Κασσιανή μοναχή και Μαρία Μαγδαληνή: Ποιες πραγματικά ήταν;

Τη βραδιά της Μ. Τρίτης, τρεις είναι οι σχετικές διαστρεβλώσεις.

Η μία: Το πρόσωπο της Κασσιανής. Είναι γνωστό πως το βράδυ της Μεγάλης Τρίτης ψάλλεται το τροπάριο της Κασσιανής. Είναι το περίφημο δοξαστικό των Αποστίχων «Κύριε, η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή, την σην αισθομένη θεότητα, μυροφόρου αναλαβούσα τάξιν, οδυρομένη, μύρα σοι, προ του ενταφιασμού κομίζει…» (Κύριε, η γυναίκα που έπεσε σε πολλές αμαρτίες, επειδή κατάλαβε ότι είσαι Θεός, αναλαμβάνει έργο μυροφόρας και με θρήνους σου φέρνει μύρα για να σε αλείψει πριν ακόμα ενταφιασθείς). Πρόκειται για ποιητικό αριστούργημα.
Επιπόλαιοι και ανιστόρητοι άνθρωποι λένε και γράφουν πως η Κασσιανή ήταν αμαρτωλή και διεφθαρμένη γυναίκα και μιλώντας η Κασσιανή για την πόρνη γυναίκα του Ευαγγελίου βρίσκει ευκαιρία να μιλήσει για τον εαυτό της. Λάθος. Η Κασσιανή ή Κασσία ή Εικασία είναι μια οσία μοναχή του Βυζαντίου, προικισμένη με καταπληκτικό ποιητικό ταλέντο. Αντί για τη βασιλική αλουργίδα προτίμησε το ταπεινό σχήμα της μοναχής και έγραψε πολλούς ύμνους. Και ο ωραιότερος ύμνος της είναι γνωστός σαν «τροπάριο της Κασσιανής».

Ποια λοιπόν είναι η πόρνη γυναίκα για την οποία μιλάνε όλα τα τροπάρια της Μεγάλης Τρίτης;

Εδώ είναι η δεύτερη μεγαλύτερη διαστρέβλωση. Φυσικά, απαντούν οι διαστρεβλωτές, η πόρνη ήταν η Μαρία η Μαγδαληνή! Έχουν ταυτίσει τη Μαγδαληνή με την πόρνη! Μια για πάντα ας ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα. Η Μαρία η Μαγδαληνή δεν υπήρξε διεφθαρμένη και πόρνη ποτέ! Ήταν μια ύπαρξη, που έπασχε, και την θεράπευσε ο Χριστός. Ο ευαγγελιστής Λουκάς λέει χαρακτηριστικά για τη Μαρία τη Μαγδαληνή: Ακολουθούσαν τον Ιησού οι δώδεκα μαθηταί και γυναίκες, μεταξύ των οποίων «η Μαρία, που ονομαζόταν Μαγδαληνή, απ’ την οποία είχε βγάλει εφτά δαιμόνια» (Λουκ.8,2). Ήταν δαιμονισμένη. Ο Χριστός της έβγαλε τα δαιμόνια, όπως έβγαλε και τα δαιμόνια τόσων άλλων ανθρώπων. Η Μαγδαληνή, μετά τη θεραπεία της, ήταν μια από τις ευγενείς εκείνες και αγίες Μυροφόρες γυναίκες.

Και τότε ποια είναι η πόρνη που άλειψε με μύρο τα πόδια του Χριστού, η πόρνη, για την οποία μιλάνε τα τροπάρια της Μεγάλης Τρίτης; Άγνωστη, ανώνυμη. Ακούσατε σε κανένα τροπάριο το όνομα της πόρνης; Όχι, πουθενά. Αλλά και ο ευαγγελιστής Λουκάς που περιγράφει τη σχετική σκηνή, δεν αναφέρει το όνομα της πόρνης, λέει ότι: «Στην πόλη ήταν κάποια αμαρτωλή γυναίκα» (Λουκ.7,37). Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Απόστολοι, ενώ δεν έκρυβαν τις δικές τους ατέλειες και πτώσεις, όταν μιλάνε για μεγάλους αμαρτωλούς που μετανοούν, δεν αναφέρουν το όνομα τους. Έτσι, ούτε το όνομα της πόρνης που άλειψε τα πόδια του Κυρίου γνωρίζουμε, ούτε το όνομα της μοιχαλίδας που θέλησαν οι Φαρισαίοι να λιθοβολήσουν γνωρίζουμε.

Έτσι αποκαθίσταται και η τρίτη διαστρέβλωση σχετικά με την γνώση του ονόματος της πόρνης. Ανώνυμη η πόρνη. Δεν την ονοματίζουν ούτε ο ευαγγελιστής Λουκάς, ούτε οι υμνογράφοι. Τη βάφτισαν όμως οι παραμυθάδες, και τη βγάλανε Μαγδαληνή!

(Αρχιμ. Δανιήλ Γ. Αεράκη, "Στη Μεγάλη Εβδομάδα", εκδ. Δ. Σωτηρόπουλος)

Ας περιφρουρούμαστε λοιπόν ο ένας με τον άλλο, ας δενόμαστε με τα δεσμά της αγάπης, κανένας ας μη μας χωρίζει. Αν κάποιος κατηγορεί, αν κάποιος έχει λύπη, που αφορά τον πλησίον ή αφορά εμάς, ας μη την κρατά στην ψυχή του. Αυτή τη χάρη σας ζητώ, να έρχεσθε και να απευθύνετε την κατηγορία εναντίον μου και να δέχεσθε την απολογία από μένα. «Έλεγξε», λέγει, «μήπως και δεν το είπε, έλεγξε μήπως και δεν το έκαμε. Κι αν το έκαμε, για να μη προσθέσει περισσότερα». Γιατί είτε απολογηθήκαμε είτε καταδικασμένοι ζητήσαμε συγγνώμη, προσπαθούμε στο έξης να μη ξαναπέσουμε πια στα ίδια. Αυτό συμφέρει και σε σας και σε μας. Γιατί σεις, κατηγορώντας ίσως παράλογα, όταν μάθετε την αλήθεια του πράγματος θα διορθωθείτε, ενώ εμείς, που αγνοούμε ότι σφάλαμε, διορθωνόμαστε. Δεν σας συμφέρει ν’ αδιαφορείτε, καθόσον επιφυλάσσεται τιμωρία γι’ αυτούς που λένε λόγια αργόσχολα, ενώ εμείς απαλλασσόμαστε από τα σφάλματα και τα ψευδή και τα αληθινά, και απαλλασσόμαστε από τα ψευδή, γιατί αποδείξαμε ότι είναι ψεύτικα, από τα αληθινά πάλι μη ξανακάμνοντας πάλι τα ίδια. Γιατί είναι εντελώς αναπόφευκτο αυτός που φροντίζει για τόσα και αγνοεί, και να σφάλλει από άγνοια.
Αν λοιπόν ο καθένας από σας που έχει σπίτι και γυναίκα και παιδιά και έχει υπό την εξουσία του δούλους, άλλος περισσότερους κι άλλος λιγότερους, κι όμως σε τόσο ολιγάριθμες ψυχές κάμνει πολλά σφάλματα, όχι βέβαια θέλοντάς το, αλλ΄ αναγκαζόμενος ή από άγνοια, ή θέλοντας να διορθώσει κάτι, πολύ περισσότερο είναι φυσικό να σφάλλουμε εμείς, που είμαστε προϊστάμενοι τόσου λαού και ακόμα εύχομαι να σας πληθύνει ο Κύριος και να σας ευλογήσει εσάς τους μικρούς μαζί με τους μεγάλους. Αν και η φροντίδα από το πλήθος μεγαλώνει, όμως δεν σταματούμε να ευχόμαστε να μας αυξηθεί αυτή η φροντίδα και ν’ αυξηθεί αυτό εδώ το πλήθος και να πολλαπλασιασθεί και να γίνει άπειρο. Καθόσον οι πατέρες, αν και κουράζονται συχνά απ’ τα πολλά παιδιά, όμως δε θέλουν κανένα να χάσουν. Όλα σε μας και σε σας είναι ίσα, κι αυτά τα μέγιστα αγαθά. Δε μετέχουμε στην ιερή τράπεζα εγώ με περισσότερη αφθονία ενώ σεις με λιγότερη, αλλ΄ ο καθένας εξ ίσου πλησιάζει σ’ αυτήν.
Αν βέβαια εγώ προηγούμαι αυτό δεν είναι τίποτε σπουδαίο, επειδή και στα παιδιά ο πρεσβύτερος πρώτος απλώνει το χέρι στο συμπόσιο, αλλ΄ όμως τίποτε περισσότερο δε γίνεται απ’ αυτό, αλλ΄ όλα είναι ίσα σε μας. Η ζωή που συνέχει και σώζει τις ψυχές μας δίνεται στον καθένα με την ίδια τιμή. Δε μετέχω εγώ άλλου προβάτου και σεις άλλου, αλλ΄ όλοι μετέχουμε του ίδιου. Το ίδιο βάπτισμα έχουμε ο καθένας, ενός Πνεύματος αξιωθήκαμε, προς την ίδια βασιλεία βαδίζουμε ο καθένας μας, αδελφοί όμοια είμαστε του Χριστού, όλα σε μας είναι κοινά. Πού είναι λοιπόν το περισσότερο του δικού μου; Στις φροντίδες, στους κόπους, στις μέριμνες, στους πόνους για σας. Αλλ΄ όμως τίποτε δεν είναι πιο ευχάριστο απ’ αυτόν τον πόνο. Γιατί και η μητέρα που πονά για το παιδί της αισθάνεται ηδονή στον πόνο, φροντίζει για τα παιδιά που γέννησε και ευχαριστείται με τις φροντίδες, αν και βέβαια η φροντίδα αυτή καθ’ εαυτή είναι πικρή, αλλ΄ όταν γίνεται για τα παιδιά, περιέχει πολλή ηδονή. Πολλούς από σάς γέννησα, αλλά μετά απ’ αυτά ήρθαν οι πόνοι. Γιατί στην περίπτωση των σωματικών μητέρων πρώτα έρχονται οι πόνοι και μετά ακολουθεί η γέννα, εδώ όμως οι πόνοι είναι μέχρι την τελευταία αναπνοή, μη τυχόν συμβεί κάποτε αποβολή και μετά τον τοκετό. Και σας φροντίζω εγώ με ιδιαίτερη αγάπη. Αν και άλλος σας γέννησε πολλές φόρες, εγώ κόπτομαι απ’ τις φροντίδες. Ούτε βέβαια εμείς οι ίδιοι γεννάμε, αλλά το παν είναι έργο της χάριτος του Θεού. Αν όμως γεννάμε και οι δύο με τη χάρη του Πνεύματος, δεν θα σφάλλει κάποιος αν ονομάσει αυτούς που γεννήθηκαν από μένα δικούς του, και εκείνους που γεννήθηκαν από εκείνον δικούς μου.
Σκεφθείτε λοιπόν όλα αυτά και δώστε χέρι βοήθειας, για να γίνετε κι εσείς καύχημά μου και εγώ δικό σας κατά την ημέρα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού . (ΕΠΕ, 23, 85-87)

Μη στερήσετε σε εμάς (τους ιερείς σας) αυτή τη βοήθεια. Υψώστε τα χέρια σας για χάρη μας, για να μη παραλύουν τα δικά μας. Ανοίξτε το στόμα για μας, για να μη φράσσεται το δικό μας στόμα. Παρακαλείτε το Θεό, παρακαλείτε γι’ αυτό. Γίνεται βέβαια αυτό για μας, το παν όμως γίνεται για σας. Γιατί βρισκόμαστε εδώ για τη δική σας ωφέλεια και μεριμνούμε για τα δικά σας. Παρακαλείτε ο καθένας και ιδιαίτερα και όλοι μαζί. Πρόσεχε τον Παύλο που λέγει, «για να εκφρασθεί ευχαριστία από πολλά πρόσωπα προς χάρη μας για τη σωτηρία που ο Θεός μας χάρισε», δηλαδή για να δώσει σε πολλούς τη χάρη. Αν στην περίπτωση ανθρώπων συνέβη, όταν ήρθε ο λαός και παρακάλεσε για κατάδικους άνδρες που οδηγούνταν σε θάνατο, ο βασιλιάς ν’ αλλάξει γνώμη γιατί λύγισε από το πλήθος, πολύ περισσότερο ο Θεός θα καμφθεί από σας, όχι εξ αιτίας του πλήθους σας, αλλ΄ εξ αιτίας της αρετής σας. Γιατί εμείς έχουμε σφοδρόν εχθρό.
Ο καθένας δηλαδή από σας μεριμνά και φροντίζει για τα δικά του, εμείς όμως φροντίζουμε για όλων σας τις υποθέσεις. Σταθήκαμε σ’ εκείνο το σημείο του πόλεμου, όπου απαιτείται πολύς κόπος. Ο διάβολος εξοπλίζεται εναντίον μας σφοδρότερα. Γιατί και στους πολέμους πριν απ’ όλους τους άλλους επιχειρεί ο εχθρός να καταβάλει το στρατηγό. Γι΄ αυτό εκεί τρέχουν όλοι οι συμπολεμιστές. Γι’ αυτό γίνεται πολύς θόρυβος, επειδή ο καθένας επιχειρεί να σκοτώσει τον αρχηγό και τον περιφρουρούν με τις ασπίδες από παντού, θέλοντας να σώσουν το κεφάλι εκείνου. Ακούστε τί λέγει όλος ο λαός προς το Δαυίδ (τα λέγω αυτά όχι για να παραβάλω τον εαυτό μου με το Δαυίδ, δεν τρελλάθηκα τόσο, αλλ΄ επειδή θέλω να δείξω την αγάπη του λαού προς τον άρχοντα), «μη βγεις», λέγει, «στον πόλεμο μαζί μας, για να μην σβήσει το λυχνάρι του Ισραήλ». Πρόσεχε πόσο φρόντιζαν το γέροντα . Έχω μεγάλη ανάγκη από τις προσευχές σας. Κανένας, όπως προανάφερα, ας μη μου αφαιρέσει, από άμετρη ταπεινοφροσύνη, αυτή τη συμμαχία και τη βοήθεια. Αν τα δικά μας ευδοκιμούν και τα δικά σας θα είναι λαμπρότερα. «Αν εισρέει η χάρη της διδασκαλίας σε μας, ο πλούτος θα μεταβεί σε σας. Άκουε τον προφήτη που λέγει: «μήπως οι ποιμένες ποιμαίνουν τους εαυτούς τους;».
Βλέπεις τον Παύλο που επιζητεί συνέχεια αυτές τις προσευχές; ακούς ότι ο Πέτρος έτσι αρπάχθηκε από τη φυλακή, επειδή γινόταν εκτενής προσευχή γι’ αυτόν; Πιστεύω πάρα πολύ ότι πολλά θα κατορθώσει η προσευχή σας, εφ΄ όσον γίνεται με τόση ομοφωνία. Πόσο νομίζετε ότι είναι μεγαλύτερο της σμικρότητάς μας το να προσερχόμαστε στο Θεό και να παρακαλούμε για τόσο λαό; Γιατί, αν εγώ ο ίδιος δεν έχω παρρησία να προσευχηθώ για τον εαυτό μου, πολύ περισσότερο δεν έχω παρρησία για άλλους. Γιατί αυτό ανήκει σ’ εκείνους που ευδοκιμούν στην αρετή, ώστε ν’ αξιούν από το Θεό να δείξει ευσπλαχνία και για άλλους, αφού οι ίδιοι κατέστησαν ευμενή τα δικά τους στο Θεό, ενώ αυτός που και ο ίδιος έχει προσκρούσει στο Θεό πώς θα προσευχηθεί για άλλον; Αλλ΄ όμως επειδή η αγάπη τολμά τα πάντα, γι’ αυτό παρακαλώ το Θεό όχι μόνο στην εκκλησία, αλλά και στο σπίτι, πριν απ’ όλα τ’ άλλα για τη δική σας υγεία, την ψυχική και την σωματική. Γιατί στον ιερέα δεν υπάρχει άλλη ευχή τόσο κατάλληλη, όσο το να πλησιάζει και να συνομιλεί προσευχόμενος με το Θεό πριν από τα δικά του καλά για τα καλά του λαού. Αν λοιπόν ο Ιώβ, όταν σηκώθηκε, αμέσως έκανε τόσα πολλά για τα σαρκικά του τέκνα, πόσο περισσότερο οφείλουμε εμείς να κάμνουμε αυτό για τα πνευματικά μας τέκνα;
4. Γιατί τα λέγω αυτά; Για το λόγο ότι, αν εμείς προσευχόμαστε και δεόμαστε για όλους σας, αν και βέβαια τόσο πολύ απέχουμε από το μέγεθος αυτού του πράγματος, πολύ περισσότερο δίκαιο είναι να κάμνετε και σεις αυτό. Γιατί το να ζητά ένας για πολλούς είναι πολύ τολμηρό και χρειάζεται πολλή παρρησία, όταν όμως συνέλθουν πολλοί μαζί και παρακαλέσουν για έναν δεν είναι δύσκολο. Γιατί δεν το κάνει αυτό κανείς πιστεύοντας στην προσωπική του αρετή, αλλά πιστεύοντας στο πλήθος, στην ομόνοια, από την οποία ο Θεός προπαντός κάμπτεται παντού. Γιατί λέγει, «όπου είναι δύο ή τρεις συγκεντρωμένοι στο όνομά μου, εκεί είμαι ανάμέσα τους». Αν όπου είναι δύο ή τρεις συγκεντρωμένοι βρίσκεται ανάμεσά τους, πολύ περισσότερο βρίσκεται ανάμεσα σε σας. Γιατί εκείνο που προσεύχεται κανείς μόνος του να το λάβει και δεν μπορεί να το λάβει, αυτό θα το λάβει προσευχόμενος με το λαό. Γιατί; Γιατί, αν η προσωπική αρετή δεν έχει μεγάλη δύναμη, έχει όμως η ομοφωνία. «Όπου είναι», λέγει, «δύο ή τρεις συγκεντρωμένοι». Γιατί είπε, «δύο»; Δηλαδή αν ένας είναι στο όνομά σου, γιατί δε βρίσκεσαι εκεί; Γιατί θέλω να είστε όλοι μαζί και να μη διασπάσθε.

(ΕΠΕ 23,81-85)

«Τα πλούτη ειν’ ανώφελα την ημέρα κρίσης» Παροιμίες 11:4

Η απατηλότητα του πλούτου
    Όταν το 79 μ.Χ. εξερράγη το καταστροφικό ηφαίστειο «Βεζούβιος» σκεπάζοντας κάτω από τη λάβα του ολόκληρη την Πομπηία, ανάμεσα στους άλλους που έτρεξαν να φύγουν για να σώσουν τη ζωή τους ήταν και μια γυναίκα, η οποία θέλησε να περιμαζέψει και να σώσει και τα κοσμήματά της. Δεν πρόλαβε όμως και μαζί με την ίδια σκέπασε η λάβα και τα δαχτυλίδια, τα περιδέραια, τα σκουλαρίκια, τα βραχιόλια κλπ με τα οποία ήταν γεμάτα τα χέρια της. Κι ύστερα από τόσους αιώνες οι ανασκαφές του 20ου αιώνα έφεραν στο φως την ιστορία ακόμα μιας ζωής, που ο πλούτος δεν μπόρεσε να προστατεύσει, ή μάλλον έγινε αιτία να χαθεί την ώρα της καταστροφής. Είναι μια ακόμα ιστορία που δείχνει την απατηλότητα του πλούτου και την ανοησία του ανθρώπου που στηρίζεται σ’ αυτόν.     Ο Χριστός είπε: «Τι θα ωφεληθεί ο άνθρωπος αν κερδίσει τον κόσμο ολόκληρο και χάσει τη ζωή του;». Μη στηρίζεσαι λοιπόν στα χρήματα, στον πλούτο, στα υλικά πράγματα. Όλ’ αυτά θα τα αφήσεις εδώ. Ζήσε για το Χριστό. Θησαύρισε θησαυρούς στον ουρανό, που θα τους βρεις εκεί όταν σε καλέσει ο Θεός. Το κάνεις;
Σ.Α.Ι.

«Στους πλούσιους του κόσμου αυτού να παραγγέλλεις… να μη στηρίζουν την ελπίδα τους στον τόσο αβέβαιο πλούτο, αλλά στο Ζωντανό Θεό…» (Α’ Τιμοθέου 6:17)

- «Απέκτησα περιουσία εκατομμυρίων δολαρίων, αλλά δε με έκαναν ευτυχισμένο» - John W. Rockefeller
- «Η διαχείριση 200.000.000 δολαρίων μπορεί να σκοτώσει οποιονδήποτε. Δεν υπάρχει απόλαυση σ’ αυτήν» - W. H. Vandrbilt
- «Με όλα τα πλούτη μου είμαι ο δυστυχέστερος άνθρωπος στη γη» - John Jacob Astor
- «Ήμουν πιο ευτυχισμένος όταν εργαζόμουν ως μηχανικός» - Henry Ford
- «…Η απάτη του πλούτου και οι επιθυμίες για τα υπόλοιπα πράγματα… καταπνίγουν το Λόγο του Θεού» (Μάρκος 4:19). Απεναντίας: «Είναι μεγάλος πλουτισμός η ευσέβεια, όταν την έχει κανείς αρκούμενος σ’ αυτά που έχει» (Α’ Τιμοθέου 6:6)
Σ.Α.Ι.

(Εκδόσεις «Ο Λόγος»)

110. Ο Θεός είναι αγάπη, πηγή χάριτος, πάνσοφο και παντοδύναμο Όν. Όσοι λοιπόν προσεύχονται, πρέπει να πιστεύουν ότι ο Κύριος θα τους δώση ό,τι έχουν ανάγκη, με γενναιοδωρία, γιατί είναι η Αγάπη. Θα τους το δώση σοφά, γιατί είναι η Σοφία. Θα τους το δώση ακόμη και αν υπάρχουν στη μέση όλα τα εμπόδια, γιατί είναι η Παντοδυναμία.

111. Κατά τη θεία λατρεία, κατά την τέλεσι όλων των Μυστηρίων και των Ακολουθιών, έχε εμπιστοσύνη στη δύναμι της Εκκλησίας, όπως το μικρό παιδί έχει εμπιστοσύνη στους γονείς του. Θυμήσου, ότι οι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας, σαν θεόπνευστοι φωστήρες, κινούμενοι από το Άγιο Πνεύμα, σε οδηγούν στις τρίβους της σωτηρίας. Να μετέχης λοιπόν στη θεία λατρεία με απλή καρδιά, με εμπιστοσύνη μικρού παιδιού. Να εναποθέτης όλη σου τη φροντίδα στον Κύριο και να είσαι εντελώς ελεύθερος από τη λύπη και την αγωνία. «Μὴ μεριμνήσητε πῶς ἢ τί λαλήσετε• δοθήσεται γὰρ ὑμῖν ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ τί λαλήσετε» (Ματθ. ι’ 19). Πώς συμβαίνει τώρα αυτό; «οὐ γὰρ ὑμεῖς ἐστε οἱ λαλοῦντες, ἀλλὰ τὸ Πνεῦμα τοῦ πατρὸς ὑμῶν τὸ λαλοῦν ἐν ὑμῖν» (στιχ. 20).
Ο Κύριος μας έχει βγάλει, καιρό τώρα, απ’ αυτή τη φροντίδα, απ’ αυτή την αμηχανία, εμπνέοντας τους Άγιους Πατέρες μας με τον Παράκλητο να συντάξουν τους ύμνους και τις ευχές της λατρείας, για κάθε περίστασι της ζωής. Μονάδα ο νοητός εχθρός μας κινεί σε ταραχή. Αλλά δεν μπορεί να μας αναστατώση, αν είμαστε στερεωμένοι στην πέτρα της πίστεως. Αν δεν είμαστε στερεοί στην πίστι, αν είμαστε προσκολλημένοι στα επίγεια αγαθά, αν έχουμε υπερηφάνεια, τότε, ακόμη και κατά την πιο αγία, την πιο φρικτή στιγμή της λατρείας, κατά την τέλεσι δηλαδή και την κοινωνία των ζωοποιών του Χριστού Μυστηρίων, ο εχθρός πασχίζει να μας συνταράξη.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 64-65)

108. Η πίστις είναι το κλειδί, με το οποίο ανοίγεται ο θείος θησαυρός. Το κατέχουν οι απλές, αγαθές, όλο αγάπη καρδιές. «Πάντα δυνατὰ τῷ πιστεύοντι» (Μάρκ. Θ’ 23). Η πίστις είναι το πνευματικό στόμα. Ας ανοίγουμε ελεύθερα αυτό το στόμα, όπως κάνουμε και για το σωματικό. Ας μη σφίγγουν τα χείλη του η αμφιβολία και η ολιγοπιστία. Αν μένη κλειστό εξ αιτίας τους, κλειστός θα μείνη και ο ουρανός για μας. Όσο πιο πολύ κινείται το στόμα της πίστεως, όσο πιο αδίστακτα δηλαδή πιστεύουμε στην παντοδυναμία του Θεού, τόσο πιο πολλοί θα είναι οι θείοι οικτιρμοί απέναντί μας. «διὰ τοῦτο λέγων ὑμῖν, πάντα ὅσα ἂν προσευχόμενοι αἰτεῖσθε, πιστεύετε ὅτι λαμβάνετε, καὶ ἔσται ὑμῖν» (Μαρκ. ια’ 24).

109. Ο Κύριος είναι μακρόθυμος και πολυέλεος απέναντί σου. Αυτό το διαπιστώνεις πολλές φορές κάθε ημέρα. Έχε λοιπόν και συ μακροθυμία και σπλάχνα οικτιρμών απέναντι των αδελφών σου. Έτσι, θα εφαρμόζης τα λόγια του Αποστόλου, που λέγει ότι «η αγάπη μακροθυμεί, χρηστεύεται» (Α’ Κορ. ιγ’ 4). Επιθυμείς να σε χαροποιή ο Κύριος με την αγάπη του; Ας χαροποιείς και συ τις καρδιές των άλλων, δείχνοντάς τους στοργή και καλωσύνη.

(Η εν Χριστώ ζωή μου - Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 63-64)

Ο Κύριος « εν δόξη»
Ο όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ ( 1759-1833), ο τόσο προσφιλής αυτός άγιος των Ορθοδόξων, ενισχυόταν στους αγώνες του από τη θεία πρόνοια με πνευματικά οράματα που παρηγορούσαν την ψυχή του. Σαν διάκονος έβλεπε κατά καιρούς στις ακολουθίες τους αγίους αγγέλους να ψάλλουν και να διακονούν μαζί με τους μοναχούς. ‘ Κάποτε’ , διηγείται ο ίδιος, ‘ λειτουργούσα τη Μεγάλη Πέμπτη. Μετά τη μικρή είσοδο και τα αναγνώσματα, είπα, ο ταπεινός, πλάι στο άγιο θυσιαστήριο την εκφώνηση: « Κύριε, σώσον τους ευσεβείς και επάκουσον ημών». Ύστερα βγήκα στην ωραία πύλη και υψώνοντας το οράριο προς το εκκλησίασμα, συμπλήρωσα την ευχή του Τρισαγίου ύμνου: « Και εις τους αιώνας των αιώνων». Τη στιγμή αυτή έλαμψε μπροστά μου ένα φως. Κοιτάζω προς τα εκεί και βλέπω τον Κύριο μας Ιησού Χριστό με τη μορφή του Υιού του ανθρώπου ν’ αστράφτει πιο πολύ κι απ’ τον ήλιο μέσα σε άπλετο φως. Τον τριγύριζαν σαν σμήνος από μέλισσες οι ουράνιες δυνάμεις των αγγέλων, αρχαγγέλων, χερουβείμ και σεραφείμ.
’’ Είχε μπει από τη δυτική πύλη και βαδίζοντας ανάερα στάθηκε απέναντι από τον άμβωνα. Υψώνοντας μάλιστα το χέρι Του ευλόγησε τους λειτουργούς και τους προσευχόμενους. Τέλος, μπήκε στη θέση που βρίσκεται η εικόνα Του, πλάι στην ωραία πύλη. Η καρδιά μου σκίρτησε από αγαλλίαση, από γλυκύτατη αγάπη για τον Κύριο. Αξιοσημείωτο είναι ότι το όραμα συνέβη την ώρα της εισόδου των ιερέων στο άγιο βήμα, που συμβολίζει την είσοδο τους στον ίδιο τον ουρανό. « Ποίησον, Κύριε», δέεται χαμηλόφωνα τη στιγμή εκείνη ο ιερέας, « συν τη εισόδω ημών είσοδον αγίων αγγέλων γενέσθαι, συλλειτουργούντων ημίν και συνδοξολογούντων την σην αγαθότητα». Εξάλλου, μετά την είσοδο ψάλλεται και ο αγγελικός ύμνος: « Άγιος ο Θεός, Άγιος Ισχυρός, Άγιος Αθάνατος ελέησον ημάς».
Το όραμα αυτό φανερώνει πως οι ουράνιες δυνάμεις συλλειτουργούν αόρατα μαζί μας. Γι’ αυτό κάθε πιστός ας γνωρίζει ότι προσεύχεται ανάμεσα στους αγγέλους, σαν να βρίσκεται στον ουρανό.
(Θαύματα και Αποκαλύψεις από τη Θεία Λειτουργία, Ι. Μονή Παρακλήτου, σελ.80-81)

Μάρτιος 2020*
Αγαπημένο μου παιδί,
Έλαβα πριν λίγο με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο την εργασία σου πάνω στο θέμα που σας είχα αναθέσει εξ αποστάσεως: τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας την εποχή αυτή της πανδημίας. Παρατηρώ πως έχεις εμβαθύνει πολύ στο θέμα του πρόσκαιρου, του αιφνίδιου και του θανάτου. Καταλαβαίνω ότι, μετά τις οικογενειακές σου δοκιμασίες πριν λίγο μόλις καιρό, η πανδημία που αντιμετωπίζει τώρα η ανθρωπότητα ήρθε να προσθέσει στην ψυχούλα σου ακόμα περισσότερο βάρος. Αναλογίζομαι τώρα με πόνο, διαβάζοντας το δικό σου γραπτό, πόσοι άλλοι έφηβοι υπάρχουν που, μαζί με «το πρώτο ξάφνιασμα της νιότης» τους, είχαν πρόσφατα βιώσει και κάτι τραγικό (διαζύγια, ανεργία γονέων, αρρώστιες και θανάτους). Και βρίσκονται στη θέση σου: επωμίζονται επιπλέον και την οδύνη του κορωνοϊού. Ξέρεις, στο ηλεκτρονικό κείμενο έχει υπογραμμιστεί το όνομα του ιού που μόλις έγραψα, ενός ιού που κατακλύζει ήδη την ανθρωπότητα. Είναι τόσο μεγάλο το πρόβλημα, και όμως τόσο αιφνίδιο, που, όπως και να γράψω αυτή τη λέξη, ο ορθογραφικός έλεγχος δεν την αναγνωρίζει!
Ας σκεφτούμε όμως πάλι αυτά που μου γράφεις. Λες πως κάποιες ώρες οι καταστάσεις πάνε να σε καταβάλλουν. Ας "κάνουμε το μυαλό μας ένα εργοστάσιο καλών σκέψεων, καλών λογισμών", όπως μας έχει συμβουλέψει ένας άγιος. Τα μέτρα που παίρνονται είναι πολύ αυστηρά και φαίνεται πως μας φοβίζουν όλους. Αλλά αν το δούμε λίγο διαφορετικά, θα καταλάβουμε πως είναι μέτρα πρόληψης, που επιβάλλονται για να μας προστατέψουν από την πανδημία, όχι για να μας βλάψουν… Ο φόβος, όταν δεν γίνεται φοβία ή δειλία, είναι φυσικό αίσθημα που ενεργοποιείται για την προστασία μας. Έχει βοηθήσει τον άνθρωπο στην επιβίωσή του μέσα σε χιλιάδες χρόνια. Δεν τον αφήνουμε όμως να μας καταβάλλει. Δεν χρειάζεται να φιλοξενούμε στο μυαλό μας κάθε δυσάρεστη είδηση που κυκλοφορεί ούτε να δανείζουμε για πολλή ώρα τον νου μας στα δυσάρεστα νέα της τηλεόρασης.
Ακόμα, και πολύ φυσικά, μας κοστίζει που χρειάζεται τώρα να αποχωριστούμε τόσους αγαπημένους ανθρώπους για ένα διάστημα. Ωστόσο, όπως ήδη το έχεις καταλάβει, ο περιορισμός αυτός μας χαρίζει επίσης και ένα δώρο. Μας κάνει πιο ευγνώμονες για τη ζωή, για τους ανθρώπους, για κάθε τι που έχουμε ζήσει και που το θεωρούσαμε αυτονόητο και "φυσικό μας δικαίωμα". Πόσο πολύτιμα μας φαίνονται όλα τώρα! Με πόση λαχτάρα θα τα ξαναβρούμε όταν θα έρθει η ώρα! Πόσο θα έχουμε κατανοήσει την αξία τους όταν θα ξαναγυρίσουμε στη φυσιολογική ζωή! Μην σκέφτεσαι ότι "έχασες" το παιχνίδι, όπως γράφεις. Δεν έκανες κανένα λάθος και δεν έχασες σε κανέναν αγώνα. Τώρα ο αγώνας μας είναι αυτός: προσέχουμε, περιμένουμε, ελπίζουμε και προσευχόμαστε με όλη μας την ψυχή. Ησυχάζουμε.
Η ανθρωπότητα δεν είναι παντοδύναμη, όπως θα καταλαβαίνεις πια. Μπορεί όμως να κάνει υπομονή, να μαθαίνει και να γίνεται πιο δυνατή μέσα από τις δυνατές προκλήσεις. Το ίδιο βλέπω και στο γραπτό σου, που μου φάνηκε εξαιρετικό μέσα στην ωριμότητά του. Είναι θαυμάσιο το ότι νοιάζεσαι και καταλαβαίνεις τον πόνο των ανθρώπων όλης της γης, αναπτύσσοντας, μέσα από τη δοκιμασία που περνάμε, μια ευαισθησία και μια ανθρωπιά, την οποία η εγωιστική γνώση του κόσμου (μέχρι τούτη τη στιγμή τουλάχιστον) δεν θα σου την έδινε ίσως ποτέ.
Είσαι θυμωμένη με το κακό που γίνεται, μου λες. Ας ξαναπιάσουμε όμως τους καλούς λογισμούς. Τι καλό μπορεί να γίνει από εμάς; Τώρα είναι, για παράδειγμα, η ευκαιρία να ξαναβρεθούν οι αποστασιοποιημένες (δηλαδή όλες οι) οικογένειες. Να γνωριστούν από την αρχή, να συζητήσουν γιατί έχουν επιτέλους τον χρόνο, να φάνε στο κοινό τραπέζι – καθένας έτρωγε μόνος ανάλογα με το πρόγραμμά του, να παίξουν πάλι μαζί. Αξιοποίησε τον χρόνο που έχεις για ό, τι καλύτερο μπορείς. Συνέχισε να γράφεις, όποτε νιώθεις την ανάγκη. Είναι μια δημιουργική διέξοδος. Συνέχισε να μαθαίνεις, να καλλιεργείς τα ταλέντα σου και να εκτιμάς τη ζωή και τους ανθρώπους.
Μην ξεχνάς να ελπίζεις, να υπομένεις, να είσαι αισιόδοξη. Ξέρω από τη δική μου νεότητα πως η υπομονή είναι άγνωστη λέξη για την ηλικία των δεκαπέντε χρόνων. Όμως σου δίνεται η ευκαιρία να γνωριστείς από νωρίς με αυτή τη μεγάλη αρετή. Και η «απόγνωση» που αναφέρεις ας μην καταφέρει να περιορίσει το οπτικό σου πεδίο στο μέλλον: αυτό που συμβαίνει στο παρόν μας δεν θα διαρκέσει για πάντα. Η χαρά σε περιμένει να συναντηθείτε ξανά μετά τη δοκιμασία.
Δεν είσαι μόνη, καλό μου παιδί. Πάντα στο πλευρό σου θα είναι οι άνθρωποι που σε αγαπούν (ακόμα και αν δεν τους βλέπεις, όπως δεν βλέπεις εμένα, τώρα που σου γράφω). Πάντα στο πλάι σου θα είναι και ο ίδιος Θεός. Αυτός που η ανθρωπότητα τόσο πολύ Τον έχει πληγώσει και Τον έχει αρνηθεί. Αν τα χρήματα που δίνονται σε πολέμους ή πολυτέλεια στον κόσμο δίνονταν για τη θεραπεία του κάθε πάσχοντος ανθρώπου, του κάθε αρρώστου, του κάθε πεινασμένου επίσης, θα ήμασταν όλοι πολύ πιο ασφαλείς και ευτυχισμένοι σε έναν κόσμο που περιμένει την Άνοιξη... Την Άνοιξη, που στο άρρωστο οικολογικό περιβάλλον μας, ακόμα αργεί. Όμως η εγωιστική μας οικουμένη τώρα μόλις αρχίζει να καταλαβαίνει το λάθος. Και τώρα συνειδητοποιεί το πόσο εξαρτιόμαστε ο ένας από τον άλλο. Ένα αόρατο στο μάτι μικρόβιο στοιχίζει όσο καμιά περιουσία στον κόσμο όλο, καμιά εξουσία, καμιά μόδα και επίδειξη, κανείς εγωισμός. Ήρθε η ώρα της αλληλεγγύης και της κατανόησης. Αυτό είναι ένα μήνυμα που ελπίζω να το πάρει η δική σου γενιά.
Εύχομαι να είσαι υγιής και γεμάτη αγάπη. Ο Θεός είναι Αγάπη. Θα τα ξαναπούμε!
Με την αγάπη μου
Η καθηγήτριά σου
Ε.Κ.
*διασκευή μιας πραγματικής επιστολής

517- ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΩΦΕΛΗΘΗΣ Ή ΝΑ ΒΛΑΒΗΣ.
Στην άκρη μιας λίμνης βρίσκονταν πολλά βατράχια και μερικοί κύκνοι. Ξαφνικά ακούεται ένας κρότος. Παρευθύς οι κύκνοι πέταξαν ψηλά και τα βατράχια τρομαγμένα βούτηξαν στο βούρκο.
Αυτή είναι μια εικόνα της ζωής. Για πολλούς οι δοκιμασίες, που στέλνει ο Θεός είναι μια αφορμή να εξυψωθούν προς το Θεό, για άλλους γίνονται αφορμή να ριχθούν στην απελπισία.

519- Ο ΠΙΟ ΕΛΑΦΡΥΣ ΣΤΑΥΡΟΣ.
Κάποιος φτωχός ταξιδιώτης, αναφέρει μια πολύ παλιά ιστορία, γεμάτος από βάσανα και πολύ δυσαρεστημένος απ’ τη δυστυχισμένη του ζωή, έφθασε ένα βράδυ κατακουρασμένος σε μια μεγάλη πολιτεία. Με δυσκολία βρήκε ένα μικρό καταφύγιο για να περάση τη νύχτα. Στον ύπνο του είδε ένα παράξενο όνειρο. Βρισκόταν σε μια απέραντη αίθουσα γεμάτη από σταυρούς με διάφορες διαστάσεις και βάρη. Αίφνης ακούει μια φωνή να του λέγη: «Διάλεξε το σταυρό που σου αρέσει. Άφησε το δικό σου και πάρε εκείνον που προτιμάς. Να ξέρης όμως πως ο καθένας έχει υποχρέωσι να φέρνη ένα σταυρό». Ο ταξιδιώτης αφήνει τον δικό του κι αρχίζει να σηκώνη διάφορους άλλους σταυρούς. Τους ζύγιζε, τους ξαναζύγιζε, όλοι του φαινόταν πολύ βαρείς. Άλλος ήταν υπερβολικά μεγάλος, άλλος με αιχμηρές προεξοχές κι άλλος ασήκωτος. Στο τέλος βρίσκει μερικούς σταυρούς που γιάλιζαν σα μάλαμα, τους ζύγισε, μα κι αυτοί βρέθηκαν πάρα πολύ βαρείς. Έπειτα από αρκετή ώρα συνάντησε ένα σταυρό που είχε το ανάστημά του και βάρος αρκετά υποφερτό. Τον σήκωσε όχι με μεγάλη δυσκολία και προσεχτικά τον παρατήρησε. Πόση όμως έκπληξι δοκίμασε, όταν διαπίστωσε πως ήταν ο δικός τους σταυρός, που στην αρχή είχε παρατήσει…

(Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως)

924. ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΗΡΥΓΜΑΤΟΣ.
Ένας ανώτερος αξιωματικός του γαλλικού στρατού πήγε να ακούσει το κήρυγμα του απλού αλλά αγίου εφημερίου του Άρς, Ιωάννου Βιαννέ. Όταν τελείωσε το κήρυγμα και ο αξιωματικός βγήκε έξω, μερικοί τον ρώτησαν αν του άρεσε το κήρυγμα. Αυτός συγκινημένος και μετανοημένος για την περασμένη του ζωή είπε: «Τις άλλες φορές μου άρεσαν οι ιεροκήρυκες, αυτή τη φορά δεν άρεσα εγώ στον εαυτό μου».

928. ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΟΥ ΚΗΡΥΓΜΑΤΟΣ.
- Πόσο θα ήθελα και εγώ να θραύω τις καρδιές των ακροατών μου, όπως εσύ θραύεις τις πέτρες, έλεγε ένας ιεροκήρυκας σε ένα λιθοξόο.
- Θα το κατορθώσεις και εσύ, του απάντησε κείνος, αν σκύβεις συχνά και γονατίζεις.

930. ΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΚΗΡΥΓΜΑ.
Ο περίφημος ιεροκήρυκας στην Παναγία των Παρισίων έκανε τα πάντα με ευλάβεια, κατάνυξη και μεγαλοπρέπεια το σημείο του σταυρού, πρίν από κάθε κήρυγμα. Κόσμος πολύς έτρεχε για να ακούσει τα εύγλωττα του κηρύγματα.
Μια μέρα ένας άθεος μπήκε στην εκκλησία για να τον ακούσει και όταν είδε με τι προσοχή και ευλάβεια έκανε το σημείο του σταυρού, είπε στον συνοδό του:
- Πάμε, περιττό να περιμένουμε. Κηρύττει υπέροχα. Το κήρυγμα του είναι τέλειο.

933. ΤΕΧΝΑΣΜΑΤΑ.
Ένας ιεροκήρυξ δεν κατόρθωσε να έχει μεγάλο ακροατήριο και σοφίσθηκε το ακόλουθο τέχνασμα:
- Την ερχόμενη Κυριακή, είπε, θα σας μιλήσω για την σκανδαλώδη υπόθεση μιας γνωστότατης οικογένειας.
Την άλλη Κυριακή η εκκλησία γέμισε. Ο ιεροκήρυξ κρατώντας την υπόσχεση του μίλησε για το αμάρτημα του Αδάμ και της Εύας.

(Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας, Υακίνθου Γρατιανουπόλεως, σελ. 424-426)