ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΩΝ
FRANK SCHAEFFER
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ : "ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ ΣΤΟΝ ΑΙΩΝΑ ΤΩΝ ΨΕΥΤΙΚΩΝ ΘΡΗΣΚΕΙΩΝ"
Ἀντιαιρετικὸν Ἐγκόλπιον www.egolpion.com
Όσοι από μας ανατραφήκαμε ως Ευαγγελικοί έχουμε ακούσει ότι, σε αντίθεση με τους Ορθοδόξους και τους ρωμαιοκαθολικούς χριστιανούς, εμείς οι Προτεστάντες λατρεύουμε τον Θεό «εν πνεύματι και αλήθεια». Να γιατί, μας έλεγαν, εμείς δεν χρειαζόμαστε τη Θεία Λειτουργία ή τις «ανούσιες ιεροτελεστίες», για να μας βοηθήσουν να λατρεύσουμε τον Θεό. Εμείς ακόμη δεν χρειαζόμασταν να μελετήσουμε την εκκλησιαστική ιστορία, διότι το μόνο που μάς ενδιέφερε ήταν οι προσωπικές μας ιστορίες για τη σωτηρία.
Δεν χρειαζόμασταν ούτε και αυτήν ακόμη την Ιερά Παράδοση, διότι είχαμε μία κατ' ευθείαν προσωπική σχέση με τον Ιησού. Εφ' όσον αισθανόμασταν πνευματικοί, άρα και ήμασταν. Το τι κάναμε ή το πώς λατρεύαμε τον Θεό δεν είχε καμία σχέση με τη σωτηρία μας, την οποία καταλαβαίναμε ως ένα στιγμιαίο, σχεδόν μαγικό, προκαθορισμένο γεγονός και όχι ως μία πορεία.
Πιστεύαμε στη Βίβλο· όχι όμως στην Εκκλησία. Δεν πιστεύαμε στην ανάγκη να εξομολογηθούμε σε κάποιον ιερέα, να συμμετάσχουμε στην τέλεση της θείας Ευχαριστίας, και πολύ περισσότερο, να ανάψουμε ένα κερί, να προσκυνήσουμε μία εικόνα ή να απαγγείλουμε μία γραπτή προσευχή . Είχαμε διδαχθεί ότι είμαστε ελεύθεροι από όλες αυτές τις «νέο-ειδωλολατρικές προλήψεις». Πώς τώρα άλλοι χριστιανοί ακολουθούσαν κάποιους τρόπους λατρείας για χιλιάδες χρόνια το τι πίστευαν ή πώς έφθασαν να πιστεύουν, δεν μας ενδιέφερε καθόλου.
Δεν χρειαζόμασταν άλλη ερμηνεία από εκείνη, με την οποία εμείς οι ίδιοι αποκρυπτογραφούσαμε το μήνυμα των Γραφών.Κανένας επίσκοπος με αποστολική διαδοχή ή με άλλο τρόπο δεν εθεωρείτο από μας ότι είχε κάποια ειδική αυθεντία, για να μας καθοδηγήσει να βρούμε το αληθινό νόημα των Γραφών.Κανένας πατέρας της Εκκλησίας δεν διέθετε κάποια ειδική εμπειρία, που έπρεπε να ακούσουμε.Στην πραγματικότητα διδαχθήκαμε ότι η χριστιανική μας ζωή ήταν, όπως και η υπόλοιπη ζωή, μέσα στην πλουραλιστική, ελεύθερη - μέχρι ατομικιστική - κοινωνία. Ήταν δηλαδή μία προσωπική επιλογή, ένα ζήτημα ατομικής πρωτοβουλίας.
Ο Χριστιανισμός μας ήταν στ' αλήθεια ό,τι θέλαμε εμείς να είναι, αν και ίσως ποτέ δεν το παραδεχθήκαμε αυτό.Ισχυριζόμασταν πώς ό,τι πιστεύαμε ήταν Βιβλικό. Όμως συχνά ίσχυε το αντίθετο- δηλαδή η Βίβλος έλεγε ό,τι εμείς θέλαμε να πει.Τείναμε να απορρίψουμε την αρχαία Χριστιανική Πίστη ότι το άγιο Πνεύμα καθοδηγεί την Εκκλησία. Ακόμη διακηρύτταμε με αρκετή ευκολία ότι είχαμε την «καθοδήγηση» του αγίου Πνεύματος σ' ένα προσωπικό υποκειμενικό επίπεδο. Κι αυτό το χρησιμοποιούσαμε ως απόδειξη ότι αξιολογούσαμε σωστά τα θεολογικά ζητήματα και «εκτελούσαμε το θέλημα του Κυρίου», όταν αντιμετωπίζαμε ,τα προσωπικά μας θέματα. Εάν διαφωνούσαμε με τη διδασκαλία μιας Ομολογιακής παράταξης ή με κάποιον πάστορα, μπορούσαμε να αλλάξουμε «μαγαζί» πηγαίνοντας σε μια καινούρια «Εκκλησία», έως ότου καταλήγαμε σε αυτή που μας άρεσε.
Κατά τραγική ειρωνεία, παρά τους ισχυρισμούς μας για ανεξαρτησία από την Παράδοση και την αυθεντία της Εκκλησίας, κολλήσαμε πεισματικά στις δικές μας «ελεύθερες» συνήθειες της λατρείας. Η τάξη των δικών μας αυτοσχεδίων εκκλησιαστικών ακολουθιών σπάνια ήταν διαφοροποιημένη μέσα στις υπάρχουσες Ομολογίες.
Προσευχόμασταν πάντοτε κατά τον ίδιο μονότονο τρόπο είτε διαβάζαμε τις προσευχές μας είτε όχι (π.χ. «Αγαπημένε μας ουράνιε Πατέρα, θα θέλαμε αυτό, θα θέλαμε εκείνο...»). Εάν ανήκαμε στους Μεταρρυθμιστές Πρεσβυτεριανούς, θα είχαμε κολλήσει στην καλβινική μας παράδοση, -όπου ως «εκκλησία» νοούνταν τέσσερις γυμνοί τοίχοι και ένα μακροσκελές κήρυγμα.Εκεί η «λατρεία» ήταν τα αισθήματα που δημιουργούσε μέσα μας το καλό κήρυγμα.Εάν ήμασταν Βαπτιστές του Νότου θα βαπτίζαμε μόνον ενήλικες.Εάν συνέβαινε να ανήκουμε σε κάποια από τις λεγόμενες χαρισματικές Ομολογίες, τότε η άτακτη λατρεία, οι γλώσσες, η προφητεία, τα σημεία και τέρατα και τα παρόμοια δημιουργούσαν ένα οργανωμένο χάος.
Στις συνάξεις αυτές η εξωστρέφεια ήταν τόσο μονότονη και τυποποιημένη όσο και η συμπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων. Στην πραγματικότητα το φαινόμενο αυτό δεν ήταν μία πρόκληση της προτεσταντικής ελευθερίας κατά της αρχαίας Ιεράς Παραδόσεως, αλλά μάλλον η πρόκληση, για να επιλέξουμε ποια Παράδοση, ποιο τελετουργικό και ποια Λειτουργία θα ακολουθήσουμε .
Κάθε προτεσταντική «Παράδοσις» εξέλαβε τον εαυτό της πολύ σοβαρά. Ακόμη στην πλουραλιστική μας κοινωνία ήταν σπάνιο κάποιος να ισχυρισθεί ότι οι δικές του σχετικά νέες «Παραδόσεις» ήταν καλύτερες ή πιο αληθινές από κάποιες άλλες και μάλιστα κατά ένα απόλυτο τρόπο.Έτσι, ίσως ασυναίσθητα, η πίστη μας στον πλουραλισμό έφθασε να θεωρείται από πολλούς περισσότερο απόλυτη από κάθε μοναδική θρησκευτική Παράδοση.
Ο ισχυρισμός ότι του ενός η «εκκλησία» ήταν καλύτερη ή η λατρεία του πιο αληθινή από τις λατρείες των άλλων τον στιγμάτιζε εκκεντρικό ή και ακόμη ως μη γνήσιο αμερικανό. Σε μία τέτοια ατμόσφαιρα δογματικής ανεκτικότητας, ιδέες σχετικές με την απόλυτη, υπερβατική ή αιώνια και ανεξερεύνητη αλήθεια ήταν σχεδόν αδύνατο να υποστηριχθούν.Αυτό ΙΣΧΥΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΓΙΑ ζητήματα σχετικά με τα ήθη και τη λατρεία. Περιτριγυρισμένοι από τη συγχορδία του πολυδιασπασμένου Προτεσταντισμού, οι αμερικανοί εύρισκαν όλο και πιο δύσκολο να ορίσουν κάποια ιδέα ή τη διδασκαλία μιας θρησκευτικής Ομολογίας, καθόσον αυτή αποδεικνυόταν αληθινή με τον αποκλεισμό των άλλων. Με εξαίρεση τις εκφράσεις, που αφορούσαν κάποιες ιδέες του συρμού για το ρατσισμό και τα παρόμοια, το «Εγώ είμαι σωστός και συ σφάλλεις» ήταν μία έκφραση σχεδόν άγνωστη στις επίσημες μοντέρνες συζητήσεις ηθικού περιεχομένου, για να μη μνημονεύσω τις συζητήσεις γύρω από τη θρησκεία.
Όταν ο πυρετός της αυθεντικότητας του πρώιμου Προτεσταντισμού διαλύθηκε, η ιδέα «Αυτός είναι ο δικός μου τρόπος να ζω και να ενεργώ, αλλά και ο δικός σου επίσης σωστός», τυπικά αντιπροσώπευε το φρόνημα των πιο πολλών Προτεσταντών. Δεν ήταν, όμως, όλοι οι αμερικανοίΙΣΟΙ; Δεν ήταν όλες οι ιδέες εξίσου αξιόλογες; Δεν ήταν η έκφραση της ατομικής ελευθερίας το μέγιστο από όλα τα αγαθά; Πώς τότε μπορούσε μία ομάδα ή μία θρησκευτική παράταξη να ισχυρίζεται ότι είναι σωστή ως προς τη λατρεία, τη διδασκαλία ή τα ήθη σε βάρος εκείνων των δοξασιών που έπρεπε να υποστηρίζει μία άλλη ομάδα;Σίγουρα η ιδιοφυΐα της Αμερικής πέτυχε να καθιερώσει την αρχή ότι όλες οι ομάδες με ειδικά ενδιαφέροντα μπορούσαν να ευδοκιμούν ως ίσες μέσα στον δημοκρατικό μας πολιτισμό!
«... Ο κατακερματισμός, που προκλήθηκε από τον Προτεσταντισμό, ήταν καίριος εκεί οπού ένας ενιαίος... θρησκευτικός πολιτισμός θα είχε προβάλει μεγαλύτερη αντίσταση στην εκκοσμίκευση»
[ Steve Bruce]
Ολοφάνερα ο αμερικανικός ατομικισμός μπορούσε να «δουλέψει» μόνο με την προϋπόθεση ότι όλες οι αντιλήψεις για την αλήθεια θεωρούνταν στη βάση τους σχετικές.
Υπήρχε μία μικρή απόσταση από την ιδέα ότι όλες οι δογματικές Ομολογίες, ακόμη και ολόκληρες θρησκείες, πρέπει να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο σεβασμό,μέχρι την πεποίθηση ότι όλες οι θρησκείες είναι εξ ίσου αληθινές.Τελικά η άκαμπτη λογική του πλουραλισμού των δογματικών Ομολογιών οδήγησε στο ένα και μοναδικό συμπέρασμα: Εφ όσον όλες οι θρησκευτικές δοξασίες είναι εξ ίσου αληθινές, ακόμη και όταν έρχονται σε αντίθεση η μία με την άλλη, τότε πρέπει να θεωρούνται εξ ίσου άσχετες για τον δημόσιο βίο και επομένως δεν εξυπηρετούν κανένα σκοπό εκτός από ιδιωτικές ατομικές θεραπευτικές ανάγκες.
Με την ανατολή του εικοστού αιώνα το μόνο απόλυτο πού πραγματικά επιβίωσε στη δημόσια κονίστρα ήταν η εκκοσμικευμένη πολιτική. Μόνο στο πολιτικό σύστημα, πού συμπεριλάμβανε την πανίσχυρη δικαστική εξουσία, η οποία προστάτευε το δικαίωμα της υλιστικής απόλαυσης, μόνον εκεί συνέπιπταν οι αντιλήψεις των αμερικανών.Ο,τι κατανοούνταν ως συνταγματικό, θεωρούνταν πολύ περισσότερο σχετικό με τον δημόσιο βίο από εκείνο που είχε κάποτε πιστευθεί ως ηθικά ορθό ή λανθασμένο. Η θρησκεία υποβιβάστηκε σε απλή υποκειμενική άποψη, σε μία «προσωπική υπόθεση».
Στη δεκαετία του '70, όταν οι Ευαγγελικοί ξύπνησαν από την απειλή που δεχόταν το κατεστημένο τους εξ αιτίας του ογκούμενου κύματος του ηθικού χάους, θα έλεγα και της αναρχίας, στον εκκοσμικευμένο αμερικανικό μας πολιτισμό είχε' απομείνει ακόμη μία μικρή αίσθηση του απόλυτα και αδιαμφισβήτητα ηθικά ορθού και λανθασμένου, στην οποία αυτοί μπορούσαν να προσφύγουν.Στην καλύτερη περίπτωση το μόνο που μπορούσαν να κάνουν οι Προτεστάντες ήταν να χρησιμοποιήσουν απομονωμένα χωρία της Βίβλου ή λαϊκά επιχειρήματα ή τα αποτελέσματα επιστημονικών ερευνών για να υποστηρίξουν τις εκκλήσεις τους για «επιστροφή στις χριστιανικές αξίες».
Είχαν χάσει την ικανότητα να συζητούν για την αναλλοίωτη αλήθεια πέρα από ΤΙΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ αναφορές για το «τι λέγει η Βίβλος για μένα» ή από του να χρησιμοποιούν τα τετριμμένα επιχειρήματα, που άρχιζαν με τη φράση: «Η επιστημονική έρευνα έχει αποδείξει...».
Εφ' όσον προωθήθηκε η εγκατάλειψη της Ιεράς Παραδόσεως, εφ' όσον η έννοια του Φυσικού Νόμου ενσωματώθηκε στην αυθεντία και στην ηθική σοφία, που παραδόθηκε από τους πατέρες της Χριστιανικής Εκκλησίας, και εφ' όσον έγινε αποδεκτό ότι ήταν φυσιολογικό για την «Εκκλησία» να είναι χωρισμένη σε είκοσι τρεις χιλιάδες ανταγωνιζόμενες και πολλές φορές αντικρουόμενες Ομολογίες,τι είδους αναφορά μπορούσε να γίνει από τους Προτεστάντες στην ιστορική κατανόηση της ηθικότητας, πολύ δε περισσότερο στην αδιαπραγμάτευτη αλήθεια; Πώς θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίζει ορισμένες θεμελιώδεις αρχές, όταν το ιστορικό προηγούμενο είχε εγκαταλειφθεί χάριν της αυτόνομης «προόδου»;
«Η αναπόφευκτη αλλά ακούσια συνέπεια της ανάπτυξης του θρησκευτικού πλουραλισμού ήταν η επέκταση του εκκοσμικευμένου κράτους»
Γύρω στα τέλη του εικοστού αιώνα η προτεσταντική κοινωνία είχε χάσει την ικανότητα της να αντιδρά μ' έναν αξιόπιστο τρόπο στην εκκοσμίκευση, πού την απειλούσε. Οι Προτεστάντες μπορούσαν να παίζουν τα δάκτυλα τους από αμηχανία ή να οργανώνονται πολιτικά, όπως κάθε άλλη ομάδα με ειδικά ενδιαφέροντα, όμως είχαν ολοφάνερα χάσει την υψηλή ηθική τους βάση.Αποδεχόμενος ο Προτεσταντισμός τον πλουραλισμό των ποικίλων αντιτιθεμένων δογμάτων ως ισόκυρης έκφρασης του πολυδιάστατου δογματικά Χριστιανισμού, συνέβαλε τόσο πολύ στη δημιουργία του πλουραλιστικού πολιτισμού μας, ώστε έχασε την ικανότητα να προσκαλεί τους ανθρώπους να επιστρέψουν στο υψηλό επίπεδο των απόλυτων ηθικών αληθειών.
Ως θρησκευτική ομάδα οι Προτεστάντες δεν μπορούν καν να συμφωνήσουν για το νόημα των μυστηρίων τους και για τη θρησκευτική ιστορία. Η θεμελιώδης αρχή του Προτεσταντισμού ήταν ότι:
έπρεπε να ξεκοπεί από αυτή τη δική του ιστορία των μυστηρίων. Πώς λοιπόν θα μπορούσαν οι Προτεστάντες να υπαγορεύουν όρους ή έστω να κάνουν προτάσεις στον εκκοσμικευμένο πολιτισμό, πού τους περιβάλλει, στο όνομα της αιώνιας και αναλλοίωτης μυστηριακής αλήθειας;
«Όσο περισσότερο οι Συντηρητικοί θα επιχειρούν να ερμηνεύσουν τον «εκκοσμικευμένο ανθρωπισμό» ως μία συνεκτική ιδεολογία, η οποία απειλεί τη θρησκεία τους, αυτό πού θα προξενεί τη ζημία θα είναι η αντιμετώπιση της θρησκείας μέσα στα πλαίσια της δημοκρατίας, όπως αυτή εκφράζεται στο θαυμάσιο εκείνο τμήμα των αμερικανικών εντύπων, στο οποίο καλείται κάποιος να σημειώσει «τη θρησκεία της αρεσκείας του». Οι Προτεστάντες ποτέ ξανά δεν θα κατορθώσουν να επικρατήσουν πολιτισμικά, επειδή η επιτυχία τους είναι αυτοπεριορισμένη»
Steve Bruce
Ίσως οι πρώτοι προτεστάντες Μεταρρυθμιστές δεν είχαν ιδέα για τον θανάσιμο κίνδυνο, τον όποιο άφησαν ανεξέλεγκτο· κίνδυνο για τα ίδια τα υποστυλώματα του πολιτισμού τους. Ακόμη την περίοδο πού ζούσαν ο Λούθηρος και ο Καλβίνος οι ραγδαία πολλαπλασιαζόμενες Προτεσταντικές Ομολογίες αισθάνθηκαν την ανάγκη να έχουν μία ιστορικά νομιμοποιημένη Παράδοση. Αυτή η ανάγκη προέκυψε, επειδή οι Προτεστάντες άρχισαν να διαπληκτίζονται μεταξύ τους (ακόμη και να σκοτώνουν ο ένας τον άλλο) για τις διαφορετικές ερμηνείες της Γραφής. Επειδή ακριβώς δεν είχαν ενιαία Ιερά Παράδοση, την οποία να επιδοκιμάζουν όλοι, η μόνη πηγή για τις διαιρεμένες Προτεσταντικές Ομολογίες ήταν η ατομική και υποκειμενική προσφυγή στη Γραφή. Το πρόβλημα έγινε ολοφάνερο· η Βιβλική ερμηνεία του ενός συχνά δεν ήταν σύμφωνη με την ερμηνεία των άλλων . Σύντομα οι Προτεστάντες βρέθηκαν παγιδευμένοι, σε ατέλειωτες πολεμικές αντιπαραθέσεις, στις οποίες μέχρι, και σήμερα παραμένουν έρμαιοι. Σήμερα όμως υπάρχει μία σημαντική διαφορά: Στον ευρύτατα εκκοσμικευμένο πολιτισμό μας κανένας πλέον δεν ακούει .
Ο Πλουραλισμός είχε απονευρώσει τους περισσότερους από τους θρησκευτικούς ανθρώπους. Για την αποκαλούμενη «Τάξη των ειδημόνων» μόνο η πολιτική είναι ιερή και απαραβίαστη. Η θρησκεία συχνά στις μέρες μας εκλαμβάνεται ως μια ενοχλητική υποσημείωση στην πολιτική πραγματικότητα.Ο Πολιτισμός έχει παραβλέψει τον Προτεσταντισμό.
Μόνοι με τη Βίβλο τους και τις υποκειμενικές τους ερμηνείες σ' αυτή χωρίς σταθερό και αμετάβλητο ιστορικό ηθικό θεμέλιο για τη νομιμοποίηση των ιδεών και των ισχυρισμών τους οι Προτεστάντες επεξεργάστηκαν οι ίδιοι την καταστροφή τους και επί πλέον υπονόμευσαν ασυναίσθητα την ιδέα του υπερβατικού και μυστηριακού απολύτου.
Οι Προτεσταντικές Ομολογίες έχασαν τη συνάφεια με τον ευρύτερο πολιτισμό.Στην πραγματικότητα έγιναν εξάρτημα αυτού του πολιτισμού.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ :
"ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ ΣΤΟΝ ΑΙΩΝΑ ΤΩΝ ΨΕΥΤΙΚΩΝ ΘΡΗΣΚΕΙΩΝ"
Ἀντιαιρετικὸν Ἐγκόλπιον www.egolpion.com
«Όπως ένας τόπος και ένα σπίτι, όπου πραγματοποιούνται αρετές και καλά έργα και κατοικούν άγιοι άνθρωποι,
ο τόπος εκείνος και το σπίτι λέω αγιάζεται και χαριτώνεται και χαίρουν να πλησιάζουν σε αυτό οι άγγελοι,
έτσι και ένας τόπος ή ένα σπίτι, όπου γίνονται αμαρτίες και κακά έργα, ο τόπος εκείνος λέω και το σπίτι μολύνεται, αγριεύει,
κι εκεί παραμονεύουν και ενεργούν οι δαίμονες,
δείχνοντας διάφορα φαντάσματα· διότι κατά κάποιο τρόπο, αφιερώθηκε και έγινε τόπος οικείος των δαιμόνων ο τόπος εκείνος και το σπίτι,
δια της πράξεως των δαιμονικών έργων.
Γι αυτό και η Αγία Γραφή λέει, ότι από τις αμαρτίες των προ του κατακλυσμού ανθρώπων
«εφθάρη (υποβαθμίστηκε, λερώθηκε) η γη εναντίον του Θεού» (Γένεση 6,11).
Έτσι αν κάτι άλλο δεν φοβίζει τους Χριστιανούς για να μην αμαρτάνουν, ούτε η φοβερή κρίση του Θεού, ούτε η αιώνια κόλαση,
τουλάχιστον ας τους φοβίσει αυτό, ότι με τις αμαρτίες τις οποίες κάνουν καθιστούν το σπίτι τους κατοικία του σατανά,
και προχωρούν οι δαίμονες σε αυτό και ενεργούν και δείχνουν διάφορες φαντασίες στους ενοίκους,
ώστε πολλές φορές από την επήρεια των δαιμόνων συμβαίνει να μένουν πολλά σπίτια ακατοίκητα»
(αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, Κήπος Χαρίτων, εκδ. Ρηγοπούλου, σελ. 83
στο: Εκκλησία και Αποκρυφισμός, αρχιμ. Ιωάννου Κωστώφ σελ. 181-182)
Ξεκίνησε κάποτε ο αββάς Δανιήλ να επισκεφτεί ένα πνευματικό Γέροντα πολύ βαθειά στην έρημο.
Τον βρήκε η νύχτα στο δρόμο κι επειδή δεν είχε άλλο καταφύγιο, μπήκε σε μία πυραμίδα από κείνες που υψώνονται στην Αιγυπτιακή πεδιάδα.
Διάλεξε ένα κρανίο, από τα πολλά που βρήκε μέσα, το έβαλε προσκεφάλι και ξάπλωσε να κοιμηθεί.
Οι δαίμονες θαύμασαν την τόλμη του και για να τον φοβίσουν άρχισαν να κουβεντιάζουν μεταξύ τους.
- Έλα μαζί μας στο λουτρό, κυρία, φώναζαν, σαν αν μιλούσαν σε γυναίκα.
- Δεν μπορώ, ακούστηκε γυναικεία τάχα φωνή, σαν να έβγαινε από το κρανίο, που είχε για προσκέφαλο ο αββάς. Έχω ξένο από πάνω μου.
Ο όσιος, όχι μόνο δεν φοβήθηκε, αλλά έδωσε ένα γερό χτύπημα στο κρανίο, λέγοντας:
- Αν δεν μπορείς να ησυχάσεις, πήγαινε στο σκότος το εξώτερο.
- Μας νίκησες, μας νίκησες, φώναξαν οι δαίμονες κι έφυγαν ντροπιασμένοι.
(Γεροντικόν Θεοδώρας Χαμπάκη, εκδ. Λυδία σελ. 397)
Ξέρω ότι είναι δύσκολο. Πριν μερικά χρόνια πέθανε o άνδρας σου. Στενοχωριόσουν το ξεπέρασες. Πάντρεψες τον μοναχογιό σου· η χαρά επέστρεψε. Έπειτα σε χαροποιούσε πάρα πολύ το εγγόνι. Όμως εκείνο που αγαπούσες εσύ αγαπούσε και ο Θεός και το πήρε. Μόλις το εγγόνι σου πέταξε στον αόρατο κόσμο, αρρώστησε και η νύφη σου. Τη στέγνωσε η στενοχώρια και η λύπη κι εκείνη ακολούθησε τον γιό.
Τελικά πίσω τ ους έφυγε κι ο μοναχογιός σου. Κι εσύ έμεινες μόνη κι έρημη.
Προσπάθησες μία φορά να δηλητηριαστείς. Έμεινες ζωντανή. Ετοίμασες έπειτα το σχοινί για να κρεμαστείς. Όμως σε ξάφνιασε η κοπέλα από τη γειτονιά. Βλέποντάς σε κάτω από το ετοιμασμένο σχοινί εκείνη σου είπε, πως άκουσε από τους γέρους, ότι η αυτοκτονία είναι αμαρτία χωρίς συγχώρεση και στους δυο κόσμους.
Καλά σου είπε. Τούτη η κοπέλα σού έσωσε την ψυχή. Όντως, εκείνη είναι η μέγιστη ευεργέτριά σου στον κόσμο. Μόνο χάρη εκείνης μπορείς να ελπίζεις να ιδωθείς στον άλλο κόσμο με τον γιό, τη νύφη, το εγγόνι και τον άνδρα σου. Η Εκκλησία τού Χριστού από την αρχή αντιστάθηκε αποφασιστικά ενάντια στην αυτοκτονία ως υπέρβαρο αμάρτημα. Ο δυτικός διδάσκαλος της Εκκλησίας ο Αυγουστίνος είπε: «Όποιος αυτοκτονήσει, τούτος σκότωσε έναν άνθρωπο».
Ο αυτόχειρας μ’ αυτό, λοιπόν, τοποθετείται ίσα με τον δολοφόνο. Αλλά στη δική μας ανατολική Εκκλησία η αυτοκτονία κρίνεται ακόμα πιο αυστηρά. Κατά τον δέκατο τέταρτο κανόνα του πατριάρχη Τιμοθέου ο αυτόχειρας στερείται της νεκρώσιμης ακολουθίας και του εκκλησιαστικού ενταφιασμού.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία όρισε αυστηρή τιμωρία ακόμα και για την προσπά θεια αυτοκτονίας. Σ’ εκείνον ο οποίος προσπαθήσει να αυτοκτονήσει η Εκκλησία επιβάλλει κανόνα δώδεκα χρόνια. Ξέρω πως εσύ θα σκαφθείς ότι αυτό είναι υπερβολικά αυστηρό. Όμως αυτή η αυστηρότητα κατάγεται από το έλεος. Σου λέω την αλήθεια: η Εκκλησία είναι τόσο αυστηρή στο θέμα τής αυτοκτονίας από καθαρό έλεος απέναντι στους ανθρώπους.
Αφού η Εκκλησία έχει στο πνευματικό της θησαυροφυλάκιο την προορατική εμπειρία, ότι οι αυτόχειρες δεν μπαίνουν στο βασίλειο της αθάνατης ζωής και του αιώνιου ελέους. Και με την αυστηρότητά της η Εκκλησία θέλει να προλάβει τους ανθρώπους από την αιώνια καταστροφή. Στην Αγία Γραφή μόνο δυο άνθρωποι αναφέρονται που πήραν τη ζωή τους από τον εαυτό τους. Ο ένας είναι ο Αχιτόφελ, ο προδότης τού βασιλιά Δαβίδ, και ο δεύτερος είναι ο Ιούδας, ο προδότης τού Κυρίου Ιησού Χριστού. Ας είναι μακριά από σένα και μόνο η σκέψη να βρεθείς σ’ αυτήν την παρέα σ’ εκείνη την πλευρά τού τάφου. «Ο δε υπομείνας εις τέλος, ούτος σωθήσεται» (Ματθ. 10, 22), είπε ο Κύριος. Είναι πολυάριθμες και διαφορετικές δυσκολίες που ο Θεός επιτρέπει στους ανθρώπους, αλλά ο σκοπός όλων αυτών είναι ο εξής: με την πίκρα να θεραπεύσει τις ανθρώπινες ψυχές από την αμαρτία και να τις προετοιμάσει έτσι για την αιώνια σωτηρία. Όσο και να είναι καμιά φορά δύσκολο για σένα, θυμήσου δυο πράγματα, πρώτο ότι ο ίδιος ο ουράνιος Πατέρας σου ορίζει το μέτρο των παθών, και το δεύτερο ότι Αυτός γνωρίζει τη δύναμή σου. Εάν ποτέ σου έρθει η σκέψη για αυτοκτονία, διώξε την σαν ψιθύρισμα του σατανά. Το έλεος του Θεού να σε δυναμώσει.
(Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, “Δρόμος δίχως Θεό δεν αντέχεται…”, Ιεραποστολικές Επιστολές Α’, Εκδ. “Εν Πλω”, σ. 181)
Κάποτε, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με κάλεσαν οι Αμερικανοί φίλοι μου να τους επισκεφτώ από την Αγγλία. Εγώ στο μεταξύ είχα πληροφορηθεί ότι ο επίσκοπος Αχρίδος Νικόλαος Βελιμίροβιτς (1881-1956) ζεί στο Σικάγο και αποφάσισα να τον επισκεφτώ, μολονότι αυτό δεν ήταν ούτε τόσο φθηνό μα ούτε και τόσο απλό.
Τηλεφώνησα στην σερβική Εκκλησία για να μάθω την διεύθυνσή του και μου είπαν ότι ο επίσκοπος έλειπε σε ταξίδι στη Ν. Υόρκη για ένα τριήμερο. Ήταν για μένα δώρο εξ ουρανού.
Συναντηθήκαμε. Εκείνος ήταν γερασμένος και καταβεβλημένος, αλλά το βλέμμα των μαύρων ματιών του διαπερνούσε τον συνομιλητή -όπως τότε στην Σερβία- μέχρι την καρδιά.
Αρχίσαμε να μιλάμε για την πορεία του κόσμου, για την Εκκλησία, τη Ρωσία…
«Σεβασμιώτατε», τον ρώτησα, «άραγε οι κακουχίες και οι στερήσεις στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως στη ναζιστική Γερμανία κατά τον πόλεμο πνευματικά φονεύανε ή ξαναγεννούσαν τον άνθρωπο; Διότι, εγώ για παράδειγμα, γνώρισα ανθρώπους, και μάλιστα πιστούς, οι οποίοι στο στρατόπεδο δεν είχαν τη δύναμη να προσευχηθούν, επειδή όλες τους οι δυνάμεις ήταν συγκεντρωμένες στο ξεροκόμματο, στο κρεμμύδι, στο φλιτζάνι με το ζεστό νερό…»
Μού απάντησε στο στρατόπεδο γινόταν έτσι κάθεσαι σε μία γωνιά και επαναλαμβάνεις μέσα σου -Κύριε, εγώ είμαι γη και σποδός. Κύριε παράλαβε την ψυχή μου! Καί πάλι σε ανεβάζει ο Κύριος… Στην πραγματικότητα, θα έδινα όλη τη ζωή που μου απέμεινε, εάν αυτό ήταν δυνατόν, για μία ώρα παραμονής στο Νταχάου.
Ο επίσκοπος σήκωσε τα μάτια του και με κοίταξε ίσια στα μάτια. Εγώ δεν μπόρεσα να αντέξω εκείνο το βλέμμα. Με κοίταζαν τα μάτια του ανθρώπου που συνάντησε το Θεό πρόσωπο προς πρόσωπο…
Μού έλεγε και το εξής
-Με πλησίαζαν οι δεσμοφύλακες και ειρωνικά με ρωτούσαν
-Πιστεύεις εσύ ότι ο Ιησούς Χριστός είναι Θεός;
-Όχι, τους απαντούσα.
Τότε άρχιζαν να γελούν και να με ξαναρωτούν
-Δηλαδή εσύ δεν πιστεύεις πλέον;
-Δεν πιστεύω πλέον, αλλά γνωρίζω, φώναζα με όλη μου τη δύναμη και κείνοι εξαγριωμένοι έφευγαν αυτοστιγμεί.
Αργότερα ξανάρχιζαν την κουβέντα και ρωτούσαν
-Εκείνος ο Ιησούς σου ήταν γιός μιάς Εβραιοπούλας;
-Όχι, τους απαντούσα.
-Τότε τίνος γιός ήταν;
-Υιός του Θεού, τους απαντούσα και κείνοι δεν είχαν τι να μου πούν.
Ο επίσκοπος Νικόλαος ήταν στύλος της σερβικής Εκκλησίας. Τώρα, μετά την κοίμησή του, βλέπει συνεχώς το Θεό πρόσωπο προς πρόσωπο.
Μίλιτσα Ζέρνωβ
Πηγή: isagiastriados.com
Ο Άγιος Τύχων του Ζάντονσκ είχε φύση εκρηκτική. Θύμωνε συχνά με τους ανθρώπους, μετάνιωνε, και πάλι θύμωνε. Αυτή την αδυναμία του όμως την συναισθανόταν πιο έντονα απ’ ότι οποιοσδήποτε άλλος. Πολύ προσευχόταν στο Θεό, να τον διορθώσει και να τον σώσει ο Θεός από τον τόσο οργίλο χαρακτήρα του. Και πράγματι, κατά την Πρόνοια του Θεού του συνέβη κάτι που θα τιθάσευε για πάντα το θυμό του και θα τον οδηγούσε στην ταπεινοφροσύνη και τη συντριβή. Μετά από μία προσευχή στην οποία ζητούσε απ’ το Θεό μια αρρώστια που να τον θεραπεύσει απ’ το θυμό, κοιμήθηκε, και στο όνειρο του είδε τον εαυτό του μέσα σ’ ένα ναό. Βγαίνει ο ιερέας από το ιερό κρατώντας στα χέρια του ένα μικρό παιδί, σκεπασμένο με διαφανές μαντίλι. Ο Άγιος πλησίασε το παιδί, το κοίταξε, και ρώτησε τον ιερέα «ποιο είναι τ’ όνομα του παιδιού»; Ο ιερέας του απάντησε. «Βασίλειος» (που στα ελληνικά σημαίνει Βασιλιάς). Τότε ο Τύχων κατέβασε το μαντίλι απ’ το παιδί και το φίλησε στο δεξί μάγουλο. Εκείνη τη στιγμή το παιδί τον χτύπησε με το δεξί του χέρι στ’ αριστερό μάγουλο τόσο δυνατά, ώστε φώναξε απ’ τον πόνο και ξύπνησε. Αισθάνθηκε ότι τον πονά ολόκληρη η αριστερή πλευρά από την κορυφή ως τα νύχια. Ευχαρίστησε το Θεό, και από τότε ποτέ πια δε θύμωνε σε κανέναν και για τίποτα.
(Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, "Εμμανουήλ", Εκδόσεις ΧΡΟΕΣ)
"Μέχρι πότε προοδεύουν; Και τι συμβαίνει στο τέλος σ΄ αυτούς και στους απογόνους τους; Αναρωτήθηκες ποτέ;
Να μη σκοντάφτουν οι σκέψεις σου όταν βλέπεις ότι κάποιος καυχιέται με τη δύναμη και ξεχνά το Δωρητή της δύναμης.
Θυμήσου πώς ο υπερήφανος και καυχόμενος Γολιάθ σκοτώθηκε από τη σφεντόνα ενός αγοριού, του Δαβίδ. Να μη συγχύζεται η καρδιά σου όταν βλέπεις πως κάποιος πλουτίζει με άδικο τρόπο.
Θα τρώει και δεν θα χορταίνει, θα αρπάζει και δεν θα του φτάνουν.
Θυμήσου τους πλούσιους πολίτες στα Σόδομα, πώς σε μία στιγμή ρίχτηκε πάνω τους φωτιά και έγιναν στάχτη μ’ όλο τους τον πλούτο.
Εσύ είσαι χριστιανός, και ο χριστιανός παρατηρεί τα γεγονότα στην άλλη γραμμή, στην ολότητα και όχι επί μέρους. Την πρόοδο του αδίκου ο χριστιανός δεν εκτιμά σαν κάποιο τετελεσμένο γεγονός αλλά περιμένει να δει τι ακολουθεί. Αυτός ξέρει πως ο άδικος δεν προοδεύει ούτε με τη δική του δύναμη ούτε με το δικό του μυαλό αλλά μόνο επειδή ο Θεός του επιτρέπει να προοδεύει, μπας και κάποια στιγμή θυμηθεί το Θεό.
Αφού είναι ανείπωτα ελεήμων ο Θεός μας, και επιτρέπει στους αδίκους εκείνο που αυτοί επιθυμούν, μπας και κάποια στιγμή σκεφθούν, ότι αυτό είναι από το Θεό και ντραπούν για την αδικία τους και διορθωθούν. Στο Θεό είναι αγαπητοί οι μετανοούντες, είναι πολύ αγαπητοί σ’ Αυτόν όσοι μετανοούν ταπεινά για τις άδικες πράξεις τους.
Ο Δημιουργός δεν θέλει πάντα να τιμωρήσει αμέσως μόλις κάποιος ξεκινήσει σε λάθος δρόμο. Εκείνος περιμένει τον πλανημένο να γυρίσει μόνος του στον σωστό δρόμο. Εκείνος βλέπει και σιωπά. Περιμένει και δεν αργεί. Είναι θαυμαστός στη σοφία, πανθαύμαστος στο έλεός Του. Γι’ αυτό ο προορατικός Ψαλμωδός ενθουσιασμένα λέει στον Κύριο: «Τα κρίματά σου ωσεί άβυσσος πολλή» (Ψαλμ. 35,7). Ποιος θα ερευνήσει όλο το βάθος της πρόνοιας του Θεού;
Οι ανόητοι θυμώνουν επειδή ο Θεός δεν διοικεί τον κόσμο κατά τη δική τους λογική, και οι λογικοί κοπιάζουν ασταμάτητα να μπουν στη λογική του Θεού. Είναι δύσκολο καμιά φορά και στο λογικότατο να κατανοήσει το γιατί σ’ έναν άνθρωπο συμβαίνει έτσι, ενώ στον άλλον αλλιώς· γιατί ο νέος που επιθυμεί τη ζωή πεθαίνει, ενώ ο γέρος που επιθυμεί τον θάνατο ζει – γιατί ο ευσεβής βασανίζεται, ενώ ο άθεος καλοπερνά.
Και οι αγιότατες ψυχές καμιά φορά βρίσκονται σε αμηχανία μπροστά στο αίνιγμα των γεγονότων. Στην Ιερά παράδοση υπάρχει γραμμένη η εξής περίπτωση: πέθανε κάποιος αμαρτωλός πλούσιος, του οποίου οι αμαρτίες ήταν γνωστές σε όλους, και ο ενταφιασμός του ήταν πανηγυρικός, με τον επίσκοπο και πολλούς Ιερείς. Λίγο μετά απ’ αυτό επιτέθηκε ύαινα σ’ έναν ασκητή στην έρημο και τον κατασπάραξε.
Κάποιος μοναχός, ο οποίος είχε δει εκείνη την πανηγυρική νεκρώσιμη πομπή του αμαρτωλού και τα ματωμένα υπολείμματα του δίκαιου, στη σύγχυση του άρχισε να κλαίει και φώναξε: «Κύριε, πώς έγινε αυτό και γιατί; Πώς εκείνος ο αμαρτωλός είχε και απαλή ζωή και απαλό θάνατο, ενώ αυτός ο δίκαιος πικρή ζωή και πικρό θάνατο;».
Σ’ αυτό του εμφανίστηκε άγγελος του Θεού και εξήγησε: «Εκείνος ο κακός πλούσιος είχε στη ζωή του μόνο μία καλή πράξη, ενώ αυτός ο ασκητής είχε στη ζωή του μόνο μία πιο βαριά αμαρτία. Με την εορταστική και τιμητική νεκρώσιμη πομπή ο Ύψιστος ήθελε στον κακό πλούσιο να ξεπληρώσει εκείνο το καλό έργο, ώστε να μην περιμένει τίποτα άλλο σ’ εκείνον τον κόσμο, ενώ με τον φρικτό θάνατο του ασκητή ήθελε να τον απαλλάξει από εκείνη τη μία αμαρτία, ώστε να του δώσει πλήρες βραβείο στους ουρανούς».
Γι’ αυτό εσύ να σκέπτεσαι περί των κρίσεων του Θεού και τοποθέτησε όλη την ελπίδα στον Δημιουργό σου. «Μη φθονείς την ευτυχία εκείνων που σκέφτονται το πονηρό και μη ζηλεύεις εκείνους που κάνουν το κακό» (Ψαλμ. 36,1).
Έτσι γράφει ο δίκαιος βασιλιάς Δαβίδ, τον οποίον για πολύ καιρό βασάνιζε εκείνο που βασανίζει και σένα, ώσπου ο Κύριος του αποκάλυψε το λόγο για να καταλάβει. Ο ίδιος λέει και αυτή την παρήγορη εμπειρία του: «Ήμουν νέος και τώρα γέρασα και δεν είδα δίκαιο να εγκαταλείπεται από το Θεό, ούτε τα παιδιά του να ζητιανεύουν ψωμί» (Ψαλμ. 36,25).
Διάβαζε συχνά το Ψαλτήρι, και θα καταλάβεις και θα παρηγορηθείς.
Ειρήνη και η ευλογία από τον Κύριο".
"Παράδεισος είναι η αγάπη του Θεού. Μέσα σ’ αυτήν υπάρχει η τρυφή όλων των μακαρισμών. Σ’ αυτόν τον παράδεισο ο μακάριος Παύλος τράφηκε με υπερφυσική τροφή. Και αφού γεύθηκε εκεί το ξύλο της ζωής, έκραξε λέγοντας: «αυτά που μάτι δεν τα είδε, ούτε αυτί τα άκουσε, κι ούτε που τα’ βαλε ο λογισμός του ανθρώπου, όσα ετοίμασε ο Θεός για κείνους που τον αγαπούν» (1 Κορ. 2, 9). Από αυτό το ξύλο της ζωής εμποδίστηκαν ο Αδάμ με τη συμβουλή του διαβόλου.
Το ξύλο της ζωής είναι η αγάπη του Θεού, από την οποία εξέπεσε ο Αδάμ και δεν μπόρεσε πια να χαρεί, παρά δούλευε και έχυνε τον ιδρώτα του στη γη των αγκαθιών.
Όσοι στερήθηκαν την αγάπη του Θεού, δηλ. τον παράδεισο, τρώνε με την εργασία τους, μέσα στ’ αγκάθια, το ψωμί του ιδρώτα, και αν ακόμη βαδίζουν στον ίσιο δρόμο των αρετών. Είναι το ψωμί που επέτρεψε ο Θεός στον πρωτόπλαστο να φάει μετά την έκπτωσή του. Μέχρι να βρούμε λοιπόν την αγάπη, η εργασία μας είναι στη γη των αγκαθιών και μέσα σ’ αυτά σπέρνουμε και θερίζουμε, κι ας είναι ο σπόρος μας σπόρος δικαιοσύνης. Συνέχεια, λοιπόν, μας κεντάνε τα αγκάθια και, όσο και να δικαιωθούμε, ζούμε μέσα σ’ αυτά με τον ιδρώτα του προσώπου μας.
Όταν όμως μέσα στον έμπονο και δίκαιο αγώνα μας, βρούμε την αγάπη του Θεού, τρεφόμαστε με ουράνιο άρτο και δυναμώνουμε, χωρίς να εργαζόμαστε με αγωνία και χωρίς να κουραζόμαστε, όπως οι χωρίς αγάπη άνθρωποι. Ο ουράνιος άρτος είναι ο Χριστός, που ήρθε κάτω σε μας από τον ουρανό και δίνει στον κόσμο την αιώνια ζωή. Και αυτή η ζωή είναι η τροφή των αγγέλων.
Όποιος βρήκε των αγάπη, κάθε μέρα και ώρα τρώγει το Χριστό κι από αυτό γίνεται αθάνατος (Ιω. 6, 58). Διότι «ο τρώγων – λέει – από τον άρτο που εγώ θα του δώσω, ποτέ (“εις τον αιώνα”) δε θα πεθάνει». Μακάριος λοιπόν είναι εκείνος που τρώγει από τον άρτο της αγάπης, που είναι ο Ιησούς. Ότι βέβαια, αυτός που τρώγει από την αγάπη, τρώγει το Χριστό, το Θεό των πάντων, το μαρτυρεί ο απόστολος Ιωάννης, όταν λέει ότι «ο Θεός είναι αγάπη» (1 Ιω. 4, 8). Λοιπόν όποιος ζει στην αγάπη, λαμβάνει από το Θεό ως καρπό τη ζωή, και σ’ αυτό τον κόσμο οσφραίνεται από τώρα εκείνο τον αέρα της ανάστασης, στον οποίο εντρυφούν οι κοιμηθέντες δίκαιοι."
Το άλογο του Θεού
Κάθε φορά που φαντάζομαι τον πατέρα μου, τον βλέπω με τον ζυγό γύρω από το λαιμό του, ζευγμένον με το πετραχήλι. Τον βλέπω ζευγμένον, σαν ένα άλογο του Ιησού Χριστού. Ποδεμένον με τις πεταλωμένες μπότες του, να τρέχει από τη μια στην άλλη άκρη της ενορίας, τριάντα ορεινά χιλιόμετρα, που έπρεπε να διατρέξει δύο φορές τη μέρα μερικές φορές. Γι’ αυτό ήταν πάντα αποκαμωμένος. Έτοιμος να σωριαστεί απ’ την κούραση. Όπως κάθε ζευγμένο πλάσμα. Κι όμως δε σταματούσε ποτέ.
Ο πατέρας μου λοιπόν αναχωρούσε, χωρίς καμιά καθυστέρηση, μαζί με τον χριστιανό που ερχόταν να τον ζητήσει. Έβγαινε από το πρεσβυτέριο, πριν ακόμη ο άνθρωπος χτυπήσει την πόρτα. Διότι πάντα ήταν κάτι το επείγον: κάπου ένα ανθρώπινο πλάσμα περίμενε τον Θεό. Και ο πατέρας μου βιαζόταν. Ο πατέρας μου βάδιζε δίπλα στον άνθρωπο μέχρι την πόρτα. Βγαίνοντας απ’ τον περίβολο, τον ιερό χώρο, ο άνθρωπος που είχε έλθει να ζητήσει τον πατέρα μου ανέβαινε στο άλογο. Και ο πατέρας μου βάδιζε πίσω απ’ το άλογο.
Ένας ιερεύς ποτέ δεν ανεβαίνει στο άλογο. Αυτή είναι η παράδοση στα ορεινά μέρη μας. Ο πατέρας μου λοιπόν μεταφέροντας τον σάκο, μέσα στον οποίο βρίσκονταν το Σώμα και το Αίμα του Ιησού Χριστού, ο σταυρός και ο «ζυγός», οδοιπορούσε πίσω από τον άνθρωπο που πήγαινε καβάλα. Οδοιπορούσε ο φτωχός μου πατέρας, αν και ήταν τόσο εύθραυστος, τόσο αδύνατος, βάδιζε σαν ένα άλογο, πίσω από τον έφιππο άνθρωπο. Ακολουθώντας τις οπλές του αλόγου με τις πεταλωμένες μπότες του, χωρίς να μένει πίσω καθόλου.
Μερικές φορές, πολύ σπάνια, έλεγε σε μας τα παιδιά, χαμογελώντας:
–Είμαι το άλογο του Ιησού Χριστού. Ο Θεός καβαλικεύει πάνω μου, σαν σε άλογο…
Κι έλεγε την αλήθεια. Γιατί αυτό δεν ήταν ένα αστείο, όπως εμείς το παίρναμε, όταν ήμασταν μικροί. Ο πατέρας μου μετέφερε το Αίμα και το Σώμα του Θεού, όπως ένα άλογο μεταφέρει τον καβαλάρη του. Παντού. Μέρα και νύχτα. Ο Θεός καβαλίκευε πάνω στους ώμους του πατέρα μου, κάθε στιγμή και πήγαινε μέχρι τα βάθη των σκοτεινών δασών με τα έλατα και μέχρι τη σιωπηλή καρδιά των άγριων βουνών.
–Δεν σ’ αγαπούν οι γυιοι και οι θυγατέρες σου εν Χριστώ, έλεγα στον πατέρα μου, βλέποντάς τον τσακισμένο απ’ την κούραση. Μόλις επέστρεψες στο πρεσβυτέριο κι ήλθαν ξανά να σε φωνάξουν. Μόλις ξάπλωσες και έφτασαν. Σε ξυπνούν. Σε αναγκάζουν να βγαίνεις έξω οποιαδήποτε στιγμή, με οποιονδήποτε καιρό και σε κάνουν να περπατάς ώρες και ώρες με τα πόδια πίσω τους, ενώ εκείνοι προχωρούν καβάλα. Σε σέρνουν έξω χωρίς σταματημό, μέσα στη νύχτα, μέσα στη βροχή, μέσα στη λάσπη και το χιόνι. Οι πιστοί σου σ’ αγαπούν λιγότερο απ’ τα ζώα τους. Διότι ποτέ δε ζητούν απ’ τα κτήνη τους αυτό που ζητούν απ’ τον πατέρα τους, τον ιερέα τους. Γιατί δε σε λυπήθηκαν ποτέ; Γιατί δε σε ευσπλαχνίσθηκαν ποτέ;
–Η ευσπλαχνία ταιριάζει συνήθως στους ανθρώπους, τα ζώα, τα πράγματα, μα όχι στον «ιερέα», απάντησε ο πατέρας μου. Θα ’ταν κουτό, παράλογο και ασεβές μαζί να τον λυπούνται οι άνθρωποι. Κάθε χριστιανός χτυπώντας την πόρτα του ιερέως, χτυπά στην πραγματικότητα, την πόρτα του Θεού. Διότι ο ιερεύς είναι «αφομοιωμένος τω υιω του Θεού» (Εβρ. ζ΄ 3). Δεν μπορεί να έλθει στη σκέψη ενός χριστιανού αυτή η ασεβής ιδέα πως ο Θεός κουράστηκε, πως ο Θεός νυστάζει, πεινάει ή του πονούν τα πόδια. Απ’ τον Θεό μπορεί κανείς να ζητάει τα πάντα οποιαδήποτε ώρα και χωρίς να χτυπά την πόρτα.
–Όμως ο ιερεύς είναι κι αυτός άνθρωπος, είπα.
–Όχι, απάντησε ο πατέρας μου. Ο ιερεύς δεν είναι άνθρωπος, αλλά η θυσία ενός ανθρώπου, που προστίθεται στη θυσία του Θεού. Κι αυτό είναι η ιεροσύνη.
Η απάντηση ήταν ωραία. Έξοχη. Κοκκίνισα απ’ την ευχαρίστηση. Αλλά πρόσθεσα:
–Ωστόσο, πρέπει να ’χεις μερικές ώρες τουλάχιστον για ανάπαυση.
–Όχι, απάντησε ο πατέρας μου. Ο ιερεύς δεν είναι όπως είναι κανείς γεωργός, υπάλληλος ή τεχνίτης. Δε γίνεται κανείς ιερεύς για να έχει ώρες γραφείου με διαλείμματα και μέρες αδείας. Είναι κανείς ιερεύς μόνιμα. Χωρίς διακοπή. Χωρίς ρεπό. Χωρίς καμιά ανάπαυλα. Μέρα και νύχτα. Και όπως μπορεί κανείς να απευθύνεται στον Θεό οποτεδήποτε, οποιαδήποτε ώρα της μέρας ή της νύχτας και για οποιοδήποτε αίτημα, χωρίς φόβο να τον ενοχλήσει, έτσι μπορεί να ’ρθει στο σπίτι του ιερέως οποτεδήποτε και για οποιοδήποτε λόγο. Βέβαια δεν φθάνομε στο σημείο να έχουμε ιερείς που να μην κοιμούνται, να μην τρώνε και να μην τους πονούν τα πόδια. Αλλά αυτό είναι μια ατέλεια που οφείλομε να τη δεχθούμε όπως είναι, διότι η λατρεία δεν είναι παρά μια εικόνα, μια σκιά των ουρανίων πραγματικοτήτων, όπως αποκαλύφθηκε και στον Μωυσή, όταν επρόκειτο να κατασκευάσει τη Σκηνή. Κοίταξε, του ελέχθηκε, θα φτιάξεις τα πάντα σύμφωνα με το υπόδειγμα που σου φανερώθηκε πάνω στο βουνό (Εβρ. η΄ 5).
Η ιεροσύνη, μίμηση της ιεροσύνης του Χριστού, αποκλείει τις διακοπές. Ισχύει μόνιμα και για την αιωνιότητα (Εβρ. στ΄ 7). Ούτε και ο φυσικός θάνατος του ιερέως δεν μπορεί να τη διακόψει. Και αφού η ιεροσύνη δεν μπορεί να διακοπεί με τον θάνατο, πώς θέλεις να τη διακόψει η πείνα, ο κόπος ή ο ύπνος;
–Είναι κανείς ιερεύς κι ύστερα απ’ τον θάνατο; ρώτησα την πρώτη φορά που το άκουσα αυτό.
–Είναι κανείς ιερεύς για την αιωνιότητα, Αφομοιωμένος τω υιω του Θεού, μένει ιερεύς εις το διηνεκές. (Εβρ. ζ΄ 3)
Επειδή λοιπόν ο ιερεύς είναι αφομοιωμένος με τον Θεό, δεν μπορεί να πεθάνει. Μένει ιερεύς και μέσα στο θάνατο και παρά τον θάνατο. Στην αιωνιότητα. Γι’ αυτό ακριβώς και ενταφιάζουν τον ιερέα ντυμένο με όλα τα ιερατικά του άμφια, που φορεί όταν τελεί την θεία Λειτουργία. Ο ιερεύς ενταφιάζεται με τον Σταυρό, με το Επιτραχήλι, το Φελόνι, το Στιχάρι, τα Επιμανίκια… Όλα και ολόκληρη τη στολή, όπως γίνεται για την πιο επίσημη ακολουθία. Διότι ο νεκρός ιερεύς θα πάει να λειτουργήσει στην αληθινή ουράνια Εκκλησία, με τον επίσκοπό του, τον Χριστό. Για κάθε ιερέα ο θάνατος είναι μια προαγωγή. Περνάει απ’ τη μικρή του επίγεια εκκλησία στον καθεδρικό ναό του ουρανού, για να τελεί την παγκόσμια λειτουργία γύρω απ’ τον Χριστό. Ποτέ λοιπόν δεν πρέπει να θρηνείται ο θάνατος ενός ιερέως. Διότι δεν πεθαίνει ποτέ. Ο θάνατος είναι ο προβιβασμός του.
Και επειδή ο ιερεύς μένει ιερεύς παρά τον φυσικό θάνατο, όταν τον βάζουν στον τάφο, ντυμένο με τα άμφια που φοράει για την τέλεση της Λειτουργίας, καλύπτουν το πρόσωπό του με τα ιερά Καλύμματα ή τον Αέρα, το πανί εκείνο με το οποίο καλύπτουν κατά τη λειτουργία το Άγιο Ποτήριο, που περιέχει το Σώμα και το Αίμα του Θεού. Ο Αήρ συμβολίζει τον λίθο, που έκλεινε τον τάφο του Ιησού Χριστού. Η πέτρα αυτή που έκλεισε τον τάφο του Χριστού, σφραγίζει επίσης και τον τάφο κάθε ιερέως. Διότι κάθε ιερεύς είναι αφομοιωμένος με τον Υιό του Θεού.
Ακούγοντάς τον, άφησα τα δάκρυα να κυλήσουν πάνω στο άγιο χέρι του πατέρα μου, που έσκυψα και το φίλησα ευλαβικά. Έτσι .λοιπόν κατάλαβα γιατί ο Φραγκίσκος της Ασίζης διηγείται πως αν συναντούσε στο δρόμο έναν άγγελο ή έναν ιερέα, να βαδίζουν ο ένας πλάι στον άλλον, θα γονάτιζε πρώρα εμπρός στον ιερέα, φιλώντας του το χέρι και μόνον ύστερα θα γονάτιζε εμπρός στον άγγελο, για να τον χαιρετίσει. Διότι οι άγγελοι είναι κατώτεροι απ’ τους ιερείς σε τούτο, στο ότι δεν μπορούν να μεταμορφώσουν το ψωμί και το κρασί σε σάρκα και αίμα του Θεού. Τα χέρια όμως του ιερέως το μπορούν…
Παρά την ασύγκριτη ευτυχία να είναι υπηρέτης στον ουρανό, ο πατέρας μου ζούσε την επίγεια ζωή του μέσα σε αφάνταστη σκληρότητα και οδύνη. Κάθε χρόνο ο πατέρας μου γινόταν πιο αδύνατος. Πιο άσαρκος. Πιο άυλος. Στα τριάντα του χρόνια τα μαλλιά του πατέρα μου είχαν ασπρίσει. Στα τριάντα χρόνια ο πατέρας μου είχε γεράσει. Τα δόντια του έπεφταν. Εξ αιτίας της αθλιότητας, εξ αιτίας του υποσιτισμού, εξ αιτίας του κόπου και του μόχθου.
Αντίθετα όμως το βλέμμα του γινόταν κάθε χρόνο πιο όμορφο, πιο φωτεινό, πιο ακτινοβόλο και τόσο έντονο ώστε το κεφάλι του έμοιαζε να φωτίζεται μ’ ένα φωτοστέφανο. Παρακολουθούσα ένα ασυνήθιστο γεγονός: όταν ο πατέρας μου παρατηρούσε κάτι τι, το φώτιζε με το βλέμμα του, σαν με κάποιους μυστικούς προβολείς. Βλέποντας αυτό ένοιωσα για πρώτη φορά το γεγονός ότι οι άγιοι, παρατηρώντας τον κόσμο, τον φωτίζουν και τον αγιάζουν.
–Τι κοιτάζεις, ρώτησε ο πατέρας μου, βλέποντάς με βυθισμένο στις σκέψεις.
–Είσαι φωτεινός σαν μια εικόνα, του είπα, κοκκινίζοντας.
Ο πατέρας μου γέλασε. Δεν ήταν ούτε υπερήφανος ούτε ταπεινός. Για να ’σαι υπερήφανος ή ταπεινός πρέπει πρώτα να ’σαι ένα γήινο πλάσμα. Και εκείνος ήταν όλο και λιγότερο γήινος. Γέλασε γιατί η φωνή μου έφθασε στα αυτιά του κι αυτό τον είχε ευχαριστήσει. Ο πατέρας μου σπάνια γελούσε. Όταν κανείς είναι κουρασμένος δεν μπορεί να γελάσει. Μα τώρα είχε χαμογελάσει. Κι’ όταν ο πατέρας μου χαμογελούσε έβλεπε κανείς πως είχε χάσει σχεδόν όλα του τα δόντια. Η καρδιά μου σφιγγόταν. Λυπόμουνα τόσο πολύ για την αθλιότητά του που μόλις μπορούσα να κρατήσω τα δάκρυά μου. Και έλεγα πως αν ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός αποφάσιζε μια μέρα να προσφέρει στον ιερέα του, που ήταν και άλογό του μαζί, τον π. Κωνσταντίνο Gheorghiu, που υπέφερε σ’ όλη του τη ζωή απ’ την πείνα, την δυνατότητα να έχει ξαφνικά ψωμί πάνω στο τραπέζι του, ο προλετάριος πατέρας, ο σεβαστός μου πατέρας θα συνέχιζε – παρά το θαύμα- να πεινάει, όπως και στο παρελθόν. Διότι κι αν είχε κάτι δε θα μπορούσε να το φάει, γιατί δεν είχε πια δόντια… Και ούτε σκέψη πως θα μπορούσε να βάλει ξένα. Ήμαστε τόσο φτωχοί που ούτε στο όνειρό μας δεν θα τολμούσαμε να πάμε στον οδοντογιατρό
Απόσπασμα από το βιβλίο «Από την 25η ώρα στην αιώνια ώρα» του Βιργκίλ Γκεωργκίου
-Ένα από κείνα τα τρισευδαίμονα παιδιά, που έκλεισες στην αγκαλιά Σου και τα ευλόγησες με τ' άγιο χέρι Σου...
-Ένας κι' εγώ στην ακρογιαλιά να σ' ακούω, να σ' ακούω και να μη σε χορταίνω...
-Ένας απ' τους πεντακισχιλίους, που έφαγαν απ' τα ευλογημένα από Σένα και πολλαπλασιασμένα ψωμιά και ψάρια...
-Ένας απ' τους ευγνώμονες θεραπευμένους Σου, να τρέξω να διαλαλήσω ότι Συ μου χάρισες την πολυτιμότατη υγεία...
-Ένας απ' αυτούς που σε φιλοξένησε στο σπίτι του...
-Ένας απ' τους απεσταλμένους μαθητές Σου, που έκαναν, μαζί με το κήρυγμα, και θαυματουργικές ευεργετικές ιάσεις...
-Ένας μ' ευλαβική ψυχή, που να σ' ακολουθώ και να σου προσφέρω απ' τα υπάρχοντα μου...
-Ένας, που να καθόμουν μαζί Σου στο Μυστικό Σου Δείπνο...
-Ένας, που να σήκωνα λίγο το βαρύ σταυρό Σου, σαν το Σίμωνα τον Κυρηναίο...
-Ένας, που να στεκόμουν κάτω απ' το σταυρό Σου, πλάϊ στη Μητέρα και τον αγαπημένο Μαθητή Σου, την ώρα της πικρής οδύνης...
-Ένας, που θα 'τρεχα μαζί με τον Ιωάννη και τον Πέτρο και θα 'βλεπα το κενό μνημείο...
-Ένας, που θ' αξιωνόμουν ν' ακούσω, σαν τη Μαρία, το ουράνιο, το αναστάσιμο ΧΑΙΡΕ στον ανοιξιάτικο κήπο απ' τα χείλη Σου.
-Ένας, που με την πύρινη γλώσσα του Αγίου Πνεύματος θα κήρυττα την Ανάστασή Σου...
Μα αν τίποτε απ' αυτά δεν μπορώ να είμαι, κάνε, Θεέ μου, κάτι απ' τη χάρη και την ευλογία τους να έχω στην ψυχή μου. Αμήν.
Γέρων Ιωσήφ