Δεν υπάρχει λόγος να φοβόμαστε τον έπαινο. Πρέπει μόνο να φυλαγόμαστε από την ικανοποίηση και την ευχαρίστηση που μπορεί αυτός να γεννήσει μέσα μας. Ο αββάς Ισαάκ λέει ότι αυτή η ικανοποίηση, όποτε τη νιώθουμε, είναι όλη κι όλη η ανταμοιβή μας. Ας μην περιμένουμε τότε αμοιβή και από το Θεό για ό,τι καλό κάναμε. Ο έπαινος όμως είναι ακίνδυνος όταν εμείς στεκόμαστε απέναντί του αδιάφοροι και ασυγκίνητοι.
Μην ταράζεσαι, επίσης, επειδή πήρες κάποτε την απόφαση να διαβάζεις καθημερινά και σε συγκεκριμένη ώρα μια παράκληση, και τώρα, καθώς λες, σου είναι αδύνατο να πραγματοποιήσεις την απόφασή σου. Με ρωτάς λοιπόν: «Αφού είναι απολύτως αδύνατο να διαβάσω την παράκληση στην προσδιορισμένη ώρα, μπορώ να το κάνω αργότερα, την ώρα που πλέκω ή φροντίζω τα παιδιά;» Και σου απαντώ κατηγορηματικά: Όχι! Αυτό θα ήταν οπωσδήποτε λάθος. Οι υποσχέσεις μας απέναντι στο Θεό δεν είναι όπως τα χρέη που οφείλουμε σ’ ένα σκληρό δανειστή˙ ένα δανειστή που θέλει να του τα εξοφλήσουμε μέχρι και το τελευταίο ρούβλι χωρίς να νοιάζεται για οτιδήποτε άλλο. Ο Κύριος δεν μας θέλει σκλάβους, μας θέλει ελεύθερους.
Αν λοιπόν πράγματι, αν αντικειμενικά δεν μπορείς να υλοποιήσεις την απόφασή σου, δείξε ταπείνωση και αυτομεμψία γι’ αυτό, θεωρώντας τον εαυτό σου σαν ένα ταπεινό χρεωφειλέτη. Αν αποφύγεις τον πειρασμό της ταραχής και του εκνευρισμού, θα έχεις πολύ μεγαλύτερο πνευματικό κέρδος απ’ ό,τι αν ψέλλιζες, με μισή καρδιά, βιαστικά και μασημένα λόγια προσευχής, που θα τ’ ακολουθούσε η αυτοϊκανοποίηση και η υπερηφάνεια, επειδή τάχα τήρησες την υπόσχεσή σου, παρ’ όλες τις δυσκολίες.
* * *
Ο ανθρώπινος βίος υπόκειται σε ριζικές μεταβολές. Οι μεταβολές αυτές άλλοτε είναι σταδιακές και άλλοτε αστραπιαίες. Αλλ’ ακόμα κι όταν απολαμβάνουμε μακροχρόνια ευμάρεια και δόξα, δεν μπορούμε να βρούμε παρηγορία, δεν μπορούμε να βρούμε χαρά και ευτυχία, αν η καρδιά μας δεν φωτισθεί από το ισχυρό και σταθερό φως της ειρήνης. Αυτή την ειρήνη πρέπει ν’ αναζητούμε, γι’ αυτή την ειρήνη πρέπει να προσευχόμαστε. Την ειρήνη που ο Κύριός μας έδωσε στους μαθητές του και σ’ όλους εκείνους που πιστεύουν αληθινά σ’ Αυτόν: «Ειρήνην αφίημι υμίν, ειρήνην την εμήν δίδωμι υμίν˙ ου καθώς ο κόσμος δίδωσιν εγώ δίδωμι υμίν. Μη ταρασσέσθω υμών η καρδία, μηδέ δειλιάτω» (Ιω. 14:27).
Λες ότι η κόρη σου και ο γαμπρός σου προσπαθούν να σε πείσουν να μείνεις μαζί τους, αλλά εσύ δεν μπορείς να το αποφασίσεις, εκτός κι αν εγώ σου δώσω την ευλογία μου, αν σε βεβαιώσω ότι όλα θα σου έρθουν δεξιά, και τέλος, αν σου πιστοποιήσω ότι εκεί θα είσαι ευτυχισμένη!
Αλλά πώς να τα ξέρω όλ’ αυτά; Ποιός είμαι εγώ για να γνωρίζω τι θα σου συμβεί στο τάδε χωριό ή στη δείνα πόλη; Ούτε μάντης είμαι ούτε προφήτης.
Το μόνο που μπορώ να πω είναι τούτο: Πιστεύω ότι μάλλον δεν θα σ’ ωφελήσει αυτή η αλλαγή από την ησυχία του χωριού στη φασαρία της πολιτείας. Είναι βέβαια ευχαριστο να ζει κανείς μ’ εκείνους που αγαπάει. Αλλά πόσο θα κρατήσει αυτή η ευχαρίστηση;
Παρ’ όλ’ αυτά, δεν θέλω να σ’ επηρεάσω. Σ’ αυτό το ζήτημα θέλω ν’ αφήσω τη θέλησή σου ελεύθερη. Προσεύχομαι μόνο να την ταυτίσεις με τη θέληση του Θεού.

(Πνευματικές Νουθεσίες, εκδ. Ιερά Μονή Παρακλήτου, σελ.45-47)