Θα έπρεπε να θεωρείται αυτονόητο πως όσοι είμαστε στην Εκκλησία του Χριστού και κάνουμε πνευματική ζωή έχουμε μετάνοια και γνωρίζουμε τί είναι μετάνοια! Βλέπω όμως ότι δυστυχώς δεν είναι έτσι τα πράγματα και γι’ αυτό τελικά δυσκολευόμαστε τόσο πολύ με την πίστη μας και τα θεωρούμε όλα βουνό! Η αυτογνωσία είναι το πρώτο βήμα της μετάνοιας... να νιώσουμε βαθιά τα λάθη μας ενώπιον του Θεού και να πάρουμε την απόφαση να σταματήσουμε τη ζωή που κάναμε ως τώρα. Να αποστραφούμε όπως ο άσωτος υιός τα ξυλοκέρατα της αμαρτίας και να οδηγηθούμε στο μυστήριο της εξομολόγησης, ζητώντας άφεση αμαρτιών μέσω του…

Όταν πήρα την απόφαση να οδηγηθώ στο Χριστό και στην Εκκλησία Του ήταν γιατί ένιωθα ότι η ψυχή μου νοσούσε τόσο πολύ που είχα φτάσει στο σημείο μηδέν! Αν δε γινόταν κάτι δραστικό είτε θα τρελαινόμουν είτε θα έκανα ανεπανόρθωτο κακό στον εαυτό μου ή στους άλλους… χρόνια τη σκεφτόμουν αυτή τη στιγμή και αυτή τη λύση, το Χριστό, αλλά όλο με νικούσαν οι κακοί λογισμοί και το ανέβαλλα… ακόμα και την τελευταία στιγμή, ενώ περίμενα να έρθει η σειρά μου να εξομολογηθώ μου ήρθε ο λογισμός ‘ τί δουλειά έχεις εσύ με τους παπάδες; γιατί δεν πας σε έναν…

Δάκρυακαλλωπισμός της ψυχήςΑν θέλης να στολίζης την ψυχή, να προσθέτης τη βοήθεια της προσευχής, και την εξομολόγησι των αμαρτημάτων και να μη παραλείπης να πλένης το πρόσωπό σου με τη συνεχή ροή των δακρύων της μετανοίας... Φρόντιζε πιο πολύ την ψυχή, και κάθε μέρα να την πλένης με τα θερμά δάκρυα. Διότι με αυτό το ευλογημένο νερό απαλλάσσεται η ψυχή από τη βρωμιά και γίνεται λαμπρότερη.Ε.Π.Ε. 2,638ανώφελα στην άλλη ζωήΕκεί, μετά θάνατον, είναι ανώφελα τα δάκρυα, εδώ όμως επιφέρουν κέρδος... Είναι καλό να κλαίη κανείς, μάλιστα δε κατά τη νύχτα.Ε.Π.Ε. 5,264χαρμολύπηΓνωρίζουν καλά αυτό που λέω, όσοι έχουν δοκιμάσει, πόση ευφροσύνη…

Μαζί μ’ αυτά ας δοξάσουμε και εμείς τον Θεό, μαζί μ’ αυτά ας φωτισθούμε και εμείς με το φως της γνώσεως, και μεταφερόμενοι σαν με όραμα στον Ιορδανη, ας δούμε το μεγάλο φως, τον Χριστό μας βαπτισμένον, και ας ασπασθούμε τα ακατάληπτα ίχνη του στα νερά, και ας μην επιστρέφουμε ποτέ πια στο σκοτάδι της αμαρτίας, αλλά ας είμαστε μαζί του και ας πορευθούμε μαζί του, αφού έχουμε γίνει καλοί οπαδοί του, και πριν από αυτό, ας βαπτισθούμε μαζί με αυτόν. Γιατί είναι δυνατόν καθημερινά να βαπτιζόμαστε, αν θέλουμε, εννοώ με το βάπτισμα των δακρύων, το πραγματικά καθαρτήριο και αείφωτο.…

Επιστολή 102. Στο τέκνο του τον Ευάρεστο.Η επιστολή αυτή στέλνεται σε σένα, αδελφέ, με πολλή θλίψη και σφίξιμο της καρδιάς μου, γιατί άκουσα ότι πέθανες τον θάνατο της αμαρτίας. Λένε δηλαδή ότι αποκήρυξες την υπόσχεση της παρθενίας, το ευαγγελικό ένδυμα, το σεβαστό σε αγγέλους και ανθρώπους πολίτευμα, και έλαβες γυναίκα με τρόπο μοιχικό, ή καλύτερα, για να κυριολεκτήσω, την Εύα. Γιατί αυτή, αφού σε έβγαλε από τον παράδεισο της άγιας ζωής, σε κατέστησε πένθος για μένα τον αμαρτωλό σου πατέρα, ντροπή της αγγελικής αδελφότητάς σου, και αφορμή υπερηφάνειας και καύχησης για τον διάβολο. Τι είναι αυτό που έγινε! Αλλοίμονο! Πώς…

Προς το κοινό του λαού Αντισάρχου. Δεχθήκαμε γράμματα από την τιμιότητά σας για τον μαθητή μας, ο οποίος προ πολλού απέδρασε και δεν ξέρω πως έγινε εκεί δεκτός από αμάθεια και ασέβεια, και μάλιστα σε σπήλαιο ληστών, όχι μοναστήρι, αλλά ανακατασκευασμένο καταφύγιο παθών, για να αξιώσουμε να τύχει απαλλαγής. Και η απάντηση είναι σύντομη. Ο μαθητής μας Μαρκιανός μέχρι να επιστρέψει στο μοναστήρι του, στο οποίο έδωσε υπόσχεση της απάρνησής του με μάρτυρα τον Θεό, είναι δεμένος και καταδικασμένος και ανάξιος της κοινωνίας, σύμφωνα με τους θεοδίδακτους κανόνες που υπέγραφε. Γιατί η απειλή δεν εξαρτάται από μας, αλλά από τους θεόπνευστους…

Στο τέκνο του τον Λουκιανό.Ο καλός Θεός μας, γνωρίζοντας την ολισθηρότητα της ανθρώπινης φύσεως, και ότι, και αν ακόμα κάποιος νομίζει πώς βαδίζει σωστά, με λίγη νωθρότητα, χωρίς να το καταλάβει, σκοντάφτει και πέφτει, από αγάπη προς τον άνθρωπο, τού δώρισε τη μετάνοια, η οποία τον σηκώνει από την πτώση και τον επαναφέρει στην αρχική υγεία του. Επειδή λοιπόν και συ, αδελφέ μου, έπαθες αυτό που έπαθες, και συμπλήρωσες τον χρόνο της αξιόλογης μετάνοιας, με μεγάλη κατάνυξη και πάρα πολλά δάκρυα, όπως έχω ακούσει, ώστε να έχεις εξιλεώσει τον Θεό, και ζητάς τώρα συγχώρηση, όπως μου δήλωσε ο οικονόμος και…

Και θέλω να γνωρίζετε, ότι δεν υπάρχει μετά την εξομολόγηση άλλο σύντομο και άφταστο φάρμακο για τη σωτηρία, όπως και σεις οι ίδιοι γνωρίζετε. Και τη στιγμή που ο Κύριος έδωσε τώρα αυτό το δώρο, γιατί ορισμένοι αργείτε να προσέλθετε στην εξομολόγηση και υποφέρετε με τη σιωπή και γεμίζετε πληγές και σκουληκιάζετε με τους ανεξομολόγητους λογισμούς; Εγώ ασφαλώς, τέκνα μου, βρίσκομαι εδώ για να σας προσφέρω τη βοήθειά μου, εάν βέβαια μερικοί έχουν ανάγκη, και αρρωσταίνω με την αρρώστια σας. Γιατί λοιπόν, από αυτά που μπορούμε να είμαστε υγιείς και να φωτιζόμαστε και να είμαστε χαρούμενοι, να υφιστάμεθα τα αντίθετα;…

… Τα έργα λοιπόν της αρετής του (ενός κοιμηθέντος μοναχού) ήταν πολλά. Επίπονη εγκράτεια, νήψη αγρυπνίας, ποταμοί δακρύων, αναπτέρωση της προσευχής, καταπίεση του εαυτού του στο να κοιμάται καταγής, ευτέλεια ενδυμάτων, χειρωνακτική εργασία, πυκνές γονυκλισίες, μελέτη του θανάτου, έντονη ψαλμωδία, καρτερική στάση. Αλλά κανένα από αυτά στον υποτακτικό δεν ήταν τόσο δυνατό, όσο το αγώνισμα της εξομολόγησης και το ότι όλα τα έκανε με υπακοή, πράγματα με τα οποία η ψυχή φωτίζεται και νεκρώνεται το σαρκικό θέλημα, και γίνεται ολοκληρωτική εγκατάσταση του πνευματικά γεννημένου μέσα σε εκείνον που τον γέννησε. Γιατί, οποίος δεν προτιμά αυτά από τα αλλά, γίνεται εύθραυστος…

ΕΠΙΣΤΟΛΗ 382.- ΣΤΟΝ ΙΔΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΖΩΣΙΜΟ.Προτρεπτική προς μεταστροφή.Αν βέβαια υπήρξα σε σας αιτία για αμαρτήματα, εγώ που εμποδίζω τα πολλά αμαρτήματα, ανυπάκουοι και αναίσθητοι, καλά κάνετε και αποφεύγετε τα λεγόμενά μου προς εσάς, έχοντας μάλλον έμφυτη την επιθυμία των καλών από την ενέργεια εκείνη του Θεού με την οποία είχε εμπνεύσει κάτι ιδιαίτερο μέσα μας. Αν όμως αποτελούν έλεγχο των κακών σας πράξεων, τότε μοιάζω με καθρέφτη μπροστά στον άσχημο και με γιατρό για τον ασθενή. Γιατί ο πρώτος αποφεύγει τον καθρέφτη επειδή τού θυμίζει την άσχημη μορφή του, και ο άλλος δεν συμπαθεί τον γιατρό, γιατί κόβει και…