Μέ τά πνευματικά βιβλία πού μελετᾶς, ἔχεις φτάσει τώρα στό σημεῖο νά βλέπεις ὅτι ἔχεις γονατίσει πνευματικά κάτω ἀπό τό βάρος πολλῶν καί δυσβάσταχτων σταυρῶν, πού σοῦ φόρτωσαν ὁ κόσμος, ἡ σάρκα καί ὁ διάβολος. Καί εἶσαι γι᾿ αὐτό ἐξουθενωμένος, τρομοκρατημένος.
«Μήν ταρασσέσθω σου ἡ καρδία» (Ἰω. 14. 1). Ἤ μᾶλλον, νά χαίρεσαι. Σκέψου: Δέν εἶσαι πιά μόνο ἕνας στρατιώτης τοῦ τσάρου, ἀλλά καί ἕνας στρατιώτης τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν. Δέν ἀνήκεις μόνο στό στράτευμα ἐκεῖνο πού πολεμάει «πρός αἷμα καί σάρκα», ἀλλά καί σ᾿ ἐκεῖνο πού ἀγωνίζεται «πρός τάς ἀρχάς, πρός τάς ἐξουσίας, πρός τούς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρός τά πνευματικά τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις» (Ἐφεσ. 6: 12).
Εὔχομαι νά μή σέ καταβάλει ποτέ ἡ ἀπελπισία. Ὅταν πάντως βλέπεις ὅτι κινδυνεύεις, ὕψωσε τά χέρια σου στόν οὐρανό καί κραύγασε: «Κύριε, χάνομαι, σῶσε με!». Μέ τόν ἴδιο τρόπο ἐπικαλέσθηκαν τή βοήθειά Του οἱ ἅγιοι ἀπόστολοι, ὅταν ἔπεσε σέ τρικυμία τό πλοῖο, μέ τό ὁποῖο ταξίδευαν. Κι Ἐκεῖνος ἔσπευσε νά τούς καθησυχάσει καί νά τούς σώσει: «Ἐγερθείς ἐπετίμησε τοῖς ἀνέμοις καί τῇ θαλάσσῃ καί ἐγένετο γαλήνη μεγάλη» (Ματθ. 8. 26).
Μ᾿ αὐτό τόν τρόπο μᾶς συνιστᾶ νά προσευχόμαστε καί ὁ Ἀββᾶς Μακάριος. Στό Γεροντικό διαβάζουμε ὅτι κάποιοι τόν ρώτησαν: «Πῶς πρέπει νά προσευχόμαστε;». Κι ἐκεῖνος ἀποκρίθηκε: «Δέν εἶναι ἀνάγκη νά λέμε πολλά λόγια, ἀλλά νά σηκώνουμε τά χέρια καί νά λέμε: “Κύριε, ὅπως θέλεις καί ὅπως ξέρεις, ἐλέησε με”. Κι ἄν βρισκόμαστε σέ πόλεμο νά λέμε: “Κύριε, βοήθεια!” Καί Αὐτός γνωρίζει ποιό εἶναι τό συμφέρον μας καί μᾶς ἐλεεῖ».
Ἔτσι λοιπόν θά ἐλεήσει κι ἐσένα ὁ Κύριος, καί θά φέρει στήν ψυχή σου «γαλήνη μεγάλη». Μέ μιά προϋπόθεση: Ὅτι, ἔστω κι ἄν ἐφαρμόζεις ὅλες τίς ἐντολές, θά προχωρᾶς σταθερά μέσα στό μονοπάτι τῆς μετάνοιας καί τῆς ταπεινώσεως – τό στενό μονοπάτι! Ὁ ὅσιος Ἰωάννης σοῦ τό λέει καθαρά: Ἀκόμα κι ἄν ἀνέβηκες ὁλόκληρη τήν κλίμακα τῶν ἀρετῶν, νά προσεύχεσαι γιά τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν σου!
3. Εμπιστοσύνη στην πρόνοια του Θεού
Άκουσε! Ο ίδιος ο Κύριος λέει για τον άνθρωπο που εμπιστεύεται τον εαυτό του στην θεία πρόνοια: «Επ΄ εμέ ήλπισε, και ρύσομαι αυτόν• σκεπάσω αυτόν, ότι έγνω το όνομά μου.
Κεκράξεται προς με, και επακούσομαι αυτού, μετ’ αυτού ειμί εν θλίψει• εξελούμαι αυτόν και δοξάσω αυτόν» (Ψαλμ. 90: 14-15).Οι θλίψεις και τα βάσανα εδραιώνουν την πίστη μέσα μας, και μας διδάσκουν να περιφρονούμε τον κόσμο και τη δόξα του. Πίστευε πάντοτε ότι κανένα κακό, καμιά λύπη δεν μπορεί να μας βρεί-ούτε μια τρίχα δεν μπορεί να πέσει από το κεφάλι μας-χωρίς να το παραχωρήσει ο Θεός.Τίποτα δεν γίνεται, λέει ο αββάς Δωρόθεος, χωρίς την πρόνοια του Θεού. Καί όπου υπάρχει η πρόνοια του Θεού, οπωσδήποτε αυτό που συμβαίνει, όσο πικρό κι αν είναί, θα φέρει ωφέλεια στην ψυχή. Μη λυπάσαι λοιπόν και μη μικροψυχείς για τους πειρασμούς σου.Να τους δέχεσαι ατάραχα, με ταπεινοφροσύνη και ελπίδα στο Θεό. Πίστεψέ το: Ποτέ δεν είναι δυνατό να πάρουν τα πράγματα καλύτερη εξέλιξη, παρά μόνο έτσι όπως τα επιτρέπει ο Θεός μέσα στο έλεός Του. Γι’ αυτό δόξαζέ Τον για όλα. Καί μη ρίχνεις τις ευθύνες, για ο, τι σού συμβαίνει, σε άλλους ανθρώπους. Αν και έχουμε πάντα την τάση ν’ αποδίδουμε τα προβλήματά μας στους άλλους, στην κακία ή την ανικανότητά τους, στην πραγματικότητα αυτοί δεν είναι παρά εργαλεία στα χέρια του Θεού. Εργαλεία, που τα χρησιμοποιεί για να οικονομήσει τη σωτηρία μας.
Πάρε λοιπόν θάρρος και προσευχήσου. Προσευχήσου θερμά στον Κύριο, που πάντοτε εργάζεται για τη σωτηρία μας, χρησιμοποιώντας γι’ αυτό το σκοπό και τα δυό μέσα: Καί ο, τι εμείς αποκαλούμε ευτυχία και ο, τι εμείς αποκαλούμε δυστυχία.
(Πνευματικές Νουθεσίες, εκδ. Ιερά Μονή Παρακλήτου, σελ. 91-94)