Από την ευγνωμοσύνη προς τον Θεό ξεκινάει η δοξολογίαΓέροντα, το αίσθημα της ευγνωμοσύνης προς τον Θεό είναι δοξολογία;-Έμ, αυτό είναι όλο. Από εκεί ξεκινάει η δοξολογία.-Γέροντα, η ευγνωμοσύνη προς τον Θεό πως αποκτιέται;-Για να νιώσουμε μέσα μας ευγνωμοσύνη προς τον Θεό, πολύ βοηθάει η παρακολούθηση του εαυτού μας και η σωστή συμπεριφορά κα ευγνωμοσύνη προς τον πλησίον. Όποιος αισθάνεται ευγνωμοσύνη προς τον πλησίον του για μια μικρή ευεργεσία που του κάνει, αναμφιβόλως η ευγνωμοσύνη του προς τον Χριστό, ο Οποίος του έδωσε και του δίνει άφθονες ευλογίες, θα είναι απείρως μεγαλύτερη. Και θα είναι συνέχεια γεμάτος ευγνωμοσύνη, γιατί, ενώ θα…

-Γέροντα? τόσο λίγο που έβρεξε, ούτε τα φύλλα δεν βράχηκαν!-Τί να σου πώ; Εστω και αυτή η βροχή που δρόσισε μόνον τα φύλλα, λίγο είναι; Εγώ και μόνον που είδα σύννεφα στον ουρανό, δεν μπόρεσα να κοιμηθώ από την ευγνωμοσύνη πρός τον Θεό που ένιωθα μέσα μου. «Θεέ μου, έλεγα, δεν αξίζουμε να ρίξης βροχή». Πολύ να προσέχετε την αχαριστία. Να ευχαριστήτε τον Θεό για όλα όσα σας δίνει.-Γέροντα,όταν ο Θεός εκπληρώση κάποιο αίτημα μας για μια υπόθεση του Ησυχαστηρίου,πώς θα εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας;-Να κάνετε μια αγρυπνία, για να ευχαριστήσετε τον Θεό, που βοήθησε με τους Αγίους Του. Και…

-Γέροντα, δεν αγωνίζομαι όσο θα έπρεπε και αυτό με στεναχωρεί!-Κοίταξε, νά δοξάζης τον Θεό.-Πιο πολύ, Γέροντα, παρακαλώ τον Θεό να με συγχώρηση, παρά Τόν δοξολογώ:- Και αυτό καλό είναι, αλλά καλύτερα να Τον δοξολογής. Μέσα στην δοξολογία ύπάρχει και μετάνοια, ή όποια, έπειδή έχει ταπείνωση, φέρνει την θεία παρηγοριά. Το «δόξα σοι ο Θεός» σημαίνει και «συγχώρεσε,Θεέ μου, τις αμαρτίες μου, για να Σε δοξολογώ, όπως Σε δοξολογούν οι Άγγελοι».- Μερικές φορές, Γέροντα, δεν αρχίζω την προσευχή ζητώντας το έλεος του Θεού για την αμαρτωλότητά μου, αλλά ξεκινώ με δοξολογία. Μήπως αυτό δεν είναι σωστό; - Έτσι να κάνης. Δεν…

-Η ψαλμωδία δεν είναι μόνον προσευχή, είναι και μια «παλαβωμάρα» είναι πως να το πω; Ένα ξέσπασμα της καρδιάς, το ξεχείλισμα της πνευματικής καταστάσεως. Όταν κανείς θυμάται τον Χριστό, τον Παράδεισο, τότε ψάλλει με την καρδιά του. Και όταν αρχίσει να γεύεται λιγάκι τα ουράνια, σε κάθε τροπάριο σκιρτάει η καρδιά του. Ακόμη και να μην είναι ο νους του στα λόγια αλλά μόνο στον Παράδεισο, και τότε σκιρτά η καρδιά. Η καρδιά πάλλεται, όπως πάλλεται η καρδιά του αηδονιού. Το αηδόνι, όταν κελαηδάει πάνω στο δένδρο, σείεται ολόκληρο και αυτό και το κλαδί που το κρατάει. «Αφήστε με, λέει,…

-Γέροντα, μου αρέσει ο δεύτερος ήχος.-Ο δεύτερος ήχος είναι καθαρά ανατολίτικος, δηλαδή βυζαντινός. Δεν τον πιάνει κανένα όργανο, μόνον το βιολί. Βλέπεις, οι Τούρκοι πήραν την μουσική από το Βυζάντιο και με τι καημό τραγουδούν! Και τι λένε στα τραγούδια τους; «Να ’χα πενήντα δράμια κονιάκ και πενήντα δράμια παστουρμά, ώ!...». Για πενήντα δράμια κονιάκ και λίγο παστουρμά συνεπαίρνονται! Κι εμείς ψάλλουμε για τον Χριστό, που σταυρώθηκε, που θυσιάσθηκε, και να μη συγκλονιζόμαστε;«Ώ τρισμακάριστον ξύλον, εν ώ ετάθη Χριστός!». Αν σκεφτεί κανείς το Πάθος του Χριστού, διαλύεται. Στο Κελλί του Τίμιου Σταυρού είχα βρει ένα κομμάτι ξύλο γρεντέ (δοκάρι ξύλινο)…

-Γέροντα, όταν μου λένε ότι δεν ψάλλω καλά, προσπαθώ να καταλάβω τι πρέπει να κάνω τεχνικά.-Αυτό που πρέπει να κάνης είναι να προσπαθήσεις να αποκτήσεις μοναχική συνείδηση, ευλάβεια, σύνεση, και όχι να έχης το νου σου στην τέχνη την ανθρώπινη, την ξερή. Η τέχνη χωρίς ευλάβεια, είναι... μπογιές είναι κάτι το εξωτερικό, το ψεύτικο, δεν έχει φυσικότητα. Μερικοί ψάλτες στον κόσμο βάζουν «μπογιές» στην φωνή τους από ανάγκη, για να πάνε σε μεγαλύτερο ναό και να αυξηθεί ο μισθός τους. Σου λέει: αν με βάλουν σε μικρότερη ενορία, πώς θα τα βγάλω πέρα;». Εκείνοι τέλος πάντων δικαιολογούνται και να τεντωθούν…

-Ο τρόπος που ψάλλω Γέροντα, είναι βαρύς. Έχω τον λογισμό πώς αυτό οφείλεται στο ότι η προφορά μου είναι βαριά.-Σε έχω δει και ...βαριά και ...ελαφριά! Όταν είσαι βαριά, τότε ψέλνεις και βαριά. Από την εσωτερική σου κατάσταση ξεκινάει αυτό, αυτήν να ελέγχεις. Ένας που έχει λεπτή φωνή, αν είναι σε καλή πνευματική κατάσταση, ακούγεται σαν αηδονάκι αλλιώς, είναι σαν να τσιρίζει. Ένας που έχει χονδρή φωνή, αν δεν είναι σε καλή κατάσταση, ακούγεται σαν γέρος που μαλώνει.Αν ψάλετε μια μια, θα καταλάβετε σε τι κατάσταση βρίσκεσθε εκείνη την ώρα.-Γέροντα, όταν ψάλλουμε στον ναό προσέχουμε να μη γίνονται παραφωνίες.-Φυσικά χρειάζεται…

Η ψαλμωδία είναι προσευχή-Γέροντα, πολλές φορές πηγαίνω στο αναλόγιο να ψάλω, γιατί αισθάνομαι ότι αυτό είναι καθήκον μου. Είναι σωστό;-Ναι, και η ψαλτική είναι μία διακονία. Γι’ αυτό ο ιερέας εύχεται και «υπέρ των ψαλλόντων». Ο ψάλτης αντιπροσωπεύει όλον τον λαό που εκκλησιάζεται. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι άλλοι δεν χρειάζεται να λένε το «Κύριε ελέησον» με τον νου τους, αλλά να περιμένουν προκοπή μόνον από το ένα «Κύριε ελέησον» του ψάλτη.Παλιά έψελναν όλοι οι πιστοί μαζί, και κανονικά αυτό είναι το σωστό. Επειδή όμως γινόταν χασμωδία και σύγχυση, η Εκκλησία, που είναι το σύνολο των πιστών, διαλέγει όσους…

-Γέροντα κουραστήκατε πολύ στην Θεία Λειτουργία. Δεν έπρεπε να μείνετε και στην ανάγνωση της «Ευχαριστίας». -Τι λες; Κοινώνησα και να μην πω ένα «ευχαριστώ» στο Θεό; Σε πολύ μεγάλη ανάγκη μπορεί να φύγη κανείς νωρίτερα. Κι εσύ να μη φεύγεις ποτέ, να ακούς την «Ευχαριστία» και να λες συνέχεια: «Σ’ ευχαριστώ, Θεέ μου σ’ ευχαριστώ. Δόξα σοι ο Θεός, δόξα σοι ο Θεός» και να φτερουγίζει η καρδιά σου.Μια φορά είχα πάει για Θεία Λειτουργία σε ένα Κελλί. Ήμουν κουρασμένος και ταλαιπωρημένος, ήμουν και νηστικός, επειδή θα κοινωνούσα. Εκεί δεν είχαν φωτιά και σε όλη την Ακολουθία έτρεμα από το…

-Γέροντα, πώς να προετοιμάζομαι για την Θεία Κοινωνία; - Πάντοτε πρέπει να είναι έτοιμος κανείς, αλλά, όταν πρόκειται να κοινωνήσει, καλά είναι να κάνη κάτι περισσότερο από τα πνευματικά που κάνει συνήθως, για να ετοιμασθεί καλύτερα. Πολύ θα σε βοηθήσει να διαβάζεις την Ακολουθία της Θείας Μεταλήψεως και στο κελλί σου. Έτσι θα την καταλαβαίνεις καλύτερα και θα νιώθεις περισσότερο την αμαρτωλότητα σου. Ακόμη μπορείς να ψέλνεις την πρώτη ωδή του Μεγάλου Κανόνος, και από το Θεοτοκάριο την πρώτη ωδή του κανόνα της Δευτέρας και της Τετάρτης του πλαγίου δευτέρου ήχου, κάνοντας μετάνοιες. - Τι να κάνω, Γέροντα, την ώρα…