"Αν ένας λαός ή μία πολιτεία υποφέρουν, τότε πρέπει να μετανοήσουν οι πάντες κι ο Θεός θα τα εξομαλύνει όλα προς το καλό".

"Όποιος δεν αγαπά τους εχθρούς, σ' αυτόν δεν έχει κατοικήσει ακόμη η χάρις του Θεού".

"Αφόρητη είναι η ζωή χωρίς αγάπη για τον Θεό. Σκότος και ανία για την ψυχή. Όταν όμως έλθει η αγάπη, τότε είναι αδύνατο να περιγραφεί η χαρά της ψυχής".

"Όποιος γνώρισε την αγάπη του Θεού, αυτός αγαπά όλον τον κόσμο και ποτέ δεν μεμψιμοιρεί, γιατί η πρόσκαιρη θλίψη για τον Θεό προκαλεί αιώνια χαρά".

"Ας ταπεινώσουμε τον εαυτό μας, και ο Κύριος θα δώσει να γνωρίσουμε την δύναμη της προσευχής του Ιησού".

"Ψυχή που αγαπά τον Κύριο δεν μπορεί να μην προσεύχεται, γιατί την έλκει προς Αυτόν η χάρη που εδοκίμασε στην προσευχή".

"Αν κανείς προσεύχεται στον Κύριο και σκέφτεται άλλα πράγματα, τότε ο Κύριος δεν εισακούει αυτού του είδους την προσευχή".

"Ή αδιάλειπτη προσευχή προέρχεται από την αγάπη και χάνεται εξ αιτίας της κατακρίσεως, της αργολογίας και της ακράτειας".

"Τέτοιος είναι ο παράδεισος του Κυρίου. Όλοι θα βρίσκονται μέσα στην αγάπη και από την κατά Χριστόν ταπείνωση όλοι θα χαίρονται να βλέπουν τους άλλους ανώτερούς τους. Η ταπείνωση του Χριστού κατοικεί στους μικρότερους κι αυτοί χαίρονται που είναι μικροί".

"Για να σωθείς είναι ανάγκη να ταπεινωθείς. Για τον υπερήφανο, και με τη βία να τον βάλεις στον παράδεισο, κι εκεί δεν θα βρει ανάπαυση, γιατί δεν θα είναι ικανοποιημένος και θα λέγει: «Γιατί δεν είμαι εγώ στην πρώτη θέση;»".

"Η ψυχή του ταπεινού μοιάζει με πέλαγος. Ρίξε μια πέτρα στο πέλαγος. Θα ταράξει για λίγο την επιφάνεια και μετά καταδύεται αμέσως στα βάθη. Έτσι καταβυθίζονται στην καρδιά του ταπεινού οι θλίψεις, γιατί η δύναμη του Κυρίου είναι μαζί του".

"Ή υπερηφάνεια καίει σαν την φωτιά κάθε καλό, ενώ η κατά Χριστόν ταπείνωση είναι γλυκεία και δεν περιγράφεται. Κι αν το ήξεραν αυτό οι άνθρωποι, τότε όλη η οικουμένη θα σπούδαζε αυτήν την επιστήμη".

"Ψυχή αμαρτωλή, αιχμάλωτη στα πάθη, δεν μπορεί να έχει ειρήνη και χαρά εν Κυρίω, έστω κι αν έχει όλα τα πλούτη της γης, έστω κι αν βασιλεύει σ' όλον τον κόσμο".

"Αν οι άρχοντες τηρούσαν τις εντολές του Κυρίου και ο λαός και οι υπήκοοι υπάκουαν με ταπείνωση, θα υπήρχε μεγάλη ειρήνη και αγαλλίαση πάνω στη γη. Εξαιτίας όμως της φιλαρχίας και της ανυπακοής των υπερήφανων υποφέρει όλη η οικουμένη".

"Το μέτρο της εγκράτειας πρέπει να είναι τέτοιο που να παραμένει η καρδιά στην προσευχή μετά το γεύμα".

"Να η πιο σύντομη και εύκολη οδός για την σωτηρία: Να είσαι υπάκουος, εγκρατής, να μην κατακρίνεις και να φυλάγεις το νου και την καρδιά σου απ’ τους κακούς λογισμούς".

"Το καλύτερο έργο είναι να παραδοθούμε στο θέλημα του Θεού και να βαστάζουμε τις θλίψεις με ελπίδα".

"Για να γνωρίσει κανείς τον Κύριο δεν χρειάζεται να είναι πλούσιος ή επιστήμονας, αλλά χρειάζεται να είναι εγκρατής, να έχει πνεύμα ταπεινό και ν' αγαπά τον πλησίον".

"Η απιστία προέρχεται από την υπερηφάνεια. Ο υπερήφανος ισχυρίζεται ότι θα γνωρίσει τα πάντα με τον νου του και την επιστήμη, αλλά η γνώσι του Θεού παραμένει ανέφικτη γι’ αυτόν, γιατί ο Θεός γνωρίζεται μόνον με αποκάλυψη του Αγίου Πνεύματος. Ο Κύριος αποκαλύπτεται στις ταπεινές ψυχές. Σ’ αυτές δείχνει ο Κύριος τα Έργα Του, που είναι ακατάληπτα για τον νου μας".

"Καλότυχη η ψυχή που αγαπά τον αδελφό της, γιατί ο αδελφός μας είναι η ζωή μας".

"Η ψυχή δεν μπορεί να έχει ειρήνη, αν δεν προσεύχεται για τους εχθρούς".

"Μεγάλο πρόσωπο είναι ο Ιερέας, ο λειτουργός του αγίου Θυσιαστηρίου του Θεού. Όποιος τον προσβάλλει, προσβάλλει το Άγιο Πνεύμα που ζει σ’ αυτόν".

"Αν ο άνθρωπος δεν τα λέει όλα στον πνευματικό, τότε είναι ο δρόμος του στραβός και δεν οδηγεί στην σωτηρία".

"Είναι απαραίτητο να έχουμε υπακοή, ταπείνωση και αγάπη, αλλιώς όλες οι μεγάλες ασκήσεις και αγρυπνίες μας αποβαίνουν μάταιες".

"Ο Κύριος αγαπά την υπάκουη ψυχή και της δίνει την ειρήνη Του, και τότε όλα είναι καλά κι η ψυχή αισθάνεται αγάπη για όλους".

"Ο αληθινός υποτακτικός μισεί το θέλημα του κι αγαπά τον πνευματικό πατέρα και γι' αυτό λαμβάνει την ελευθερία να προσεύχεται στον Θεό με καθαρό νου κι η ψυχή του θεωρεί τον Θεό χωρίς λογισμούς και αναπαύεται κοντά Του".

"Αν ένας λαός ή μία πολιτεία υποφέρουν, τότε πρέπει να μετανοήσουν οι πάντες κι ο Θεός θα τα εξομαλύνει όλα προς το καλό".

"Ο άγιος Απόστολος Ιωάννης ο Θεολόγος λέει πως οι εντολές του Θεού δεν είναι βαρείες, αλλά ελαφρές. Ναι, είναι ελαφρές, αλλά μόνον εξ αιτίας της αγάπης, χωρίς την αγάπη όμως όλα είναι δύσκολα".

("ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ", ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΙΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΞΗΡΟΠΟΤΑΜΟΥ – ΤΕΥΧΗ 12-13)

... Τη στιγμή αυτή το πρώτο ζητούμενο, δηλαδή το ταξίδι του ηγουμένου που είναι τόσο απαραίτητος για το μοναστήρι μας, ήταν να λάβουμε την υπόσχεση από τον Θεό ότι θα τον κρατήσει σώο και αβλαβή.

Ο Παναγιώτατος Πατριάρχης μας έστειλε στον πατέρα Κύριλλο ένα αίτημα, σχεδόν παράκληση, με την οποία τον προσκαλούσε να πάει στην Αυστραλία. Την εποχή εκείνη δεν είχε αρχίσει ακόμη ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή. Παρ’ όλη τη διάθεσή μας να κάνουμε αυτό που ζητούσε ο Πατριάρχης, ρωτήσαμε εντούτοις με την προσευχή τον Θεό ποιές επιπτώσεις θα είχε αυτό το ταξίδι για τον πατέρα Κύριλλο. αν θα τον εξέθετε ενδεχομένως σε κινδύνους... η απάντηση ήρθε στην καρδιά, ήρεμα, ότι δεν υπήρχε κανένας κίνδυνος.

Και έτσι, με προσευχή και με την ελπίδα μας στον Θεό, ετοιμαστήκαμε να αφήσουμε τον ηγούμενό μας να πάει στην Αυστραλία. Αυτό το ταξίδι γινόταν όλο και πιο επικίνδυνο εξαιτίας της απειλής του πολέμου στη Μέση Ανατολή. Προσευχηθήκαμε, λοιπόν, περισσότερο για την προστασία του ηγουμένου μας και πάλι η απάντηση ήρθε στην καρδιά: «δεν υπάρχει κίνδυνος. Θα κουραστεί, θα έχει κάποιες ψυχολογικές και φυσικές δυσκολίες, αλλά θα επανέλθει σώος».

Κάνουμε το ίδιο κάθε φορά για τον καθένα από σας. Και ασφαλώς, ο πρώτος που προσεύχεται είναι ο ίδιος ο ηγούμενος.
Όλη η ζωή μας βασίζεται στην προσευχή. Γι’ αυτό σας συνέστησα να καλλιεργείτε την καρδιά σας. Η καλλιέργεια αυτή επιτρέπει στην καρδιά να γίνει πιο ικανή να δέχεται με συναίσθηση τις αποκαλύψεις των εννοιών, επιτρέπει να γνωρίζουμε αν ένας κίνδυνος ή κάτι παρόμοιο πλησιάζει.

Στο άρθρο μου Περί των βάσεων της ορθοδόξου ασκήσεως μιλώ για τη σπουδαιότητα της υπακοής στη ζωή μας. Σας επαναλαμβάνω σήμερα κάποιες αρχές σχετικά με την υπακοή. Είναι απολύτως απαραίτητο να έχετε πάντοτε αυτή τη φροντίδα, αν θέλετε πραγματικά να προοδεύσετε στην πνευματική οδό προς τη σωτηρία.
Όταν προσευχόμαστε με τον τρόπο αυτό, είναι πολύ πιθανόν στην αρχή να μη λαμβάνουμε απάντηση. Ακόμη και όταν δεν έχουμε απάντηση, η προσευχή πρέπει να ενεργεί μέσα στην καρδιά. Αν έχουμε θετική απάντηση από το Άγιο Πνεύμα, μπορούμε να οδηγηθούμε από αυτή την καρδιακή αίσθηση, αλλά όσο δεν είμαστε ελεύθεροι από τα αμαρτωλά πάθη, πρέπει να είμαστε πολύ συνετοί.

Αν είμαστε ακόμη υπό την επήρεια των παθών, η εμπιστοσύνη μας στην διαίσθηση αυτή οφείλει να είναι μετρημένη, ταπεινή.

Μπορεί να συμβεί η απάντηση του Θεού να είναι πολύ θετική, σε τέτοιο σημείο που να μην αμφιβάλλουμε. Αλλά μόνο αυτοί που έχουν καθαρθεί από τα πάθη μπορούν να «καυχώνται» γι' αυτό.

Εμείς πρέπει να μάθουμε τα πρώτα βασικά στοιχεία, τις εντολές. Και έπειτα θα μπορέσουμε να πλησιάσουμε σε αυτό που αρμόζει στους τελείους.

(Σωφρονίου Σαχάρωφ, "Οικοδομώντας το ναό του Θεού", τόμος Β, σ. 250-251)

Επιστολή 81 στον λογοθέτη Παντολέοντα. 

"... Καθόσον είναι εντολή του Κυρίου να μη σιωπάμε όταν κινδυνεύει η πίστη.

Γιατί λέγει να μιλάς και να μη σωπαίνεις και• «Εάν υποχωρεί, δεν ευαρεστείται η ψυχή μου σ’ αυτόν» και• «Εάν αυτοί σιωπήσουν, θα φωνάξουν δυνατά οι πέτρες».

Ώστε, όταν πρόκειται για την πίστη, δεν μπορούμε να πούμε. Εγώ ποιός είμαι; Είμαι ιερέας; Όχι. Άρχοντας; Ούτε. Στρατιώτης; Από πού; Γεωργός; Ούτε και αυτό. Είμαι φτωχός, εξασφαλίζοντας μόνο την καθημερινή μου τροφή. Δεν έχω λόγο, ούτε ενδιαφέρον για το θέμα αυτό.

Αλλοίμονο! Οι πέτρες θα κράξουν, και συ μένεις σιωπηλός και αδιάφορος;

Η αναίσθητη φύση υπάκουσε στον Θεό, και συ μένεις αδιάφορος;

Αυτό που δεν έχει ψυχή ούτε λογοδοτεί στο δικαστήριο, φοβούμενο κατά κάποιον τρόπο την εντολή, βροντοφωνάζει, και συ που πρόκειται να λογοδοτήσεις στον Θεό τον καιρό της κρίσεως ακόμα και για μια λέξη ανωφελή, έστω και αν είσαι ζητιάνος, λες απερίσκεπτα, Τί με νοιάζει γι’ αυτό;

«Αυτά», δεσπότη μου, λέγει ο Παύλος, «τα εφάρμοσα στον εαυτό μου και στον Απολλώ για χάρη σας, για να διδαχθείτε με το παράδειγμά μας, να μη φρονείτε περισσότερο από ό,τι είναι γραμμένο».

Ώστε ακόμα και ο φτωχός την ήμερα της κρίσεως δεν θα έχει καμμιά δικαιολογία, αν τώρα δεν μιλά, γιατί θα κριθεί και μόνο γι’ αυτό.

Και φυσικά δεν θα εξαιρεθεί κανένας από αυτούς που βρίσκονται ψηλά, ούτε και αυτός που φορά το στέμμα. Και η καταδίκη τους θα είναι η ανώτερη που υπάρχει. Γιατί λέγει, «Οι δυνατοί θα δικαστούν αυστηρότερα», και, «Καταδίκη φρικτή θα επιβληθεί στους άρχοντες».

Να μιλάς λοιπόν, κύριέ μου, να μιλάς. Γι’ αυτό και εγώ ο ταλαίπωρος, επειδή φοβάμαι το δικαστήριο, μιλώ.... "

Να μιλάς μέχρι τα θεοήχητα αυτιά του ευσεβούς βασιλιά, γιατί είσαι ένας από αυτούς που υπερέχουν.

(Θεοδωρου Στουδιτη, εκδ. ΕΠΕ Φιλοκαλια τομος 18Γ σελ. 77)

Επιστολή 246 - ΣΤΟΝ ΕΠΙΣΚΟΠΟ ΘΕΟΔΟΣΙΟ. 
"Για την Εκκλησία και τα εκκλησιαστήρια". 
Ας μάθει ο Ευσέβιος, ο προϊστάμενος του λαού που κατοικεί στην πόλη των Πηλουσιωτών, τι είναι Εκκλησία.

Γιατί είναι τελείως απαράδεκτο, και πάρα πολύ φοβερό να μη γνωρίζει ούτε ο ίδιος, που νομίζει πως είναι ιερωμένος.

Γιατί, ότι Εκκλησία είναι το σύνολο των πιστών, που έχει ορθή πίστη και ορθό τρόπο ζωής, είναι γνωστό σ’ αυτούς που έχουν γευθεί τη θεία γνώση,

ότι όμως εκείνος, μη γνωρίζοντας το αυτό, την αληθινή Εκκλησία την καταργεί, σκανδαλίζοντας πολλούς, και κτίζει εκκλησία (ναό), και ότι επίσης την Εκκλησία την απογυμνώνει από τα στολίδια της με το να απομακρύνει τους αληθινά ευσεβείς, ενώ το ναό τον στολίζει με πολυτελή μάρμαρα, και αυτό είναι γνωστό σε όλους.

Εάν λοιπόν γνωρίσει ακριβώς, ότι άλλο είναι Εκκλησία, και άλλο ναός (γιατί η πρώτη αποτελείται από άμεμπτες ψυχές, ενώ ο ναός κτίζεται με πέτρες και ξύλα), νομίζω ότι θα σταματήσει από τη μια να καταστρέφει την Εκκλησία, και από την άλλη να στολίζει το ναό περισσότερο από όσο χρειάζεται.

Γιατί ο βασιλιάς των ουρανών δεν ήρθε εδώ για τοίχους, αλλά για τις ψυχές.
Εάν όμως προσποιηθεί, ότι αγνοεί αυτό που λέγω, αν και αυτό είναι ολοφάνερο ακόμα και στους πιο τελευταίους ως προς την αντίληψη, θα προσπαθήσω να το αποσαφηνίσω με παραδείγματα.

Όπως δηλαδή άλλο είναι το θυσιαστήριο, και άλλο η θυσία, και άλλο το θυματήριο, και άλλο το θυμίαμα, και άλλο το βουλευτήριο, και άλλο η βουλή (γιατί το ένα φανερώνει τον τόπο στον οποίο συνέρχονται, ενώ η βουλή τους άνδρες που συνέρχονται, στους οποίους ανήκει και ο κίνδυνος και η σωτηρία), έτσι και σχετικά με το εκκλησιαστήριο (ναό) και την Εκκλησία.

Εάν όμως πει, πώς ούτε με τον τρόπο αυτόν έχει καταλάβει τη διαφορά, ας μάθει, ότι

στην εποχή των αποστόλων, όταν η Εκκλησία ήταν πλούσια σε πνευματικά χαρίσματα και παρουσίαζε λαμπρή πολιτεία, δεν υπήρχαν ναοί,

ενώ στις ημέρες μας οι ναοί έχουν στολισθεί περισσότερο από όσο πρέπει, ενώ η Εκκλησία (αλλά δεν θέλω να πω τίποτε το δυσάρεστο), διακωμωδείται.

Εγώ λοιπόν, εάν επρόκειτο να κάνω επιλογή, θα προτιμούσα να βρεθώ στην εποχή εκείνη,

κατά την οποία δεν υπήρχαν βέβαια ναοί τόσο στολισμένοι,

η Εκκλησία όμως ήταν στεφανωμένη με θεία και ουράνια χαρίσματα,

παρά στη σημερινή εποχή,

κατά την οποία οι ναοί είναι στολισμένοι με κάθε είδους μάρμαρα,

ενώ η Εκκλησία κατάντησε έρημη και γυμνή από εκείνα τα πνευματικά χαρίσματα.

(οσίου Ισιδώρου Πηλουσιώτου, εκδ. ΕΠΕ, τόμος 2, σελ. 355-359)

Επιστολή 184 - ΣΤΟΝ ΕΠΙΣΚΟΠΟ ΘΕΩΝΑ
Ότι και χωρίς αμοιβή η ίδια η αρετή είναι μισθός και στεφάνι και κόσμημα, έχοντας την αμοιβή μέσα της.
"Η αρετή δεν έχει μόνο μισθόν, όπως λες, αλλά και στεφάνι και δόξα αιώνια.

Συ όμως δεν είναι σωστό να περιεργάζεσαι το κάθε είδος αυτής εάν έχει μισθό.

Καθόσον ο μισθός θα είναι μεγαλύτερος σ’ αυτόν που δεν εργάζεται για τον μισθό.

Γιατί, αν ήσουν πραγματικά φίλος της αρετής, θα γνώριζες, ότι και χωρίς αμοιβή, η ίδια η αρετή είναι μισθός και στεφάνι και κόσμημα, έχοντας την αμοιβή μέσα της.

Επειδή όμως σαν πραγματικός μισθωτός μιλάς με λεπτομέρεια για τον μισθό, δίνεις την υπόνοια σ’ αυτούς που σε ακούνε, ότι εάν, υπόθεση κάνω, δεν υπήρχε μισθός, δεν θα άσκουσες την αρετή.

Ωστόσο, όποιο και αν νομίζεις ότι είναι το σωστό, να ασκείς την αρετή,

η οποία και εδώ κάνει λαμπρούς τούς εραστές της, και εκεί τους καθιστά πιο ένδοξους."

(οσίου Ισιδώρου Πηλουσιώτου, εκδ. ΕΠΕ, τόμος 2, σελ. 279-281)

Επιστολή 153- ΣΤΟΥΣ ΜΑΡΤΙΝΙΑΝΟ, ΖΩΣΙΜΟ, ΜΑΡΩΝΑ, ΚΑΙ ΕΥΣΤΑΘΙΟ
Συμβουλευτική προς αλλαγή τρόπου ζωής.
Συναντώντας με κάποιος από τους άξιους λόγου και μνήμης άνδρες και διακρινόμενους για την ευγένεια και τους τρόπους, μου ανήγγειλε με δάκρυα, ότι κάποιοι, αξιόλογοι για την αρετή τους, συνεδριάζοντας μεταξύ τους, έλεγαν τα έξης για σας˙ Τί από τα ανομολόγητα και αισχρά πάθη θα διστάσουν να διαπράξουν κρυφά, αυτοί που δεν κοκκινίζουν από ντροπή ασχημονώντας τόσο φανερά;

Και ποιο από τα μη φανερά κακά δεν θα μπορούσαν να κάνουν, αυτοί που και καμαρώνουν για τα ολοφάνερα; Και πως θα μπορούσαν να συνετιστούν πάσχοντας από το υπερβολικό αυτό κακό, αυτοί που κοροϊδεύουν και αυτούς που ζουν με σωφροσύνη; Και πως θα μπορούσαν ελεγχόμενοι να σταματήσουν, αυτοί που διασύρουν αυτούς που τους ελέγχουν; Και πως θα μπορούσαν να σεβασθούν τους θείους νόμους, αυτοί που τους θεωρούν μύθους; Και πως είναι δυνατόν να φοβηθούν την μέλλουσα κρίση, αυτοί που με τα έργα τους κηρύττουν ότι ούτε και υπάρχει αυτή; Και πως θα πεισθούν στον Χριστό, αυτοί που με αυτά που κάνουν ανακηρύττουν τον Επίκουρο;
Εγώ βέβαια όταν τα άσκησα αυτά πληγώθηκα πολύ ψυχικά, σεις όμως θα ήταν σωστό να φροντίσετε να εξαλείψετε αυτήν την κωμωδία.

Και θα την εξαλείψετε,

εάν αναγνωρίσετε το παράπτωμά σας,

και θα το αναγνωρίσετε,

εάν πεισθείτε ότι οι άγιες Γραφές είναι αληθινές,

και θα πεισθείτε,

εάν τις απολαμβάνετε συνεχώς,

και θα τις απολαύσετε,

εάν μάθετε το βαθύτερο νόημά τους,

και θα το μάθετε,

εάν γίνετε μαθητές αυτών που είναι σοφοί κατά Θεόν,

και θα καθίσετε κοντά τους,

εάν αποφύγετε την κακία,

και θα την αποφύγετε,

εάν φοβηθείτε τις τιμωρίες που προβλέπονται από αυτήν,

και θα φοβηθείτε,

εάν πιστεύετε ότι υπάρχει Θεός,

και θα πιστέψετε,

εάν συνέλθετε από την τόσο μεγάλη μανία σας,

και θα συνέλθετε,

εάν μιμηθείτε εκείνους που ανένηψαν,

και θα τους μιμηθείτε,

εάν επιδοθείτε στην αρετή,

και θα επιδοθείτε,

εάν αγαπήσετε με πόθο τη βασιλεία,

και θα την αγαπήσετε με πόθο,

εάν θεωρήσετε ότι όλα τα βλεπόμενα είναι πρόσκαιρα,

και θα τα θεωρήσετε,

όταν μάθετε την μηδαμινότητά τους,

και θα την μάθετε,

εάν αντιληφθείτε ότι είναι φθαρτά,

και θα το αντιληφθείτε,

εάν τα κοιτάξετε με ανεπηρέαστα τα μάτια,

και θα τα κοιτάξετε έτσι,

εάν προσηλωθείτε στα ουράνια,

και θα προσηλωθείτε,

εάν καταστήσετε το μάτι της ψυχής σας περισσότερο διορατικό,

και θα το κάνετε,

εάν συνηθίσετε να βλέπετε συνεχώς προς τον Θεό.

(οσίου Ισιδώρου Πηλουσιώτου, εκδ. ΕΠΕ, τόμος 2, σελ. 239-241)

Συνεπώς, όταν σας αφήσω, παρακαλώ να προφυλάσσεσθε από την παρεκτροπή αυτή των Ακαδημαϊκών διπλωμάτων. Κάποτε συνάντησα εδώ, στον δρόμο της Μονής μας, κάποιον άνθρωπο που μου είπε ότι πήρε τον τίτλο του διδάκτορος της θεολογίας. Και εγώ του απάντησα;

«Ε, λοιπόν; Στον εσκοτισμένο μας κόσμο αυτό εκτιμάται περισσότερο, παρά η αγιότητα!».
Πού όμως μας οδήγησαν αυτές οι σχολές; μας οδήγησαν στο να κατασκευάσουμε κάποια τυποποιημένα όντα, που μιλούν για πράγματα τα οποία ποτέ δεν βίωσαν.

Από πού λοιπόν το σκοτάδι αυτό στην Εκκλησία μας; Από πού αυτά τα σχίσματα;
Σας έχω μιλήσει ήδη πολλές φορές, αλλά το Πνεύμα με ωθεί να το επαναλάβω. Πριν ακόμη φύγω από σας -και το τέλος της ζωής μου είναι βέβαια εγγύς- θα ήθελα να γλιτώσετε από την πλάνη, από την οποία πάσχει ο σύγχρονος κόσμος στο επίπεδο της θεολογίας, ώστε κανένας να μη δημιουργεί λανθασμένες θεωρίες για τον Θεό, που να διαιρούν τον χριστιανικό κόσμο.

Αναλογισθείτε ότι στο Κέντρο τής Γενεύης, στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, υπάρχουν περισσότεροι από διακόσιους διδάκτορες θεολογίας με διαφορετικές αντιλήψεις! Από πού αυτό; ο Θεός είναι ένας.
Πώς γίνεται λοιπόν να υπάρχουν ομολογίες που να μισούν και να καταδιώκουν τις άλλες;

Τώρα παρατηρείται διωγμός των Ορθοδόξων σε όλο τον κόσμο. Και πώς προκαλούμε το μίσος αυτό; Εμείς φοβόμαστε «και μύγα να προσβάλουμε». Μας μισούν όμως περισσότερο από ό,τι τους εγκληματίες. Και αυτό δεν είναι καθόλου φαντασία, όπως γνωρίζουμε από την πείρα μας.

Αλλά «ας μη ταράσσεται η καρδιά σας, πιστεύετε στον Θεό, πιστεύετε στον Χριστό»1 και συνεχίστε τη ζωή αυτή. Αυτός είπε: «Όπως μίσησαν εμένα άδικα2, έτσι θα μισήσουν και εσάς για το όνομά μου»3. Συνεπώς, μη χάνετε τη βασική θεωρία: τhς ζωής χωρίς αμαρτία!
Δεν λαμβάνω μέρος στήν οικουμενική κίνηση. Η ιδέα μου όμως ήταν η έξής: να συγκεντρώνεσθε και να εξετάζετε πώς είναι δυνατόν να ζήσουμε χωρίς αμαρτία. Έρχονται
διακόσιοι διδάκτορες θεολογίας και ο καθένας λέει τις θεωρίες του, φανερώνοντας έτσι την άγνοια και την αμάθειά του.

1.Βλ. Ιωάν. 14.1
2.Βλ. Ιωάν. 15,25
3.Βλ.Μαρκ. 13,13

(Σωφρονίου Σαχάρωφ,Οικοδομώντας το ναό του Θεού, τόμος Α, σελ. 309-311)

Ας πάρουμε την εξής περίπτωση των ημερών μας. Γνωρίζετε ότι έχουν βρεθεί πρόσφατα τα λείψανα του οσίου Σεραφείμ του Σάρωφ.

Πριν από ενάμιση αιώνα ο Όσιος προσευχόταν στην έρημο επάνω σε μία πέτρα, και μέχρι σήμερα ενεργεί η προσευχή του. Έτσι γεννιέται με φυσικό τρόπο το ερώτημα: Πού πηγαίνει η κάθε σκέψη μας; Ποιά όρια εγγίζει;

ο Κύριος λέει στο Ευαγγέλιο: «ο ουρανός και η γη παρελεύσονται, οι δε λόγοι μου ου μη παρέλθωσιν» . Βλέπετε το παράδειγμα του οσίου Σεραφείμ του Σάρωφ.

Έκραζε προς τον Θεό μόνο για τον εαυτό του: «ο Θεός, ίλεως γενού μοι τω αμαρτωλώ!», αλλά από τις συνέπειες βλέπουμε ότι η προσευχή του έχει κοσμικές επιδράσεις σε όλη την ιστορία του ανθρωπίνου είναι. Επί εκατόν πενήντα χρόνια και περισσότερο συνεχίζει να ενεργεί και να διεγείρει σε εκατομμύρια ψυχές τη χαρά της Αναστάσεως.
Πού πηγαίνουν όμως οι λογισμοί μας; Για παράδειγμα, στον Γκόγκολ υπάρχει η διήγηση για τους γαιοκτήμονες παλαιού τύπου, των οποίων η σκέψη δεν μπορούσε να προχωρήσει πέρα από τα όρια του κτήματός τους.

Η δική μας άραγε σκέψη περνά τα όρια της Μονής μας; Ή μήπως προχωρεί πέρα από τα όρια αυτά και ακόμη ως το άπειρο; Αν συνειδητοποιήσουμε τη σπουδαιότητα που έχει η ενέργεια της σκέψεώς μας, θα περάσουμε τη μοναχική μας ζωή ασφαλώς με περισσότερη προσοχή.

Η προσευχή του οσίου Σεραφείμ: “Ο Θεός, ίλεως γενού μοι τω αμαρτωλώ!”, συγκλονίζει τον κόσμο ενάμιση αιώνα ήδη. Πόσοι άνθρωποι θέλουν να φέρουν το ονομά του!

(Σωφρονίου Σαχάρωφ,Οικοδομώντας το ναό του Θεού, τόμος Β, σελ. 314)

Μερικοί απεχθάνεσθε και ξαφνιάζεσθε και ίσως απογοητεύεσθε, επειδή κυριαρχεί η αισχρότητα, ή η έχθρα, ή η βλασφημία, ή ο φθόνος, ή η μεταβολή στη ζωή, ή κάτι από αυτά.

Εγώ αισθάνομαι το αντίθετο και απορώ μ’ αυτούς.

Γιατί πες μου, αδελφέ, έτσι χωρίς κόπο και χωρίς ταλαιπωρία και χωρίς πόλεμο και χωρίς νίκη θέλεις να λάβεις τα στεφάνια σου;

Θα πεις βέβαια, έχω τόσα και τόσα χρόνια και εξομολογήθηκα πολλά αμαρτήματά μου και πολλές φορές, και παρουσίασα αυτό και αυτό το έργο, και προσευχήθηκα με δάκρυα και στεναγμούς όχι λίγους, και είχα και αδελφούς που μου παραστάθηκαν στην ασθένειά μου.

Τι σοφία αλήθεια! Πόσα χρόνια λες ότι έχεις, φίλε μου, στον πόλεμο; Τρία, πέντε, δέκα, περισσότερα;

Η μακάρια όμως αμμάς Σάρα, που επί σαράντα χρόνια την πολεμούσε σκληρά ο δαίμονας της πορνείας, υπέμεινε με γενναιότητα τον πόλεμο.

Και παραλείπω να αναφέρω τον γέροντα Παχών, που ξεγυμνώθηκε μέσα στην εκκλησία και ενισχύθηκε από τον αββά Απολλώ.

Και γιατί χρειάζεται να αναφέρω τα αμέτρητα παραδείγματα, των οποίων τους αγώνες και τα κατορθώματα τα γνωρίζετε όσοι διαβάζετε; Δεν ενοχλούνταν εννιά ολόκληρα χρόνια οι δύο αδελφοί για να εγκαταλείψουν τη μοναχική ζωή, οι οποίοι δένοντας τις μηλωτές τους πέρασαν παραπλανώντας τον πλάνο διάβολο;

Και άλλος που είχε πενήντα χρόνια και πολεμούσε για το ίδιο πράγμα, και άλλος έτσι και άλλος αλλιώς, και πουθενά δεν υπήρχε δυστυχία, πουθενά ολιγωρία, πουθενά ανανδρεία, μέχρι που ενδυναμώθηκαν στις αδυναμίες τους με τη βοήθεια του Θεού, αποφεύγοντας τις επιθέσεις των εχθρών.

Ενώ εμείς είμαστε ολιγόψυχοι και μιλάμε και ενεργούμε με ολιγοψυχία και απροσεξία και αβασάνιστα. Και γι’ αυτό ακριβώς σας τα υπενθυμίζω, για να σηκωθούμε από την πτώση μας και να σταθούμε ασάλευτοι και αμετακίνητοι στην πίστη μας στον Θεό...

(Θεόδωρου Στουδίτη, ΕΠΕ Φιλοκαλία, τόμος 18, σ. 371)

Αδελφοί μου και πατέρες, αν ο σπορέας χαίρεται όταν ρίχνει τον σπόρο στη γη, πόσο περισσότερο θα χαρώ και εγώ ο ταπεινός ρίχνοντας σε σας τον λόγο της κατήχησης;

Αλλ’ εκείνος βέβαια θερίζει τα στάχυα, που είναι φθαρτή τροφή του σώματος, ενώ εγώ θα έχω τα δικά σας κατορθώματα αιώνια ψυχική απόλαυση.

Γι’ αυτό χαίρομαι, παιδιά μου, και αισθάνομαι αγαλλίαση, και μόνο για ένα πράγμα λυπάμαι, για τις αμαρτίες μου, και για το ότι δεν μπορώ να μιλήσω όπως αξίζει στις τίμιες ψυχές σας.

Εσείς όμως να δέχεσθε τα φτωχά και ταπεινά μου λόγια, και με το δικό σας πλούτο να πλουτίζετε και εμένα τον φτωχό και γυμνό από αρετές. Γιατί σαν πατέρας δεν μπορώ να πλουτίσω εσάς τα παιδιά μου, σύμφωνα με τον απόστολο......

.....  Ας είναι λοιπόν η ταπεινή μου κατήχηση, αν θέλετε, παρακαλώ, σ’ εκείνους που δεν έχουν εκπέσει ασφάλεια,

σ’ εκείνους που έχουν εκπέσει φάρμακο,

σ’ εκείνους που δείχνουν αμέλεια απειλή,

σ’ εκείνους που δείχνουν ενδιαφέρον προτροπή,

στους αρχάριους αρχή,

στους χαλαρούς προτροπή για υπομονή,

γι’ αυτούς που πολεμούνται βοήθεια,

στους αδιάφορους εγερτήριο,

και γενικά σε όλους όλα, εφόσον έχετε στόχο τη σωτηρία.

Γιατί εξαιτίας σας και κάνω αυτές τις ομιλίες και αναπνέω, επειδή γνωρίζω και την αδυναμία μου να μιλώ και την απανθρωπιά μου.

Αλλά ο Θεός και Πατέρας του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και τα σφάλματα θα διορθώσει, και τα κατορθώματά μας θα επιβεβαιώσει, και αυτά που λείπουν θα τα αναπληρώσει.

(Θεοδωρου Στουδιτου,ΕΠΕ Φιλοκαλια τομος 18 σελ. 311 και 351)