293 Ερωτηση.Του ίδιου προς τον ίδιο.
Εάν κάποιος αδελφός κάνει κάτι αδιάφορο, εγώ όμως εξαιτίας του θελήματος μου θλίβομαι μ’ αυτό, τι να κάνω; Να σιωπήσω και να μη αναπαύσω την καρδιά μου, ή να μιλήσω με αγάπη και να μη μείνω ταραγμένος; Εάν πάλι το πράγμα θλίβει άλλους και όχι έμενα, να μιλήσω για τους άλλους, ή μήπως φανεί αυτό κακοήθεια;
Απόκριση Ιωάννη:Εάν είναι κάτι που δεν έχει αμαρτία αλλά αδιάφορο και μιλήσεις για να αναπαύσεις την καρδιά σου, αυτό είναι ήττα για σένα• διότι από ασθένεια δεν μπόρεσες να το βαστάξεις. Μέμψε λοιπόν τον εαυτό σου και σιώπα. Εάν όμως θλίβει άλλους, πες το στον αββά σου• και ή αυτός θα του μιλήσει ή θα πει σε σένα τι να πεις και σύ θα αμεριμνείς.
296.Ερώτηση του ίδιου.
Εάν λοιπόν βλέπω τον λογισμό μου, ότι δεν θέλω να μιλήσω για ωφέλεια του αδελφού, αλλά με σκοπό να τον διαβάλω, να μιλήσω ή να σιωπήσω;
Απόκριση Ιωάννη: Νουθέτησε τον λογισμό να μιλήσει κατά Θεόν, αλλ’ όχι προς ικανοποίηση του πάθους. Εάν όμως νικιέσαι από την καταλαλιά, τότε μίλησε, ομολογώντας στον αββά τη δική σου καταλαλιά, για να θεραπευτείτε και οι δύο• αυτός από το πταίσμα και εσύ από την καταλαλιά.
658 Ερώτηση
Όταν βλέπω κάποιον να βρίζει τη θρησκεία και να βλασφημεί την άγια πίστη, σαν από ζήλο ταράσσομαι προς αυτόν• τι σημαίνει αυτό;
Απόκριση: Άκουσες οπωσδήποτε ότι δεν γίνεται διόρθωση με το κακό, αλλά μάλλον με το καλό. Μίλησε λοιπόν με πραότητα και μακροθυμία, συμβουλεύοντας με φόβο Θεού αυτόν που βρίζει• αν όμως βλέπεις τον εαυτό σου να ταράζεται, δεν πρέπει να πεις τίποτε.
699.Ερώτηση
Εάν η συνάντηση είναι για πράγματα που δεν έχουν βλάβη ψυχής, να σιωπήσω ή να μιλήσω;
Απόκριση: Πριν ερωτηθείς, δεν είναι καλό να μιλήσεις• αν όμως ερωτηθείς να πεις, πες εκείνο που γνωρίζεις με ταπείνωση και φόβο Θεού, χωρίς να υπερηφανευθείς αν γίνει δεκτός ο λόγος σου, ούτε να λυπηθείς αν δεν γίνει δεκτός• διότι αυτός είναι ο δρόμος του Θεού. Για να μη θεωρηθείς όμως ότι είσαι σιωπηλός, πες από μόνος σου μερικά που τα γνωρίζεις και με συντομία και απαλλάσσεσαι έτσι από την πολυλογία και την άκαιρη δόξα.
(Βαρσανουφίου Έργα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία, τομοι 18Β, 18Γ, σελ. Β,129, Β.133-135. Β,137. Γ,259. Γ,313)