Στο Γολγοθά απαντιέται και λύνεται, σε πρώτη φάση, το μεγαλύτερο πρόβλημα του ανθρώπου, πρόβλημα θεολογικό, φιλοσοφικό, υπαρξιακό, το «πρόβλημα του κακού», το «πρόβλημα του πόνου» το οποίο συνοψίζεται στο ερώτημα: Πώς γίνεται ένας Θεός αγάπης να επιτρέπει τόσο κακό, πόνο, αδικία στον κόσμο; Αυτό το πρόβλημα ταλανίζει τους πάντες. Είναι η πρώτη αιτία που σπρώχνει πολλούς στην αθεΐα. Όλοι οι άθεοι αυτό επικαλούνται ως πρώτη αιτία της απιστίας στο Θεό. Αλλά & οι πιστοί στο Θεό σκανδαλίζονται εξίσου από αυτό το μέγα Πρόβλημα.
     Στο Γολγοθά το πρόβλημα αυτό λύνεται & απαντιέται! Ο ίδιος ο Θεός από αγάπη για εμάς παίρνει πάνω Του όλο το κακό, όλο τον πόνο, όλη την αδικία & τελικά όλο το θάνατο. Για όλους όσους πεινούν διαχρονικά, βιώνει το μαρτύριο της πείνας. Για όσους διψούν, της δίψας, για όσους είναι γυμνοί, άστεγοι, της γύμνιας, για όσους αδικούνται της αδικίας, για όσους προδίδονται της προδοσίας, για όσους νιώθουν μοναξιά της εγκατάλειψης, για όσους σφαδάζουν από τους πόνους βιώνει & αυτός τον απόλυτο σωματικό πόνο & για όσους πέθαναν, πεθαίνουν & θα πεθάνουν, βιώνει τον θάνατο. Δεν υπάρχει ανθρώπινο μαρτύριο & κακό το οποίο να μην βίωσε ο Χριστός στο άχραντα Πάθη Του. Τα Πάθη του Χριστού περιλαμβάνουν όλα ανεξαιρέτως τα πάθη των ανθρώπων. Δεν υπάρχει κάτι που να βιώνουμε & να μην το βίωσε, που να πάσχουμε και να μην το έπαθε!
Όποιος σκανδαλίζεται με το πρόβλημα του κακού, στο Γολγοθά βλέπει το μεγαλύτερο σκάνδαλο στο πρόσωπο του Εσταυρωμένου. Στο Σταυρό ο Χριστός δεν κουβαλά μόνο όλες τις ΑΜΑΡΤΙΕΣ. Κουβαλά & όλο το ΚΑΚΟ, όλο τον ΠΟΝΟ. Καταπίνει όλο το ποτήρι του φυσικού & ηθικού κακού. Να πως λύνει το πρόβλημα. Το κάνει & δικό Του! Βιώνει & Αυτός το πρόβλημα. Δεν το παρατηρεί, το ΖΕΙ.
     Άρα κανείς δεν μπορεί πλέον να ισχυριστεί ότι ο Θεός είναι «στον κόσμο» Του, στη νιρβάνα Του, στην μακαριότητά του. Στο Γολγοθά συμπάσχει μαζί μας, είναι ομοιοπαθής, πονάει ακριβώς όπως εμείς. Λέει η Γραφή στο Εβρ. 2,17-18 «ὅθεν ὤφειλε κατὰ πάντα τοῖς ἀδελφοῖς ὁμοιωθῆναι, ἵνα ἐλεήμων γένηται καὶ πιστὸς ἀρχιερεὺς... ἐν ᾧ γὰρ πέπονθεν αὐτὸς πειρασθείς, δύναται τοῖς πειραζομένοις βοηθῆσαι». Αλλά με μία διαφορά. Την επεσήμανε ο ληστής, ο εκπρόσωπός μας πάνω στο Γολγοθά: «καὶ ἡμεῖς μὲν δικαίως· ἄξια γὰρ ὧν ἐπράξαμεν ἀπολαμβάνομεν· οὗτος δὲ οὐδὲν ἄτοπον ἔπραξε (=& ημείς μεν δικαίως τιμωρούμεθα, διότι απολαμβάνομεν άξια εκείνων που επράξαμεν. Αυτός όμως κανένα ποτέ άτοπον δεν έπραξε” Λουκ. 23,41). Άρα εμείς πονάμε όλοι & ως ένοχοι οι πάντες, ενώ Αυτός ως αναμάρτητος. «Ο Θεός θα ήταν άδικος αν δεν ήμασταν ένοχοι» (Blaise Pascal), αλλά όλοι λίγο ή πολύ είμαστε ένοχοι! Άρα πάσχουμε & εμείς & Εκείνος αλλά όχι «επί ίσοις όροις»!
     Κανείς δεν μπορεί να πει, βλέποντας τον Εσταυρωμένο, το μυριόλεκτο παράπονο «Γιατί Θεέ μου;…». Βλέπει το Σταυρό & ακούει την απάντηση: «& εγώ γιατί, άνθρωπέ μου;». Το πιο εκπληκτικό είναι ότι και αυτήν ακριβώς την ίδια φράση που Του λέμε με θυμό πολλές φορές, την βίωσε και την είπε και Αυτός! «Θεέ μου Θεέ μου, ινατί με εγκατέλιπες;» Τόσο ταυτισμένος με εμάς! Κανείς δεν μπορεί να πει πλέον: «Γιατί να μου συμβεί αυτό;». Βλέπει τον Εσταυρωμένο & ακούει την ίδια ακριβώς ερώτηση! «Γιατί να μου συμβεί αυτό;». Θα του πούμε: «Γιατί επέτρεψες αυτό Θεέ μου»; όπως λέει ένα ρητό: «Στη δίκη του Θεού, θα ρωτήσουμε: γιατί το επέτρεψες όλο αυτό; Και η απάντηση θα είναι μια ηχώ: γιατί το επέτρεψες όλο αυτό; (Ilya Kaminsky, Deaf Republic: Poems). Θα μας πει επιπλέον: Μα επέτρεψα πρώτα όλα αυτά στον εαυτό μου! Δεν βλέπετε τι επέτρεψα Εγώ ο Ίδιος σε μένα; Εσείς, από την άλλη, γιατί επιτρέψατε αυτό σε μένα; Κανείς δεν μπορεί να πει: «Πού ήσουν Θεέ μου;» Θα ακούσει το ίδιο: «πού ήσουν άνθρωπέ μου;».

       Οι άθεοι κατηγορούν το Θεό & φωνάζουν: Πού ήταν ο Θεός στο Άουσβιτς π.χ.; Απάντησε ωραία κάποιος: «Κάποια μέρα θα κατανοήσω το Άουσβιτς. Αυτό ήταν μεν μια γενναία δήλωση, αλλά αφελώς παράλογη. Κανείς ποτέ δεν θα κατανοήσει το Άουσβιτς. Αυτό που θα μπορούσα να καταγράψω με μεγαλύτερη ακρίβεια θα ήταν: Κάποια μέρα θα γράψω για τη ζωή & το θάνατο της Σόφι & με αυτό τον τρόπο θα αποδείξω πώς το απόλυτο κακό δεν εξαλείφεται ποτέ από τον κόσμο. Το Άουσβιτς από μόνο του παραμένει ανεξήγητο. Η πιο βαθυστόχαστη δήλωση που έχει γίνει σχετικά με το Άουσβιτς δεν είναι καν δήλωση, αλλά απάντηση. Η ερώτηση: « Πείτε μου, στο Άουσβιτς πού ήταν ο Θεός;» & η απάντηση: « & πού ήταν ο άνθρωπος;» (William Styron, Sophie's Choice). Το ίδιο και σε άλλες τραγικές περιπτώσεις, όπως η γενοκτονία στη Ρουάντα το 1994 με 500.000 νεκρούς. Αλλά και εκεί όπως παντού ήταν ο Θεός όπως τόνισε κάποιος που έζησε τα γεγονότα. «Αυτό που έμαθα στη Ρουάντα ήταν ότι ο Θεός δεν είναι απών όταν απελευθερώνεται το μεγάλο κακό. Είτε το κακό δημιουργείται από τον άνθρωπο, είτε υποβοηθείται από σκοτεινότερες δυνάμεις, ο Θεός είναι πάντα εκεί, σώζοντας εκείνους που ανταποκρίνονται στις προτροπές Του & προσπαθώντας να θεραπεύσει τους υπόλοιπους» (James Riordan).
Πού ήταν λοιπόν ο Θεός στο Άουσβιτς, στη Ρουάντα, στο τσουνάμι, στο σεισμό, στη φωτιά κλπ.; ρωτάμε το Θεό. Θα μας απαντήσει πάνω από το Σταυρό Του: Πού ήταν ο άνθρωπος στο Γολγοθά; Εσείς που ήσασταν; Πού χάθηκε κάθε ίχνος ανθρωπιάς σας; Πώς καταντήσατε έτσι; Εγώ δεν έφτιαξα το Γολγοθά! Έφτιαξα την Εδέμ! Και κατηγορείτε εμένα;
       Ποιος έχει τα κότσια πλέον να κάνει έναν τέτοιο διάλογο με το Θεό στο Γολγοθά; Βλέποντας το Σταυρό φιμώνονται όλες οι γκρίνιες μας, τα παράπονά μας, οι γογγυσμοί μας στο Θεό. Απλώς βλέποντάς Τον δεν μπορούμε να ξαναβαρυγκωμήσουμε. Στο Γολγοθά, μάς επιστρέφει όλα τα παράπονα πίσω. Όλα μας τα θυμωμένα ερωτήματα, μάς γυρνούν μπούμερανγκ! Ποιος άνθρωπος βλέποντας το θέαμα Αυτού του Θεού μπορεί να Τον ξανακατηγορήσει για κάτι; Οι γλώσσες μας δένονται. Πλέον ξεμείναμε από επιχειρήματα εναντίον Του. Μέχρι το Γολγοθά κάτι μπορούσαμε να Του προσάψουμε ίσως. Ότι είναι άγευστος των βασάνων μας. Τώρα όμως πλέον τι; Δεν έχουμε άλλα βέλη να Του εκτοξεύσουμε. Ανέλαβε Αυτός όλη την ευθύνη· όχι ΤΟΥ, αλλά ΜΑΣ!
     Στο Γολγοθά ξεσπάσαμε πάνω Του, βγάλαμε το μίσος μας πάνω Του. Ξεθυμάναμε για όλη την οργή που έχουμε για το πρόβλημα του κακού & όλα τα βάσανα διαχρονικά. Στο Γολγοθά ο άνθρωπος τιμώρησε το Θεό! Του βγάλαμε όλο μας το άχτι! Αυτός το δέχτηκε αν & αθώος, από αγάπη για μας. Στο Γολγοθά ισχύει απολύτως το ωραίο ρητό: «Ο Θεός ο ίδιος δεν δίνει απαντήσεις. Δίνει τον εαυτό του!» (Frederick Buechner). Έτσι απάντησε στο πρόβλημα του κακού και του πόνου. Έδωσε τον εαυτό Του. Δεν έδωσε κάποια λύση. Έγινε ο ίδιος η Λύση!
Όμως προσοχή! το πρόβλημα του κακού λύνεται & απαντιέται ΟΧΙ ΠΛΗΡΩΣ στο Γολγοθά. Εκεί είναι η πρώτη φάση. Αν μείνουμε μόνο στο Γολγοθά τότε δεν έχουμε οριστική & αληθινή λύση αλλά απλώς μία ψυχολογική & συναισθηματική λύση του προβλήματος του πόνου & του κακού. Είναι απλώς μία παρηγοριά ότι πάσχει & ο Θεός μαζί μας. Μας καταλαβαίνει κάπως. Συμμετέχει στον πόνο μας. Αλλά αυτό δεν λύνει τίποτα αν έμεινε πεθαμένος! Τότε θα είχαμε απλώς έναν Πονεμένο μεν Θεό αλλά Νεκρό! Θύμα & Αυτός του κακού & του Πόνου. Μάταιη παρηγοριά!
Το πρόβλημα λύνεται τελεσίδικα & αληθινά, σε δεύτερη φάση, στον πανάγιο Τάφο, στην Ανάσταση. Εδώ θα γίνει όχι η μερική ούτε η ψυχολογική λύση αλλά η τελική & οντολογική λύση & απάντηση. «Η πέτρα που κύλησε μπροστά στον τάφο του Χριστού θα μπορούσε κατάλληλα να ονομάζεται φιλοσοφική λίθος γιατί η απομάκρυνσή της δεν έδωσε μόνο στους Φαρισαίους αλλά, εδώ & 1800 χρόνια, στους φιλοσόφους τόσα να σκεφτούν» (Soren Kierkegaard). Στο Γολγοθά, επειδή Αυτός που βιώνει το πρόβλημα δεν είναι απλός άνθρωπος αλλά & Θεός, ο Θεός παίρνει στο σώμα του όλο τον πόνο, όλο το κακό, όλη την αδικία & όλο το θάνατο & τα σκοτώνει μαζί με τον εαυτό Του στην ίδια του τη σάρκα! Μετά, επειδή είναι Θεός, στην Ανάσταση όλα τα σκοτωμένα τα ανασταίνει & τα μεταμορφώνει & τους δίνει νέο νόημα. Τα μετατρέπει από κατάρα σε ευλογία, από σκοτάδι σε Φως! Ως άνθρωπος βιώνει το πρόβλημα & ως Θεός το λύνει! «Μερικές φορές ο Θεός επιτρέπει αυτό που μισεί, για να ολοκληρώσει αυτό που αγαπά»! (Joni Eareckson Tada, The God I Love).
     Τώρα λοιπόν, μετά το Γολγοθά & την Ανάσταση το πρόβλημα του κακού & του πόνου αντιμετωπίζεται με δύο μόνο τρόπους. Εκπρόσωποί τους είναι οι δύο ληστές στο Γολγοθά. Ή σαν τον αγνώμονα ληστή θα πονάω στη ζωή μου αλλά χωρίς τη συντροφιά του Μεγάλου Πονεμένου & Αναστημένου Θεού, οπότε θα καταριέμαι τον πόνο μου, θα βλασφημάω το Θεό & θα αυξάνω το κακό, τον πόνο & θα πεθαίνω εις απώλειαν. Ή, θα πονάω παρέα & συντροφιά μαζί με τον Πονεμένο & Αναστημένο Θεό, & έτσι θα μικραίνω & θα απαλαίνω τον πόνο, οπότε το κακό & τον πόνο τα ανασταίνω, τα μεταμορφώνω μαζί Του & ζω τον πόνο με την προοπτική της Ανάστασής μου & της οριστικής εξαφάνισης του κακού στη Β΄ Παρουσία, όπου θα εξαφανιστεί το πρόβλημα του κακού. Άλλος δρόμος δεν υπάρχει. Οι δύο ληστές είναι οι δύο στάσεις ζωής απέναντι στο πρόβλημα του κακού! Και οι δύο πονούν αλλά με τελείως διαφορετική φιλοσοφία.
     Άρα στο Χριστιανισμό το μέγα πρόβλημα του κακού & του πόνου λύνεται σε δύο φάσεις, στο Γολγοθά & στον πανάγιο Τάφο, λύνεται μόνο με την σταυρωμένη & αναστημένη Αγάπη του Θεού, του Χριστού, για τον Άνθρωπο. «Τι βρίσκουμε το Θεό να κάνει με αυτή την υπόθεση της αμαρτίας & του κακού;… Ο Θεός δεν εξάλειψε το στοιχείο του κακού. Το μεταμόρφωσε. Δεν σταμάτησε τη Σταύρωση. Αναστήθηκε!» (Dorothy L. Sayers). Άρα όλο το μέγα υπαρξιακό πρόβλημα του κακού λύνεται με δύο μόνο φράσεις! «Χριστὸς ἔπαθεν ὑπὲρ ὑμῶν» (Α΄Πέτρου 2,21) στο Γολγοθά και «Χριστός ανέστη» στον Πανάγιο Τάφο. Τόσο απλά… για όποιον το πιστέψει απλά… (π. Νικόλαος)