Να ευχόμαστε πάντοτε για τους κεκοιμημένους
-Στο οστεοφυλάκιο, Γέροντα, καίνε καντήλι;
-Ναι, είναι μια προσφορά για τους νεκρούς. Και μόνον ένα κερί
να ανάψουμε για την ψυχή κάποιου κεκοιμημένου, βοηθιέται πολύ.
-Τους κεκοιμημένους να τους θυμόμαστε και να ευχόμαστε πάντοτε
γι’ αυτούς. Να μην παραλείπουμε να προσευχόμαστε για τις ψυχές τους,
για να βρουν ανάπαυση. Εγώ, κάθε φορά που έχω Θεία Λειτουργία στο Καλύβι,
κάνω μνημόσυνο και για όλους τους κεκοιμημένους των οποίων
«τα ονόματα ουκ εμνημονεύθησαν», Στο Άγιον Όρος, στα Μοναστήρια,
το απόγευμα της Παρασκευής κάνουν «Τρισάγιο» με κόλλυβα για τους
κεκοιμημένους και το Σάββατο το πρωί κάνουν τον Όρθρο στο Καθολικό
και την Θεία Λειτουργία στον ναό του Κοιμητηρίου.
Εκεί στο Κοιμητήρι αποθέτουμε τα όπλα. Από εκείνο το «σπίτι» θα πάμε στο άλλο.
-Γέροντα, πώς να προσεύχομαι για τους κεκοιμημένους;
-Να λες γενικά: «Ο Θεός, ανάπαυσον τας ψυχάς των κεκοιμημένων δούλων σου»
και, εάν έρθη στον νου σου κανένα όνομα κεκοιμημένου ή τύχει να πεθάνη
κανένας γνωστός ή άγνωστος και το μάθης, μνημόνευσέ τον και αυτόν με την ίδια ευχή.
Καλά είναι να θυμόμαστε πρώτα τους κεκοιμημένους που έχουν μεγάλη ανάγκη,
υστέρα όσους έχουν λιγότερη ανάγκη και στο τέλος τους γνωστούς.
Εγώ, ενώ ποτέ δεν σκέφτομαι τους συγγενείς μου, αν τυχόν είμαι κουρασμένος
ή δεν έχω χρόνο να κάνω προσευχή γενικά για τους κεκοιμημένους,
βλέπω στον ύπνο μου τους γονείς μου. Και αυτό, γιατί, όταν προσεύχομαι
για τους κεκοιμημένους γενικά, βοηθιούνται και αυτοί και χαίρονται,
ενώ, όταν δεν προσεύχομαι, στερούνται αυτήν την παρηγοριά.
Εάν με τις τιποτένιες προσευχές που κάνουμε βοηθιούνται οι καημένοι
οι κεκοιμημένοι, τότε εμάς τους καλόγηρους, αν δεν προσευχόμαστε γι’ αυτούς,
πρέπει να μας γδάρουν και να μας αλατίσουν ζωντανούς.
(Λόγοι Παϊσίου, τόμος ς΄, Περί προσευχής, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου
"Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ.143-144)