455.Ερώτηση
Κάποιος κάποτε ζήτησε από κάποιον πατέρα να γευματίσει μαζί του• αυτός όμως αρνήθηκε, επειδή δε μπορούσε. Κάποιος άλλος τον παρακάλεσε να κάνει μόνο μια προσευχή στο κελλί του, και μόλις μπήκε τον πίεσε να μείνει για να γευματίσει και αυτός, και αφού πιέστηκε με πολλή βία, έμεινε. Όταν το έμαθε εκείνος που τον παρακάλεσε από την αρχή, στενοχωρέθηκε πολύ. Άραγε αυτή η λύπη είναι κατά Θεό;
Απόκριση: Όταν ταράζεται κανείς και λυπάται και οργίζεται κατά του πλησίον του με την πρόφαση δήθεν ευλόγου και ψυχωφελούς πράγματος, γίνεται φανερό, ότι αυτό δεν είναι κατά Θεό• διότι όλα τα πράγματα του Θεού είναι ειρηνικά και ωφέλιμα και οδηγούν τον άνθρωπο σε ταπείνωση και σε κατάκριση του εαυτού του. Διότι λέγει• «ο δίκαιος γίνεται πρώτος κατήγορος του εαυτού του»•διότι αυτός που φαίνεται ότι θέλει κάτι κατά Θεό και εμποδίζεται από κάποιον, και έπειτα κατακρίνει αυτόν που τον εμπόδισε και τον καταλαλεί, με αυτό φανερώνει, ότι δεν είχε την πρόθεση του κατά Θεό• διότι λέγει, «θα τους καταλάβετε από τους καρπούς τους». Αυτός που έχει την πρόθεση κατά Θεό και εμποδίζεται, περισσότερο ταπεινώνεται και θεωρεί τον εαυτό του ανάξιο, και θεωρεί ως προφήτη εκείνον που τον εμπόδισε• διότι τον εμπόδισε, επειδή γνώριζε από πριν την αναξιότητα του.
Εάν λοιπόν καλέσεις κάποιον να έλθει στο κελλί σου κατά αγάπη Θεού ή και ζητήσεις να πάρεις κάτι από κάποιον με εμπιστοσύνη και δεν πεισθεί να σου το δώσει, και κάποιος άλλος τον παρακαλέσει και καταδεχθεί να το δώσει, να μη αφήσεις τον δαίμονα της οργής να ταράξει την καρδιά σου• διότι κάθε πράγμα που έχει ταραχή δεν είναι από το Θεό. Αλλά μάλλον δείξε ταπείνωση λέγοντας, ‘εγώ βρέθηκα ανάξιος, και ο Θεός φανέρωσε τις αμαρτίες μου και την αναξιότητα μου στους πατέρες’, και σου «δίνει τη χάρη αυτός που την δίνει στους ταπεινούς». Αυτός που έχει την ταπείνωση, δεν θέλει πάντοτε τα παραπάνω από αυτόν, αλλά πάντοτε τρέχει κάτω, στην ταπείνωση.
Σκέψου τον εκατόνταρχο που προσήλθε στον Ιησού για το παιδί του και άκουσε, «εγώ θα έλθω και θα το θεραπεύσω», πώς πρόστρεξε στην ταπείνωση και είπε, «Δέσποτα, δεν είμαι ικανός για να μπεις κάτω από τη στέγη μου». Ποιός δεν θα άρπαζε τέτοια ευκαιρία; αλλά η ταπείνωση δεν ζήτησε ούτε αυτό, κατακρίνοντας τον εαυτό της ανάξιο• και ο καρδιογνώστης Θεός, αυτός που δέχεται την προαίρεση των ανθρώπων, επαίνεσε την πίστη του λέγοντας• «σε όλον το Ισραήλ δεν βρήκα τέτοια πίστη». Και η ταπείνωση προξένησε και σ’ αυτόν μεγάλο έπαινο και έδωσε στο παιδί του υγεία. Πολλά είναι τα χαρίσματα που δίνονται στην ταπείνωση
(Βαρσανουφίου Έργα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία, τομ. 10Β, σελ.385-387)