Σε τι βλάπτουν τους άλλους όσοι διαβάλλουν και ψευδομαρτυρούν. Ποιο είναι το πρώτο κακό που εκείνοι κάνουν;
Μάθατε τώρα, αδελφοί μου, ποια κακά προξενούν στον εαυτό τους, οι προδότες, οι ψευδομάρτυρες και όσοι διαβάλλουν τους άλλους. Και πώς, αντί αυτοί να είναι ανθρωπόμορφοι και αγαπημένοι από τους ανθρώπους, γίνονται διαβολόμορφοι και θηριόμορφοι και μισητοί από τους άλλους.
Τώρα θα σας πω και ποια κακά προξενούν, πέρα από τον εαυτό τους, και στους άλλους ανθρώπους.
Σε τρία πράγματα βλάπτουν αυτοί οι άνθρωποι τους άλλους: Στην τιμή, στα υπάρχοντα και στη ζωή.
Βλάπτουν πρώτα απ’ όλα τους άλλους στην τιμή, γιατί συκοφαντούν τους τίμιους ανθρώπους και τους κατηγορούν ψεύτικα ότι είναι άτιμοι. Τους σώφρονες τους κατηγορούν ως πόρνους, τους καθαρούς ως ακάθαρτους, τους δίκαιους ως άσπλαχνους, τους ανδρείους ως αυθάδεις, τους οικονόμους ως φιλάργυρους. Και με λίγα λόγια, κατηγορούν όσους εργάζονται την αρετή σαν υποκριτές και τους καλούς χριστιανούς τους κακολογούν ως κακούς και πονηρούς.
Έτσι, με αυτές τις διαβολές, συκοφαντίες και ψευδομαρτυρίες τους, χωρίζουν τους άνδρες από τις γυναίκες τους και το αντίστροφο. Ξεσηκώνουν τα παιδιά εναντίον των γονιών και τους γονιούς κατά των παιδιών τους. Βάζουν έχθρα σε συγγενείς κατά των συγγενών τους, στους αρχιερείς κατά των ιερέων και γενικά, ξεσηκώνουν έχθρα ανάμεσα στους ανθρώπους.
Αυτοί ξεσηκώνουν σκάνδαλα ανάμεσα σε φίλους, φέρνουν ταραχή όπου υπάρχει ειρήνη, προξενούν μνησικακία, έχθρα και αντιζηλία ανάμεσα σε φτωχούς και πλούσιους, σε κυβερνήτες και υπηκόους. Και πολλές φορές μάλιστα σπέρνουν έχθρα και ανάμεσα σε ολόκληρους λαούς. Γι’ αυτό είπε γι’ αυτούς ο σοφός Σειράχ: «Άνθρωπος αμαρτωλός θα φέρει ταραχή ανάμεσα σε φίλους και ανάμεσα σ’ εκείνους που ζουν ειρηνικά θα σπείρει διαβολές». Το ίδιο είπε και ο σοφός Σολομώντας: «Ο κακόγλωσσος άνθρωπος φέρνει αναταραχή ανάμεσα στ’ αδέλφια». Τα επιβεβαιώνουν, όσα είπαμε μέχρι τώρα, τα διάφορα παραδείγματα που συναντούμε στην Αγία Γραφή.
Διαβάζουμε, για παράδειγμα, στο Βιβλίο Γ’ Βασιλειών, ότι κάποιοι διέβαλαν και είπαν κατά του Ναβουθαί, ότι ο δίκαιος εκείνος άνθρωπος ήταν άδικος, ο ευσεβής ότι ήταν ασεβής, ο υπάκουος ότι ήταν αποστάτης και ο θεοφοβούμενος ότι ήταν βλάσφημος. «Και έβαλαν στο σκαμνί τον Ναβουθαί, μπροστά σε όλο το λαό, και παρουσιάσθηκαν δυο άνδρες παράνομοι και ψευδομαρτύρησαν εναντίον του, λέγοντας: Βλασφήμησες τον Θεό και τον βασιλιά».
Διαβάζουμε επίσης στο Βιβλίο του Δανιήλ ότι οι δυο ακόλαστοι εκείνοι γερο-Εβραίοι κακολόγησαν τη Σωσάννα και είπαν ψέματα, ότι η σώφρων εκείνη κόρη ήταν πόρνη και μοιχαλίδα. Είπαν ότι η τίμια αυτή γυναίκα ήταν άτιμη και η καθαρή πως ήταν ακάθαρτη και μολυσμένη. Έτσι προξένησαν πολλή ταραχή και μεγάλη σύγχυση και λύπη ανάμεσα σ’ εκείνη και στον άνδρα της, αλλά κι ανάμεσα στους συγγενείς της και σ’ όλο τον Εβραϊκό λαό.
Όσοι διαβάλλουν και ψευδομαρτυρούν, προσβάλλουν και τα ιερά της πίστης μας.
Όσοι διαβάλλουν και ψευδομαρτυρούν βλάπτουν επίσης οικονομικά, και πολλές φορές μάλιστα, αφανίζουν τους ομοπίστους τους χριστιανούς…
Εξαιτίας των πολλών κακών που φέρνει η συκοφαντία, ο σοφός Σολομώντας μακαρίζει εκείνους που πέθαναν και εκείνους που δεν έχουν γεννηθεί, γιατί δεν δοκίμασαν την πίκρα της συκοφαντίας: «Γύρισα και είδα όλες τις συκοφαντίες που συμβαίνουν στη γη. Και είδα τα δάκρυα όσων συκοφαντούνται. Και δεν βρίσκεται πουθενά κάποιος να τους παρηγορήσει … Και τότε, μακάρισα όλους εκείνους που έχουν πεθάνει και τους θεώρησα πιο ευτυχείς από τους ζώντες… Ευτυχισμένος είναι εκείνος που δεν ήλθε καθόλου στη ζωή, γιατί δεν αντίκρυσε αυτό το τρομερό αμάρτημα που συμβαίνει στη γη».
Ο προφήτης Δαβίδ, ο πατέρας του σοφού Σολομώντα, εξιστορεί επίσης όλα τα κακά που κάνουν οι ψευδομάρτυρες, δηλαδή ότι εκείνοι λένε και μαρτυρούν πράγματα, που δεν μπορεί καν να τα βάλει ο νους του άνθρωπου. Αποδίδουν κακά αντί για τις ευεργεσίες που δέχονται. Κάνουν με τις ψευτιές τους κάποιους γονείς δυστυχισμένους και τους στερούν από τα παιδιά τους: «Ξεσηκώθηκαν εναντίον μου μάρτυρες ασυνείδητοι και συκοφάντες και με κατηγορούσαν επίμονα, για πράγματα που ούτε καν είχα φαντασθεί. Μου ανταπέδιδαν κακά, αντί για τις ευεργεσίες που τους είχα κάνει και γέμισαν τη ψυχή μου τόση θλίψη, όση έχει μια άτεκνη και δυστυχισμένη γυναίκα».
(Το πάθος της συκοφαντίας, Εκδ. «ΕΤΟΙΜΑΣΙΑ», Ι. Μ. Τιμίου Προδρόμου, Καρέας 2006, σσ. 25- 42)
(φωτογραφία: Όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης. Ελαιογραφία με τη φυσική του μορφή, 19ος αι.)