Στα σοβαρά ετοιμάζεσθε ν’ αναχωρήσετε; Δεν το πιστεύω. Θα υποφέρετε νομίζω, λίγο και μετά θα σηκωθήτε υγιής. Θα έλθη φυσικά και για μας η ώρα του θανάτου. Ο θάνατος δεν είναι κάτι που μπορεί κανείς ν’ αποφύγη. Άλλος χθες, άλλος σήμερα, άλλος αύριο, όλοι αναχωρούμε για την αιώνια ζωή. Σημασία δεν έχει το πότε, αλλά το πώς θα φεύγει κανείς. Ετοιμαστήκατε καθόλου; Αλλοιώς κανείς αντικρύζει τον θάνατο από μακρυά και αλλοιώς από κοντά. Ο υγιής και ακμαίος δυσκολεύεται να νοοήση τον εαυτό του στα πρόθυρα της άλλης ζωής. Ο θάνατος είναι μεγάλο μυστήριο για όλους. Φωτίζεται αρκετά με την πίστη…

ΛΕΝΕ για καποιον Ερημίτη στην Ραϊθώ πώς δεν έβγαινε ποτέ εξω από την καλύβα του. Πολλες φορες τον είχαν δει να σταματά το πλεξιμό του και να κοιτάζει περίλυπος την γη. Κινούσε αργά-αργά, θλιμμένα το κεφάλι, στέναζε βαθιά με πόνο και σιγομουρμούριζε: -Άραγε τί να γίνεται; Έμενε αρκετή ώρα σιωπηλός, σκουπιζε τα δακρυα, που σαν ποτάμι έτρεχαν από τα βαθουλωμένα μάτια του, και πάλι άρχιζε τα ίδια. -Τί συλλογίζεσαι, Αββά, και είσαι τόσο πικραμένος; τον ρωτούσαν συχνά οι αδελφοί, που του πηγαιναν λίγο φαγητό. -Πώς σήμερα είναι η τελευταία ημέρα μου κι αλίμονο. Δεν φρόντισα να ετοιμάσω την εξοδό μου,…

ΔΥΟ ΓΕΡΟΝΤΕΣ κουβέντιαζαν κάτω από την σκιά μιας φοινικιάς.   -Όταν στείλω τον υποτακτικό μου σε δουλειά κι αργήσει να γυρίσει, στενοχωριέμαι, είπε ο πρώτος. Είναι τάχα κακό; αμαρτάνω;   -Εγώ, Αββά, αποκρίθηκε ο άλλος, όταν συμβεί ν’ αργήσει έξω ο μαθητής μου, κάθομαι στο κατώφλι της πόρτας και τον περιμένω. Αν μου πει ο λογισμός μου πως ο αδελφός αργεί, του απαντώ αμέσως: αν προλάβει ο άλλος αδελφός και φθάσει πρώτος, ο Άγγελος της ψυχής σου, να σε οδηγήσει σήμερα στον Κύριό σου, τι γίνεται; Είσαι τάχα έτοιμος να παρουσιαστείς;». Κάνοντας αυτές τις σκέψεις συντρίβεται η ψυχή μου και…

ΈΝΑΣ ΝΕΟΣ, αφοσιωμένος στον Χριστό, άφησε τα εγκόσμια και πήγε στο όρος Σινά ν’ ασκητέψει. Βρήκε μια ερειπωμένη καλύβα, την επιδιόρθωσε κάπως κι αποφάσισε να μείνει εκεί. Πάνω από την παλιά μισοσπασμένη πορτούλα της καλύβας είδε μια μικρή ξύλινη επιγραφή. Θα την είχε χωρίς άλλο αφήσει εκεί ο προκάτοχός του. Ο νέος Ερημίτης διάβασε: «Μωυσής προς τον Θεόδωρον παρουσιάζομαι και μαρτυρώ». Κάθε πρωί, ύστερα από την προσευχή του, τα μάτια του έπεφταν στην επιγραφή και σαν να είχε μπροστά του τον άγνωστο, που του την κληροδότησε, τον εξέταζε: «Που να βρίσκεσαι τάχα τώρα, ανθρωπε, και μου φωνάζεις Είμαι παρών και…

Συμμάζευε καλά τον νού σου, Χριστιανέ, προτρεπει άλλος Πατήρ, και μνημόνευε την ώρα του θανάτου σου. Φέρνε ζωντανά μπροστά σου την εικόνα του άψυχου πια σώματός σου. Προσπάθησε να νιώσεις τον πόνο του χωρισμού της ψυχής. Μελέτα συχνά την ματαιότητα του υλικού κόσμου. Στέλνε την σκέψη σου να περιοδευει στις τιμωρίες του Άδη. Συλλογίσου, σε ποιά κατάσταση να βρίσκονται τάχα οι ψυχες εκεί; Σε τί δεινό στεναγμό, φόβο και τρόμο η πικρή σιγή; Με πόση βαθιά απελπισία περιμένουν τις πιο μεγάλες τιμωρίες, που θα δοθούν ύστερα από την τελική κρίση; Τυπωσε ακόμη καλά στην σκέψη σου την φοβερή ημέρα της…

ΌΤΑΝ ο Μέγας Αρσένιος αρρώστησε και κατάλαβε πως είχε φτάσει πια το τέρμα της επίγειας ζωής του, άρχισε να κλαίει.   -Φοβάσαι, Αββά; τον ρώτησαν με απορία οι μαθητές του.   -Αυτός ο φόβος, παιδιά μου, δεν έλειψε στιγμή από την καρδιά μου από τότε που έγινα μοναχός, αποκρίθηκε ο μεγάλος φίλος του Θεού κι έκλεισε για πάντα τα σοφά χείλη του. Τρία πράγματα δυσκολεύεται πολύ ν’ αποκτήσει ο Χριστιανός γράφει ο Αββάς Ησαΐας ο αναχωρητής: το πένθος, τα δάκρυα και την διαρκή μνήμη του θανάτου. Κι όμως, αυτά συγκροτούν όλες τις άλλες αρετές. Ειδικώτερα για την ενθύμηση του θανάτου…

Ο άνθρωπος που κατορθώνει να έχει διαρκώς μπροστά στα μάτια του τον θάνατο, νικά την ολιγοψυχία, έλεγε ένας Γέροντας στους νεώτερους αδελφούς, που του ζητούσαν λόγο ωφέλιμο.   Και πάλι, καθώς έγνεθε, τους βεβαίωνε: -Όσες στροφές έχει κανει ως τώρα τούτο το αδράχτι, τόσες φορές έχω φέρει στο νου μου τον θάνατο.   Όταν πρόκειται ν’ αρχίσεις ένα οποιοδήποτε έργο, συμβουλεύει κάποιος Γέροντας, κάνε ευσυνείδητα αυτή την ερώτηση στον εαυτό σου: -Αν αυτή την στιγμή μ’ επισκεφθεί ο Κύριός μου, τι γίνεται; Πρόσεχε ν’ ακούσεις καλά τι θα σου αποκριθεί η συνείδησή σου.   Αν σε αποδοκιμάζει, παράτησε αμέσως εκείνο που είχες…

ΑΝ ο χριστιανός, έλεγε ο Αββάς Αγάθων, έφερνε κάθε στιγμή στον νού του την κρίση που ακολουθεί τον θανατο, δεν θ’ αμάρτανε με τόση ευκολία. Ένας Ερημίτης, που ασκήτευε στην έρημο του Ιορδάνου, είχε χρόνια πολλά να πειραχτεί από τον διάβολο. Αυτό του είχε δώσει θάρρος κι έλεγε συχνά πώς ο εχθρός δεν τολμούσε να πειράξει τους αγωνιστες, πηγαινε μόνο στους αμελεις και οκνηρούς. Κάποτε παρουσιάστηκε μπροστά του ο διάβολος και του παραπονέθηκε: -Τί σου εχω κάνει, Αββά, και μ’ εξευτελίζεις έτσι; Μήπως ποτέ σε πείραξα; -Φύγε από δω, πονηρό πνευμα, φώναξε άφοβα ο Ερημίτης, και σήκωσε το ραβδί του να…

255. «εν τη φοβερά ημέρα της κρίσεως».   Αλλ' η ορθόδοξη πνευματικότης εξαντλεί και το έσχατο χρονικό περιθώριο της πρεσβευτικής αρμοδιότητος της Θεοτόκου, που τελειώνει την έσχατη μέρα της ιστορίας. Αλλά η μέρα αυτή για τον άνθρωπο είναι η φοβερή μέρα της παγκοσμίου Κρίσεως. «Ώ ποία ώρα τότε και ημέρα φοβερά!». Μέσα όμως στη δεινότητα των στιγμών εκείνων, ο πιστός βλέπει να υπάρχη ακόμα η ήρεμη, γλυκειά, αλλά και παντοδύναμη παρουσία της Παναγίας. Οι πρεσβείες της ισχύουν ακόμα. Ο θρόνος της βρίσκεται ακόμα κοντά, δίπλα, «εκ δεξιών» του Υιού που τώρα είναι Κριτής μας. Και επειδή στο δικαστήριο αυτό τα…

254. «εν ώρα με τη φοβερά του θανάτου, ελευθέρωσον, κατηγορούντων δαιμόνων»   Αλλ' η προστασία της Παναγίας απλώνεται και κατά την ώρα του σωματικού θανάτου του χριστιανού. Την ώρα δηλαδή εκείνη που κανένας άνθρωπος δεν μπορεί πια να τον βοηθήση. Η βοήθεια δε και η συμπαράστασις της Θεοτόκου κατά την ώρα του θανάτου συνίσταται στην απαλλαγή της ψυχής του πιστού από τις κατηγορίες των δαιμόνων που ονομάζονται «τελώνια» (πρβλ. τελώνης, τελωνείο) . Η Παναγία έχει τη δύναμη και την εξουσία ν’ άπελευθερώνη την ψυχή από τις φανταστικές ή άδικες ή υπερβολικές κατηγορίες των «τελωνίων». Αν η εικόνα και «ο χαρακτήρ…