Σ’ ένα ευσεβή κύκλο, γινόταν μια μέρα συζήτησις σχετικά με το μεγαλείο του χριστιανικού γάμου και μ’ εκείνο της παρθενίας.

Ένας από τους συζητητάς θέλοντας να εξάρη το μεγαλείο της παρθενίας, ανέφερε το όνομα ενός συγχρόνου ιερομονάχου, ξακουστού για την εκθαμβωτική του αγιότητα.
-   Αν ο άνθρωπος αυτός, είπε, είναι τόσο ανώτερος από τον πατέρα που τον έφερε στον κόσμο, αυτό οφείλεται στο ότι ακολούθησε τον δρόμο της παρθενίας.
-   Δεν έχεις απόλυτα δίκιο, του παρετήρησε τότε ένας άλλος συζητητής. Ο πατέρας του υπήρξε και θα μείνη ανώτερος σ ένα πράγμα πολύ σπουδαίο.
-   Σε ποιό; ρώτησαν όλοι με περιέργεια.
-   Στο ότι, απάντησε εκείνος, ο άγιος για τον οποίο μιλάμε δεν θα μπορέση ποτέ να δώση στην Εκκλησία ό,τι της έδωσε ο πατέρας του: δηλαδή άλλον ένα τέτοιο γυιό.
(Ψιχία από της τραπέζης, Συλλογή Κ. Κούρκουλα, Αθήνα 1973, Νο878)

Ο ιδεώδης άνθρωπος
Ανέκαθεν το ανθρώπινο πνεύμα ζήτησε εναγώνια τον ιδεώδη τύπο του ανθρώπου, το κλασσικό πρότυπο, που θάπρεπε ν’ αντιγράψη στη ζωή.
Κι’ έτσι η Αρχαιότης εδόξασε τον Ήρωα. Ο Μεσαίων τραγούδησε τον Ιππότη. Η Χθες εθεοποίησε την Υπεράνθρωπο. Η Σήμερον αναζητεί μέσα στους καπνούς και τα χαλάσματα τον ιδεώδη τύπο του ανθρώπου.
Τον ιδεώδη όμως τύπο του ανθρώπου δεν θα τον βρούμε ούτε στη δάφνη της Ολυμπίας, μήτε στους ρεμβασμούς υποθετικών μυθιστορημάτων, ούτε στις παρακρούσεις του Νίτσε. Θα τον βρούμε στο πραιτώριο του υποδίκου, που τον έφερε η άρνησίς μας. Εκεί θα δούμε τον πράο και ανεξίκακο Ιησού προπηλακιζόμενον και θ’ ακούσουμε τη φωνή της Ιστορίας να κραυγάζη: «Ίδε ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ».
Από το βιβλίο «Κογχύλια από την Τιβεριάδα»
(Ψιχία από της τραπέζης, Συλλογή Κ. Κούρκουλα, Αθήνα 1973, Νο708)

Παραδόξων έργων ποιητής»
«Είδε... καταρτίζοντας τα δίκτυα και εκάλεσεν αυτούς». (Ματθ. δ’ 21)
Ο Εβραίος ιστορικός Ιώσηπος, ονομάζει στην «Ιουδαϊκή Αρχαιολογία του» τον Κύριον «παραδόξων έργων ποιητήν». Δεν είχε και άδικο. Θαυμαστή και παράδοξη ήταν άκόμη και η κλήσις που έκανε στους μοιθητάς του.
Παράδοξος ο τόπος. Όχι στα ανώτατα πνευματικά ιδρύματα, αλλά στα φτωχικά ακρογιάλια της Τιβεριάδος ανεζήτησε ο Ιησούς τους επιτελείς του. Παράδοξος ο τρόπος. Δεν τους αναπτύσσει μεγαλεπήβολα προγράμματα. Θα σας κάμω, τους λέγει, ψαράδες ανθρώπων. Τι παράδοξα λόγια! Εν τούτοις και εδώ φαίνεται το θείον του Χριστού μεγαλείον. Θαυμαστό υπήρξε και το αποτέλεσμα της προσκλήσεως. Η φωνή Του έγινε η πύρινη ρομφαία, που λύτρωσε τις ψυχές τους από της γης τον Γόρδιο δεσμό και τους έκανε θείους.
(Ψιχία από της τραπέζης, Συλλογή Κ. Κούρκουλα, Αθήνα 1973, Νο215)

7. Επιστολή οσίου Θεοδώρου του Στουδίτη στη βασίλισσα Ειρήνη.
«Φωνή», λέγει ο θεόπτης Ιερεμίας «ακούστηκε στη Ραμά, θρήνος και κλάμα πολύ. Ήταν η Ραχήλ τότε που έκλαιε τα παιδιά της».

Τα τωρινά όμως τί είδους και πόσο μεγάλα είναι; Από που χθες, πανάγαθή μας δέσποινα, εμφανίστηκαν αγγελιοφόροι του ιερού παλατιού σου και μας ανακοίνωσαν όλα τα αξιέπαινα έργα σου που συνέβησαν τώρα; Αληθινά αντήχησαν και τα δύο αυτιά μας. Και γιατί; Επειδή προκάλεσες στα πέρατα ισχυρό σεισμό τόσο μεγάλης ευσέβειας.

Και να, ήρθαν γύρω σου, σαν σύννεφα που πετούν, πολυάριθμες λιτανείες δοξάζοντας τον Θεό για τις ευνοϊκές πράξεις σου. Εξήγησε μας, δέσποινα, ποιός είναι αυτός που ανέβασε τον καθαρώτατο νου σου στα ύψη των νοημάτων της αλήθειας, ώστε, σαν από κάποια σκοπιά ψηλή και μετέωρη να δεις καθαρά αυτά τα αρεστά στον Θεό και άγια; Δίδαξε μας από που σου προέκυψε ο τόσο μεγάλος έρωτας της ευσέβειας, ώστε να είσαι ακόρεστη στα θεάρεστα και να ανεβάσεις ψηλά τη μέριμνα της τόσο πολύ ωφέλιμης ψυχικής και σωματικής πρόνοιας υπέρ των Χριστιανών, Η μήπως, επειδή πιστεύεις και ποθείς μητρικά πολύ τα θεία, δεν θεώρησες αρκετό να σώσεις, σαν από κάποια αιγυπτιακή δουλεία, μόνο τον λαό σου με τη βοήθεια του Θεού από την ασεβή πίστη, αν μαζί με τις προηγούμενες αγαθοεργίες σου, που έλαμψαν με ποικίλους τρόπους σαν αστέρια, δεν προσθέσεις και την παρούσα χάρη, σαν επιστέγασμα των αρετών σου; Άγιος, άγιος, άγιος.

Ευφράνθηκε ο ουρανός από ψηλά, ας βροντοφωνάξουμε μαζί με τον προφήτη Ησαΐα, αν και είναι τολμηρό, γιατί ο Θεός ελέησε με σένα τον λαό του. Γέμισε λοιπόν χαρά και αγαλλίαση όλο το βασίλειό σου, γιατί καταργήθηκε ο παράνομος ζυγός που βρισκόταν επάνω του, και η ράβδος πάνω στον τράχηλο της τέτοιου είδους επικράτειας. Ποιός άκουσε τέτοια; Εμπρός, πείτε μας, άνδρες. Και ποιός είδε κατά τη διάρκεια άλλης βασιλείας τέτοιο και τόσο μεγάλο κατόρθωμα;
Επαινέστε αυτήν όλοι οι λαοί. Δοξάστε την μαζί μας, άρχοντες και αρχόμενοι, ιερείς και μοναχοί και ολόκληρη η χριστιανική φυλή. Γιατί δεν είναι θαυμαστό μόνο επειδή έγινε η παραγραφή των τόσο πολλών ταλάντων του χρυσού, αν και βέβαια είναι ανυπέρβλητο, αλλά και το ότι μαζί με αυτά κόπηκε και ο πολλαπλάσιος δρόμος της αδικίας στην υπόθεση αυτή είναι έργο αγιώτατο. Έφυγε από τη μέση η αγχόνη των βίαιων και ψυχοφθόρων απαιτήσεων, η οποία διέφυγε όλους αυτούς που βασίλευσαν πριν από σένα, αν και μερικοί βασίλευσαν με ευσέβεια, γιατί αυτό επιφυλασσόταν για σένα.

Έπαυσε η επιορκία, η πολυορκία, ή καλύτερα η ψευδορκία και σ’ αυτούς που απαιτούσαν και σε εκείνους από τους οποίους απαιτούσαν, με αποτέλεσμα και οι δύο εξαιτίας αυτού να χάνονται, ο ένας επειδή προσπαθούσε να κρύψει κάτι, και ο άλλος πολεμώντας να πάρει κάτι περισσότερο. Σταμάτησε η καταπίεση εκείνων που καταπιέζονταν και τα ιδρύματα που φρόντιζαν για τους φτωχούς, τα οποία δεν ζητούσαν να βρουν φάρμακο που θεραπεύει τη φτώχεια (γιατί το κακό θα ήταν μικρότερο), αλλά για να πληρώσουν στους πράκτορες εκείνο που εισχώρησε χωρίς συμφωνία, και κατά κάποιον τρόπο από ψηλά, ως προϊόν αμαρτίας.

Οι δρόμοι τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα δεν φορολογούνται, και είναι αντίθετα αυτά από εκείνα που έχει πει ο μεγάλος και ιερός Χρυσόστομος. Οι κάτοικοι της στεριάς δεν ληστεύονται άδικα στις στενές διόδους από εκείνους που παραφυλάγουν σαν κάποιος άγριος δαίμονας, ή ατίθασου θηρίο, που οπωσδήποτε γευματίζουν από το φορτίο του φτωχού οδοιπόρου. Ούτε πάλι, από φόβο αυτών των αισχρών αρπαγών, όσοι στερούνται μένουν στο σπίτι, χωρίς να καταλαμβάνουν ούτε τους αστικούς ούτε τους παραθαλάσσιους χώρους. Γιατί παντού εποπτεύουν τα εμπόδια της αδικίας. Ούτε αυτοί που πλέουν ξεκινώντας από την ανατολή, τη δύση και τον βορρά, και επιστρέφουν, καταπιέζονται στα στενά στόμια, σαν να πιάνονται από τον λαιμό, για να πληρώσουν τον τελωνιακό δασμό. Αυτοί που ασκούν το επάγγελμα του ψαρά αφέθηκαν να το ασκούν ελεύθερα. Ειρήνη ιερόψυχη.

Ο ψαράς που έτυχε να πιάσει τρία ταίρια, και αυτά οπωσδήποτε με πολύν κόπο όλη την ημέρα, δεν δίνει το ένα ως φόρο. Ο τοξότης ή αυτός που στήνει ξόβεργες, τα λίγα πουλιά που ενδεχομένως έπιασε, και τα οποία αποτελούν την απαραίτητη τροφή του, μπορεί να καλοπεράσει χωρίς να δώσει, λόγο γι’ αυτό. Οι γυναίκες των στρατιωτών που φέρουν το πένθος του χαμοί του άνδρα τους, δεν θα θρηνούν πικρά για την ελεεινή και απάνθρωπη απαίτησή τους γι’ αυτόν που πέθανε.

Και αντιπαρέρχομαι τους βοσκούς, τους εμπόρους των προβάτων, τους οινοπώλες. Δεν αναφέρω τους κρεοπώλες, τους υφάντες, τους χαλκουργούς, τους μπαλωματήδες, τους βαφείς, τους αρωματοπώλες και τους αρχιτέκτονες, και γενικά κάθε τέχνη σχετική με την χρυσοχοΐα, την ξυλουργία, και κάθε άλλη ύλη, για να μη μακρηγορώ μ’ αυτόν τον κατακερματισμό, πάγκαλη δέσποινα, που χειροκρότησαν όλοι αυτοί και δοκίμασαν μεγάλη χαρά, λέγοντας το εξής˙ «Σε δοξολογώ, Κύριε, γιατί με ελέησες και μου χάρισες τη σωτηρία μου».

Γι’ αυτό και υπακούω στη δοσμένη από τον Θεό βασιλεία σου.
Όλα αυτά είναι γεμάτα δοξολογία και εξύμνηση, φίλη του Χριστού Ειρήνη, το γλυκό όνομα και πράγμα. Αυτά δεν θα διαδοθούν μόνο στην επικράτεια της βασιλείας σου, αλλά και μέχρι τα πέρατα της οικουμένης. Θα μας ακούσουν οι αλλοεθνείς και θα μας θαυμάσουν και θα φοβηθούν από τον καλά έργα των σοφών σου ενεργειών. Γιατί την αρετή των ανδρών τη σέβονται και οι εχθροί, λέγει ο διαπρύσιος θεολόγος. Έτσι το βασίλειό σου φυλάγεται στερεό, έτσι υπακούουν και πείθονται σε σένα με ευχαρίστηση οι υπήκοοί σου. Με τον τρόπο αυτόν υπηρετείς τον Θεό, έτσι ευφραίνεις τους εκλεκτούς αγγέλους του Θεού, αλλά και όσους πολιτεύονται άγια και δίκαια, Ειρήνη, που φέρεις το όνομα του Θεού.

Με αυτά λάμπει η εισέβειά σου, με αυτά κάθε στόμα και κάθε γλώσσα ανοίγεται διάπλατα για να σε υμνήσει. Αυτή είναι πραγματικά η δόξα της Εκκλησίας, αύτη είναι η σφραγίδα της διαφυλαχθείσης από σένα πατρικής και θεόπνευστης ορθοδοξίας των Χριστιανών, υπερασπιστή του δίκαιου του Θεού και υπέρμαχε της αλήθειας. Πόσο πολύ μεγάλες είναι οι επιδόσεις των αρετών σου, πόσο μεγάλοι, και αξιέπαινοι οι μισθοί σου, πόσο πολλή και υπερβολική η ανταπόδοση από τον Θεό των όλων!

Είναι βέβαια μεγάλο και το να σώσει κανείς μόνο έναν. Πώς δηλαδή όχι, αφού, όπως λέγει η αγία Γραφή, «αυτός που κάμνει κάποιον άξιο από ανάξιο, θα είναι σαν το στόμα μου»; Το να σώσεις λοιπόν τόσες ψυχές και το σύνολο του λαού, πώς δεν είναι μεγάλο και σεβάσμιο και άξιο πραγματικά της μεγάλης ουράνιας δωρεάς; Συ λοιπόν το αληθινά μεγάλο και πραγματικό όνομα, μπήκες στα ανάκτορα με το καλό του παντός, και συ θα αφήσεις αιώνια τα κατάλοιπα της δικαιοσύνης.

(Θεοδωρου Στουδιτη, εκδ. ΕΠΕ Φιλοκαλια τομος 18Β σελ. 45-51)

Ο Κύριος μάς έδωσε την εντολή ν' αγαπούμε αλλήλους. Σ' αυτό έγκειται η ελευθερία: Στην αγάπη για τον Θεό και για τον πλησίον.

Εδώ βρίσκεται και η ελευθερία και η ισότητα.

Στην κοσμική τάξη είναι αδύνατο να υπάρξει ισότητα - αυτό όμως δεν έχει σημασία για την ψυχή.

Δεν μπορεί να είναι ο καθένας βασιλιάς η άρχοντας, πατριάρχης η ηγούμενος η διοικητής.

Μπορείς όμως σε κάθε τάξη ν' αγαπάς τον Θεό και να είσαι ευάρεστος σ' Αυτόν - κι αυτό είναι το σπουδαίο.

Κι όσοι αγαπούν περισσότερο τον Θεό επί γης, θα έχουν μεγαλύτερη δόξα στη Βασιλεία και θα είναι πιο κοντά στον Κύριο.

Ο καθένας θα δοξασθει κατά το μέτρο της αγάπης του.

Έμαθα πως η αγάπη ποικίλλει ως προς την ένταση της.

Όποιος φοβάται τον Θεό, φοβάται να Τον λυπήσει με κάτι, αυτός είναι ο πρώτος βαθμός.

Όποιος έχει το νου καθαρό από εμπαθείς λογισμούς, αυτό είναι ο δεύτερος βαθμός, μεγαλύτερος από τον πρώτο.

Όποιος αισθητά έχει τη χάρη στην ψυχή του, αυτός είναι ο τρίτος βαθμός της αγάπης, ο ακόμα μεγαλύτερος.

Η τέταρτη βαθμίδα, η τέλεια αγάπη για τον Θεό είναι όταν έχει κανείς τη χάρη τού Αγίου Πνεύματος και στην ψυχή και στο σώμα.

Αυτών των ανθρώπων αγιάζουν τα σώματα και μετά τον θάνατο τους γίνονται άγια λείψανα. Έτσι γίνεται με τα σώματα των αγίων μαρτύρων, των προφητών, των οσίων ανδρών....

ΕΚΦΡΑΣΗ
ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ
ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΑΚΡΗ
τεύχος 128 - ΜΑΙΟΣ 2011

"Αν ένας λαός ή μία πολιτεία υποφέρουν, τότε πρέπει να μετανοήσουν οι πάντες κι ο Θεός θα τα εξομαλύνει όλα προς το καλό".

"Όποιος δεν αγαπά τους εχθρούς, σ' αυτόν δεν έχει κατοικήσει ακόμη η χάρις του Θεού".

"Αφόρητη είναι η ζωή χωρίς αγάπη για τον Θεό. Σκότος και ανία για την ψυχή. Όταν όμως έλθει η αγάπη, τότε είναι αδύνατο να περιγραφεί η χαρά της ψυχής".

"Όποιος γνώρισε την αγάπη του Θεού, αυτός αγαπά όλον τον κόσμο και ποτέ δεν μεμψιμοιρεί, γιατί η πρόσκαιρη θλίψη για τον Θεό προκαλεί αιώνια χαρά".

"Ας ταπεινώσουμε τον εαυτό μας, και ο Κύριος θα δώσει να γνωρίσουμε την δύναμη της προσευχής του Ιησού".

"Ψυχή που αγαπά τον Κύριο δεν μπορεί να μην προσεύχεται, γιατί την έλκει προς Αυτόν η χάρη που εδοκίμασε στην προσευχή".

"Αν κανείς προσεύχεται στον Κύριο και σκέφτεται άλλα πράγματα, τότε ο Κύριος δεν εισακούει αυτού του είδους την προσευχή".

"Ή αδιάλειπτη προσευχή προέρχεται από την αγάπη και χάνεται εξ αιτίας της κατακρίσεως, της αργολογίας και της ακράτειας".

"Τέτοιος είναι ο παράδεισος του Κυρίου. Όλοι θα βρίσκονται μέσα στην αγάπη και από την κατά Χριστόν ταπείνωση όλοι θα χαίρονται να βλέπουν τους άλλους ανώτερούς τους. Η ταπείνωση του Χριστού κατοικεί στους μικρότερους κι αυτοί χαίρονται που είναι μικροί".

"Για να σωθείς είναι ανάγκη να ταπεινωθείς. Για τον υπερήφανο, και με τη βία να τον βάλεις στον παράδεισο, κι εκεί δεν θα βρει ανάπαυση, γιατί δεν θα είναι ικανοποιημένος και θα λέγει: «Γιατί δεν είμαι εγώ στην πρώτη θέση;»".

"Η ψυχή του ταπεινού μοιάζει με πέλαγος. Ρίξε μια πέτρα στο πέλαγος. Θα ταράξει για λίγο την επιφάνεια και μετά καταδύεται αμέσως στα βάθη. Έτσι καταβυθίζονται στην καρδιά του ταπεινού οι θλίψεις, γιατί η δύναμη του Κυρίου είναι μαζί του".

"Ή υπερηφάνεια καίει σαν την φωτιά κάθε καλό, ενώ η κατά Χριστόν ταπείνωση είναι γλυκεία και δεν περιγράφεται. Κι αν το ήξεραν αυτό οι άνθρωποι, τότε όλη η οικουμένη θα σπούδαζε αυτήν την επιστήμη".

"Ψυχή αμαρτωλή, αιχμάλωτη στα πάθη, δεν μπορεί να έχει ειρήνη και χαρά εν Κυρίω, έστω κι αν έχει όλα τα πλούτη της γης, έστω κι αν βασιλεύει σ' όλον τον κόσμο".

"Αν οι άρχοντες τηρούσαν τις εντολές του Κυρίου και ο λαός και οι υπήκοοι υπάκουαν με ταπείνωση, θα υπήρχε μεγάλη ειρήνη και αγαλλίαση πάνω στη γη. Εξαιτίας όμως της φιλαρχίας και της ανυπακοής των υπερήφανων υποφέρει όλη η οικουμένη".

"Το μέτρο της εγκράτειας πρέπει να είναι τέτοιο που να παραμένει η καρδιά στην προσευχή μετά το γεύμα".

"Να η πιο σύντομη και εύκολη οδός για την σωτηρία: Να είσαι υπάκουος, εγκρατής, να μην κατακρίνεις και να φυλάγεις το νου και την καρδιά σου απ’ τους κακούς λογισμούς".

"Το καλύτερο έργο είναι να παραδοθούμε στο θέλημα του Θεού και να βαστάζουμε τις θλίψεις με ελπίδα".

"Για να γνωρίσει κανείς τον Κύριο δεν χρειάζεται να είναι πλούσιος ή επιστήμονας, αλλά χρειάζεται να είναι εγκρατής, να έχει πνεύμα ταπεινό και ν' αγαπά τον πλησίον".

"Η απιστία προέρχεται από την υπερηφάνεια. Ο υπερήφανος ισχυρίζεται ότι θα γνωρίσει τα πάντα με τον νου του και την επιστήμη, αλλά η γνώσι του Θεού παραμένει ανέφικτη γι’ αυτόν, γιατί ο Θεός γνωρίζεται μόνον με αποκάλυψη του Αγίου Πνεύματος. Ο Κύριος αποκαλύπτεται στις ταπεινές ψυχές. Σ’ αυτές δείχνει ο Κύριος τα Έργα Του, που είναι ακατάληπτα για τον νου μας".

"Καλότυχη η ψυχή που αγαπά τον αδελφό της, γιατί ο αδελφός μας είναι η ζωή μας".

"Η ψυχή δεν μπορεί να έχει ειρήνη, αν δεν προσεύχεται για τους εχθρούς".

"Μεγάλο πρόσωπο είναι ο Ιερέας, ο λειτουργός του αγίου Θυσιαστηρίου του Θεού. Όποιος τον προσβάλλει, προσβάλλει το Άγιο Πνεύμα που ζει σ’ αυτόν".

"Αν ο άνθρωπος δεν τα λέει όλα στον πνευματικό, τότε είναι ο δρόμος του στραβός και δεν οδηγεί στην σωτηρία".

"Είναι απαραίτητο να έχουμε υπακοή, ταπείνωση και αγάπη, αλλιώς όλες οι μεγάλες ασκήσεις και αγρυπνίες μας αποβαίνουν μάταιες".

"Ο Κύριος αγαπά την υπάκουη ψυχή και της δίνει την ειρήνη Του, και τότε όλα είναι καλά κι η ψυχή αισθάνεται αγάπη για όλους".

"Ο αληθινός υποτακτικός μισεί το θέλημα του κι αγαπά τον πνευματικό πατέρα και γι' αυτό λαμβάνει την ελευθερία να προσεύχεται στον Θεό με καθαρό νου κι η ψυχή του θεωρεί τον Θεό χωρίς λογισμούς και αναπαύεται κοντά Του".

"Αν ένας λαός ή μία πολιτεία υποφέρουν, τότε πρέπει να μετανοήσουν οι πάντες κι ο Θεός θα τα εξομαλύνει όλα προς το καλό".

"Ο άγιος Απόστολος Ιωάννης ο Θεολόγος λέει πως οι εντολές του Θεού δεν είναι βαρείες, αλλά ελαφρές. Ναι, είναι ελαφρές, αλλά μόνον εξ αιτίας της αγάπης, χωρίς την αγάπη όμως όλα είναι δύσκολα".

("ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ", ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΙΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΞΗΡΟΠΟΤΑΜΟΥ – ΤΕΥΧΗ 12-13)

... Τη στιγμή αυτή το πρώτο ζητούμενο, δηλαδή το ταξίδι του ηγουμένου που είναι τόσο απαραίτητος για το μοναστήρι μας, ήταν να λάβουμε την υπόσχεση από τον Θεό ότι θα τον κρατήσει σώο και αβλαβή.

Ο Παναγιώτατος Πατριάρχης μας έστειλε στον πατέρα Κύριλλο ένα αίτημα, σχεδόν παράκληση, με την οποία τον προσκαλούσε να πάει στην Αυστραλία. Την εποχή εκείνη δεν είχε αρχίσει ακόμη ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή. Παρ’ όλη τη διάθεσή μας να κάνουμε αυτό που ζητούσε ο Πατριάρχης, ρωτήσαμε εντούτοις με την προσευχή τον Θεό ποιές επιπτώσεις θα είχε αυτό το ταξίδι για τον πατέρα Κύριλλο. αν θα τον εξέθετε ενδεχομένως σε κινδύνους... η απάντηση ήρθε στην καρδιά, ήρεμα, ότι δεν υπήρχε κανένας κίνδυνος.

Και έτσι, με προσευχή και με την ελπίδα μας στον Θεό, ετοιμαστήκαμε να αφήσουμε τον ηγούμενό μας να πάει στην Αυστραλία. Αυτό το ταξίδι γινόταν όλο και πιο επικίνδυνο εξαιτίας της απειλής του πολέμου στη Μέση Ανατολή. Προσευχηθήκαμε, λοιπόν, περισσότερο για την προστασία του ηγουμένου μας και πάλι η απάντηση ήρθε στην καρδιά: «δεν υπάρχει κίνδυνος. Θα κουραστεί, θα έχει κάποιες ψυχολογικές και φυσικές δυσκολίες, αλλά θα επανέλθει σώος».

Κάνουμε το ίδιο κάθε φορά για τον καθένα από σας. Και ασφαλώς, ο πρώτος που προσεύχεται είναι ο ίδιος ο ηγούμενος.
Όλη η ζωή μας βασίζεται στην προσευχή. Γι’ αυτό σας συνέστησα να καλλιεργείτε την καρδιά σας. Η καλλιέργεια αυτή επιτρέπει στην καρδιά να γίνει πιο ικανή να δέχεται με συναίσθηση τις αποκαλύψεις των εννοιών, επιτρέπει να γνωρίζουμε αν ένας κίνδυνος ή κάτι παρόμοιο πλησιάζει.

Στο άρθρο μου Περί των βάσεων της ορθοδόξου ασκήσεως μιλώ για τη σπουδαιότητα της υπακοής στη ζωή μας. Σας επαναλαμβάνω σήμερα κάποιες αρχές σχετικά με την υπακοή. Είναι απολύτως απαραίτητο να έχετε πάντοτε αυτή τη φροντίδα, αν θέλετε πραγματικά να προοδεύσετε στην πνευματική οδό προς τη σωτηρία.
Όταν προσευχόμαστε με τον τρόπο αυτό, είναι πολύ πιθανόν στην αρχή να μη λαμβάνουμε απάντηση. Ακόμη και όταν δεν έχουμε απάντηση, η προσευχή πρέπει να ενεργεί μέσα στην καρδιά. Αν έχουμε θετική απάντηση από το Άγιο Πνεύμα, μπορούμε να οδηγηθούμε από αυτή την καρδιακή αίσθηση, αλλά όσο δεν είμαστε ελεύθεροι από τα αμαρτωλά πάθη, πρέπει να είμαστε πολύ συνετοί.

Αν είμαστε ακόμη υπό την επήρεια των παθών, η εμπιστοσύνη μας στην διαίσθηση αυτή οφείλει να είναι μετρημένη, ταπεινή.

Μπορεί να συμβεί η απάντηση του Θεού να είναι πολύ θετική, σε τέτοιο σημείο που να μην αμφιβάλλουμε. Αλλά μόνο αυτοί που έχουν καθαρθεί από τα πάθη μπορούν να «καυχώνται» γι' αυτό.

Εμείς πρέπει να μάθουμε τα πρώτα βασικά στοιχεία, τις εντολές. Και έπειτα θα μπορέσουμε να πλησιάσουμε σε αυτό που αρμόζει στους τελείους.

(Σωφρονίου Σαχάρωφ, "Οικοδομώντας το ναό του Θεού", τόμος Β, σ. 250-251)

Επιστολή 81 στον λογοθέτη Παντολέοντα. 

"... Καθόσον είναι εντολή του Κυρίου να μη σιωπάμε όταν κινδυνεύει η πίστη.

Γιατί λέγει να μιλάς και να μη σωπαίνεις και• «Εάν υποχωρεί, δεν ευαρεστείται η ψυχή μου σ’ αυτόν» και• «Εάν αυτοί σιωπήσουν, θα φωνάξουν δυνατά οι πέτρες».

Ώστε, όταν πρόκειται για την πίστη, δεν μπορούμε να πούμε. Εγώ ποιός είμαι; Είμαι ιερέας; Όχι. Άρχοντας; Ούτε. Στρατιώτης; Από πού; Γεωργός; Ούτε και αυτό. Είμαι φτωχός, εξασφαλίζοντας μόνο την καθημερινή μου τροφή. Δεν έχω λόγο, ούτε ενδιαφέρον για το θέμα αυτό.

Αλλοίμονο! Οι πέτρες θα κράξουν, και συ μένεις σιωπηλός και αδιάφορος;

Η αναίσθητη φύση υπάκουσε στον Θεό, και συ μένεις αδιάφορος;

Αυτό που δεν έχει ψυχή ούτε λογοδοτεί στο δικαστήριο, φοβούμενο κατά κάποιον τρόπο την εντολή, βροντοφωνάζει, και συ που πρόκειται να λογοδοτήσεις στον Θεό τον καιρό της κρίσεως ακόμα και για μια λέξη ανωφελή, έστω και αν είσαι ζητιάνος, λες απερίσκεπτα, Τί με νοιάζει γι’ αυτό;

«Αυτά», δεσπότη μου, λέγει ο Παύλος, «τα εφάρμοσα στον εαυτό μου και στον Απολλώ για χάρη σας, για να διδαχθείτε με το παράδειγμά μας, να μη φρονείτε περισσότερο από ό,τι είναι γραμμένο».

Ώστε ακόμα και ο φτωχός την ήμερα της κρίσεως δεν θα έχει καμμιά δικαιολογία, αν τώρα δεν μιλά, γιατί θα κριθεί και μόνο γι’ αυτό.

Και φυσικά δεν θα εξαιρεθεί κανένας από αυτούς που βρίσκονται ψηλά, ούτε και αυτός που φορά το στέμμα. Και η καταδίκη τους θα είναι η ανώτερη που υπάρχει. Γιατί λέγει, «Οι δυνατοί θα δικαστούν αυστηρότερα», και, «Καταδίκη φρικτή θα επιβληθεί στους άρχοντες».

Να μιλάς λοιπόν, κύριέ μου, να μιλάς. Γι’ αυτό και εγώ ο ταλαίπωρος, επειδή φοβάμαι το δικαστήριο, μιλώ.... "

Να μιλάς μέχρι τα θεοήχητα αυτιά του ευσεβούς βασιλιά, γιατί είσαι ένας από αυτούς που υπερέχουν.

(Θεοδωρου Στουδιτη, εκδ. ΕΠΕ Φιλοκαλια τομος 18Γ σελ. 77)

Επιστολή 246 - ΣΤΟΝ ΕΠΙΣΚΟΠΟ ΘΕΟΔΟΣΙΟ. 
"Για την Εκκλησία και τα εκκλησιαστήρια". 
Ας μάθει ο Ευσέβιος, ο προϊστάμενος του λαού που κατοικεί στην πόλη των Πηλουσιωτών, τι είναι Εκκλησία.

Γιατί είναι τελείως απαράδεκτο, και πάρα πολύ φοβερό να μη γνωρίζει ούτε ο ίδιος, που νομίζει πως είναι ιερωμένος.

Γιατί, ότι Εκκλησία είναι το σύνολο των πιστών, που έχει ορθή πίστη και ορθό τρόπο ζωής, είναι γνωστό σ’ αυτούς που έχουν γευθεί τη θεία γνώση,

ότι όμως εκείνος, μη γνωρίζοντας το αυτό, την αληθινή Εκκλησία την καταργεί, σκανδαλίζοντας πολλούς, και κτίζει εκκλησία (ναό), και ότι επίσης την Εκκλησία την απογυμνώνει από τα στολίδια της με το να απομακρύνει τους αληθινά ευσεβείς, ενώ το ναό τον στολίζει με πολυτελή μάρμαρα, και αυτό είναι γνωστό σε όλους.

Εάν λοιπόν γνωρίσει ακριβώς, ότι άλλο είναι Εκκλησία, και άλλο ναός (γιατί η πρώτη αποτελείται από άμεμπτες ψυχές, ενώ ο ναός κτίζεται με πέτρες και ξύλα), νομίζω ότι θα σταματήσει από τη μια να καταστρέφει την Εκκλησία, και από την άλλη να στολίζει το ναό περισσότερο από όσο χρειάζεται.

Γιατί ο βασιλιάς των ουρανών δεν ήρθε εδώ για τοίχους, αλλά για τις ψυχές.
Εάν όμως προσποιηθεί, ότι αγνοεί αυτό που λέγω, αν και αυτό είναι ολοφάνερο ακόμα και στους πιο τελευταίους ως προς την αντίληψη, θα προσπαθήσω να το αποσαφηνίσω με παραδείγματα.

Όπως δηλαδή άλλο είναι το θυσιαστήριο, και άλλο η θυσία, και άλλο το θυματήριο, και άλλο το θυμίαμα, και άλλο το βουλευτήριο, και άλλο η βουλή (γιατί το ένα φανερώνει τον τόπο στον οποίο συνέρχονται, ενώ η βουλή τους άνδρες που συνέρχονται, στους οποίους ανήκει και ο κίνδυνος και η σωτηρία), έτσι και σχετικά με το εκκλησιαστήριο (ναό) και την Εκκλησία.

Εάν όμως πει, πώς ούτε με τον τρόπο αυτόν έχει καταλάβει τη διαφορά, ας μάθει, ότι

στην εποχή των αποστόλων, όταν η Εκκλησία ήταν πλούσια σε πνευματικά χαρίσματα και παρουσίαζε λαμπρή πολιτεία, δεν υπήρχαν ναοί,

ενώ στις ημέρες μας οι ναοί έχουν στολισθεί περισσότερο από όσο πρέπει, ενώ η Εκκλησία (αλλά δεν θέλω να πω τίποτε το δυσάρεστο), διακωμωδείται.

Εγώ λοιπόν, εάν επρόκειτο να κάνω επιλογή, θα προτιμούσα να βρεθώ στην εποχή εκείνη,

κατά την οποία δεν υπήρχαν βέβαια ναοί τόσο στολισμένοι,

η Εκκλησία όμως ήταν στεφανωμένη με θεία και ουράνια χαρίσματα,

παρά στη σημερινή εποχή,

κατά την οποία οι ναοί είναι στολισμένοι με κάθε είδους μάρμαρα,

ενώ η Εκκλησία κατάντησε έρημη και γυμνή από εκείνα τα πνευματικά χαρίσματα.

(οσίου Ισιδώρου Πηλουσιώτου, εκδ. ΕΠΕ, τόμος 2, σελ. 355-359)

Επιστολή 184 - ΣΤΟΝ ΕΠΙΣΚΟΠΟ ΘΕΩΝΑ
Ότι και χωρίς αμοιβή η ίδια η αρετή είναι μισθός και στεφάνι και κόσμημα, έχοντας την αμοιβή μέσα της.
"Η αρετή δεν έχει μόνο μισθόν, όπως λες, αλλά και στεφάνι και δόξα αιώνια.

Συ όμως δεν είναι σωστό να περιεργάζεσαι το κάθε είδος αυτής εάν έχει μισθό.

Καθόσον ο μισθός θα είναι μεγαλύτερος σ’ αυτόν που δεν εργάζεται για τον μισθό.

Γιατί, αν ήσουν πραγματικά φίλος της αρετής, θα γνώριζες, ότι και χωρίς αμοιβή, η ίδια η αρετή είναι μισθός και στεφάνι και κόσμημα, έχοντας την αμοιβή μέσα της.

Επειδή όμως σαν πραγματικός μισθωτός μιλάς με λεπτομέρεια για τον μισθό, δίνεις την υπόνοια σ’ αυτούς που σε ακούνε, ότι εάν, υπόθεση κάνω, δεν υπήρχε μισθός, δεν θα άσκουσες την αρετή.

Ωστόσο, όποιο και αν νομίζεις ότι είναι το σωστό, να ασκείς την αρετή,

η οποία και εδώ κάνει λαμπρούς τούς εραστές της, και εκεί τους καθιστά πιο ένδοξους."

(οσίου Ισιδώρου Πηλουσιώτου, εκδ. ΕΠΕ, τόμος 2, σελ. 279-281)

Επιστολή 153- ΣΤΟΥΣ ΜΑΡΤΙΝΙΑΝΟ, ΖΩΣΙΜΟ, ΜΑΡΩΝΑ, ΚΑΙ ΕΥΣΤΑΘΙΟ
Συμβουλευτική προς αλλαγή τρόπου ζωής.
Συναντώντας με κάποιος από τους άξιους λόγου και μνήμης άνδρες και διακρινόμενους για την ευγένεια και τους τρόπους, μου ανήγγειλε με δάκρυα, ότι κάποιοι, αξιόλογοι για την αρετή τους, συνεδριάζοντας μεταξύ τους, έλεγαν τα έξης για σας˙ Τί από τα ανομολόγητα και αισχρά πάθη θα διστάσουν να διαπράξουν κρυφά, αυτοί που δεν κοκκινίζουν από ντροπή ασχημονώντας τόσο φανερά;

Και ποιο από τα μη φανερά κακά δεν θα μπορούσαν να κάνουν, αυτοί που και καμαρώνουν για τα ολοφάνερα; Και πως θα μπορούσαν να συνετιστούν πάσχοντας από το υπερβολικό αυτό κακό, αυτοί που κοροϊδεύουν και αυτούς που ζουν με σωφροσύνη; Και πως θα μπορούσαν ελεγχόμενοι να σταματήσουν, αυτοί που διασύρουν αυτούς που τους ελέγχουν; Και πως θα μπορούσαν να σεβασθούν τους θείους νόμους, αυτοί που τους θεωρούν μύθους; Και πως είναι δυνατόν να φοβηθούν την μέλλουσα κρίση, αυτοί που με τα έργα τους κηρύττουν ότι ούτε και υπάρχει αυτή; Και πως θα πεισθούν στον Χριστό, αυτοί που με αυτά που κάνουν ανακηρύττουν τον Επίκουρο;
Εγώ βέβαια όταν τα άσκησα αυτά πληγώθηκα πολύ ψυχικά, σεις όμως θα ήταν σωστό να φροντίσετε να εξαλείψετε αυτήν την κωμωδία.

Και θα την εξαλείψετε,

εάν αναγνωρίσετε το παράπτωμά σας,

και θα το αναγνωρίσετε,

εάν πεισθείτε ότι οι άγιες Γραφές είναι αληθινές,

και θα πεισθείτε,

εάν τις απολαμβάνετε συνεχώς,

και θα τις απολαύσετε,

εάν μάθετε το βαθύτερο νόημά τους,

και θα το μάθετε,

εάν γίνετε μαθητές αυτών που είναι σοφοί κατά Θεόν,

και θα καθίσετε κοντά τους,

εάν αποφύγετε την κακία,

και θα την αποφύγετε,

εάν φοβηθείτε τις τιμωρίες που προβλέπονται από αυτήν,

και θα φοβηθείτε,

εάν πιστεύετε ότι υπάρχει Θεός,

και θα πιστέψετε,

εάν συνέλθετε από την τόσο μεγάλη μανία σας,

και θα συνέλθετε,

εάν μιμηθείτε εκείνους που ανένηψαν,

και θα τους μιμηθείτε,

εάν επιδοθείτε στην αρετή,

και θα επιδοθείτε,

εάν αγαπήσετε με πόθο τη βασιλεία,

και θα την αγαπήσετε με πόθο,

εάν θεωρήσετε ότι όλα τα βλεπόμενα είναι πρόσκαιρα,

και θα τα θεωρήσετε,

όταν μάθετε την μηδαμινότητά τους,

και θα την μάθετε,

εάν αντιληφθείτε ότι είναι φθαρτά,

και θα το αντιληφθείτε,

εάν τα κοιτάξετε με ανεπηρέαστα τα μάτια,

και θα τα κοιτάξετε έτσι,

εάν προσηλωθείτε στα ουράνια,

και θα προσηλωθείτε,

εάν καταστήσετε το μάτι της ψυχής σας περισσότερο διορατικό,

και θα το κάνετε,

εάν συνηθίσετε να βλέπετε συνεχώς προς τον Θεό.

(οσίου Ισιδώρου Πηλουσιώτου, εκδ. ΕΠΕ, τόμος 2, σελ. 239-241)