Ειρηνικά
δεήσεις λειτουργικές
Μας παραγγέλλει η Εκκλησία να ζητάμε τον άγγελο της ειρήνης. Να ζητάμε, δηλαδή, αυτό που είναι ο σύνδεσμος όλων των αγαθών, την ειρήνη, ώστε να είμαστε απαλλαγμένοι από κάθε μάχη, από κάθε πόλεμο, από κάθε έριδα. «Να είναι ειρηνικά όλα τα παρόντα». Και αν ακόμα κάτι είναι ανυπόφορο, όταν υπάρχη ειρήνη, γίνεται ελαφρύ. Γι’ αυτό και ο Χριστός έλεγε: «Σας δίνω τη δική μου ειρήνη» (Ιωάν, ιδ' 27). Γιατί κανένα όπλο δεν είναι τόσο ισχυρό για το διάβολο, όσο η φιλονικία και η έχθρα και ο πόλεμος. Ας παρακαλούμε: «Τη σημερινή ημέρα χάρισέ την μας ειρηνική και όλες τις ημέρες της ζωής μας».
Ε.Π.Ε. 19,76
κλιμακωτά
Αυτό συγκρατεί όλων τη ζωή, δηλαδή, η ομόνοια μεταξύ άντρων και γυναικών. Αυτό όλο τον κόσμο συγκρατεί. Όταν σείεται το θεμέλιο, γκρεμίζεται ολόκληρο το οικοδόμημα. Και όταν διχογνωμούν τα αντρόγυνα, όλη η ζωή γίνεται άνω-κάτω. Πρόσεχε: Ο κόσμος αποτελείται από τις πόλεις. Οι πόλεις από τις οικογένειες. Οι οικογένειες από τους άντρες και τις γυναίκες. Αν, λοιπόν, αλληλομισούνται και αλληλοπολεμούνται άντρες και γυναίκες, τότε μπαίνουν μάχες και φιλονικίες στα σπίτια. Όταν δε ταράζωνται τα σπίτια, τότε αναστατώνονται και οι πόλεις. Όταν δε αναστατώνωνται οι πόλεις, παγκόσμια θα είναι κατ’ ανάγκη η ταραχή κι ο πόλεμος.
Ε.Π.Ε. 31,302
στη θεία Λειτουργία
Και όταν ευλογούν οι ιερείς, ειρήνη εύχονται. Και ο διάκονος αυτό προτρέπει στην αίτησι, να ζητάμε τον άγγελο της ειρήνης και τα προσφερόμενα να είναι όλα ειρηνικά. Και όταν έρχεται η ώρα της απολύσεως, αυτό εύχεται: «Πηγαίνετε με ειρήνη». Διότι η ειρήνη είναι η τροφός μας και η μητέρα μας, που μας θάλπει με φροντίδα και στοργή. Και όταν αναφέρω την ειρήνη, δεν μιλάω για έναν απλό χαιρετισμό ή για μια συνύπαρξι σε συμπόσιο. Μιλάω για την κατά Θεόν ειρήνη, που είναι καρπός πνευματικής συμφωνίας, και που δυστυχώς πολλοί την διασπούν, ταράζοντας τα χριστιανικά μας πράγματα με βλαβερές και εριστικές συζητήσεις.
Ε.Π.Ε. 34,186
Ειρηνοποιοί
οι χριστιανοί
Όταν δικάζεται αδελφός με αδελφό, εκείνος που μεσολαβεί μεταξύ των δυο στην κρίσι, δεν χρειάζεται να διαθέτη καταπληκτικές ικανότητες και μόρφωσι, αφού η ψυχική διάθεσις και η συγγένεια της πίστεως συμβάλλουν πολύ στη λύσι της φιλονικίας.
Ε.Π.Ε. 18,450
υιοί του Θεού
Τόσο σπουδαίο αγαθό είναι η ειρήνη, ώστε αυτοί που την κατορθώνουν, καλούνται υιοί του Θεού. Πολύ φυσικά. Αφού και ο Υιός του Θεού γι’ αυτό ήρθε στον κόσμο, για να ειρηνοποιήση τα της γης με τα του ουρανού. Αν δε οι ειρηνοποιοί καλούνται υιοί του Θεού, όσοι προκαλούν φιλονικίες είναι υιοί του διαβόλου.
Ε.Π.Ε. 22,142

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 118-120)

«Ειρήνη πάσι»
προ της θείας Κοινωνίας
Και στην εκκλησία ο προεστώς λειτουργός προσφέρει ειρήνη. Και αυτό είναι τύπος εκείνου (που έκανε ο Χριστός μετά την ανάστασί του). Και πρέπει με μεγάλη χαρά να δεχώμαστε την ειρήνη, να ειρηνεύουμε πριν να προσεγγίσουμε την αγία τράπεζα.
Ε.Π.Ε. 10,400
με τη φωνή και με το πνεύμα
Όχι μόνο στα λόγια, αλλά και στην πράξι να ειρηνεύουμε. Όχι μόνο με το στόμα, αλλά και με τη διάνοια. Αν όμως εδώ λες «Ειρήνη, και τω πνεύματί σου», αλλ’ έξω εχθρεύεσαι, βρίζοντας και κατηγορώντας, και περιλούεις κρυφά μύριους άλλους με μύριες βρισιές, τότε τι ειρήνη είναι αυτή;
Ε.Π.Ε. 10,404
ζούμε στη θ. Λειτουργία την ειρήνη
Όταν πρόκηται να ζήσουμε την ειρήνη στο μυστήριο της θείας Ευχαριστίας, καλούμαστε με αγάπη να ασπαστούμε ο ένας τον άλλον.
Ε.Π.Ε. 19,486
«ειρηνεύσεις» και τσακωνόμαστε;
Όταν μπη στο σπίτι ο προεστώς της εκκλησίας, λέει: Ειρήνη πάσι. Όταν μιλάη, πάλι: Ειρήνη πάσι. Όταν ευλογή: Ειρήνη πάσι. Όταν προτρέπη ν’ ασπαζώμαστε: Ειρήνη πάσι. Όταν τελεστή η θυσία: Ειρήνη πάσι. Και στον ενδιάμεσο χρόνο πάλι λέει: Χάρις και ειρήνη σε όλους. Πώς, λοιπόν, δεν είναι παράλογο, ενώ τόσες φορές ακούμε για ειρήνη, ο ένας τελικά να πολεμάη τον άλλον;
Ε.Π.Ε. 22,144

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 116-118)

«Είναι επιβεβλημένο να πειθαρχεί κανείς στο Θεό παρά στους ανθρώπους» (Πραξ. 5:29)

Ήταν μέρες κατοχής στην Ινδονησία. Ένας λοχαγός των στρατευμάτων κατοχής κάλεσε τον ποιμένα μιας εκκλησίας και του είπε να συγκεντρώσει την Κυριακή όλους τους άντρες της ενορίας του και να τους οδηγήσει στο αεροδρόμιο για αναγκαστική εργασία.
- Την Κυριακή δεν εργαζόμαστε, κύριε, αλλά λατρεύουμε το Θεό, απάντησε με θάρρος ο εργάτης εκείνος του Ευαγγελίου.
- Θα εργαστείτε, επέμενε ο αξιωματικός. Σας διατάσσω. Αλλιώς θα σας σκοτώσω.
Ο ποιμένας ξεκούμπωσε το σακάκι του, έδειξε το στήθος του και είπε στην αξιωματικό: «Εδώ, λοχαγέ μου, είναι η καρδιά μου. Πυροβολήστε αν θέλετε, αλλά την Κυριακή δε θα εργαστούμε». Έκπληκτος, τότε, ο αξιωματικός είπε: «Εσείς οι χριστιανοί είστε ανόητοι, Καλά, ελάτε τη Δευτέρα». Ο ηρωικός εκείνος χριστιανός, με κίνδυνο της ζωή του, τόλμησε να υπακούσει στο Θεό παρά στους ανθρώπους και δόξασε έτσι το όνομα του Κυρίου του.

«Και πάνω στην ενδυμασία του και πάνω στο μηρό του είχε γραμμένο τον τίτλο: Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΤΩΝ ΒΑΣΙΛΙΑΔΩΝ ΚΑΙ Ο ΚΥΡΙΟΣ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ» (Αποκάλυψη 19:16)

Μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση μια ιστορία που διάβασα. Ο Πρώσος υπουργός Φον Πνέφιλ, που πέθανε το 1784, συνήθιζε ν’ απομονώνεται για μια ώρα κάθε μέρα στο γραφείο του για προσευχή και μελέτη του Λόγου του Θεού. Είχε δώσει εντολή στο γραμματέα του εκείνη την ώρα να μην το ενοχλεί κανένας απολύτως. Ένα πρωί ήρθε ξαφνικά να επισκεφτεί τον υπουργό ο βασιλιάς Φρειδερικός ο Β’. Ο γραμματέας βρέθηκε σε μεγάλο δίλημμα. Ούτε τη διαταγή του κυρίου του ήθελε να παραβεί, αλλά ούτε και το βασιλιά να εμποδίσει. Αναγκάστηκε να εξηγήσει στο βασιλιά τη συνήθεια του υπουργού. «Τότε θα περιμένω», είπε ο βασιλιάς. Όταν ύστερα από λίγο βγήκε ο υπουργός έξω, είδε το βασιλιά, κατάλαβε τι συνέβαινε και του ζήτησε συγγνώμη, λέγοντας: «Ξέρετε μεγαλειότατε, μιλούσα με το Βασιλιά των Βασιλιάδων».
Τι ωραίο παράδειγμα αυτό για μας! Τι καλή συνήθεια να μελετούμε το Λόγο του Θεού και να προσευχόμαστε μια συγκεκριμένη ώρα κάθε μέρα μόνοι μας με το Θεό!
(Σ.Α.Ι.)

(Εκδόσεις «Ο Λόγος»)

371. Έτσι που είναι αχρειωμένη η ανθρώπινη φύσις, το να αγαπάμε τον Θεό και τον πλησίον μας επιτυγχάνεται μόνο με την αυταπάρνησι. Όποιος θέλει να ανταποκριθή ενεργώς στην κορυφαία αυτή εντολή του Ευαγγελίου, πρέπει να υποβληθή αδίστακτα σε μεγάλες στερήσεις για χάρι εκείνων που αγαπά (Αμήν). «Μείζονα ταύτης ἀγάπην οὐδεὶς ἔχει, ἵνα τις τὴν ψυχὴν αὐτοῦ θῇ ὑπὲρ τῶν φίλων αὐτοῦ» (Ιω. ιε’ 13). Μεγάλη αγάπη δηλαδή σημαίνει το να είσαι έτοιμος να θυσιάσης και την ίδια σου τη ζωή, για χάρι όσων αγαπάς.

372. Μερικοί προσεύχονται υποκριτικά. Και η υποκριτική προσευχή τους γίνεται συνήθεια. Δεν αντιλαμβάνονται την κατάστασί τους. Αν κανείς τους κατηγορούσε την προσευχή τους ως υποκριτκή, θα αγανακτούσαν μαζί του.
Ο άνθρωπος δεν πέφτει μονομιάς στην υποκρισία, αλλά βαθμιαία. Στην αρχή, ίσως, προσευχόταν με όλη του την καρδιά. Αργότερα όμως, - εφ’ όσον το να προσεύχεσαι με την καρδιά σου είναι δύσκολο έργο και απαιτεί να βιάζης τον εαυτό σου (Ματθ. ια’ 12)- άρχισε να προσεύχεται ολοένα και πιο πολύ τεχνητά, μετα χείλη του μόνο, όχι από τα βάθη της ψυχής. Και, στο τέλος, η προσευχή του κατήντησε εντελώς ψυχρή και μηχανική, χωρίς η δύναμις των φθόγγων της να του πλουτίζη την καρδιά. Δεν είναι λίγοι, αλλοίμονο, που προσεύχονται έτσι. Ο Κύριος λέγει γι’ αυτούς. «ἐγγίζει μοι ὁ λαός οὗτος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ καί ἐν τοῖς χείλεσιν αὐτῶν τιμῶσί με, ἡ δέ καρδία αὐτῶν πόρρω ἀπέχει ἀπ᾽ἐμοῦ» (Ματθ. ιε’ 8).
Κάτι ανάλογο ισχύει και με την μετάληψι των ζωοποιών, αθανάτων, φρικτών Μυστηρίων του Χριστού. Στην αρχή κάποιος κοινωνεί με ζώσα πίστι, «Μετὰ φόβου Θεοῦ, πίστεως και ἀγάπης». Αλλά κατόπιν, η καρδιά του ψυχραίνεται και προσέρχεται στη θεία κοινωνία λες και πρόκειται για απλόν άρτο και οίνο και όχι για το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου. Η σημασία του Μυστηρίου, «το πνεύμα και η ζωή» (Ιω στ’ 63), όπως είπε ο Χριστός, «οὐ εν αυτώ» (Ιω. η’ 37). Ο Σατανάς τον κυρίευσε. Ας μας φυλάξη ο Θεός από τέτοιο κατάντημα! Το ίδιο συμβαίνει και με το Μυστήριο της Ι. Εξομολογήσεως.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 157-159)

369. Ο Κύριος, για να προφυλάξη την αχρειωμένη φύσι μας από τις σειρήνες των κοσμικών απολαύσεων, έκαμε ώστε η αμαρτία –και στην αναζήτησί της και στην απόλαυσί της- να μας γεμίζη πίκρα και ταραχή. Δόξα στο έλεος και στη σοφία του Ουρανίου Πατρός μας, που κάθε τρόπο μετέρχεται για να μας φυλάξη από την πτώσι στις απαιτήσεις των σαρκικών παθών! «Ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω» (Ματθ. ιγ’ 9). Η πίκρα, η ταραχή και η ντροπή της αμαρτίας αποδεικνύουν ότι δεν πλασθήκαμε και δεν ζούμε πάνω στη γη για την αμαρτία, αλλά για μία χαρά ουράνια, πνευματική, αιώνιο. Λοιπόν, ψυχή μου, ζήτα χαρά και ειρήνη στον Θεό. Αυτός είναι η πηγή τους, όπως τόσες φορές έως τώρα η πείρα σου το απέδειξε. Ενώ σε όλες της γήινες χαρές, υπάρχει «σύντριμμα και ταλαιπωρία» και το αποτέλεσμά τους είναι θάνατος.

370. Αδελφέ μου, νοιώθεις μέσα σου αποστροφή και κακία για τον πλησίον σου; Είσαι αγανακτημένος για τις προσβολές που σου έχει κάνει; Υπάρχει τρόπος να βγης από αυτή τη δυσάρεστο ψυχική κατάστασι. Αναθυμήσου το πλήθος των δικών σου αμαρτημάτων, που είναι αμέτρητα. Σκέψου την ανοχή και τη μακροθυμία που σου δείχνει ο Κύριος της ζωής σου. Καθημερινά, χωρίς τέλος, σου συγχωρεί τα παραπτώματα, αν του προσευχηθής με συντριβή. Και συ, από το άλλο μέρος, δεν θέλεις να συγχωρήσης τον πλησίον σου για ένα-δύο παραπτώματα, στα οποία τον έσπρωξε ο Αρχέκακος; Κατάκρινε λοιπόν τον εαυτό σου και όχι τον πλησίον σου. Έτσι, θα βρης την άφεσι των δικών σου πταισμάτων. Ο νους σου θα γίνη τότε ολοφώτεινος, η καρδιά σου θα βρη ησυχία, θα μοιάζης του Θεού. Γίνε πράος, κάνε σαν να μη ακους τα μοχθηρά λόγια των άλλων, σαν να απευθύνονται σε κάποιον άλλον ή στη σκιά σου. «Εγώ εν άκακία μου επορεύθην» (Ψαλμ. κε’ 1). «Εἶπα• φυλάξω τὰς ὁδούς μου τοῦ μὴ ἁμαρτάνειν με ἐν γλώσσῃ μου … Εκωφώθην και εταπεινώθην και εσίγησα» (Ψαλμ. λη’ 2,3). «Εγώ δε ώσει κωφός ουκ ήκουον και ωσεί άλλαλος ουκ ανίγων το στόμα αυτού» (Ψαλμ. λζ’ 14).

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 156-157)

Ο ΌΣΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ Ο ΑΠΛΟΥΣ πήγε κάποτε επισκέπτης σ’ ένα μοναστήρι. Ήταν Κυριακή. Οι καλόγεροι μαζεύονταν στην εκκλησία να λειτουργηθούν. Ο Όσιος στάθηκε σε μια παράμερη γωνιά. Από κει παρατηρούσε, χωρίς να φαίνεται, τους αδελφούς που έμπαιναν στην εκκλησία. Είχε χάρισμα από τον Θεό να διαβάζει την ψυχή, καθώς εμείς διαβάζουμε την όψη των συνανθρώπων μας.
Οι περισσότεροι αδελφοί είχαν χαρούμενο πρόσωπο, που έδειχνε αμέσως την εσωτερική τους διάθεση. Ο καθένας είχε πλάι του τον φύλακα Άγγελό του, που ακτινοβολούσε κι εκείνος από χαρά. Όλα αυτά έδειχναν αγιότητα, πρόοδο στην αρετή! Ο Αββάς Παύλος ευχαριστούσε με την καρδιά του τον Θεό.
Καθυστερημένος πολύ έφτασε ένας καλόγερος. Πόσο διαφορετικός από τους άλλους φαινόταν! Το πρόσωπό του ήταν σκοτεινό, άγριο. Τον ακολουθούσαν πολλοί δαίμονες, που προσπαθούσαν ο καθένας χωριστά να τον τραβήξει με το μέρος του. Εκείνος ο δυστυχισμένος φαινόταν σαν χαμένος. Ο Άγγελός του περίλυπος στεκόταν σε απόσταση. Κάτι τον εμπόδιζε να πλησιάσει. Ο Όσιος έβγαλε βαθύ στεναγμό. Έκλαψε με συμπόνια για την βασανισμένη ψυχή του αδελφού.
Η Θεία Λειτουργία τελείωσε. Οι καλόγεροι με την σειρά άρχισαν να βγαίνουν. Ο Όσιος πάλι έβλεπε.
Τώρα έδειχναν πιο λαμπροί. Οι Άγγελοί τους φωτεινότεροι. Ο Αββάς Παύλος δεν κινήθηκε από την θέση του. Περίμενε να δει κι εκείνον τον άλλο, που τόσο είχε προσευχηθεί γι’ αυτόν σ’ όλη την Λειτουργία. Δεν άργησε να φανεί κι εκείνος. Τί άλλαγή! Η όψη του ακτινοβολούσε! Τα πονηρά πνευματα είχαν εξαφανισθεί. Ο φύλακας Άγγελος τον σκέπαζε με τις φτερούγες του. Πόσο ευχαριστημένος έδειχνε τώρα!
- Δόξα σοι, ο Θεός! ξέφυγε χωρίς να θέλει από τα χείλη του Οσίου.
Οι αδελφοί γύρισαν και τον κοίταξαν με απορία. Εκείνος τότε τους φανέρωσε τι είχε δει το πρωινό στην εκκλησία. Ύστερα ανάγκασε τον αδελφό να πει με τι διαθέσεις πηγε στην Λειτουργία και πως έφευγε. Εκείνος δεν δίστασε να εξομολογηθεί μπροστά σ’ όλους.
- Μέχρι σήμερα, είπε, περνούσα με αμέλεια την ζωή μου. Τα πάθη κι οι κακοί λογισμοί με είχαν τόσο κυριέψει, που δεν μου έκανε πια καρδιά να φροντίσω για την διόρθωσή μου. Σήμερα όμως με ελέησε ο Θεός. Πρόσεξα με ιδιαίτερη προσοχή την ανάγνωση. Άκουσα τον Προφήτη ή μάλλον τον ίδιο τον Θεό να λέει με το στόμα εκείνου στους ομοίους μου αμαρτωλούς: «Λούσασθε και καθαροί γίνεσθε, αφέλετε τας πονηρίας από των ψυχών υμών απέναντι των οφθαλμών μου, παύσασθε από των πονηριών υμών, μάθετε καλόν ποιείν... και εάν ώσιν αι αμαρτίαι υμών ως φοινικούν, ως χιόνια λευκανώ...» (Ησ. 1, 16-18). Η καρδιά μου συντρίφθηκε.Έκλαψα και παρακάλεσα τον Ουράνιο Πατέρα να κάνει σε μένα τον άθλιο αυτά που υπόσχεται με το στόμα του Προφήτη. Έδωσα κι εγώ υπόσχεση ν’ αφήσω την αμέλεια και να κοπιάσω σκληρά για την διόρθωσή μου. Μ’ αυτές τις διαθέσεις βγήκα από την εκκλησία, αποφασισμένος πια να κρατήσω την υπόσχεσή μου.
Ο Όσιος και οι αδελφοί που άκουσαν την εξομολόγηση του μοναχού θαύμασαν κι έλεγαν μεταξύ τους:
- Είναι πραγματικά ανυπολόγιστη η αξία της μετανοίας.

(Γεροντικό, Σταλαγματιές απο την Πατερική Σοφία, Θεοδώρας Χαμπάκη, Εκδόσεις Ορθοδόξου
Χριστιανικής αδελφότητας "ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ", σελ. 185-186)

127. «Είπε (Συμεών) προς Μαριάμ... ιδού ούτος κείται εις πτώσιν και εις ανάστασιν πολλών» (Λουκ. β' 34).

Το μήνυμα που παίρνει η Θεοτόκος από το στόμα του Συμεών είναι τελείως διαφορετικό από όσα είχε δεχθή μέχρι τη στιγμή εκείνη. Σ’ αυτό περιέχονται νέα δυναμικά στοιχεία, που πρέπει να συγκλόνισαν τη Θεομήτορα.
Το πρώτο δυναμικό στοιχείο που αποκαλύπτεται στη Θεοτόκο είναι η κριτική παρουσία του Ιησού στον κόσμο. « Η έλευσις του Μεσσίου αναγκαίως συνεπάγεται κρίσιν και χωρισμόν... Ο Ιούδας άγεται εις απόγνωσιν και ο Πέτρος μετανοεί, ο εις ληστής βλασφημεί και ο έτερος ομολογεί. Ούτως η πτώσις πολλών είναι το αναπόφευκτον αποτέλεσμα της φανερώσεως του Μεσσίου. Εν τούτοις ο σκοπός της ελεύσεως του δεν είναι η πτώσις, αλλ’ η ανάστασις και σωτηρία» (ΥΛ, 109).
Η έκφρασις «κείται εις πτώσιν πολλών» δεν έχει έννοια ηθική. Ο Ιησούς δεν μπορεί να γίνη ποτέ αιτία ηθικής πτώσεως του ανθρώπου. Ο μόνος αίτιος της ηθικής πτώσεως των ανθρώπων είναι ο διάβολος. Η έννοια της πτώσεως εδώ είναι δυναμική. Σημαίνει την ήττα των αντιπάλων του Ιησού. Καθώς ο Ιησούς θα προχωρή στους δρόμους της ανθρωπότητος κανείς δεν θα μπορέση να του αποκόψη την πορεία. Όποιος θα τολμήση να τον εμποδίση, θα πέση, θα συντριβή. Εδώ επομένως προσημαίνεται η νικηφόρα προέλασις του Ιησού μέσα στην Ιστορία. Ο ίδιος ο Κύριος θα διακηρύξη αργότερα: «Νυν κρίσις εστί του κόσμου, νυν ο άρχων του κόσμου τούτου εκβληθήσεται έξω» (Ίω. ιβ' 31).
Η Θεοτόκος αρχίζει να μυήται στον δυναμικό χαρακτήρα της ζωής και της αποστολής του Υιού της. Κοντά του πρέπει κι αυτή ν’ αποδειχθή δυνατή, ισχυρή, αυθεντική. Πιο κάτω θα δούμε τις συγκεκριμένες περιπτώσεις που η Παναγία εκλήθηκε να δείξη την απόλυτη προσαρμογή της στο δυναμικό χαρακτήρα της κλήσεως και της αποστολής του Ιησού.

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη, σελ. 159)

126. « Ανήγαγον αυτόν εις Ιεροσόλυμα παραστήσαι τω Κυρίω» (Λουκ. β' 22).

Πρόκειται για τον Σαραντισμό του Ιησού, που έγινε σύμφωνα με τον σχετικό Ιουδαϊκό νόμο (Λευϊτ. ΙΒ'). Ο Ιησούς οδηγείται για πρώτη φορά στα Ιεροσόλυμα, στο Ναό του Θεού, σαράντα μέρες από την γέννησι Του. Την πρώτη όμως αυτή «παράστασι» στο Ναό του Θεού ο Ιησούς την κάνει στην αγκαλιά της Θεοτόκου. Η αγκαλιά της μητέρας ήταν το όχημα που μετέφερε τον Θεάνθρωπο στον ναό του Θεού.
Για κάθε παιδί η αγκαλιά της μητέρας του είναι συνήθως ο πρόναος του Θεού. Στο ωραίο και οικείο περιβάλλον της οικογένειας και μέσα στην μητρική αγκαλιά που την θερμαίνει η ζεστασιά της μητρικής στοργής, το παιδί μυείται για πρώτη φορά στις εμπειρίες του Θεού. Εδώ το βρέφος και το νήπιο μαθαίνει τις πρώτες θρησκευτικές έννοιες. Εδώ αρχίζει να προφέρη για πρώτη φορά το όνομα του Θεού. Η αγκαλιά της μητέρας θα γίνη ακόμα το όχημα που θα μεταφέρη το παιδί στο Ναό, σαράντα μέρες μετά την γέννησή του, για να παρουσιασθή μπροστά στον Θεό. Η θρησκευτική λειτουργία της μητρικής αγκαλιάς είναι εκείνο που διακρίνει κυρίως τον άνθρωπο από τα αλλά πλάσματα του ζωικού βασιλείου. Απ’ όλα τα μαστοφόρα ζώα μόνο η ανθρώπινη μητρική αγκαλιά ασκεί τη θρησκευτική αυτή λειτουργία. Στην αγκαλιά της μάνας όλα τα νεογέννητα πλάσματα βρίσκουν συνήθως τροφή (γάλα), στοργή και προστασία. Μόνο στην ανθρώπινη μητρική αγκαλιά, στον πρόναο αυτό του Θεού, ο νεογέννητος άνθρωπος βρίσκει πάνω απ’ όλα τον ίδιο το Δημιουργό του.
Πολλά από τα σύγχρονα βρέφη μεγαλώνουν στην αγκαλιά της baby - sitter (= παραμάνας). Η μισθωτή όμως αυτή αγκαλιά είναι αδύνατο ν’ αντικαταστήση την μητρική. Η αγκαλιά της μάνας είναι αναντικατάστατη! Κι’ αν απ’ τα σημερινά βρέφη βγή μια «γενεά μή ζητούντων ή αγνοούντων τον Κύριον», αυτό θα οφείλεται και στο ότι η γενεά αυτή δεν γνώρισε τη θρησκευτική λειτουργία της μητρικής αγκαλιάς. Δεν ήπιε «το λογικόν και άδολον γάλα» της πίστεως μαζί με το μητρικό γάλα. Και αντίστροφα. Για να υπάρξη αύριο μια «γενεά ζητούντων τον Κύριον» (Ψαλμ. 23, 6), πρέπει τα σημερινά βρέφη να λειτουργηθούν στον πρόναο της μητρικής αγκαλιάς και να ζήσουν την εμπειρία που περιγράφει ο ψαλμωδός: «Εκ στόματος νηπίων και θηλαζόντων κατηρτίσω αίνον» (Ψαλμ. δ, 3).

(Μητροπολίτου Αχελώου Ευθυμίου Στυλίου, Η Πρώτη, εκδ. Γρηγόρη, σελ. 157)

ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ που ανθούσε ο ασκητισμός στην Αίγυπτο, ζούσε στην Αλεξάνδρεια μια ορφανή κόρη που την έλεγαν Ταϊσία. Όταν πέθαναν οι καλοί γονείς της, της άφησαν κληρονομιά, πρώτα απ’ όλα, την ευσέβεια και την αγάπη τους για τους φτωχούς και ξένους κι ύστερα ένα μεγάλο σπίτι και πολλά χρήματα για να πορεύεται.
Η κόρη, από μεγάλη ευλάβεια προς τους Ερημίτες, έκανε το σπίτι της ξενώνα για χάρη τους. Κι όταν κατέβαιναν στην πόλη να πουλήσουν τα εργόχειρά τους, τους περιποιόταν μ’ όλη της την καρδιά. Με τα χρόνια όμως τα λεφτά της Ταϊσίας ξοδεύονταν κι η ίδια άρχισε να στερείται. Τότε μπήκαν στην μεση κακοί και διεφθαρμένοι άνθρωποι. Εκμεταλλεύτηκαν την δυστυχία της και με την πονηριά τους την παρέσυραν στην διαφθορά. Η ωραία Ταϊσία κατάντησε διάσημη εταίρα.
Όταν εμαθαν το κατρακύλισμα της ορφανής κόρης οι Πατέρες της ερήμου, αποφάσισαν να κάνουν ό,τι περνούσε από το χέρι τους για να την σώσουν.
- Εκείνη, όταν είχε τα μεσα, μας έδειχνε όλη την συμπάθειά της, έλεγαν μεταξύ τους. Τώρα που κινδυνεύει η ψυχή της, πρέπει να ξεπληρώσουμε κι εμείς το χρέος μας σ’ αυτήν. Ανέθεσαν λοιπόν στον Αββά Ιωάννη τον Κολοβό την λεπτή και δύσκολη αποστολή. Εκείνος στην αρχή δίστασε. Του φαινόταν ακατόρθωτο το έργο. Τέλος όμως, για να μην γίνει παρήκοος στους Γέροντες, αποφάσισε να κατέβει στην πόλη και να παρουσιαστεί στο σπίτι της αμαρτωλής. Παρακάλεσε την θυρωρό να τον οδηγήσει στην κυρία της.
- Φύγε από δω, παλιοκαλόγερε, του φώναξε εκείνη θυμωμένη. Φάγατε πρώτα την περιουσία της κι ακόμη την ενοχλείτε.
Ο Αββάς δεν απελπίστηκε. Εξακολουθούσε να παρακαλά να δει την Ταϊσία, για κάτι πολύ ωφέλιμο γι’ αυτήν, έλεγε. Μπροστά στην μεγάλη του επιμονή, η γριά υποχώρησε και πήγε να ειδοποιήσει την κυρία της.
- Αυτοί οι καλόγεροι ψαρεύουν συχνά στην Ερυθρά Θάλασσα και βρίσκουν μαργαριτάρια, είπε η Ταϊσία. Φέρε τον επάνω.
Κοιτάχτηκε στον καθρέφτη της, έφτιαξε τα μαλλιά και τα φορέματά της, έριξε και κάμποσο άρωμα επάνω της και ξάπλωσε στο χαμηλό ντιβάνι, με το ύφος των ξεπεσμένων γυναικών, για να υποδεχτεί τον Ερημίτη.
Ο Αββάς Ιωάννης πέρασε στο δωμάτιο περίλυπος. Στάθηκε απέναντι της. Την κοίταξε αρκετή ώρα αμίλητος με οίκτο. Ύστερα της είπε με σιγανή φωνή:
- Σε τί σου έφταιξε ο Χριστός μας, Ταϊσία, και τον προσβάλλεις τόσο άσπλαχνα;
Σταμάτησε. Δεν μπορούσε να συνεχίσει. Τον έπνιγαν οι λυγμοί. από τα βαθουλωμένα μάτια του έτρεχαν καυτερά δακρυα. Εκείνη ένιωσε συστολή. Άφησε την απρεπή, προκλητική της στάση και στενοχωρημένη τον ρώτησε:
- Γιατί κλαίς, Αββά;
- Πώς να μην κλάψω, κόρη μου, που βλεπω τον σατανά να παίζει στην μορφή σου;
Η κόρη ταράχτηκε. Ρίγος διαπέρασε ολόκληρο το κορμί της.
- Τώρα που ήρθες είναι πολύ αργά, Γέροντα. Δεν έχει μείνει τίποτε όρθιο μεσα μου. Τα κύλισα ολα στην λάσπη, σιγομουρμούρισε συγχυσμένη.
Ήθελε και κάτι άλλο να πει, αλλά σταμάτησε. Ο Γέροντας περίμενε με σταυρωμένα χέρια. Μέσα του προσευχόταν τόσο δυνατά για την σωτηρία της κόρης, που λες και γύρευε να τραντάξει τα ουράνια.
- Υπάρχει τάχα τώρα σωτηρία και για μένα, Αββά; ψιθύρισε μ’ αμφιβολία εκείνη.
- Ω ναι, υπάρχει, κόρη μου, φώναξε με αγωνία ο Γέροντας. Η μετάνοια φέρνει σωτηρία.
Το θαύμα, που τόση ώρα γύρευε με την προσευχή του, έγινε.
Η Ταϊσία έπεσε συντριμμένη στα πόδια του και με δάκρυα στα μάτια παρακάλεσε:
- Βγάλε με από δω μέσα, Πάτερ. Δείξε μου τον δρόμο της σωτηρίας.
- Ακολούθησέ με.
Χωρίς άλλη κουβέντα η κόρη σηκώθηκε κι ακολούθησε τον Γέροντα. Εκείνος θαύμασε πως δεν έδειξε κανένα ενδιαφέρον για το σπιτικό της. Πήραν τον δρόμο για την έρημο. Μα είχαν πολύ ακόμη να βαδίσουν και τους βρήκε η νύχτα. Σταμάτησαν. Ο Αββάς Ιωάννης έκοψε μερικούς θάμνους κι έφτιαξε ένα πρόχειρο κρεββάτι για την κόρη.
- Κοιμήσου ως να ξημερώσει, την συμβούλεψε. Έχουμε να κάμουμε ακόμη πολύ δρόμο.
Εκείνος απομακρύνθηκε κάμποσο. Είπε τις προσευχές του και πλάγιασε στο χώμα να ξαποστάσει, παίρνοντας για προσκεφάλι του μια σκληρή πέτρα. Πήρε λίγο ύπνο και ξύπνησε πάλι τα μεσάνυχτα να συνεχίσει την προσευχή του.
Τότε παρουσιάστηκε μπροστά στα μάτια του ένα θέαμα μεγαλειώδες. Από το σημείο που είχε αφήσει την κόρη να κοιμάται, άρχιζε ένας δρόμος ολοφώτεινος που άγγιζε τον ουρανό. Άγγελοι γοργόφτεροι ανέβαζαν μια ψυχή, ολόλευκη σαν περιστέρι, στον θρόνο του Θεού. Ο Όσιος στάθηκε πολλή ώρα και κοίταζε, συνεπαρμένος από το όραμα. Ύστερα κίνησε να πάει στο μέρος που βρισκόταν η Ταϊσία. Της φώναξε να ξυπνήσει. Δεν άκουσε. Την κίνησε ελαφρά. Δεν αισθανόταν. Είχε πια πεθάνει.
Συγκινημένος βαθιά ο Ερημίτης, γονάτισε πλάι στο άψυχο σώμα και παραδόθηκε σε θερμή προσευχή. Τότε του φάνηκε πώς μια γλυκειά φωνή βεβαίωνε τον σαστισμένο λογισμό του:
- Αρκεί λίγος χρόνος βαθιάς συντριβής, για να βρει η ψυχή τον δρόμο της σωτηρίας.

(Γεροντικό, Σταλαγματιές απο την Πατερική Σοφία, Θεοδώρας Χαμπάκη, Εκδόσεις Ορθοδόξου
Χριστιανικής αδελφότητας "ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ", σελ. 182-184)

Αντιμετώπιση του πόνου
-Γέροντα, ποιόν πόνο λέτε ανυπόφορο;
-Τον πόνο που κάνει να τρέχουν δάκρυα από τα μάτια!
Αυτά τα δάκρυα δεν είναι ούτε μετανοίας ούτε αγαλλιάσεως• που υπάγονται; τί λέτε;
-Μαρτύριο δεν είναι, Γέροντα;
-Έμ, μαρτύριο είναι!
-Γέροντα, όταν έχω δυνατό πόνο, δυσκολεύομαι να πω «δόξα Σοι ο Θεός».
-Γιατί δυσκολεύεσαι; Να σκέφτεσαι τί τράβηξε ο Χριστός. Ξύλο, ονειδισμούς, φραγγέλωμα, σταύρωση!
Και όλα τα υπέμεινε, «αναμάρτητος ών» , για την σωτηρία μας. Και εσύ, όταν πονάς, να λές:
«Για την αγάπη Σου, Χριστέ μου, θα υπομείνω».
-Γέροντα, τί χρειάζεται για να ξεπεράσης τον πόνο;
-Παλληκαριά, βία χρειάζεται.
-Και τον ανυπόφορο πόνο πώς τον αντιμετωπίζει κανείς;
-Αν είναι κοσμικός, με το τραγούδι, αν είναι πνευματικός άνθρωπος, με την ψαλμωδία... {...}
Απαλαίνει την ψυχή, την γλυκαίνει, γιατί οι συνεχείς θλίψεις και οι πόνοι την καταβάλλουν
και της δημιουργούν ψύξη. Και χθές βράδυ δεν μπορούσα να κοιμηθώ από τον πόνο.
Είπα πώς, αν δεν ξημερώσω και πεθάνω, τότε θα έχω ...μεγάλη μέρα. Στην άλλη ζωή δεν θα βραδιάζει ποτέ, ούτε θα ξημερώνει...
Έπειτα πήρα ένα... χάπι• έψαλα «Τας αλγηδόνας των Αγίων...» .
Αυτό το ...χάπι διαρκεί όλη την νύχτα! Έχουν τέτοιο χάπι εδώ οι γιατροί;
-Γέροντα, λένε ότι την νύχτα οι πόνοι δυναμώνουν.
-Ναί, βαραίνει την νύχτα ο άνθρωπος. {...}
Στην αρρώστια πόνοι θα υπάρχουν, αλλά σκοπός είναι να γυρίζουμε το κουμπί
σε άλλη συχνότητα, για να ξεχνιούνται.
Γιατί, αν δεν αντιμετωπίζης σωστά τον πόνο, θα πονάς δυο φορές.
Αν σκέφτεσαι τον πόνο, θα διπλασιάζεται ο πόνος.
Ενώ με έναν καλό λογισμό, αν λ.χ. θυμάσαι αυτούς που πονούν
πιο πολύ από σένα ή αν ψάλης λίγο, ο πόνος ξεχνιέται.
-Γέροντα, ο πόνος συνήθως σε προειδοποιεί ότι κάτι συμβαίνει στον οργανισμό.
Στην συνέχεια πόση προσοχή πρέπει να του δίνης;
-Πρέπει να δοκιμάζη κανείς την αντοχή του και ανάλογα να προσέχη.
Ιδίως, όταν περάση η ηλικία, χρειάζεται προσοχή, γιατί ένα παλιό αυτοκίνητο,
αν συνεχίση να τρέχη με την ίδια ταχύτητα που έτρεχε, όταν ήταν καινούργιο,
θα φύγουν οι ρόδες από δώ, το καρμπιρατέρ από κεί... {...}
-Ένας πόνος, Γέροντα, που ξέρω ότι δεν έχει άλλη επίπτωση στον οργανισμό, δεν με ανησυχεί.
Όταν όμως δείχνη ότι υπάρχει μια σοβαρή βλάβη, με ανησυχεί.
-Κοίταξε, ο πόνος λ.χ. της μέσης μπορεί να μην έχη καμμιά επίπτωση στον οργανισμό,
αλλά καθηλώνει το σώμα, ενώ τους άλλους πόνους τους υποφέρει το σώμα.
-Γέροντα, όταν υποφέρη το σώμα, υποφέρει συγχρόνως και η ψυχή;
-Όταν ο οδηγός είναι άρρωστος, δεν μπορεί να τρέξη το αυτοκίνητο.
Η ψυχή υποφέρει, όταν πονάη το σώμα.
Κατάλαβες; Της λείπει η διάθεση που έχει, όταν το σώμα είναι καλά.
Αδιαθετεί και η ψυχή κατά κάποιον τρόπο.
-Γέροντα, ο πόνος αγριεύει τον άνθρωπο;
-Όταν ο άνθρωπος δεν αντιμετωπίση πνευματικά τον πόνο, μπορεί να αγριέψη.
Όταν όμως τον αντιμετωπίση πνευματικά, ηρεμεί και παρηγοριέται θεϊκά.
Είναι πανηγύρι μετά η αρρώστια. Χαίρεται, γιατί θα πάη με τους Ομολογητές και τους Μάρτυρες.
Οι άγιοι Μάρτυρες ξεχνούσαν τον πόνο, γιατί η αγάπη τους προς τον Χριστό
ήταν μεγαλύτερη από τον πόνο και τον εξουδετέρωνε.
-Αυτός που πονάει και δεν αντιμετωπίζει πνευματικά τον πόνο, δεν εξαγνίζεται;
-Ο κοσμικός εξαγνίζεται, όχι όμως και ο μοναχός.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος Δ΄, Οικογενειακή Ζωή, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου "Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ. 215-218)