Πάθη.
Οι συλλογισμοί σου πάνω στα πάθη είναι ολότελα λαθεμένοι. Ο Θεός μας έχει οπλίσει με τη λογική και την ελεύθερη βούληση. Ο νόμος Του, όταν εφαρμόζεται συνετά και αβίαστα, γίνεται η ασπίδα που μας προστατεύει από την επιβουλή του εχθρού. Εμείς οφείλουμε να διατηρούμε τα όπλα μας σε καλή κατάσταση, και να τα χρησιμοποιούμε με γενναιότητα στους δυό ακατάπαυστους πολέμους μας: τον επιθετικό πόλεμο, την προσπάθειά μας δηλαδή να κατανοήσουμε και ν’ ακολουθήσουμε το νόμο Του. και τον αμυντικό πόλεμο, την αποφασιστική άρνησή μας να υποκύψουμε σε οτιδήποτε είναι αντίθετο στο νόμο Του. Και όταν λέω νόμο, δεν εννοώ άλλο από το άγιο θέλημά Του, όπως αποκαλύπτεται μέσ’ από την Αγία Γραφή και την ιερή Παράδοση της Εκκλησίας μας.
Αλλά, αλλοίμονο, δεν προλαβαίνει καλά καλά ο άνθρωπος ν’ αθετήσει το θείο νόμο, και εισπράττει την ολέθρια πνευματική συνέπεια: Εγκαταλείπεται από τη χάρη του Θεού, και αρχίζει να λιώνει και να μαραίνεται μέσα σε μάταιες επιθυμίες, «εν γη αλλοτρία», προσπαθώντας απεγνωσμένα, όλο αυτό το διάστημα, να βρει κάτι που θα ικανοποιεί την ανάγκη του για πληρότητα, αυθεντικότητα, αλήθεια, χαρά. Και ψάχνει γι’ αυτό μέσα σε χίλιους δρόμους. Χίλιους, αλλά όλους εξίσου κακούς. Αυτές οι επιθυμίες και οι επιδιώξεις μετατοπίζουν την προσοχή του μακριά από το αληθινό συμφέρον του και σκοτίζουν το νου του. Και ο σκοτισμένος νους εύκολα οικειοποιείται τους λογισμούς που του υποβάλλουν οι δαίμονες. Έτσι, σύντομα ο άνθρωπος υποκύπτει στους εμπαθείς λογισμούς του ή μάλλον, όπως είπα, στους δαίμονες και σταματάει πια ν’ αντιστέκεται στα δολώματά τους, που τώρα τα βρίσκει πολύ ελκυστικά, πολύ γλυκά... Η γλυκύτητα της ηδονής όμως δεν θ’ αργήσει να μεταβληθεί σε κεντρί τιμωρίας.
Τα πάθη μας είναι στ’ αλήθεια οι πιο ανελέητοι τύραννοί μας. Τόσο ανελέητοι, ώστε ακόμα κι ένας ταπεινωμένος αμαρτωλός, που τα έχει παραδεχτεί με συντριβή, κι έχει αποφασίσει ν’ απελευθερωθεί από την κυριαρχία τους, ακόμα κι αυτός βασανίζεται και κατατυραννείται για πολύ καιρό, για χρόνια ή και δεκαετίες, από το σκοτεινό τούτο γένος. Γιατί τα πάθη, αν χρονίσουν μέσα μας, δυναμώνουν, θεριεύουν, ριζώνουν γερά, γίνονται ένα με την ψυχή, και πολύ δύσκολα μετά ξεριζώνονται, ακόμα κι αν το θέλουμε. Φεύγουμε για να σωθούμε, κι εκείνα μας καταδιώκουν. Μας ζώνουν και μας πολεμούν λυσσαλέα, μη θέλοντας να χάσουν τα δικαιώματα που είχαν στην ψυχή μας.
Με τρία μόνο μέσα μπορούν τότε να νικηθούν: Με τη σταθερή και ανυποχώρητη δική μας αντίσταση — αντίσταση κυριολεκτικά μέχρι θανάτου — στις επανειλημμένες επιθέσεις τους. Με τη βαθιά συντριβή και την τελωνική ταπείνωση. Με τη δακρύρροη και αδιάλειπτη εκζήτηση του ελέους του Θεού και των πρεσβειών των αγίων Του. Επιμένοντας σ’ αυτό τον αγώνα, θα φτάσουμε στο σημείο να εξαλείψουμε κι αυτήν ακόμα τη μνήμη των παθών από την καρδιά μας.
Τελειώνοντας, σου συνιστώ να μελετήσεις το βίο της οσίας Μαρίας της Αιγύπτιας (Απριλίου 1). Και ακόμη να ντυθείς με την πολεμική εξάρτυση κάθε Αγωνιστή Χριστιανού, όπως πολύ παραστατικά μας την περιγράφει ο Απόστολος Παύλος: «Το λοιπόν, αδελφοί μου,... Ενδύσασθε την πανοπλίαν του Θεού προς το δύνασθαι υμάς στήναι προς τας μεθοδείας του διαβόλου... Στήτε ούν περιζωσάμενοι την οσφύν υμών εν αληθεία, και ενδυσάμενοι τον θώρακα της δικαιοσύνης, και υποδησάμενοι τους πόδας εν ετοιμασία του ευαγγελίου της ειρήνης, επί πάσιν αναλαβόντες τον θυρεόν της πίστεως, εν ω δυνήσεσθε πάντα τα βέλη του πονηρού τα πεπυρωμένα σβέσαι, και την περικεφαλαίαν του σωτηρίου δέξασθε, και την μάχαιραν του Πνεύματος, ο έστι ρήμα Θεού, δια πάσης προσευχής και δεήσεως, προσευχόμενοι εν παντί καιρώ εν Πνεύματι» (Εφεσ. 6:10-18).
(Πνευματικές Νουθεσίες, εκδ. Ιερά Μονή Παρακλήτου, σελ.127-130 )