(Παιδαγωγική Ανθρωπολογία Χρυσοστόμου,Χαρώνη Β.). 
Α') ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΉΤΑ ΤΉΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ
Οι ωφέλιμοι λόγοι, που αρμόζουν σε κάθε κατηγορία ανθρώπων, είναι διαφορετικοί. Τα φάρμακα όμως της μετάνοιας νομίζω πως είναι ωφέλιμα σε όλους. Εφόσον δηλαδή δεν είναι κανείς αναμάρτητος, είναι φανερό ότι δεν υπάρχει κανείς που να μην έχει ανάγκη από μετάνοια.[Εις μετάνοιαν Νινευιτών ,1 ΕΠΕ 84,ΙΜΟ64,424]
Β') ΧΑΡΑΚΤΉΡΙΣΤΙΚΑ Τ ΉΣ ΕΜΠΡΑΚΤΉΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ
Εκείνος που μετανοεί δεν πρέπει να οργίζεται ούτε να αγριεύει, αλλά να συντρίβεται εσωτερικά, εφόσον είναι ένοχος, δεν έχει παρρησία, είναι καταδικασμένος, μπορεί να σωθεί μόνον κατά χάρη, φάνηκε αγνώμονας στον ευεργέτη του, και αχάριστος, και ανάξιος και είναι άξιος για πολλές τιμωρίες.Αν αυτά σκέπτεται, δεν θα οργισθεί ,δεν θα αγανακτήσει, αλλά θα πενθήσει, θα κλάψει, θα στενάξει και θα οδύρεται νύχτα και μέρα. Εκείνος που μετανοεί δεν πρέπει ποτέ να λησμονήσει την αμαρτία του, αλλά να παρακαλεί το Θεό να την ξεχάσει, ο ίδιος όμως δεν πρέπει ποτέ να την λησμονεί. αν εμείς τη θυμούμαστε, ο Θεός θα την λησμονήσει.
ΤΑ ΔΑΚΡΥΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΣΤΉ ΜΕΤΑΝΟΙΑ
«Θα λούσω κάθε νύχτα το κρεβάτι μου με δάκρυα θα βρέξω το στρώμα μου»1. Αυτήν λοιπόν την εξομολόγηση ας μιμούμαστε κι εμείς. Γιατί, αν δεν θελήσουμε να κλάψουμε εδώ, οπωσδήποτε θα αναγκασθούμε να θρηνούμε και να κλαίμε εκεί (στη μέλλουσα ζωή), εκεί μεν χωρίς καμιά ωφέλεια, ενώ εδώ με κέρδος και εκεί μεν με ντροπή, ενώ εδώ με πολλή κοσμιότητα... Βέβαια, είναι το κλάμα πάντοτε καλό, πολύ περισσότερο όμως στη διάρκεια της νύχτας, όταν κανείς δεν σε στερεί από αυτή τη θαυμαστή ηδονή, αλλά είναι δυνατόν σε όποιον θέλει να την απολαύσει με κάθε άνεση. Το γνωρίζουν πολύ καλά αυτό που λέω, εκείνοι που το δοκίμασαν, πόση δηλαδή ευφροσύνη έχουν αυτές οι πηγές των δακρύων. Αυτά τα δάκρυα έχουν τη δυνατότητα να σβήσουν το άσβηστο πυρ, εκείνο το ποτάμι που τρέχει μπροστά στο βήμα του Κριτού. Γι’ αυτό και ο Παύλος έκλαιγε τρία χρόνια νύχτα και μέρα, διορθώνοντας τα ξένα πάθη2. Οι νηφάλιοι καλλιεργούν τις ψυχές τους, χρησιμοποιώντας αυτά τα δάκρυα σαν βροχή και αυξάνοντας τα σπέρματα της αρετής. Το κρεβάτι που δέχεται τέτοια δάκρυα είναι άβατο σε κακία και ασέλγεια... Αυτός που θρηνεί μ’ αυτό τον τρόπο, θα σηκωθεί έχοντας την ψυχή του πιο ήρεμη από γαλήνιο λιμάνι, γιατί απομακρύνει όλα τα πάθη.1. Ψαλμ. 6,7.2.Πράξ. 20,31.
[ Εις Ψαλμ,ΣΤ,4, ΕΠΕ 5,262266ΜΟ 55,7677]
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΉΣ ΕΜΠΡΑΚΤΉΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ
Για την αντιμετώπιση παράξενου και σκληρού πολέμου, ας αγωνιστούμε με πρωτότυπα μέσα. Ας τοξεύσουμε τον ουρανό με υμνωδίες. Ας εξακοντίσουμε εκεί αντί για δόρατα ψαλμωδίες. Ας εκσφενδονίσουμε στο Θεό προσευχές. Ας καταπραύνουμε το θυμό του με ασταμάτητα δάκρυα. Ας διασπάσουμε τη φάλαγγα των πονηρών πράξεων .Ας κυριεύσουμε τα οχυρά της κακίας . (Εις μετάνοιαν Νινευιτών, ΕΠΕ 8Α, 512514 ΜΟ 64, 428 ΑΒ).
Ας πολεμήσουμε με τα όπλα της αρετής , τον θώρακα της δικαιοσύνης δεν τον διαπερνά το βέλος, την ασπίδα της πίστεως δεν μπορεί να την κάψει ο κεραυνός. Δεν αντέχει ο Θεός να συντρίψει την περικεφαλαία της ελπίδας, η οργή του Θεού δεν σχίζει το υποκάμισο της αγνότητας, η απειλή της καταστροφής δεν μπορεί να γκρεμίσει το τείχος της εξομολογήσεως. Όταν ο Θεός δει σοβαρή μετάνοια, η απόφαση εξαφανισμού του αμαρτωλού διαλύεται αμέσως σαν καπνός.
ΝΑ ΜΗ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΟΥΜΑΣΤΕ, ΑΛΛΑ ΝΑ ΟΜΟΛΟΓΟΥΜΕ ΤΙΣ ΑΜΑΡΤΙΕΣ ΜΑΣ
Μην επιτρέψεις «να προβάλλω δικαιολογίες για φανερές αμαρτίες μου»1. Αυτή κυρίως είναι η οδός της απωλείας... Είναι κακό βέβαια το να αμαρτάνει κανείς, όμως το κάνει αυτό φοβερότερο, το να αρνείται να μετανοήσει μετά τη διάπραξη της αμαρτίας. Αυτό είναι προ πάντων το όπλο του διαβόλου. Αυτό έγινε και στην περίπτωση των πρωτοπλάστων2.
[ Εις Ψαλμ.ΡΜ 6 ΕΠΕ 7, 308 ΜΟ 55,437,7] 1.Ψαλμ.140,4 2.Γεν.κεφ.3
Γ') ΕΙΝΑΙ ΔΥΣΚΟΛΗ ΑΛΛΑ ΣΩΤΗΡΙΑ
Είναι μεγάλο αγαθό να αναγνωρίζει κανείς τα σφάλματά του και να τα θυμάται διαρκώς τίποτε δεν θεραπεύει τόσο πολύ τα παραπτώματα, όσο η διαρκής ενθύμησή τους. Τίποτε δεν κάνει τον άνθρωπο τόσο διστακτικό να πράξει το κακό. Γνωρίζω ότι τινάσσεται η συνείδηση και δεν ανέχεται να μαστιγώνεται από την ανάμνηση των κακών πράξεων αλλά πίεσε την ψυχή σου και βάλε της φίμωτρο, γιατί, όπως ακριβώς το ατίθασο άλογο, έτσι δυσανασχετεί κι αυτή και δεν θέλει να παραδεχθεί ότι αμάρτησε . Αλλά όλη αυτή η αντίδραση είναι σατανική. [Εις Εβρ.ομιλ.ΛΑ 3,ΕΠΕ 25,318 ΜΟ 63,216]
Δ') ΩΦΕΛΕΙΕΣ ΣΩΖΕΙ ΑΜΑΡΤΩΛΟΥΣ ΚΑΙ ΑΙΡΕΤΙΚΟΥΣ
Η μετάνοια χαρίζει τη σωτηρία και στους αιρετικούς και σε όσους διαπράττουν κακές πράξεις. ("Ότι Π.και Κ. Διαθήκης εις νομοθέτης, 5, ΜΟ 56, 407).
Ο ΘΕΟΣ ΣΥΓΧΩΡΕΙ ΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΌΤΑΝ ΜΕΤΑΝΟΟΥΝ,ΑΝΑΒΑΛΛΕΙ ΤΗΝ ΤΙΜΩΡΙΑ
Ο Θεός είναι ταχύς προκειμένου να σώσει και βραδύς στην τιμωρία. Γι’ αυτό δεν απορρίπτει τον πόρνο, δεν αποφεύγει το μοιχό, δεν αποστρέφεται το μέθυσο, δεν αηδιάζει τον ειδωλολάτρη, δεν απομακρύνει τον υβριστή, δεν διώχνει τον βλάσφημο, ούτε τον αλαζόνα, αλλά όλους τους μεταμορφώνει γιατί η μετάνοια είναι χωνευτήρι της αμαρτίας. Ο σκοπός του Θεού, που μακροθυμεί για τους αμαρτωλούς, αποβλέπει σε διπλή σωτηρία υπόσχεται στους αμαρτωλούς τη σωτηρία, που είναι καρπός της μετάνοιας, αποταμιεύει την ευεργεσία στους απογόνους τους, που πρόκειται να ασκήσουν την αρετή. Και για να επαναλάβω το λόγο, ο Θεός μακροθυμεί, και ο αμαρτάνων μακροθυμεί, ώστε και εκείνος που αμαρτάνει να μετανοήσει και να μην αποκλείσει τη σωτηρία στους απογόνους του. Γιατί, κι αν ακόμη ο ίδιος ο αμαρτωλός δεν έχει διάθεση να μετανοήσει, ο Θεός λυπάται πολλές φορές τη ρίζα, για να φυλάξει τους καρπούς. Πολλές φορές μάλιστα μεταβάλλει, όπως είπα προηγουμένως, και την ίδια τη ρίζα όταν όμως η ρίζα, δηλαδή οι πρόγονοι πέσουν σε πλήρη κακία, ο Θεός αναβάλλει προς ωφέλεια την τιμωρία, περιμένοντας τη σωτηρία αυτών που μετανοούν. Και άκουσε πώς ο Θάρρα, ο πατέρας του Αβραάμ, ήταν προσκυνητής των ειδώλων, αλλά δεν τιμώρησε ο Θεός εδώ την ασέβεια του και πολύ ορθά. Γιατί, αν έσπευδε ο Θεός και έκοβε τη ρίζα (τον Θάρρα), από που θα βλάστανε ο τόσο σπουδαίος καρπός της πίστεως (ο Αβραάμ); Υπάρχει τίποτε πιο μοχθηρό από τον Ήσαύ; Η'Αγ. Γραφή το βεβαιώνει λέγοντας: «Τον Ιακώβ αγάπησα και τον Ήσαύ έμίσησα»1. Αφού λοιπόν ήταν ο Ήσαύ πόρνος και αδελφοκτόνος και ακάθαρτος και μισητός, γιατί δεν αφανίζεται από το Θεό; αν εξολοθρευόταν, θα έχανε ο κόσμος πολύ σπουδαίο καρπό αρετής, και άκουσε ποιόν«ο Ήσαύ εγέννησε τον Ραγουήλ, ο Ραγουήλ τον Ζαρά και ο Ζαρά τον Τώβ»2. Βλέπεις, πόσο σπουδαίο άνθος υπομονής θα εξαφανιζόταν, αν ο Θεός έσπευδε και τιμωρούσε τη ρίζα (τον Ήσαύ);[Περί Μετανοίας ομιλ.Ζ,1,ΕΠΕ 30,238240242 Μ,349,323324] 1. Ρωμ. 9,13.2. Γεν. 36,10. Ματθ. 1,3.
Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΔΙΟΡΘΩΝΕΙ ΚΑΘΕ ΚΑΚΙΑ
Δεν υπάρχει καμιά κακία, που να μη διαλύεται με τη μετάνοια.
(Εις την επίλυσιν της Χαναναίας, 2, ΕΠΕ 33, 444 ΜΟ 52, 451).
ΕΠΙΤΕΛΕΙ ΘΑΥΜΑΣΤΕΣ ΜΕΤΑΣΤΡΟΦΕΣ
Η Ραάβ ήταν πόρνη, αλλά σώθηκε και ο ληστής ήταν φονιάς, αλλά έγινε πολίτης του παραδείσου. Και ο μεν Ιούδας, αν και βρισκόταν μαζί με το θείο Διδάσκαλο, όμως χάθηκε. Ο δε ληστής, αν και ήταν επάνω στο Σταυρό, έγινε μαθητής. Αυτά είναι τα παράδοξα του Θεού. Με αυτό τον τρόπο οι μάγοι ευδοκίμησαν έτσι ο τελώνης έγινε ευαγγελιστής, έτσι ο βλάσφημος (ο Παύλος) έγινε Απόστολος. Αυτά πρόσεχε και ποτέ μην απογοητεύεσαι, αλλά πάντοτε να έχεις θάρρος και να αφυπνίζεις τον εαυτό σου. Γιατί, και αν ακόμη δεν υποβληθείς σε αυτόν τον άριστο κόπο που οδηγεί στη μετάνοια και στην αρετή, όμως στον κόσμο αυτό θα κουραστείς και θα ταλαιπωρηθείς κατά άλλον τρόπο.
[Εις Ματθ.ομιλ.ΞΖ,45,ΕΠΕ 11,636 ΜΟ 58,638]
ΘΑΥΜΑΣΤΟΙ ΟΙ ΚΑΡΠΟΙ ΤΗΣ
"Ας δούμε λοιπόν αυτούς που ζούσαν μέσα στην αμαρτία και που έγιναν ονομαστοί για την αρετή τους. "Ας δούμε αυτούς που έμοιαζαν με θηρία και που κατέλαβαν θέση αγγέλων. "Ας δούμε αυτούς που με τα έργα τους αναστάτωσαν την πόλη και που κατόπιν με τον τρόπο ζωής τους την ανόρθωσαν. "Ας δούμε τους εχθρούς του Θεού, φίλους του Θεού γεγονότος, που έγιναν φίλοι του Θεού, και αυτούς που είχαν κατήγορο τον Κύριο, να Τον κάνουν έπειτα συνήγορο. Ας δούμε τους καταδικασμένους να ανταγωνίζονται, μετά την απόφαση, το δικαστή και να ακυρώνουν την απόφαση.
(Εις μετάνοιαν Νινευιτών, 1, ΕΠΕ 8Α, 508510 ΜΟ 64, 424).
ΑΝΟΡΘΩΝΕΙ ΚΑΙ ΟΣΟΥΣ ΕΦΘΑΣΑΝ ΣΤΟΝ ΠΥΘΜΕΝΑ ΤΗΣ ΚΑΚΙΑΣ
Η μετάνοια όμως έχει μεγάλη δύναμη και μπορεί ακόμη κι’ εκείνον που είναι υπερβολικά βουτηγμένος στην αμαρτία, αν θελήσει, να τον απαλλάξει από το φορτίο των αμαρτιών, κι’ εκείνον που κινδυνεύει να τον οδηγήσει σε ασφαλές μέρος, κι’ όταν ακόμη έχει φθάσει στον πυθμένα της κακίας. [ Εις Εβρ.ομιλ.Θ,4 ΕΠΕ 24,438 ΜΟ,63,80]
ΜΑΣ ΕΠΑΝΑΦΕΡΕΙ ΣΤΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΑΛΛΟΣ
Τώρα έχουμε γεράσει, και γι’ αυτό βρισκόμαστε κοντά στον αφανισμό και στην καταστροφή. Αλλά, αν θέλουμε, είναι δυνατόν να εξαλείφουμε αυτό το γήρας. Δεν μπορούμε πια με το βάπτισμα, μπορούμε όμως εδώ με τη μετάνοια. "Ό,τι παλαιό έχουμε μέσα μας, ας το πετάξουμε. "Ας καθαρίσουμε κάθε ρυτίδα, κάθε κηλίδα, κάθε ακαθαρσία, και ας γίνουμε ωραίοι, για να αγαπήσει ο ουράνιος Βασιλιάς την ψυχική ομορφιά μας. Είναι δυνατόν, έστω και αν έχουμε πέσει στη χειρότερη ψυχική ασχήμια, να ξανααποκτήσουμε την ομορφιά εκείνη, για την όποιαν ο Δαυίδ λέγει «άκουσε, θυγατέρα (που πρόκειται
να γίνεις Νύφη του Μεσσία), και δες και σκύψε το αυτί σου και ξέχασε το λαό σου και το πατρικό σου σπίτι, και τότε ο ουράνιος Βασιλιάς θα αγαπήσει την ομορφιά σου»1.
1. Ψαλμ. 44,1112.
Η ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΠΗΓΗ ΔΙΟΡΘΩΣΕΩΣ
Συντελεί τα μέγιστα στη διόρθωση των σφαλμάτων η ομολογία τους.
(Εις Γεν., όμιλ. Κ', 2, ΕΠΕ 2, 578 ΜΟ 53,168).
ΦΕΡΝΕΙ ΘΑΥΜΑΣΤΕΣ ΗΘΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ
"Ας μην αδιαφορούμε λοιπόν τόσο πολύ για τη σωτηρία μας. Γιατί, κι’ αν ακόμη καταγκρεμισθούμε στα ίδια τα βάραθρα της κακίας, είναι δυνατόν και πάλι να ξαναβρούμε τον εαυτό μας, να γίνουμε καλύτεροι και να αποβάλουμε κάθε κακία , να μην απελπιζόμαστε όσοι πέσαμε, αλλά να λέμε στον εαυτό μας: «Μήπως αυτός που πέφτει, δεν σηκώνεται;»1. Άλλοι από το θέατρο και την ορχήστρα μετεπήδησαν στην αγγελική πολιτεία. Και επέδειξαν τόσο μεγάλη αρετή, ώστε και δαίμονες να εκδιώξουν και πολλά αλλά τέτοια θαύματα να κάνουν. Και οι μεν Γραφές είναι γεμάτες από τέτοιες περιπτώσεις, αλλά και η ζωή είναι γεμάτη από τέτοια παραδείγματα.
1. Ιερ. 8,4.
[Εις Δαυιδ και Σουλ ομιλ.Γ,8,ΕΠΕ 7,650 ΜΟ 54,707,θ] ,[ Εις Ματθ,ομιλ,ΚΣΤ 5,ΕΠΕ 10]
ΜΕ ΤΗ ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΣΥΓΧΩΡΟΥΝΤΑΙ ΌΛΑ ΤΑ ΑΜΑΡΉΜΑΤΑ
Δεν υπάρχει, δεν υπάρχει κανένα αμάρτημα, το όποιο να μην υποχωρεί και να μην παραμερίζει μπροστά στη δύναμη της μετάνοιας, μάλλον δε μπροστά στη Χάρη του Χριστού.[ Εις Ματθ.ομιλ.ΚΒ 5 ΕΠΕ 10,52]
ΠΡΟΣΕΛΚΥΕΙ ΑΜΕΣΩΣ ΤΟ ΕΛΕΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
Και οι Νινευίτες, αν και ήταν κάτω από το βάρος τόσων αμαρτιών, επειδή έδειξαν μεγάλη και αληθινή μετάνοια, δεν χρειάστηκαν περισσότερες από τρεις μέρες, για να επικαλεσθούν την αγαθότητα του Θεού και να ακυρώσουν την εναντίον τους καταδικαστική απόφαση. Και γιατί λέω οι Νινευίτες; Ο ληστής στο Σταυρό δε χρειάστηκε ούτε μια μέρα. Και γιατί λέω ούτε μια μέρα; δεν χρειάστηκε ούτε λίγη ώρα. Τόσο μεγάλη είναι η προς εμάς φιλανθρωπία του Θεού. Γιατί, όταν ο Θεός δει τη δύναμη της διαθέσεώς μας και ότι Τον πλησιάζουμε με καυτό πόθο, δεν αργοπορεί, , ούτε αναβάλλει, αλλά αμέσως προσφέρει την αγάπη του και λέγει: «Ενώ ακόμη συ θα προσεύχεσαι, θα σου απαντήσω ιδού εγώ είμαι κοντά σου»1.1. Ήσ. 58,9. [ Εις Γεν.ομιλ.ΚΖ 6 ΕΠΕ 3,166ΜΟ 53,247248]
ΕΞΙΛΕΩΝΕΙ ΤΟ ΘΕΟ
Η μετάνοια είναι ρίζα της θεοσέβειας. "Ας μετανοήσουμε λοιπόν και με τη μετάνοιά μας ας ικετέψουμε το Θεό και τους πολέμους να εξαλείψει και τους βαρβάρους να αφανίσει και
των εχθρών τις επαναστάσεις να συντρίψει και να μας δώσει την απόλαυση όλων των αγαθών. Η μετάνοια εξευμενίζει πολύ το Θεό, όταν κανείς καταφεύγει πραγματικά στη μετάνοια. ("Ότι Π. και Κ. Διαθήκης εις νομοθέτης, 6, ΜΟ 56, 407).
Έ) Ο ΘΕΟΣ ΕΛΕΕΙ ΤΟΥΣ ΜΕΤΑΝΟΟΥΝΤΕΣ, Ο ΘΕΟΣ ΠΡΟΣΔΕΧΕΤΑΙ ΤΟΥΣ ΜΕΤΑΝΟΟΥΝΤΕΣ
Δεν καθυστερώ, ούτε αναβάλλω, όταν δω μια ψυχή ευγνώμονα. "Ένα μόνον επιζητώ, την ομολογία των σφαλμάτων, και τότε δεν τιμωρώ πλέον γι’ αυτά τα σφάλματα... Επειδή γνωρίζω ότι το ανθρώπινο γένος ρέπει κατ’ εξοχήν προς την κακία, γι’ αυτό θέλω να ομολογήσουν τα προηγούμενα αμαρτήματα, ώστε η ομολογία να γίνει σ’ αυτούς εμπόδιο, για να μην υποπέσουν και πάλι στα ίδια σφάλματα. (Εις Γεν., όμιλ. ΜΔ', 2, ΕΠΕ 4,100 ΜΟ 54, 408).
Ο ΘΕΟΣ ΕΛΕΕΙ ΟΣΟΥΣ ΟΜΟΛΟΓΟΥΝ ΤΑ ΑΜΑΡΤΉΜΑΤΑ ΤΟΥΣ
«Εγώ, ο Δαυίδ, αμάρτησα και εγώ, ο ποιμένας, διέπραξα το κακό»1... Καταδικάζει τον εαυτό του και γι αυτό βρίσκει συγχώρηση. Γιατί τίποτε δεν κάνει το Θεό τόσο ελεήμονα και σπλαχνικό, όσο το να ομολογούμε τα αμαρτήματά μας
[Εις Ψαλμ.ΡΜ 6 ΕΠΕ 7,312 MG 55,438ζ] 1, Β.Βασ. 24,17
H ΑΠΕΙΡΗ ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΔΈΧΕΤΑΙ ΤΟΥΣ ΠΑΝΤΕΣ
Κανείς από αυτούς που ζουν μέσα στην αμαρτία ας μην απογοητεύεται, κανείς από τους ενάρετους ας μη μένει αδρανής. Ούτε αυτός (ο ενάρετος) να παίρνει θάρρος γιατί πολλές φορές η πόρνη θα τον ξεπεράσει ούτε και ο αμαρτωλός να απογοητεύεται γιατί είναι δυνατόν αυτός και τους πρώτους να τους αφήσει πίσω του. ’Άκουσε τι λέγει ο Θεός προς την Ιερουσαλήμ: «Είπα σ’ αυτήν μετά τη διάπραξη όλων αυτών των πορνειών, επίστρεψε κοντά μου, και δεν επέστρεψε»1. Όταν επιστρέφουμε στη θερμή αγάπη του Θεού, δεν θυμάται τα περασμένα ο Θεός. Δεν είναι μικροπρεπής ο Θεός, όπως οι άνθρωποι γιατί δεν μας κατηγορεί για τις προηγούμενες πράξεις μας, ούτε λέει, αν μετανοήσουμε, γιατί άφησες να περάσει τόσος χρόνος αλλά μας αγαπάει, όταν γυρίζουμε κοντά του μόνον να γυρίσουμε όπως πρέπει. [Εις Ματθ.ομιλ.ΞΖ ,4 ΕΠΕ 11, 632 MG 58,637] 1 Ιερ.3,7

.