάστασί της. Η Παρθένος και η Μητέρα έχουν διαφορετικά βιώματα και διαφορετική υπαρξιακή παρουσία μέσα στη ζωή. Η Παρθένος δεν έχει τα βιώματα και την παρουσία της Μητέρας και η Μητέρα, αντίστροφα,…

181.«Η Παρθένος σήμερον τον υπερούσιον τίκτει».   Το υπέροχο αυτό χριστουγεννιάτικο κοντάκιο αναφέρεται στην «εν τόκω» Παρθενία της Θεοτόκου. «Η Παρθένος σήμερον τίκτει»! Είναι χαρακτηριστική η προσθήκη της λέξεως «σήμερον». Η «υπέρ λόγον» και «υπέρ φύσιν» γέννησις είναι επίσης και «υπέρ χρόνον». Σύμφωνα με την περί «λειτουργικού χρόνου» αντίληψι της ορθοδοξίας, η ενσάρκωσις του Υπερουσίου Θεού είναι ένα υπέρχρονο μυστήριο, το οποίο, μέσα στον λειτουργικό χώρο χρόνο της Εκκλησίας βιώνεται από τους πιστούς σαν σύγχρονη πραγματικότης. Έτσι η Ενσάρκωσις του Λόγου βιούται στο συγκεκριμένο παρόν και οι πιστοί περικυκλώνουν τη Φάτνη του Σωτήρος «μετά Αγγέλων και των ποιμένων». Η συνεργία…

178. «μετά τόκον Παρθένος»   Η Παρθενία της Θεοτόκου «μετά τόκον» αναφέρεται στο γεγονός, ότι η Θεομήτωρ, μετά τη γέννησι του Ιησού και μέχρι τέλους της ζωής της, δεν ήλθε σε συζυγική συνάφεια με τον Ιωσήφ. Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος σημειώνει επ’ αυτού: Ο Ιωσήφ «ουκ εγίνωσκεν αυτήν έως ου έτεκε τον υιόν αυτής τον πρωτότοκον» (α' 25). Αυτό όμως δεν έχει την έννοια ότι «μετά τη γέννησι του Ιησού» την εγνώρισε σαν σύζυγο: (περισσότερα για το «έως ου», βλ. ΔΤ/2,210 εξ.). Η Παρθενία της Θεοτόκου «μετά τόκον» είναι μία κατάστασις που μπορούμε να καταλάβουμε ευκολώτερα. Η Ενσάρκωσις ήταν τόσο μεγάλο…

177. «φύσεως μεν πύλας ήνοιξεν... παρθενίας δε κλείθρα ου διέρρηξεν»    Για την «εν τόκω» Παρθενία της Θεομήτορος δημιουργείται ίσως η απορία: «πώς φύσεως μεν πύλας ήνοιξεν» (ο Ιησούς) Παρθενίας δε κλείθρα ου διέρρηξεν»; Πώς δηλαδή ο Ιησούς πέρασε την «κεκλεισμένη πύλη» της ζωής; Η απάντησις κατ αρχήν είναι ότι ο Ιησούς γεννήθηκε «απαθώς», χωρίς δηλαδή να πάθη τίποτε η Θεοτόκος: «απαθώς εισήλθεν, αφράστως εξήλθε, κατά τον προφήτην τον λέγοντα· αύτη η πύλη κεκλεισμένη έσται, ουδείς ου μη διέλθη δι’ αυτής, ει μη μόνος Κύριος ο Θεός Ισραήλ». Ο Ιησούς πέρασε την πύλη της ζωής χωρίς να την ανοίξη (βλ.…

176. «εν τόκω Παρθένος»   Η Παρθενία της Θεοτόκου «εν τόκω» αναφέρεται αφ’ ενός μεν στο ότι η Παρθένος «άνευ ανδρός» και «εκτός συναφείας συνέλαβε» τον Ιησούν και αφ’ ετέρου στο ότι κατά τον τοκετό ο υμένας της Παρθένου έμεινε άφθορος: «Εξ ασπόρου βλαστήσας γαστρός και φυλάξας ταύτην ώσπερ ην άφθορον». Και τα δύο πρωτοφανή και ανεπανάληπτα αυτά συμβάντα παρατηρήθηκαν μόνο στην περίπτωσι της Θεοτόκου, η οποία έτσι είναι η μόνη γυναίκα μέσα στην ιστορία που συνδύασε την Παρθενία και την Λοχεία: «Χαίρε, η παρθενίαν και λοχείαν ζευγνύσα». Η «εν τόκω» Παρθενία της Θεοτόκου είναι ενδεικτική κατάστασις της «νέας κτίσεως».…