ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΚΠΟΡΕΥΣΕΩΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ.ΛΟΓΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ.
… θα ίδωμεν τώρα καθ' έκαστον ποιο λέγουν και με ποιας πιέσεις ή και ποια γραφικά λόγια και νοήματα χρησιμοποιούν, ή μάλλον παραποιούν, και ούτως εξέπεσαν από την θεόλεκτον και πατροπαράδοτον ομολογίαν. Και τα χειρότερον όλων είναι ότι δεν θέλουν ούτε να επιστρέψουν και κρατήσουν με ασφάλειαν εκείνο από τα οποίον εξέπεσαν, αλλά ως άνθρωποι πραγματικά ανάγωγοι δυσανασχετούν και αντιλέγουν εντόνως προς εκείνους οι οποίοι τους δίδουν χείρα προς διόρθωσιν, δύναμιν δηλαδή λόγου αληθείας οδηγούσαν προς την αλήθειαν.
     Το να εκπίπτουν από τα ορθόν φρόνημα υπήρξε κοινή μοίρα όλων των Εκκλησιών, καθώς δια μέσου των αιώνων το κακόν ελυμαίνετο άλλοτε άλλην από αυτάς. Τα να μη επανέλθη όμως πλέον μετά την πτώσιν υπήρξε περίπτωσις μόνον της Eκκλησίας των Λατίνων, μολονότι είναι η μεγίστη και κορυφαία και κατέχει την εξοχωτέραν περιωπήν των πατριαρχικών θρόνων.
     Και συνέβη εις αυτήν, η οποία ήτο η μεγίστη των Εκκλησιών, ό,τι συνέβη εις το μέγιστον των ζώων, τον ελέφαντα. Λέγουν δι’ αυτόν ότι δεν κατακλίνεται εις το έδαφος δι’ ανάπαυσιν κατά τον καιρόν του ύπνου, αλλά αναπαύεται με το να λυγίζη απλώς το δύο πλάγια άκρα• αν δε πάθη κάτι και πέση κάτω, δεν δύναται να σηκωθή πλέον. Αλλά εις μεν τους ελέφαντας αίτιον είναι το βάρος του σώματος και η παχυσαρκία, η οποία είναι ανοικονόμητος και πιέζει προς τα κάτω, ωσάν βαρυτάτη μόλυβδος ευρισκομένη επάνω τους, εις δε τους Λατίνους νομίζω ότι είναι μόνον ο τύφος, ο οποίος θα ηδυνάμην να είπω ότι είναι πάθος ανίατον, το οποίον κατά τον απόστολον είναι το ιδιαίτερον κρίμα μόνον του πονηρού εξ αιτίας του οποίου και εκείνος είναι ανίατος εις τους αιώνας.
     Αν δε το γένος αυτό των Λατίνων τον απωθήσουν —και ημπορούν, αφού είναι άνθρωποι—, τότε όλοι ημείς οι ορθοφρονούντες συνηθροισμένοι ομού ωσάν με προβοσκίδας, τας οποίας άλλωστε εφεύρεν η φύσις βοήθημα των ορθίων ελεφάντων απέναντι εις τους πεσμένους κάτω, χρησιμοποιούντες τα θεόπνευστα λόγια θα τους σηκώσωμεν και θα τους στήσωμεν ορθίως, κρατούντας χωρίς παρέκκλισιν τον κανόνα της ευσεβείας. Εκείνους όμως οι οποίοι κατάκεινται εκουσίως τίποτε δεν ημπορεί να τους βοηθήση το παραμικρόν, ακόμη και αν το φάρμακον κατά της ψευδοδοξίας παρασκευασθή και προσφερθή από τους ιδίους τους ουρανίους νόας. Εις αυτούς ακριβώς απευθύνεται ο με προφητικά λόγια εκφρασθείς λόγος, ότι ιατρεύσαμεν την Βαβυλώνα και δεν εθεραπεύθη».
(ΕΠΕ,έργα Γρηγορίου Παλαμά, τόμος 1, σελ. 183-185)

Α΄ Σύνοδος Βατικανού.Constitutio dogmatica prima de ecclesia Christi «Pastor aeternus» (18 Ιουλίου 1870).
Caput (ΚΕΦΑΛΑΙΟ) I. De apostolici primatus in beato Petro institutione
(Περί αποστολικής θεμοθέτησης του πρωτείου στον μακάριο Πέτρο)
Εάν κάποιος λοιπόν πει, ότι ο μακάριος απόστολος Πέτρος δεν ορίστηκε από τον Κύριο Χριστό ως πρώτος όλων των αποστόλων και ορατή κεφαλή ολοκλήρου της Εκκλησίας, είτε, πάλι (κάποιος πει) γι’ αυτόν (τον Πέτρο), που είναι τόσο τιμημένος, ότι δεν έχει λάβει το πρωτείο στη γνήσια και μόνιμη δικαιοδοσία του από τον ίδιο τον κύριό μας Ιησού Χριστό άμεσα και έμμεσα, ανάθεμα.
Caput II. De perpetuitate primatus beati Petri in Romanis pontificibus.
(Περί της αδιαλείπτου παρουσίας του πρωτείου του μακαρίου Πέτρου στους Ρωμαίους ποντίφηκες).
Εάν κάποιος επομένως πει, ότι δεν είναι θεσμοθετημένο από τον ίδιο τον Κύριο Χριστό, θείω δικαίω, ώστε ο μακάριος Πέτρος να έχει αδιάλειπτους διαδόχους ως προς το πρωτείο σε ολόκληρη την Εκκλησία, είτε ότι ο Ρωμαίος ποντίφηκας δεν είναι διάδοχος του μακαρίου Πέτρου ως προς το ίδιο το πρωτείο, ανάθεμα έστω.
Caput III. De vi et ratione primatus Romani Pontificis
Επειδή το θείο δίκαιο του αποστολικού πρωτείου θέτει τo Ρωμαίο ποντίφικα στην κορυφή της Eκκλησίας, διδάσκουμε και κηρύττουμε ακόμη ότι είναι υπέρτατος δικαστής των πιστών και ότι και ότι για όλα τα θέματα που άπτονται της εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας επιτρέπεται να γίνει προσφυγή στην κρίση του. Η κρίση της Αποστολικής Έδρα, από την οποία καμία εξουσία δεν είναι ανώτερη, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί υπό ουδενός. Κανένας δεν έχει το δικαίωμα να κρίνει τις αποφάσεις της. Γι’ αυτό, όσοι υποστηρίζουν ότι μπορεί να γίνει έκκληση κατά των κρίσεών της στην οικουμενική σύνοδο ως σε ανώτερη από τον πάπα εξουσία παρεκκλίνουν από την οδό της αλήθειας.
Εάν λοιπόν κάποιος ισχυρίζεται ότι η εξουσία του Ρωμαίου ποντίφικα περιορίζεται στον έλεγχο και στη διοίκηση και ότι δεν είναι πλήρης και υπέρτατη εφ’ όλης της Εκκλησίας, όχι μόνο σε ό,τι αφορά στην πίστη και στα ήθη, αλλά και στην τάξη και στη διακυβέρνηση ολόκληρης της Εκκλησίας, η ακόμη ότι έχει το πιο σημαντικό μέρος, όχι όμως και στην πληρότητα της υπέρτατης αυτής εξουσίας, η ότι η εξουσία του δεν είναι τακτική (δηλαδή όχι εκχωρούμενη αλλά ex officio) εφ’ όλων των κληρικών και των πιστών, ανάθεμα έστω.
Caput IV. De Romani pontificis infallibili magisterio
Ο Ρωμαίος ποντίφικας, όταν ομιλεί ex cathedra, όταν δηλαδή εκπληρώνοντας την αποστολή ποιμένα και διδασκάλου όλων των χριστιανών, ορίζει, επικαλούμενος την υπέρτατη αποστολική εξουσία του, ότι μια αλήθεια περί πίστεως η περί ηθών οφείλει να γίνει δεκτή από όλη την Εκκλησία, χαίρει, με τη συμπαράσταση που ο Θεός του υποσχέθηκε στο πρόσωπο του Αγίου Πέτρο, του αλάθητου, με το οποίο ο θείος Λυτρωτής προίκισε την Εκκλησία του, όταν ορίζει τις επί πίστεως και των ηθών αλήθειες. Κατά συνέπεια, οι ορισμοί αυτοί του Ρωμαίου ποντίφικα είναι αλάθητοι αφ’ εαυτών και όχι από τη συγκατάθεση της Εκκλησίας.
Εάν κάποιος, είθε ο Θεός να αποτρέψει κάτι τέτοιο, από προκατάληψη διανοηθεί να αντισταθεί σε αυτή τη δική μας απόφαση, ανάθεμα έστω»

(Μετάφραση από το λατινικό πρωτότυπο: Kl. Schatz, Το πρωτείο του πάπα, μετφρ. Μ. Ρούσσος-Μηλιδώνης, εκδ. Ροές Δοκίμια, 2005, σ. 266-267, Χρ. Παπαδοπούλου, Το Πρωτείον του Επισκόπου Ρώμης, Αθήναι 1964, σ. 309-310, 310-313 και φιλολόγου Κοσμά Κούλη.)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15. 
Όταν κάποιος αρχίσει να νοιώθει πλούσια την αγάπη του Θεού, τότε αρχίζει ν’ αγαπά και τον πλησίον του με πνευματική αίσθηση.
Αυτή ακριβώς είναι η αγάπη για την οποία μιλούν όλες οι Γραφές.
Γιατί η σαρκική φιλία πολύ εύκολα διαλύεται μόλις βρεθεί μια μικρή αιτία, επειδή δεν έχει δεθεί με την πνευματική αίσθηση.
Γι’ αυτό λοιπόν, κι αν ακόμα προκληθεί κάποιος παροξυσμός στην ψυχή που κατευθύνεται από το Θεό, δεν λύνεται σ’ αυτήν ο δεσμός της αγάπης•
γιατί η ψυχή, αναζωπυρωμένη με τη θέρμη της αγάπης του Θεού στο αγαθό, ξανακαλεί αμέσως με μεγάλη χαρά την αγάπη του πλησίον, κι αν ακόμα έχει βριστεί ή έχει ζημιωθεί πολύ από αυτόν.
Γιατί με τη γλυκύτητα του Θεού αφανίζει εξ ολοκλήρου την πίκρα της έριδας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 34
Άλλη είναι η φυσική αγάπη της ψυχής και άλλη εκείνη που γεννάται σ’ αυτήν από το άγιο Πνεύμα.
Η πρώτη κινείται από τη θέλησή μας σύμμετρα, όποτε θέλουμε•
γι’ αυτό και διαρπάζεται εύκολα από τα πονηρά πνεύματα, όταν δεν κυριαρχούμε δυνατά την προαίρεσή μας.
Η άλλη όμως τόσο πολύ καίει την ψυχή για την αγάπη του Θεού, ώστε τότε όλα τα μέρη της να προσκολλούνται από χρηστότητα σιωπηρά στο θείο πόθο, με άπειρη απλότητα διαθέσεως.
Γιατί τότε ο νους, σα να κυοφορεί την πνευματική ενέργεια, αναβλύζει πηγή αγάπης και χαράς.

(ΕΠΕ,Φιλοκαλία,τόμος 9, έργα Διαδόχου Φωτικής,σελ.129-131, 157)

Όποιος αγαπά τον εαυτό του δεν μπορεί ν’ αγαπά το Θεό.
Εκείνος όμως που ξεπερνά την αγάπη προς τον εαυτό του
εξ αιτίας του υπερβολικού πλούτου της αγάπης του Θεού,
αυτός αγαπά το Θεό.
Γι’ αυτό αυτός ο άνθρωπος δεν επιζητεί ποτέ τη δική του δόξα,
αλλά τη δόξα του Θεού.
Πραγματικά αυτός που αγαπά τον εαυτό του επιδιώκει τη δική του δόξα,
ενώ αυτός που αγαπά το Θεό επιδιώκει τη δόξα του Δημιουργού του.
Γιατί γνώρισμα ψυχής αισθητικής και θεοφιλούς είναι
από το ένα μέρος να επιζητεί πάντοτε τη δόξα του Θεού
σε όλες τις εντολές που εκτελεί,
και από το άλλο να τέρπεται με την ταπείνωσή της•
επειδή στο Θεό μεν αρμόζει δόξα
για τη μεγαλωσύνη του,
ενώ στον άνθρωπο η ταπείνωση,
για να οικειωθούμε μέσω αυτής με το Θεό.

(ΕΠΕ,Φιλοκαλία,τόμος 9, έργα Διαδόχου Φωτικής,σελ. 125)

Το κακό ούτε οντολογική υπόσταση έχει, ούτε βέβαια είναι κανείς κακός από τη φύση του, γιατί τίποτε κακό δεν έκαμε ο Θεός.
Όταν όμως κάποιος κατά την επιθυμία της καρδιάς του δίνει μορφή σ’ αυτό που δεν υπάρχει ουσιαστικά, τότε αρχίζει ακριβώς να είναι αυτό που θα ήθελε εκείνος που το κάνει.
Πρέπει λοιπόν με την επιμέλεια της μνήμης του Θεού πάντοτε να αμελούμε την έξη του κακού, γιατί είναι δυνατώτερη η φύση του καλού από την έξη του κακού,
επειδή το πρώτο βέβαια υπάρχει, ενώ το άλλο δεν υπάρχει, παρά μόνο στην πράξη.

(ΕΠΕ,Φιλοκαλία,τόμος 9, έργα Διαδόχου Φωτικής,σελ. 115)

- Τρίτος ο όρος της υπομονής:
να καρτερούμε τον αόρατο κοιτάζοντας τον αδιαλείπτως ως ορατό με τους οφθαλμούς της διάνοιας.
- Έκτος ο όρος της ταπεινοφροσύνης:
συνεχής λήθη των κατορθουμένων.

(ΕΠΕ,Φιλοκαλία,τόμος 9, έργα Διαδόχου Φωτικής,σελ. 111)

     Πάλιν ο πρωταίτιος του κακού όφις σηκώνει την κεφαλήν εναντίον μας και σιγοψιθυρίζει τα αντίθετα προς την αλήθειαν. Ή μάλλον, αφού η ιδική του κεφαλή συνετρίβει με τον σταυρόν του Χριστού, κεφαλήν του κάμνει τον καθένα από εκείνους οι οποίοι με το πέρασμα των γενεών πείθονται εις τας ολεθρίας συστάσεις και ούτω, εμφανίζων σαν η ύδρα πολλάς κεφαλάς προς τα άνω, δεν σταματά να διαλαλή με αυτάς εις τα ύψη την αδικίαν. Ούτω προσήρμοσεν εις το έρπον σώμα του, Αρείους, Απολιναρίους, Ευνομίους, Μακεδονίους, και πολλούς άλλους οι οποίοι προσεκολλήθηοαν εις αυτόν, και δια της γλώσσης αυτών άφησε το δηλητήριόν του κατά της Ιεράς Eκκλησίας.
     Έχρησιμοποίησεν αντί ιδικών του οδόντων τους λόγους εκείνων και ενέπηξεν αυτούς εις την ευσεβή πίστιν κατά τα πρώτα της βήματα, σαν εις ρίζαν νεαρού φυτού το οποίον θάλλει λαμπρώς και είναι γεμάτον ωραιοτάτους καρπούς, αλλά δεν ημπόρεσε και να το καταστρέψη. Διότι συνετρίβη εις τους οδόντας του από αυτούς πάλιν οι οποίοι εδήχθησαν, από αυτούς οι οποίοι έκαμαν πραγματικά κεφαλήν των τον Χριστόν.
     Αυτός λοιπόν ο νοερός και δι’ αυτό περισσότερον επάρατος όφις, το πρώτον και μεσαίον και τελευταίον κακόν, ο πονηρός και εκτρέφων παντοτινά την χαμερπή και γήινην πονηρίαν, ο ακάματος επιτηρητής της πτέρνης, δηλαδή της απάτης, ο εφευρετικώτατος και αμηχάνως ευμήχανος προς κάθε ασεβή δοξασίαν σοφιστής, δεν έχει καθόλου λησμονήσει την κακοτεχνίαν του.
Τώρα λοιπόν εισάγει δια των πειθηνίων του Λατίνων νέους περί Θεού όρους, οι οποίοι φαίνεται μεν να έχουν μικράν παραλλαγήν, αλλά γίνονται αφορμαί μεγάλων κακών, φέρουν πολλά δεινά, εκφυλιστικά της ευσεβείας και άτοπα, και δεικνύουν εις όλους φανερά ότι και το μικρότερον εις τα σχετικά με τον Θεόν δεν είναι μικρόν. Διότι εάν εις τα εγκόσμια όντα, αφού δοθή αρχικώς εν άτοπον, τα άτοπα γίνονται πολλά, πώς δεν θα γίνουν μάλλον πολλά τα ατοπήματα, αφού δοθή ασεβώς εν άηθες επί του θέματος της κοινής των όλων αρχής και των σχετικών με αυτήν αναποδείκτων αρχών;
     Προς τα ατοπήματα αυτά θα εξέπιπτε φανερά το γένος των Λατίνων, αν το μεγαλύτερον μέρος της κακοδοξίας δεν ανηρείτο από ημάς αντιλέγοντας εις την καινοφωνίαν του δόγματος. Πράγματι τόσον πολύ ενίοτε υποχωρούν, ώστε να λέγουν ότι έχουν την ιδίαν με ημάς γνώμην, διαφωνούντες μόνον εις τους λόγους, ψευδολογούντες προς τον εαυτόν των λόγω της στενόχωρου θέσεώς των.
     Αφού όμως ημείς δεν δεχόμεθα την ύπαρξιν του αγίου Πνεύματος ως προερχομένην και από την υπόστασιν του Υιού, εκείνοι δε την δέχονται και από την του Υιού, είναι από τα αδύνατα να καταλήγωμεν και οι δύο εις μίαν έννοιαν• διότι εις είναι ο μονογενής και μία η ύπαρξις του Πνεύματος. Η απόφασις λοιπόν αντίκειται προς την κατάφασιν και πάντοτε είναι ψευδής η μία, εάν είναι αληθής η άλλη• και δεν είναι δυνατόν να είμεθα εις την αλήθειαν, όταν περί του ιδίου πράγματος αποδώσωμεν και αρνηθώμεν το αυτό.
(ΕΠΕ,τόμος 1,69-71)

ζ΄. Είπε πάλι, ότι κάποιος γέρων έμενε σε ένα πρώην ειδωλολατρικό ιερό. Και ήλθαν οι δαίμονες και του έλεγαν : « Φύγε από τον τόπο μας ». Και ο γέρων αποκρίθηκε : « Σεις δεν έχετε τόπο ». Και βάλθηκαν να του σκορπίζουν τα φοινικόφυλλα μονομιάς. Ο δε γέρων επέμενε να τα ξαναμαζεύη. Ύστερα ο δαίμων τον αδράχνει από το χέρι και τον σέρνει έξω. Φτάνοντας όμως στην πόρτα, ο γέρων την έπιασε με το άλλο χέρι δυνατά, φωνάζοντας : « Ιησού, βοήθησε με » Και ευθύς ο δαίμων έφυγε. Και ο γέρων άρχισε να κλαίη. Ο δε Κύριος του είπε : «Γιατί κλαις ; ». Και λέγει ο γέρων, ότι τόλμησαν οι δαίμονες να κρατήσουν τον άνθρωπο και τέτοια να του κάμουν. Του είπε τότε ο Κύριος : « Αυτό έγινε από δική σου αμέλεια. Γιατί, όταν με αποζήτησες, είδες πως σου συμπαραστάθηκα ». Και πρόσθεσε ο γέρων ότι τα διηγήθηκε αυτά, γιατί χρειάζεται πολύς κόπος και αν δεν καταβληθή κόπος, δεν μπορεί τινάς να έχη τον Θεό μαζί του. Τον Θεό όπου για μας σταυρώθηκε.
η΄. Ένας αδελφός πήγε στον Αββά Ηλία τον ησυχαστή στο Κοινόβιο του σπηλαίου του Αββά Σάββα και του λέγει : « Αββά, πες μου κάτι ». Ο δε γέρων του αποκρίνεται : « Στις μέρες των πατέρων μας, αγαπούσαν αυτές τις τρεις αρετές : την ακτημοσύνη, την πραότητα και την εγκράτεια. Τώρα όμως επικρατούν στους μοναχούς η πλεονεξία, η γαστριμαργία και η θρασύτης. Διάλεξε και πάρε ».
Του Αββά Θεοδώρου της Φέρμης
α’. Ο Αββάς Θεόδωρος της Φέρμης απόχτησε τρία βιβλία ψυχοφελῆ. Πηγαίνει λοιπόν στον Αββά Μακάριο και του λέγει: «Έχω τρία ψυχοφελῆ βιβλία και μου κάνουν καλό. Αλλά και οι αδελφοί μου τα χρησιμοποιούν και ωφελούνται. Πες μου λοιπόν, τι θα έπρεπε να κάμω; Να τα κρατήσω για ωφέλεια την δική μου και των αδελφών η να τα πουλήσω και να δώσω τα χρήματα στους φτωχούς;». Του αποκρίνεται ο γέρων και του λέγει: « Καλές βέβαια οι πράξεις αλλά το πιο σπουδαίο απ όλα είναι η ακτημοσύνη• ». και ακούγοντας το, έφυγε, τα πούλησε και μοίρασε τα χρήματα στους φτωχούς.
β.’ Κάποτε αδελφός που διέμενε στα Κελλιά, δεν εύρισκε ανάπαυση ζώντας μόνος του. Πήγε λοιπόν στον Αββά Θεόδωρο της Φέρμης και του το ανέφερε. Και ο γέροντας του είπε: « Πήγαινε, ταπείνωσε τον λογισμό σου και υποτάξου και μείνε με άλλους ». Ξαναγυρίζει στο γέροντα και του λέγει: «Ούτε με τους ανθρώπους βρίσκω ανάπαυση ». Και του λέγει ο γέρων: « Αφού ούτε μόνος ειρηνεύεις ούτε μαζί με άλλους , γιατί βγήκες στο μοναχικό βίο; Όχι για να υποφέρεις τις θλίψεις; Αλλά για πες μου: Πόσα χρόνια είσαι μοναχός; » Του απαντά: «Οχτώ». Του λέγει λοιπόν ο γέρων: « Μάθε ότι εγώ είμαι μοναχός επί εβδομήντα χρόνια και ούτε μια μέρα δεν βρήκα ανάπαυση. Και συ, σε οχτώ χρόνια, θέλεις να έχεις ανάπαυση; ». Ακούγοντας το αυτό, στηρίχτηκε και έφυγε.
γ‘. Πήγε κάποτε ένας αδελφός στον Αββά Θεόδωρο και έκανε τρεις μέρες παρακαλώντας να του πῆ δυο λόγια. Αλλά εκείνος δεν του ανταποκρινόταν. Έτσι, ο αδελφός έφυγε λυπημένος. Τότε λέγει ο υποταχτικός του: «Αββά, πως και δεν είπες κάτι και τον άφησες να φύγει λυπημένος; ». Του απαντά ο γέρων: «Πράγματι δεν του μίλησα. Γιατί είναι πραγματευτής και με τα ξένα λόγια θέλει να δοξάζεται» .
δ’. Είπε πάλι: «Αν έχεις φιλία με κάποιον και του σημβῆ να πέσει σε πειρασμό σαρκικό, αν μπορῆς άπλωσε του το χέρι και τράβηξε τον πάνω. Αν όμως πέσει σε αίρεση και δεν τον πείσεις να την αποβάλη, γρήγορα κόψε κάθε δεσμό μαζί του. Γιατί αργοπορώντας, είναι κίνδυνος να βυθισθῆς μαζί του στο βόθρο».
ε’. Έλεγαν για τον Αββά Θεόδωρο της Φέρμης, ότι σε αυτές τις τρεις αρχές είχε μεγάλη υπόληψη: την ακτημοσύνη, την άσκηση και το να αποφεύγει τους ανθρώπους.
στ’. Έτυχε κάποτε ο Αββάς Θεόδωρος με αδελφούς σε Σκήτη. Και ενώ έτρωγαν, έπαιρναν τα ποτήρια με σεβασμό και σιωπούσαν, μη λέγοντας το συνηθισμένο «συγχώρησαν». Και είπε ο Αββάς Θεόδωρος: «Έχασαν οι μοναχοί την ευγένεια τους, ήγουν το να λέγουν συγχώρησαν».
(Είπε Γέρων,Το Γεροντικόν εκδ. Αστήρ, Αθήνα 1996 σελ.89-93 )

Τους βλέπεις σε σχέσεις παθιασμένες που ξεκινούν με μεγάλες προσδοκίες, μεθυσμένοι από έρωτα και πόθο, παντρεύονται γρήγορα για να μην χάσουν την αγάπη της ζωής τους και ξαφνικά μια μέρα, όχι μετά από πολύ καιρό, συναντάς τον ένα ή τον άλλο τυχαία στο δρόμο και σου λέει ότι χωρίσανε, δεν πήγαινε άλλο!

Βλέπεις γονείς να φεύγουν από το μαιευτήριο γεμάτοι ευτυχία που κρατάνε επιτέλους στην αγκαλιά τους το μωράκι τους για το οποίο απελπισμένα τόσα χρόνια αγωνίζονταν. Ρίχνονται πάνω του με όλη τη στοργή και την αγάπη τους, είναι όλος τους ο κόσμος! Και μια μέρα μετά από μερικά χρόνια το παιδί είναι πια έφηβος και οι γονείς του έχουν αγανακτήσει μαζί του! Μετά βίας μιλάνε πια και πιο συχνά τσακώνονται!

Άλλη φορά μπαίνεις σε ένα γηροκομείο και θλίβεσαι γιατί βλέπεις εκεί παρατημένους τους ανθρώπους που κάποτε σε έφεραν στη ζωή, σε μεγάλωσαν, σε σπούδασαν, σε φρόντισαν και σου έδωσαν όλη τους την αγάπη!  Μα τώρα εσύ έχεις δουλειά και δεν προλαβαίνεις να ασχοληθείς μαζί τους, ούτε τηλέφωνο τους παίρνεις πια! Είσαι πολύ απασχολημένος με τα δικά σου!

Μα και η Κατερίνα με την Ελένη ήταν φίλες από το δημοτικό. Είπαν πως δε θα χωριστούν ποτέ! Όμως όταν η μια καλοπαντρεύτηκε και έκανε οικογένεια την ξέχασε τη φίλη της και την άφησε μόνη της. Τί κρίμα! Και είχαν υποσχεθεί αιώνια αγάπη!

Νομίζω είναι προφανές πού θέλω να καταλήξω! Ό,τι οικοδομείται χωρίς Θεό είναι καταδικασμένο στη φθορά και στο θάνατο! Ό,τι δεν έχει Θεό έχει προδιαγεγραμμένη διαδρομή που οδηγεί νομοτελειακά στο φινάλε! Όμως όταν ρίχνουμε θεμέλιο λίθο σε ό,τι χτίζουμε στη ζωή μας το Θεό, τότε ακόμα κι αν φθαρεί δεν θα πεθάνει αλλά θα ξαναγεννηθεί ακόμα και από τις στάχτες του! Ό,τι έχει Θεό, ανασταίνεται, ξαναζεί, ξαναπαίρνει μπρος καινουριωμένο! Γιατί ο Χριστός αναστήθηκε! Γιατί ο Πανάγιος Τάφος είναι κενός! Και αφού ο Τάφος είναι κενός ό,τι αναλαμβάνει ο Κύριος εισέρχεται στην αιωνιότητα μαζί Του!

Έτσι λοιπόν να πορευόμαστε, εν Χριστώ, και τότε θα δούμε πως τίποτα δε θα τελειώνει στη ζωή μας, μόνο θα εξελίσσεται και θα αναζωογονείται! Άλλωστε ο Κύριος μας το είπε ‘ Εγώ ειμί η Οδός και η Αλήθεια και η Ζωή, ουδείς έρχεται  προς τον Πατέρα ει μη δι’εμού’[ Κατά Ιωαν. 14,6] Εγώ είμαι ο μοναδικός δρόμος δια του οποίου μπορεί κάποιος να φθάσει στον ουρανό! Διότι συγχρόνως είμαι και η απόλυτη Αλήθεια και η πραγματική και πηγαία Ζωή!  (Α.Κ.Β)

Τις προάλλες βλέποντας ειδήσεις άκουσα για μια ακόμη φορά, δυστυχώς, ότι ένας ακόμη αθλητής αμείφθηκε με ένα ιλιγγιώδες ποσό για την απόδοση του! Μου φαίνεται εξωφρενικό νε κερδίζει μια τενίστρια έναν αγώνα και να παίρνει έπαθλο τρία εκατομμύρια δολάρια, την ίδια ώρα που άλλοι άνθρωποι υποφέρουν μέσα στην εξαθλίωση και τη φτώχεια. Αυτή η άνιση κατανομή του πλούτου είναι τουλάχιστον εξοργιστική, σίγουρα αντίθεη, αντιχριστιανική! Και δεν ευθύνεται μόνο αυτός που τα δίνει αλλά και αυτός που τα παίρνει!
Ο καπιταλισμός εξαφάνισε από το κάδρο το σεβασμό στην ανθρώπινη αξία, οντότητα, προσωπικότητα. Τώρα μόνο οι οικονομικές αξίες έχουν σημασία. Οι αθλητές έγιναν εμπορικά προϊόντα και οι εταιρίες – χορηγοί επενδύουν πάνω τους εκατομμύρια πιστεύοντας πως θα τους τα επιστρέψουν πολλαπλάσια.
Στην εργασία σου είσαι μια ακόμη καταγραφή στα λογιστικά βιβλία και αν ο ισολογισμός δε βγαίνει σε απολύουν ελαφρά τη καρδία. Για το κράτος είσαι ένα πορτοφόλι απ’ το οποίο προσπαθεί να πάρει όσα χρήματα περισσότερα μπορεί και ύστερα πάει στον επόμενο. Και όταν πια δεν έχεις τίποτα να του δώσεις σε προτιμά πεθαμένο για να μην του κοστίζεις και τη σύνταξη!
Το χρηματιστήριο είναι ο σύγχρονος ναός! Εκεί πάνε πλέον οι άνθρωποι να προσκυνήσουν και να εργαστούν για το δικό τους θεό, το χρήμα. Είναι χαρακτηριστικές οι αναφορές του Αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου για όσους κυνηγάνε το χρήμα... ‘Οι πλούσιοι είναι άχρηστοι εκτός και αν είναι ελεήμονες και φιλάνθρωποι’, ‘ Ο πλούτος καλλιεργεί στην ψυχή τα χειρότερα πάθη’, ‘ Οι πλούσιοι δεν αντιλαμβάνονται την πανουργία του διαβόλου που τους δίνει τα μικρά για να τους πάρει τα μεγάλα’.
Αν αυτός ο κόσμος ακολουθούσε τη χριστιανική διδασκαλία κανένας άνθρωπος πάνω στη γη δε θα είχε χρεία των αναγκαίων γιατί οι πλούσιοι θα αγαπούσαν τον πλησίον και έτσι και οι ίδιοι δε θα κινδύνευαν να χάσουν την ψυχή τους παρασυρόμενοι από τα ολέθρια πάθη της πλεονεξίας και της φιλαυτίας! Μα πάνω απ’ όλα όλοι οι άνθρωποι θα πορεύονταν αγαπημένοι και ενωμένοι εν Χριστώ με την καρδιά τους στραμμένη στον Ουρανό και όχι στη γη!
Μια μέρα ο Πέτρος πηγαίνοντας με τον Ιωάννη στο ναό συνάντησε έναν εκ γενετής χωλό ο οποίος του ζήτησε ελεημοσύνη. Ο Πέτρος του είπε ‘ χρήματα ασημένια και χρυσά δεν έχω, ό,τι όμως έχω αυτό σου δίνω! Στο όνομα του Ιησού Χριστού του Ναζωραίου, σήκω και περπάτα!’ Και αφού τον έπιασε , τον σήκωσε όρθιο και εκείνος γεμάτος χαρά βάδιζε ελεύθερα! [ Πράξεις, κεφ.γ΄1-8] Τί διαφορά! Ο Πέτρος με υπερηφάνεια και παρρησία λέει ‘ χρήματα δεν έχω!’ Το καμάρι του, η περιουσία του είναι ο Χριστός και η Χάρη Του! Ενώ σήμερα ακούμε συνέχεια τους ανθρώπους να κομπάζουν για το πόσα χρήματα, πόσα κτήματα και πόσα σπίτια έχουν! Τίποτα δεν έχουν στην κυριότητα τους, χρήση μόνο ολιγόχρονη κάνουν, όπως ολιγόχρονοι είναι και οι ίδιοι! ‘ Μόνο όσοι περιφρονούν τη χρήση και τις απολαύσεις του πλούτου έχουν πραγματικά την κυριότητα του.’ [ Ιω. Χρυσόστομος]
Γυμνοί ήρθαμε σε αυτόν τον κόσμο και γυμνοί θα φύγουμε! Το μόνο όμως που χρειάζεται να έχουμε μαζί μας στην έξοδο μας είναι μια καθαρή και ενάρετη ψυχή! Ο προφήτης Ηλίας παρόλο που ήταν πολύ φτωχός, ήταν πιο μακάριος από όλους τους πλούσιους. Γιατί η πλούσια καρδιά του θεωρούσε πως του κόσμου όλα τα χρήματα δεν αξίζουν να συγκριθούν με τη ζωή κοντά στο Θεό!