Αγνότητα
Ιωσήφ του Παγκάλου
Δεν νομίζω, πως το γεγονός των τριών Παίδων, που δεν κάηκαν απ’ τη φωτιά στο καμίνι της Βαβυλώνας,
είναι άξιο τόσο μεγάλου θαυμασμού, όσο είναι το γεγονός με τον δίκαιο εκείνο Ιωσήφ.
Δεν έπαθαν τίποτε τα σώματα των τριών Παίδων, μα ο Ιωσήφ ο πάγκαλος βρέθηκε σε καμίνι πολύ χειρότερο από εκείνο της Βαβυλώνας.
Βρέθηκε στην ασελγή πρόκλησι της Αιγύπτιας «κυρίας». Κι όμως παρέμεινε ανέπαφος.
Διατήρησε καθαρό το ένδυμα της αγνότητας, κι έτσι ξέφυγε.
Ε.Π.Ε. 4,118

θαύμα στην νεότητα
Το πιο καταπληκτικό είναι η σωφροσύνη που λάμπει στους νέους.
Ο σώφρων γέρος δεν θα έχη και μεγάλη αμοιβή, διότι έχει σίγουρα την ασφάλεια απ’ την ηλικία.
Το θαυμαστό είναι να ‘χη κανείς γαλήνη μέσα σε τρικυμισμένο πέλαγος, να μη κατακαίγεται μέσα σε καμίνι, δηλαδή, να μην ασελγή στη νεότητά του.
Ε.Π.Ε. 11,42

ευχάριστος αγώνας
Η σαρκική επαφή προξενεί κάποια ηδονή, ενώ όποιος είναι αγνός υποφέρει με τον συνεχή πόλεμο κατά της τυραννίας της σάρκας.
Κι όμως τελικά το αντίθετο συμβαίνει: Η βία και η ταραχή βρίσκεται σ’ αυτόν που πορνεύει.
Διότι την ώρα της πράξεως υπάρχει σύγχυσις στο σώμα, που βρίσκεται σε θαλασσοταραχή, αφού ποτέ δεν ησυχάζει από τη σαρκική επιθυμία.
Ο αγνός όμως (ο σώφρων) πολεμάει με τη σάρκα, με τη μανία της αμαρτίας, με τη λύσσα της ακολασίας.
Οι νέοι, που για τη βασιλεία των ουρανών, σωφρονούν, είναι οι μεγάλοι νικητές.
Η σωφροσύνη φέρνει ευφροσύνη και γλυκύτητα μεγαλύτερη απείρως από κοσμικές ηδονές.
Πρόκειται για νίκη, που στολίζεται με την καθαρή και αγαθή συνείδησι και με τα λαμπρά τρόπαια.
Ε.Π.Ε. 18α,540

ευχαρίστησις από τη νίκη
Λέμε στους σαρκολάτρες: Δείξτε μας την ηδονή απ’ τη σαρκική επιθυμία. Ο μεν σώφρων έχει την ηδονή απ’ τη νίκη, ενώ συ από πουθενά.
Εσύ έχεις απ’ τη σάρκα ολιγόλεπτη απόλαυσι, ούτε που φαίνεται.
Ενώ ο αγνός και εγκρατής έχει πολύ μεγαλύτερη και παντοτινή απόλαυσι απ’ την αγαθή του συνείδησι, έχει γλυκύτερη ευφροσύνη.
Ε.Π.Ε. 18α, 544

προσφοράς
Αγνότητα εδώ εννοεί ή την εγκράτεια πάλι ή γενικά την καθαρότητα ή το αδωροδόκητο ή την κήρυξι του Ευαγγελίου χωρίς κανένα αντάλλαγμα.
Ε.Π.Ε. 19,332

προετοιμασία για το γάμο
Να μένης αγνός στο σπίτι σου. Να μην εκθέτης σε κίνδυνο την παρθενία.
Ε.Π.Ε. 22,340

πριν από το γάμο
Αν ο νέος λάβη για σύζυγο αγνή κόρη, αν δή μόνο το δικό της σώμα, τότε και ο πόθος γι’ αυτήν θα ‘ναι σφοδρός,
κι ο σεβασμός πρός τον Θεό και τις εντολές του μεγαλύτερος, κι ο γάμος θα ‘ναι πραγματικά τίμιος, αφού θα φιλοξενήση καθαρά κι αγνά σώματα.
Τότε και τα παιδιά που θα γεννηθούν θα ‘ναι γεμάτα πολλές ευλογίες.
Και θα ‘ναι υποχωρητικοί ο ένας στον άλλον, κι ο γαμπρός και η νύφη.
Ε.Π.Ε. 22,460

στις σχέσεις κληρικών - γυναικών
Επειδή συνομιλίες με τις νεώτερες γυναίκες είναι δυνατόν να προκαλέσουν υποψία, αλλ’ όμως πρέπει κι αυτό να γίνη απ’ τον επίσκοπο,
γι’ αυτό ο Παύλος προσθέτει το «με κάθε αγνότητα».
Δηλώνει έτσι, ότι οφείλει τις συζητήσεις με τις νεώτερες γυναίκες να τις κάνη με κάθε προσοχή.
Ε.Π.Ε. 23,334

υπερφυσική
Το κατόρθωμα της παρθενίας είναι χάρισμα υπερφυσικό και όχι ανθρώπινο.
Ε.Π.Ε. 29,376

δύσκολη
Για την αγνότητα είναι υποχρεωμένος ο νέος να περπατά πάνω σ’ αναμμένα κάρβουνα και να μην καίγεται,
να βαδίζη πάνω σε ακονισμένο ξίφος και να μη ματώνη.
Τόσο μεγάλη είναι η ορμή της επιθυμίας, όσο είναι κι η δύναμις της φωτιάς και του σιδήρου.
Αν επομένως η ψυχή δεν είναι καλά προετοιμασμένη, ώστε να μην υποχωρή μπροστά στις απαιτήσεις της σαρκικής επιθυμίας, θ’ αυτοκαταστραφή γρήγορα.
Χρειαζόμαστε, λοιπόν, σκέψι καθαρή, σαν το διαμάντι, μάτι ακοίμητο, υπομονή μεγάλη, ισχυρά ψυχικά τείχη,
εξωτερικούς τοίχους και μοχλούς, άγρυπνους και γενναίους φύλακες.
Και πάνω από όλα χρειαζόμαστε τη βοήθεια από ψηλά. Και πώς την ελκύουμε αυτή;
Όταν συνεισφέρουμε όσα εξαρτώνται από μας, δηλαδή, καθαρή σκέψι, εντατική νηστεία και αγρυπνία,
ακριβή τήρησι των θείων εντολών, και πρό παντός να μην έχουμε εμπιστοσύνη στον εαυτό μας.
Ε.Π.Ε. 29,524-26

Άγονος
Μίξι
Όπως ακριβώς οι Σοδομίτες εισήγαγαν την άγονο μίξι και συνήρχοντο όχι για την παιδοποιία, έτσι και ο Θεός επέφερε παρεμφερή τιμωρία,
κάνοντας τη γαστέρα της γής άγονη.
Ε.Π.Ε. 32,588

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, Τόμος Α΄, σελ. 77-80)

ΠΕΡΙ THΣ ΚΕΝΟΔΟΞΙΑΣ 

Όταν ο Κύριος έφυγε από τη συναγωγή, πήγε στο σπίτι του Σίμωνα και εκεί θεράπευσε την πεθερά του. «Δύοντος δε του ηλίου πάντες όσοι είχον ασθενούντας νόσοις ποικίλαις ήγαγον αυτούς προς αυτόν· δε ενί εκάστω αυτών τας χείρας επιτιθείς εθεράπευσεν αυτούς. Εξήρχετο δε και δαιμόνια από πολλών κραυγάζοντα και λέγοντα ότι συ ει ο Χριστός ο Υιός του Θεού. Και επίτιμων ουκ εία λαλείν, ότι ήδεισαν τον Χριστόν αυτόν είναι» (Λκ. 4, 40-41).
Όχι μόνο εδώ ο Χριστός απαγορεύει να κάνουν γνωστά σε όλους τα θαύματά Tου, αυτό το συναντάμε πολλές φορές στο Ευαγγέλιο, βλέπουμε ότι σχεδόν σ' όλες τις περιπτώσεις ο Κύριος έτσι ενεργούσε. Γιατί; Μας το εξηγεί ο ευαγγελιστής Ματθαίος. «Όπως πληρωθεί το ρηθέν δια Ησαΐου του προφήτου λέγοντος ιδού ο παις μου, ον ηρέτισα, ο αγαπητός μου, εις ον ευδόκησεν η ψυχή μου θήσω το πνεύμα μου επ' αυτόν, και κρίσιν τοις έθνεσιν απαγγελεί ουκ ερίσει ουδέ κραυγάσει, ουδέ ακούσει τις εν ταις πλατείαις την φωνήν αυτού. Κάλαμον συντετριμμένον ου κατεάξει και λίνον τυφόμενον ου σβέσει, έως αν εκβάλη εις νίκος την κρίσιν» (Μθ. 12, 17-20).
Γι' αυτό, λοιπόν διότι ο Κύριος είναι το πρότυπο της πραότητας και της ταπεινοφροσύνης. Αυτός που είναι Αληθινός Θεός, Θεός Λόγος, κατέβηκε από τους ουρανούς και έγινε άνθρωπος, ήταν τόσο ταπεινός που δεν υπάρχει πιο ταπεινός απ' Αυτόν μεταξύ των ανθρώπων. «Εαυτόν εκένωσεν μορφήν δούλου λαβών» (Φι. 2.7). Ζούσε σαν δούλος μεταξύ μας και μας έδωσε παράδειγμα ταπεινοφροσύνης. Ο Χριστός λέει «Μάθετε απ' εμού, ότι πράος ειμί και ταπεινός τη καρδία, και ευρήσετε ανάπαυσιν ταις ψυχαίς υμών» (Μθ. 11, 29). Αν θέλουμε να βρούμε ανάπαυση για τις ψυχές μας πρέπει να είμαστε σαν Αυτόν πράοι και ταπεινοί. Γιατί ο Χριστός δεν επέτρεπε να διαλαλούν τα θαύματά του; Επειδή ήταν ταπεινός, γι' αυτό. Ήταν τελείως ξένος προς την κενοδοξία, δεν ήθελε να Τον επαινούν και δεν ζητούσε δόξα από τους ανθρώπους.
Και εμείς, τι κάνουμε εμείς; Δεν ζητάμε πάντα από τους ανθρώπους δόξα και έπαινο; Δεν είμαστε γεμάτοι από υπερηφάνεια; Ποιος από μας προσπαθεί να κρύψει τα καλά του έργα, όπως το έκανε ο Κύριος Ιησούς Χριστός; Ποιος περιφρονεί την ανθρώπινη δόξα και ζητάει δόξα μόνο από τον Θεό; Σχεδόν κανείς. Όλοι μας σχεδόν έχουμε αυτό το πάθος. Είναι πολύ δύσκολο να απαλλαχθούμε από την κενοδοξία. Μόνο οι άγιοι είναι ελεύθεροι απ' αυτή. Εμείς όλοι, αρχίζοντας από μένα, είμαστε γεμάτοι από υπερηφάνεια.
Η κενοδοξία είναι το πιο επικίνδυνο και το πιο ισχυρό πάθος. Υπάρχουν και άλλα πάθη εκτός από την υπερηφάνεια, η γαστριμαργία, η πορνεία, η οργή, η φιλαργυρία και άλλα. Αυτά όμως τα πάθη είναι τέτοιου είδους που, όταν τα νικάμε, μας αφήνουν για πάντα και δεν μπορούν στο εξής να μας πλησιάζουν. Τα δύο όμως ισχυρότερα πάθη, η κενοδοξία και η υπερηφάνεια δεν μοιάζουν με τα υπόλοιπα. Μπορεί να τα πολεμάμε με όλες τις δυνάμεις μας, αυτά όμως με τίποτα δεν μας αφήνουν.
Δεν υπάρχουν άλλα πάθη κατά των οποίων ο αγώνας θα ήταν τόσο δύσκολος. Όλοι οι άνθρωποι έχουν κενοδοξία, και αυτοί που ζουν στον κόσμο, και μοναχοί, ακόμα και ερημίτες. Εμείς που ζούμε μέσα στον κόσμο για ποια πράγματα περηφανευόμαστε; Γι' αυτά που δεν πρέπει να δίνουμε καμία σημασία και ούτε πρέπει να τα προσέχουμε.
Περηφανευόμαστε λοιπόν για την καλή μας φωνή, την εξωτερική μας ομορφιά, τα ακριβά ρούχα, τον πλούτο, την ευγένεια. Περηφανευόμαστε επίσης για την εξυπνάδα μας και την πρόοδο στις επιχειρήσεις μας. Κάθε μας βήμα είναι συνδεδεμένο με την κενοδοξία. Όλοι μας περηφανευόμαστε.
Οι μοναχοί για ποια πράγματα περηφανεύονται; Αυτοί που άφησαν τον κόσμο και αφιέρωσαν την ζωή τους στον Θεό για ποια πράγματα μπορούν να περηφανεύονται; Και όμως περηφανεύονται. Αλλά η υπερηφάνειά τους είναι πιο εκλεπτυσμένη. Μοναχός που νηστεύει πολύ και κάνει πολλές προσευχές μπορεί να περηφανεύεται επειδή ξεπέρασε στην νηστεία και προσευχή τους άλλους μοναχούς. Μπορεί κάποιον μοναχό, να τον κάνουν ηγούμενο και να περηφανεύεται για την προαγωγή του. Προσεύχεται μοναχός, όμως το πάθος αυτό δεν τον αφήνει. Και δεν θα τον αφήσει ώσπου να γίνει τέλειος μοναχός και να νικήσει αυτό το πιο λεπτό και το πιο ισχυρό από τα ανθρώπινα πάθη.
Να αποφεύγουμε αυτό το πάθος και να θυμόμαστε πάντα τον λόγο εκείνο του Χριστού που λέει «πώς δύνασθε υμείς πιστεύσαι, δόξαν παρά αλλήλων λαμβάνοντες, και την δόξαν την παρά του μόνου Θεού ου ζητείτε;» (Ιω. 5, 44). Όλοι μας επιδιώκουμε την ανθρώπινη δόξα, θέλουμε να μας εξυπηρετούν οι άνθρωποι, όμως την δόξα από τον Θεό, την μόνη αληθινή δόξα, δεν την επιζητάμε. Σ' αυτήν την περίπτωση, λέει ο Κύριος, δεν μπορούμε, να πιστεύουμε.
Όπως βλέπετε την βαθιά, αληθινή και καθαρή πίστη μπορούν να έχουν μόνο αυτοί που είναι ελεύθεροι από το πάθος της κενοδοξίας. Αυτοί που σε όλα τα έργα τους επιζητούν όχι την δική τους δόξα αλλά την δόξα του Θεού. Αυτοί που το καλό που έχουν το θεωρούν όχι δικό τους κατόρθωμα, αλλά το αποδίδουν στον Θεό, διότι πραγματικά το καλό δεν είναι κάτι δικό μας, αλλά είναι δώρο του Θεού.
Ακόμα και ο μεγάλος απόστολος Παύλος λέει για τον εαυτό του «ου γαρ ο θέλω ποιώ αγαθόν, αλλ' ο ου θέλω κακόν τούτο πράσσω» (Ρω. 7-19). Αν έτσι έλεγε ο μεγάλος αυτός απόστολος τότε εμείς οι δυστυχισμένοι τι να πούμε; Δεν πρέπει να μετανοήσουμε για την κενοδοξία μας και να καταλάβουμε επιτέλους ότι το καλό που έχουμε το έχουμε από τον Θεό; Εμείς οι ταλαίπωροι δεν πρέπει να επιζητάμε τη δόξα από τους ανθρώπους αλλά μόνο από τον Θεό.
Υπάρχουν στην Αγία Γραφή δύο παραδείγματα, θα έλεγα πολύ χτυπητά, τα οποία μας δείχνουν πως ο Θεός τιμωρούσε την κενοδοξία. Το πρώτο παράδειγμα αναφέρεται στον βασιλιά Εζεκία, ο οποίος ήταν πολύ ενάρετος άνθρωπος και ένας από τους καλύτερους βασιλείς στον Ισραήλ. Μια φορά ο Εζεκίας αρρώστησε βαριά και έπρεπε να πεθάνει. Αλλά μετά από θερμή προσευχή ο Θεός του χάρισε 15 χρόνια ζωής. Ο βασιλιάς της Βαβυλωνίας όταν έμαθε για την αρρώστια του έστειλε κάποιους δικούς του ανθρώπους με πλούσια δώρα να παρηγορήσουν τον βασιλιά στην ασθένεια του.
Ο Εζεκίας, ο οποίος ήδη είχε γίνει καλά, οδηγούμενος από την κενοδοξία έδειξε στους απεσταλμένους του βασιλιά της Βαβυλωνίας τους θησαυρούς του. Όταν αυτοί έφυγαν, ο προφήτης Ησαΐας ρώτησε τον Εζεκία ποιοι ήταν αυτοί οι άνθρωποι που σε επισκέφθηκαν, γιατί μιλήσατε, τι τους έδειξες; Ο Εζεκίας αναγκάστηκε να πει στον προφήτη ότι τους έδειξε τους θησαυρούς του. Τότε ο Ησαΐας του είπε ότι για την κενοδοξία του ο Θεός θα τον τιμωρήσει· τους θησαυρούς του θα τους πάρει ο βασιλιάς της Βαβυλωνίας και όλος ο λαός του Ισραήλ θα οδηγηθεί στην Βαβυλώνια αιχμαλωσία.
Και ένα δεύτερο παράδειγμα επίσης πολύ χαρακτηριστικό. Ο βασιλιάς Οζίας, παππούς του Εζεκία, περηφανευόταν πολύ για τη δύναμή του και για τις νίκες του κατά των γειτονικών λαών. Η υπερηφάνεια και η κενοδοξία του έφτασε στο βαθμό να θέλει να μπει στο ιερό του ναού των Ιεροσολύμων και να θυμιάσει. Ο αρχιερέας και οι ιερείς του ναού προσπάθησαν να αποτρέψουν τον βασιλιά απ' αυτή την ασέβεια. Εκείνος όμως όχι μόνο δεν τους άκουσε, αλλά και οργίσθηκε όταν του το είπαν. Μόλις σήκωσε το χέρι του για να θυμιάσει εμφανίστηκε λέπρα σ' όλο το σώμα του. Όλη την υπόλοιπη ζωή του ήταν αναγκασμένος να κάθεται σε απομόνωση και την χώρα κυβερνούσε ο γιός του.
Ας σκεφτούμε καλά τα φοβερά αυτά παραδείγματα της κρίσης του Θεού κατά των υπερηφάνων και των κενοδόξων και ας ακολουθήσουμε τους ταπεινούς όπως μας λέει ο Χριστός ο Σωτήρας μας και Θεός. Σ' Αυτόν δόξα εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Κριμαίας

(Λόγοι και Ομιλίες, τ. Β', Εκδ. "ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ”, Θεσσαλονίκη)

ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ ΚΑΡΧΗΔΟΝΟΣ (+258)
     «Όποιος χωρίζεται από την Εκκλησία συνδέεται με μοιχαλίδα… Αυτός που δεν έχει την Εκκλησία ως Μητέρα του, ούτε τον Θεό μπορεί να έχει ως Πατέρα του. Όσο μπόρεσε να σωθεί από τον κατακλυσμό όποιος ήταν έξω από την κιβωτό, άλλο τόσο μπορεί να σωθεί όποιος είναι έξω από την Εκκλησία… Αυτός που μετέχει σε συνάξεις σε ξένους τόπους και όχι στην Εκκλησία, διασπά την Εκκλησία του Χριστού… Αυτός που δεν τηρεί αυτήν την ενότητα… δεν κατέχει την ζωή και τη σωτηρία» (άγιος Κυπριανός, Περί της ενότητος,κεφ. 6)
     «Νομίζουν, ότι είναι ο Χριστός μαζί τους, στις συνάξεις τους εκείνοι, οι οποίοι συναθροίζονται εκτός της Εκκλησίας του Χριστού; Και αν υποστούν και μαρτυρικό θάνατο αυτοί οι άνθρωποι για την ομολογία του ονόματος του Χριστού, όμως η κηλίδα αυτή (αίρεση, σχίσμα) ούτε με το αίμα δεν εξαλείφεται. Ασυγχώρητη και βαρειά είναι η ενοχή της διαίρεσης, και ούτε με το μαρτύριο δεν εξαγνίζεται. Δεν μπορεί να είναι μάρτυρας εκείνος, ο οποίος δεν βρίσκεται εντός της Εκκλησίας. Δεν θα μπει στη Βασιλεία, αυτός που εγκαταλείπει εκείνην, η οποία θα βασιλεύει εκεί» (άγιος Κυπριανός, Περί της ενότητος… κεφ 13-14)
     «Δεν μπορεί να είναι μάρτυρας εκείνος ο οποίος δεν ανήκει στην Εκκλησία (Κυπριανός, Περι της ενότητος…14)
«Ούτε το βάπτισμα της δημόσιας ομολογίας (μαρτύριο) μπορεί να ωφελήσει κάποιον αιρετικό παρέχοντας σε αυτόν την σωτηρία, επειδή καμία σωτηρία δεν υπάρχει έξω από την Εκκλησία» (Κυπριανός επιστολή 73,21)
     «Η σωτηρία δεν είναι δυνατή σε κανέναν, παρά μόνο στην Εκκλησία» (Κυπριανός,PL 4,371)
ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ (248-265 μ.Χ.)
     «Ο Διονύσιος [επίσκοπος Αλεξανδρείας] προς τον αδελφό Noβατιανό [τον αίτιο σχίσματος] χαίρε. Εάν ακούσια, όπως λες, οδηγήθηκες στο σχίσμα, θα το δείξεις αναχωρώντας από αυτό εκούσια. Πράγματι, έπρεπε μεν να πάθει κάνεις οτιδήποτε για να μην σχίσει την Εκκλησία του Θεού και το μαρτύριο για να μην γίνει σχίσμα, δεν θα ήταν λιγότερο ένδοξο από το μαρτύριο που θα συνέβαινε για να μην γίνει κάποιος ειδωλολάτρης, για μένα μάλιστα, θα ήταν και ανώτερο. Διότι εκεί μεν μαρτυρεί κάποιος για μία μόνο ψυχή, την δική του, ενώ εδώ για όλη την Εκκλησία. Και τώρα λοιπόν εάν πείσεις ή πιέσεις τους αδελφούς να έρθουν σε ομόνοια, το κατόρθωμα θα είναι μεγαλύτερο από το σφάλμα σου, και αυτό μεν δεν θα υπολογιστεί, ενώ εκείνο θα επαινεθεί. Εάν όμως αδυνατίσεις να πράξεις αυτό λόγω ανυπακοής τους, σώσε τουλάχιστον την ψυχή σου».( Ευσεβίου Καισαρείας, Εκκλησιαστική Ιστορία ΕΠΕ 2,333)
     «[Γράφει ο Διονύσιος Αλεξανδρείας] Όταν λοιπόν έφτασα στο νομό Αρσινόης όπου η αίρεση (του αιρετικού Νέπωτος επισκόπου Αρσινόης) αυτή έχει διαδοθεί πριν πολύ χρόνο, ώστε να συμβούν και σχίσματα και αποστασίες ολόκληρων Εκκλησιών, αφού συγκάλεσα τους πρεσβυτέρους και διδασκάλους των αδελφών στις κωμοπόλεις, πρότεινα να εξετάσουμε το θέμα δημόσια και αφού μου έφεραν το βιβλίο αυτό (του Νέπωτος) ως ακαταμάχητο όπλο και τείχος, κάθισα μαζί με αυτούς για τρεις συνεχόμενες ημέρες από το πρωί ως το βράδυ και προσπάθησα να διορθώσω τα γραμμένα. Τότε θαύμασα την σταθερότητα, την φιλαλήθεια, την οξύνοια, την σύνεση των αδελφών, ώστε προτείναμε τις ερωτήσεις, τις απορίες και τις συμφωνίες με τάξη και μετριοπάθεια. Αποφασίσαμε με κάθε τρόπο και επιμονή να μην επανερχόμαστε σε όσα έγιναν μία φορά δεκτά, ακόμα και αν φαίνονταν ότι δεν είναι σωστά. Δεν φοβόμασταν τις αντιλογίες αλλά προσπαθούσαμε να συλλάβουμε τα θέματα και να τα κατοχυρώσουμε, ούτε διστάζαμε, αν το απαιτούσε ο λόγος, να μεταπειστούμε και να αναγνωρίσουμε τις προτάσεις των αντίθετων, αλλά παραδεχόμασταν ευσυνείδητα, ανυπόκριτα και με τις καρδιές απλωμένες προς τον Θεό όσα βασίζονταν στις αποδείξεις και διδασκαλίες των Αγίων γράφων. Στο τέλος ο αρχηγός και εισηγητής αυτής της διδασκαλίας, που ονομαζόταν Κορακιών, εις επήκοον όλων των παρόντων αδελφών ομολόγησε και μας διαβεβαίωσε ότι δεν θα ακολουθεί πλέον το δόγμα αυτό ούτε θα μιλάει για αυτό ούτε θα το θυμάται ούτε θα το διδάσκει, διότι αρκετά ανασκευάστηκε από τα αντίθετα επιχειρήματα· από τους υπόλοιπους λοιπόν αδελφούς άλλοι μεν χαίρονταν για τη συνδιάσκεψη και την συγκατάβαση και συμφωνία προς όλους» (Ευσεβίου Καισαρείας, Εκκλησιαστική Ιστορία ΕΠΕ 3, 65-67)

Τις προάλλες έπεσα πάνω σε μια εκπομπή στην τηλεόραση όπου ένας άνθρωπος του Θεού περιέγραφε πολύ γλαφυρά την εμπειρία του από μια επίσκεψη του σε ένα χωριό της Αφρικής. Εκεί, καθώς μοίραζε μολύβια στα παιδάκια τον πλησίασε ένα και τον ρωτάει : « όλο δικό μου;» Αυτό το παιδί με βουρκωμένα μάτια και με μια καρδιά γεμάτη ευγνωμοσύνη ένιωσε εκείνη την ώρα σαν να του χάρισες όλο τον κόσμο! Γιατί τα παιδιά στην τάξη του μοιράζονταν ένα μολύβι στα τρία! Και κάπως έτσι αυτό το παιδί χωρίς να το ξέρει έδινε ένα δυνατό χαστούκι σε όλους εμάς και ταυτόχρονα ένα μάθημα ολιγάρκειας, μοιράσματος και ευχαριστίας! Σε εμάς που δεν είμαστε ποτέ ικανοποιημένοι με αυτά που έχουμε, που δε λέμε ποτέ ‘ευχαριστώ Θεέ μου’ και που ούτε που διανοούμαστε να μοιραστούμε τα υπάρχοντα μας! Και όχι μόνο αυτό αλλά θέλουμε και ‘ να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα’!
Ένα μολύβι στα τρία! Το διανοείσαι; Κι όμως τα μάτια τους έλαμπαν από ευτυχία! Γιατί το μοίρασμα γεμίζει την καρδιά… το δόσιμο αποτελεί έκφραση αγάπης και η αγάπη τρέφει την ψυχή! Και όταν ήρθε ολόκληρο μολύβι ένιωθαν τόσο ευλογημένα! Μα και τελικά δε χρειάζεται πολλά ο άνθρωπος για να είναι ευτυχισμένος. Η ευτυχία του είναι κρυμμένη στην ολιγάρκεια… τα πολλά σκοτίζουν τον άνθρωπο, τον γεμίζουν με αγωνία, ανησυχία, ταραχή! Είναι κρυμμένη στην ανιδιοτελή αγάπη, στη δοξολογία, στην αλληλεγγύη! Και σκέφτομαι ότι αυτά τα παιδιά είναι οι καλύτεροι θεολόγοι γιατί με τη ζωή τους γίνονται μιμητές του Θεού!
Γιατί άλλωστε ο Θεός υπάρχει με τρία πρόσωπα τα οποία μας διδάσκουν το μοίρασμα και την αγαπητική επικοινωνία μεταξύ τους! Κι εμείς λοιπόν καλούμαστε να ακολουθήσουμε σε αυτό το δρόμο της ενεργητικής αγάπης, της ανάπαυσης και διακονίας του αδερφού! Και τότε θα δούμε πως όχι μόνο δε θα αδειάζουμε αλλά θα γεμίζουμε ολοένα και περισσότερο με την Αγάπη, το Έλεος και τη Χάρη του Θεού και θα φτάσουμε κι εμείς κάποια μέρα σαν κι αυτά τα παιδιά όταν μας δώσουν κάτι με ευγνωμοσύνη και ταπείνωση να πούμε «όλο δικό μου;» (Α.Κ.Β)

Σώζει την Μονάδα τους 

Διηγήθηκε ο Γέροντας: «Κάποτε η διλοχία μας βρέθηκε περικυκλωμένη από χίλιους εξακόσιους αντάρτες σε ένα φυσικό οχύρωμα από βράχο. Όλοι οι στρατιώτες κουβαλούσαν πυρομαχικά και ο Διοικητής κάλεσε και μένα να αφήσω τον ασύρματο, να κουβαλάω και εγώ. Μάλιστα με απείλησε και με το πιστόλι. Νόμιζε ότι απέφευγα να κουβαλάω, γιατί ήθελα δήθεν να κρύβωμαι.
«Κουβαλούσα, αλλά πήγαινα και στον ασύρματο και προσπαθούσα να πιάσω επαφή με το Αρχηγείο. 
Οπότε από τα πολλά έπιασα επαφή και έδωσα να καταλάβουν ότι βρισκόμαστε σε δύσκολη θέση. Την άλλη μέρα, ενώ οι αντάρτες είχαν πλησιάσει πολύ κοντά, ώστε να ακούγωνται οι βρισιές τους, ήρθε η αεροπορία και τους διεσκόρπισε».

Το γεγονός αυτό ανέφερε αργότερα ο Γέροντας σαν παράδειγμα σε όσους ρωτούσαν: «Τι προσφέρουν οι μοναχοί στην έρημο και δεν βγαίνουν στον κόσμο να βοηθήσουν;». «Οι μοναχοί», απαντούσε, «είναι οι ασυρματιστές της Εκκλησίας. Όταν πιάσουν επαφή με τον Θεό δια της προσευχής, τότε έρχεται και βοηθά ο Θεός καλύτερα. Ένα ακόμη λιανοντούφεκο δεν έκανε τίποτε, ενώ, όταν ήρθε η αεροπορία, έκρινε την μάχη».

(Βίος Οσίου Παϊσίου του Αγιορείτου, ιερομ. Ισαάκ, σελ. 71-72).

Θείες παρηγορίες 

Υπάρχουν πολλές ενδείξεις πως ο Θεός είχε προσφέρει στον ηγούμενο της Ι. Μονής Γρηγορίου αρχιμ. Αθανάσιο θείες ευλογίες.
Ωρισμένες φορές, όπως κατώρθωσαν να του αποσπάσουν άλλοι πατέρες, ενώ ο νους του ήταν ξεχασμένος στην προσευχή, άκουσε γλυκύτατες ουράνιες ψαλμωδίες, που δεν έχουν επάνω στη γη τις όμοιες τους.
Στην επιμονή ωρισμένων πατέρων αναγκάσθηκε κάποτε να ομολογήση, πώς κατά καιρούς είχε δει «διάφορα μυστήρια», πλην όμως σε κανένα δεν τα αποκάλυπτε.
Κάποτε, ενώ γινόταν στο ναό αγρυπνία, τον είδαν οι πατέρες να παραμερίζη από το στασίδι του και να πέφτη κάτω και να προσκυνά. Όλοι δοκίμασαν έκπληξι, γιατί εκείνη η ώρα δεν απαιτούσε γονυκλισία και προσκύνησι. Όταν σηκώθηκε, είδαν τα χαρακτηριστικά του προσώπου του αλλοιωμένα. Τι να είχε συμβή άραγε; Κανείς δεν μπορούσε να μάθη. Μόνο προς το τέλος της ζωής του το φανέρωσε, στην επίμονη ερώτησι και παράκλησι του διαδόχου του ηγούμενου αρχιμ. Βησσαρίωνος.
-Παιδί μου, αφού επιμένης να με ρωτάς, θα σου το αποκαλύψω. Χωρίς να καταλάβω, αν είχα ανοιχτά ή κλειστά τα μάτια μου, αντίκρυσα σαν σε όραμα την Παναγία, την Πλατυτέρα των Ουρανών, γεμάτη δόξα και ασύγκριτη μεγαλοπρέπεια! Μπροστά σ’ ένα τέτοιο ουράνιο μεγαλείο συγκλονίστηκα ολόκληρος κι έπεσα κάτω, για να την προσκυνήσω.
Έτσι, ύστερα από τόσα χρόνια έμαθαν οι πατέρες για ποιο λόγο τους έκανε να εκπλαγούν σ’ εκείνη την αγρυπνία. Ύστερα από τόσα χρόνια και κατόπιν πιεστικών ερωτήσεων!
Όσοι με προχειρότητα απαριθμούν τα οράματα, που τους αποκάλυψε δήθεν ο Θεός, οπωσδήποτε βρίσκονται στην περιοχή της πλάνης.

(Αθανάσιος Γρηγοριάτης)

(Χαρίσματα και Χαρισματούχοι, Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Β΄, σ. 87-88)

Η οπτασία του Σαρακηνού
Ο Αμηράς της Συρίας έστειλε κάποτε τον ανηψιό του στη Διόσπολη για ορισμένες εργασίες.
Στην πόλη αυτή ο ανηψιός συνάντησε έναν θαυμάσιο ναό του αγίου Γεωργίου.
Αμέσως πρόσταξε τους υπηρέτες του να μεταφέρουν τα πράγματα του επάνω στα κατηχούμενα του ναού, όπου εγκαταστάθηκε κι ο ίδιος.
Ύστερα είπε να βάλουν μέσα στο ναό και τις δώδεκα καμήλες του, παρά τις διαμαρτυρίες και τις παρακλήσεις των ιερέων. Μόλις όμως οι καμήλες μπήκαν στην εκκλησία, έπεσαν στο έδαφος νεκρές, ενώ ο ανηψιός του Αμηρά έμεινε να θαυμάζει την ακαταμάχητη δύναμη του αγίου Γεωργίου.
Την άλλη μέρα, καθώς ο ιερέας τελούσε τη θεία λειτουργία, ο Σαρακηνός τον παρακολουθούσε από τα κατηχούμενα.
Τότε ο φιλάνθρωπος Θεός του άνοιξε τα μάτια της ψυχής, και τί βλέπει;
Τον ιερέα να σφάζει ένα μικρό παιδί και να χύνει το αίμα του μέσα στο άγιο ποτήριο, ενώ το σώμα του να το κόβει και να το τοποθετεί στο ιερό δισκάριο!
Όταν τελείωσε το κοινωνικό, παρατηρούσε ο Σαρακηνός απορημένος τον ιερέα να μεταδίδει στο λαό τις σάρκες και το αίμα του παιδιού.
Μετά τη λειτουργία πήρε ο ιερέας τα καλύτερα πρόσφορα και τα πήγε φιλοδώρημα στο Σαρακηνό.
-Τί είν’αυτά; ρώτησε εκείνος.
-Αυτά, αφέντη μου, είναι ψωμιά που προσφέρουν οι πιστοί.
Μ’αυτά λειτουργούμε στην Εκκλησία μας.
-Απ’αυτά πήρες και λειτούργησες σήμερα; ρώτησε θυμωμένος εκείνος.
Δεν σε είδα εγώ, που έσφαξες το παιδί κι έδωσες τη σάρκα και το αίμα του στο λαό; Νομίζεις πως όλ’αυτά δεν τα έβλεπα, κακούργε και φονιά;
Ο ιερέας τρόμαξε. Δόξασε το Θεό και είπε:
-Πιστεύω, αφέντη μου, πως ο Θεός σ’έχει κατατάξει στη χορεία των σωζομένων, αφού σε αξίωσε να δεις τέτοιο φρικτό μυστήριο. Αυτή τη θεωρία ποτέ δεν αξιώθηκα εγώ να τη δω, αλλά βλέπω πάντα μπροστά μου ψωμί και κρασί.
Εμείς πιστεύουμε πως ο άρτος και ο οίνος, που προσφέρουμε στη λειτουργία μας, είναι Σώμα και Αίμα Χριστού, μα τούτο το θαυμάσιο δεν το βλέπει ο καθένας.
Ακούγοντας την εξήγηση ο Σαρακηνός , θαύμασε και αποφάσισε να γίνει χριστιανός.
Βαπτίστηκε, πήγε στο Σινά, έγινε μοναχός, και αργότερα επισφράγισε με το μαρτύριο την ορθόδοξη πίστη του.
(Θαύματα και Αποκαλύψεις από τη Θεία Λειτουργία, Ι.Μονή Παρακλήτου, σελ.48-50)

Η μεταμέλεια του μοναχού
Ο μαθητής του Μ. Αντωνίου αββάς Παύλος ο Απλούς πήγε κάποτε σ’ένα μοναστήρι.
Στην ώρα της ακολουθίας δεν μπήκε μέσα στον ναό, αλλά κάθησε στην πόρτα και παρατηρούσε κάθε αδελφό που έμπαινε.
Είχε λάβει από τον Θεό το διορατικό χάρισμα και μπορούσε να διακρίνη την ψυχική κατάστασι του καθενός, όπως εμείς βλέπουμε την εξωτερική του μορφή.
Έβλεπε λοιπόν να έρχωνται οι αδελφοί στον ναό με λαμπρή όψι και αστραφτερό πρόσωπο, έχοντας μάλιστα συνοδό και έναν άγγελο. Παρουσιάσθηκε όμως κι ένας δυστυχής αδελφός που τον συνώδευαν πλήθη δαιμόνων, ενώ ο φύλακας άγγελός του βρισκόταν θλιμμένος μακριά του.
Ο όσιος Παύλος δάκρυσε βλέποντας τον σ’αυτή την κατάστασι και από την πολλή θλίψι χτυπούσε με τα χέρια στο στήθος του.
Οι μοναχοί απορούσαν με την συμπεριφορά του και τον παρακαλούσαν να μπη μέσα στο ναό.
Εκείνος όμως έμεινε έξω προσευχόμενος και θρηνώντας για το κατάντημα του αδελφού.
Όταν τελείωσε η ακολουθία, ο αββάς Παύλος άρχισε πάλι να παρακολουθή τους μοναχούς που έβγαιναν από τον ναό.
Και βλέπει εκείνον τον αδελφό να βγαίνη με λαμπρό πρόσωπο, να τον έχη πλησιάση χαρωπός ο άγγελος του, ενώ οι δαίμονες θλιμμένοι να βρίσκωνται μακριά του.
Στο θέαμα αυτό ο διορατικός όσιος φώναξε από την χαρά του ευλογώντας τον Θεό:
-Ω απέραντη φιλανθρωπία και αγαθότης του Θεού!
Συγκέντρωσε έπειτα όλους τους μοναχούς της μονής και τους διηγήθηκε τί είχε δει πριν αρχίση η ακολουθία και τί είχε δει μόλις τελείωσε.
Έπειτα παρακάλεσε τον αδελφό του να πη τί συνέβη και πώς ο Θεός του χάρισε αυτή την θαυμαστή μεταβολή. Κι εκείνος, μπροστά σε όλους άρχισε να εξομολογήται:
-Εγώ είμαι άνθρωπος αμαρτωλός και έζησα βουτηγμένος στην ακολασία.
Σήμερα όμως μπαίνοντας στον ναό, άκουσα τον προφήτη Ησαΐα, ή μάλλον τον ίδιο τον Θεό, να μιλάη με το στόμα εκείνου: « Λουσθήτε και καθαρισθήτε.
Πετάξτε μακριά από τις καρδιές σας τις αμαρτίες και εγώ σαν το χιόνι θα σας λευκάνω».
Στα λόγια αυτά λοιπόν συγκινήθηκα, στέναξα και είπα στον Θεό: Εσύ που ήρθες στον κόσμο για να σώσης τους αμαρτωλούς, αυτό που υποσχέθηκες με τον προφήτη Σου, εκπλήρωσε το και σε μένα τον άθλιο και ανάξιο.
Σου δίνω τον λόγο μου ότι από τώρα δεν θα κάνω τίποτε το κακό!
Εγκαταλείπω κάθε παρανομία.
Θα σε υπηρετώ από δω και πέρα με καθαρή καρδιά.
Δέξου, Κύριε, αυτή μου την μετάνοια, αυτή μου την απόφασι, ν’απέχω πλέον από κάθε αμαρτία.
Ακούγοντας τα λόγια αυτά οι αδελφοί, συγκινήθηκαν και δόξασαν όλοι μαζί τον Θεό.
(Γεροντικόν)
(Χαρίσματα και Χαρισματούχοι, Ι.Μονή Παρακλήτου, τόμος α΄, σελ.63-65)

Με τη χειροθεσία σου ο Χριστός θα σε εναγκαλισθεί
Όταν του είπα, ότι φεύγω οριστικά για το Μοναστήρι και ότι σε λίγες ημέρες θα με χειροθετούσαν,
σκίρτησε ο Γέροντας από χαρά . Πόσα δε μου είπε και δε με συμβούλευσε αυτή τη μέρα !
Στο τέλος, όταν θα αποχαιρετιόμασταν, πήρε φυσικά το χέρι μου και το φίλησε.
Εγώ, ζώντας μέσα στο μυστήριο που με περιέβαλλε, αναρωτήθηκα μέσα μου τί σημασία να είχε αυτό.
Οπότε μου λέει:
-Βλέπεις τί έκανα τώρα ;
-Μάλιστα. Μου φιλήσατε το χέρι, εμένα τον άθλιο και ανάξιο.
- Λοιπόν, πρέπει να ξέρεις, ότι με τη χειροθεσία σου ο Χριστός μας θα σε εναγκαλισθεί,
θα σε καταφιλήσει, θα γίνεις δικός Του. Θα γίνει δικός Σου.
Ο Χριστός μας κάνει νύμφη του την ψυχή σου, για πάντα.
Για την αιωνιότητα.
Να ξέρεις ότι εγώ θα προσευχηθώ για σένα , διότι σ' αγαπώ πολύ.
Η ψυχή σου είναι ευαίσθητη και έχει όλες τις καλές προϋποθέσεις να αγαπήσεις πολύ το Χριστό, όπως πρέπει.
Τέτοιες ψυχές θέλει Νύμφες του ο Χριστός.
Και
συμπλήρωσε:
Άμα αγαπήσεις μ ' όλη τη δύναμη της καρδιάς σου το Χριστό μας, όλα θα είναι εύκολα.
Και η υπακοή και η ταπείνωση. Τότε όλους τους αδελφούς θα τους αγαπάς αβίαστα και αυθόρμητα, με την ίδια του Χριστού
αγάπη. Διότι δε θα είσαι εσύ που αγαπάς, αλλά ο ίδιος ο Χριστός που θα κατέχει την καρδιά σου.
[Ά 36π.]

(Ανθολόγιο Συμβουλών, εκδ. Ι. Μονή Μεταμορφώσεως, Μήλεσι, σελ.276-277)

ΙΟΥΣΤΙΝΟΣ (+ περί το 165)
«Με κανέναν από αυτούς δεν κοινωνούμε εμείς, οι οποίοι θεωρούμε ότι αυτοί είναι άθεοι και ασεβείς… και αντί να σέβονται τον Ιησού ομολογούν αυτόν μόνο κατ’ όνομα. Και λένε τους εαυτούς τους Χριστιανούς…» (Ιουστίνος, Διάλογος 35,5-6,ΕΠΕ Απολογηταί τόμος 1, σελ.357)
«Και τον Μαρκίωνα από τον Πόντο, τον προέβαλαν οι κακοί δαίμονες, ο οποίος διδάσκει και τώρα… Πολλοί, αφού πείστηκαν σε αυτόν… μας περιγελούν… αρπαγμένοι χωρίς λογική σαν αρνιά από λύκο γίνονται βορά άθεων δογμάτων και των δαιμόνων» (Ιουστίνου Απολογία Α, ΕΠΕ,σελ. 177)
ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΚΟΡΙΝΘΟΥ (160-180)
«Ακόμα ο ίδιος, ο Διονύσιος επίσκοπος Κορίνθου (160-180 μ.Χ.) γράφει για νόθευση των επιστολών του αυτά: «Πράγματι έγραψα επιστολές κατόπιν αξίωσης των αδελφών να γράψω. Αυτές όμως οι απόστολοι του διαβόλου τις έχουν γεμίσει με ζιζάνια, άλλα μεν αφαιρώντας, αλλά δε προσθέτοντας· αυτούς αναμένει του «ουαί» (αλίμονο). Δεν είναι λοιπόν θαυμαστό το ότι μερικοί έχουν επιχειρήσει να νοθεύσουν και τις γραφές του Κυρίου, αφού και της κατώτερης στάθμης έχουν επιβουλευτεί».( Ευσεβίου Καισαρείας, Εκκλησιαστική Ιστορία ΕΠΕ 2,85)
ΕΙΡΗΝΑΙΟΣ ΛΥΩΝ (+ 192 μ.Χ)
«Θα κρίνει ο Θεός και όσους δημιουργούν τα σχίσματα, διότι δεν έχουν την αγάπη του Θεού, αλλά κοιτάζουν το δικό τους συμφέρον και όχι την ενότητα της Εκκλησίας. Για ασήμαντους και τυχαίους λόγους κόβουν και διαιρούν το μεγάλο και ένδοξο σώμα του Χριστού, και, όσο εξαρτάται από αυτούς, το φονεύουν. Επίσης θα κρίνει όσους μιλούν για ειρήνη και κάνουν πόλεμο, διϋλίζοντας πραγματικά το κουνούπι και καταπίνοντας την καμήλα. Δεν μπορούν να κατορθώσουν τίποτα τόσο σπουδαίο, όσο μεγάλη είναι η ζημιά του σχίσματος» (Ειρηναίος, Έλεγχος 4,33,7)
«Ένας επιδέξιος καλλιτέχνης ζωγράφισε μια ωραία εικόνα βασιλέως αποτελουμένη από πολλούς πολύτιμους λίθους. Κάποιος άλλος διαλύει αυτό το μωσαϊκό και συνθέτει με τους λίθους διαφορετικό σχέδιο, που αναπαριστά την εικόνα ενός σκύλου ή μιας αλώπεκος. Εν συνεχεία ισχυρίζεται ότι αυτό ήταν η αρχική εικών, του πρώτου καλλιτέχνη, με το πρόσχημα ότι οι ψηφίδες ήταν αυθεντικές. Το αρχικό όμως σχέδιο είχε καταστραφεί. Αυτό ακριβώς κάνουν οι αιρετικοί με την Αγία Γραφή. Αγνοούν και διασπούν τη «σειράν και τον σύνδεσμον» της Αγ. Γραφής, «λύοντες (=χαλώντας) τα μέλη της αληθείας». «Ρήματα, λέξεις, παραβολαί» είναι πράγματι γνήσια, αλλά η «υπόθεσις» είναι αυθαίρετη και ψευδής. (Ειρηναίος Κατά Αιρέσ. 1.8.1)»
«Αυτά τα διδάγματα, Φλωρίνε, για να μιλήσω με μετριοπάθεια, δεν προέρχονται από υγιή γνώμη· αυτά τα διδάγματα είναι ασύμφωνα με την Εκκλησία διότι ρίχνουν αυτούς που πείθονται σε αυτά στη μέγιστη ασέβεια, αυτά τα διδάγματα δεν τόλμησαν να τα διατυπώσουν ποτέ ούτε οι έξω από την εκκλησία αιρετικοί· αυτά τα διδάγματα δεν σου τα παρέδωσαν οι πριν από εμάς πρεσβύτεροι, που συναναστράφηκαν με τους Αποστόλους. Διότι σε είδα όταν ήμουν ακόμα παιδί στην Κάτω Ασία κοντά στον Πολύκαρπο να διαπρέπεις στη βασιλική αυλή και να επιχειρείς ναι ευδοκίμησης κοντά του. Πράγματι θυμάμαι περισσότερο τα τότε επεισόδια από αυτά που πρόσφατα συνέβησαν… ώστε να μπορώ να πω και τον τόπο στον οποίο καθόταν και μιλούσε ο μακάριος Πολύκαρπος, … και την συναναστροφή του μαζί με τον Ιωάννη (τον ευαγγελιστή) όπως την διηγούνταν και τη συναναστροφή με τους άλλους οι οποίοι είχαν δει τον Κύριο και πως θυμούνταν τα λόγια του (του Ιωάννη) και τι άκουγε από εκείνους για τον Κύριο και για τα θαύματά του και για τη διδασκαλία όπως τα διηγούνταν ο Πολύκαρπος, που τα παρέλαβε από τους αυτόπτες της ζωής του Λόγου, όλα σύμφωνα με τις γραφές. Αυτά άκουγα και τότε με προσοχή… καταγράφοντας αυτά όχι σε χαρτί αλλά στην καρδιά μου… και μπορώ να μαρτυρήσω μπροστά στο Θεό, ότι αν είχε ακούσει κάτι τέτοιο (τις διδασκαλίες του Φλωρίνου) ο μακάριος και αποστολικός εκείνος πρεσβύτερος, αφού θα κραύγαζε, θα έφραζε τα αυτιά του και θα έλεγε κατά την συνήθειά του «ω καλέ Θεέ, σε ποιους καιρούς με διατήρησες, ώστε να υποφέρω αυτά τα πράγματα», θα έφευγε και από τον τόπο όπου καθισμένος ή όρθιος θα άκουγε τέτοιους λόγους» Ευσεβίου Καισαρείας, Εκκλησιαστική Ιστορία (ΕΠΕ 2 191-193)
ΤΕΡΤΥΛΛΙΑΝΟΣ (150-225/240)
«Όσοι είναι αιρετικοί, δεν είναι δυνατόν να είναι Χριστιανοί» (Τερτυλλιανός PL 2,51)
ΙΠΠΟΛΥΤΟΣ ΡΩΜΗΣ (+ 235)
«Επιχειρούν να αποκαλούν τους εαυτούς τους, αυτοί που δεν κοκκινίζουν από ντροπή, καθολική εκκλησία» (Ιππόλυτος Ρώμης, PG 15,3387A)
ΚΛΗΜΗΣ Ο ΑΛΕΞΑΝΔΕΥΣ (+ 220/230)
«Αυτός που κλώτσησε (απέρριψε) την εκκλησιαστική παράδοση και αποσκίρτησε στις δοξασίες των ανθρώπινων αιρέσεων, έχασε την δωρεά να είναι άνθρωπος του Θεού» (Κλήμης Αλεξανδρεύς Παιδαγωγός Ζ,16, ΕΠΕ 4,461)
«Της προγενέστατης και αληθέστατης Εκκλησίας, νεόκοπες παραχαράξεις αποτελούν οι μεταγενέστερες αυτές αιρέσεις και οι νεώτερες από αυτές… μία είναι η αληθινή Εκκλησία, η πραγματικά αρχαία… Είναι λοιπόν συνδεδεμένη με την φύση του ενός η μία Εκκλησία την οποία βιάζονται να την κομματιάσουν σε πολλές αιρέσεις» (Κλήμης Αλεξανδρεύς Παιδαγωγός Ζ,17, ΕΠΕ 4,477-479)
«Εγκατέλειψε τους δρόμους του αμπελώνα του και πλανήθηκε στα δρομάκια του χωραφιού τους (Παροιμ. 9,12). Αυτές είναι οι αιρέσεις που εγκαταλείπουν την εξαρχής Εκκλησία. Όποιος δηλαδή παρασύρθηκε στην αίρεση «περνά μέσα από άνυδρη έρημο», εγκαταλείποντας τον πραγματικό Θεό,, έρημος από Θεό, ζητώντας ανύπαρκτο νερό» (Κλήμης Αλεξανδρεύς,Στρωματείς Α 19,ΕΠΕ 3,117)
«(οι μάρτυρες των αιρετικών) βγάζουν τους εαυτούς τους από τη ζωή χωρίς να είναι μάρτυρες, έστω και αν τιμωρούνται δημόσια. Γιατί δεν διασώζουν τον χαρακτήρα του μαρτυρίου του πιστού, αφού δεν γνώρισαν τον αληθινό Θεό. Και αποδίδουν τον εαυτό τους σε θάνατο κενό, όπως και οι γυμνοί σοφιστές των Ινδών σε μάταιη φωτιά» (Κλήμης Αλεξανδρεύς,Στρωματείς Δ 4,ΕΠΕ 3,461)