Τα κουρέλια της υπερηφανείας.
Η ταπεινολογία, δηλαδή το να παριστάνη κανείς τον ταπεινόφρονα ενώ δεν είναι, αποτελεί το χειρότερο είδος της υπερηφανείας, κι οι Πατέρες της Εκκλησίας τη χτυπούν με ιδιαίτερη αυστηρότητα.
Ένας απ αυτούς, ο Μέγας Βασίλειος, αναφέρει σχετικά και το εξής ανέκδοτο του Σωκράτη. Ο φιλόσοφος Αντισθένης ήθελε να φαίνεται ότι περιφρονεί τον πλούτο. Κάποτε λοιπόν που ο Σωκράτης βρισκόταν μαζί του, πρόσεξε ότι ο Αντισθένης είχε τον μανδύα του κατά τέτοιο τρόπο διευθετημένο, ώστε να φαίνωνται από μέσα τα εσώρουχά του που ήταν από κουρέλια. Και τότε του είπε:
—Αντισθένη, βλέπω πίσω από τον μανδύα σου την υπερηφάνειά σου.
(Ψιχία από της τραπέζης, Συλλογή Κ. Κούρκουλα, Αθήνα 1973, Νο224)
Μάθημα σε ματαιοδόξους
Ο αυτοκράτωρ της Βραζιλίας Δον Πέντρο, που εβασίλευσε από το 1822 ως το 1831, πουλούσε στους υπηκόους του τίτλους ευγενείας αντί δέκα χιλιάδων δολλαρίων τον ένα.
Πολλοί έσπευσαν ν’ αγοράσουν τίτλους, θέλοντας να επιδειχθούν στους συμπολίτες τους. Συγκεντρώθηκε έτσι στα βασιλικά ταμεία ένα αρκετά μεγάλο ποσό, που ο Δον Πέντρο, όμως, δεν το χρησιμοποίησε για τον εαυτό του. Μ’ εκείνα τα χρήματα έβαλε κι έχτισαν ένα μεγάλο φρενοκομείο στην πρωτεύουσά του. Και στην είσοδο του ιδρύματος έγραψε με χρυσά γράμματα: «Οι ματαιόδοξοι το προσφέρουν στους τρελλούς».
(Ψιχία από της τραπέζης, Συλλογή Κ. Κούρκουλα, Αθήνα 1973 Νο352)
Οι προγονόπληκτοι
Ο διάσημος συγγραφεύς του βιβλίου «Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ» Ιωνάθαν Σουΐφτ (1667-1745), που ήταν εξαιρετικά δηκτικού πνεύματος, δεν ανεχόταν όσους καυχόντουσαν για την καταγωγή τους, χωρίς οι ίδιοι ν’ αξίζουν τίποτε.
Κάποτε λοιπόν είπε γι' αυτούς και το εξής ωραίον:
— Αυτοί που δεν έχουν να επιδείξουν τίποτε άλλο παρά τη δόξα των προγόνων τους μοιάζουν με τις... πατάτες. Όπως ξέρετε, το τμήμα της πατάτας το οποίον αξίζει, βρίσκεται στο.. χώμα. Επάνω δε απ’ το χώμα βρίσκονται τα άχρηστα πράσινα φύλλα.
(Ψιχία από της τραπέζης, Συλλογή Κ. Κούρκουλα, Αθήνα 1973 Νο254)