Σπουδές και αποκατάσταση

-Γέροντα, πολλά παιδιά δυσκολεύονται να προχωρήσουν στις σπουδές τους, όταν δεν έχουν αποφασίσει ποιά ζωή θα ακολουθήσουν.
Τους απασχολεί συνέχεια αυτό το θέμα και δεν μπορούν να συγκεντρωθούν στο διάβασμα τους.
-Εγώ, όταν κάποιος νέος έχη τέτοια προβλήματα, του λέω: «Ξέρεις ότι σήμερα υπάρχουν κάτι μεγάλα ψυγεία;
Να βάλης λοιπόν αυτό το θέμα σε ένα τέτοιο ψυγείο, μέχρι να τελειώσης τις σπουδές σου.
Δεν σου λέω να πετάξης αυτά που σε απασχολούν, αλλά να τα φύλαξης εκεί, μέχρι να τελείωσης. Αν δεν προσέξης τώρα την μελέτη σου, τις σπουδές σου,
οι φίλοι σου θα τακτοποιηθούν, θα ηρεμήσουν, και μετά θα κάνουν κομποσχοίνι για σένα, για να τακτοποιηθής».
Χρειάζεται πολύ να προσέξουν, γιατί αυτό είναι τέχνασμα του εχθρού, για να τους δημιουργή περισπασμούς.
-Γέροντα, είπα σε κάποια κοπέλα: «Αν σκέφτεσαι να παντρευτής, να μη σπουδάσης».
-Και, μέχρι να παντρευτή, τί θα κάνη; Θα πουλάη καραμέλες; Καλύτερα να τελειώση μια επιστήμη ή να μάθη μια τέχνη, γιατί κάτι μπορεί να παρουσιασθή στην ζωή της
και να της χρειασθούν αυτά που θα μάθη. Μου είπε κάποτε μια κοπέλα: «Σκέφτομαι τον Μοναχισμό, αλλά συνέχεια αλλάζω γνώμη».
«Τί τάξη πάς;», την ρωτάω. «Δευτέρα λυκείου, μου λέει, αλλά δεν θέλω να σπουδάσω». «Δεν θέλεις να σπουδάσης; της λέω.
Τότε να πω στον πατέρα σου να σου αγοράση κατσίκια, να σου πάρη και ένα τσομπανόσκυλο να τα φυλάη, να σου δώση και μια φλογέρα να παίζης και να τα βόσκης.
Σου αρέσει αυτό; Κοίταξε να σπουδάσης ή να μάθης μια τέχνη». «Τότε, Γέροντα, μου λέει, ώσπου να αποφασίσω αν γίνω μοναχή ή αν παντρευτώ,
να μένω στο μοναστήρι ως προδόκιμη, ώστε να μάθω την τέχνη της ταπεινοφροσύνης».
«Αυτήν την τέχνη, της λέω, μπορείς να την μάθης και στο σπίτι σου, αν δέχεσαι με χαρά ό,τι σού λένε οι δικοί σου.
Θα τελειώσης πρώτα το σχολείο, θα δώσης εξετάσεις για το πανεπιστήμιο καί, όταν τελειώσης, θα δούμε τί θα κάνης».
«Πέντε χρόνια όμως, Γέροντα, δεν είναι πολλά για να αποφασίσω;». «Πολλά είναι, αλλά τί να κάνουμε, αφού ακόμη δεν έχεις κατασταλάξει κάπου;».
«Φταίω εγώ γι’ αυτό, επειδή είμαι ασταθής;», με ρωτάει. «Όχι, αλλά η ζυγαριά προς το παρόν δεν κλίνει ούτε προς το ένα μέρος ούτε προς το άλλο».
Σε τέτοιες περιπτώσεις να τονίζουμε στα παιδιά να προσέξουν να μη χάνουν άσκοπα τον χρόνο τους. Να ζήσουν όσο πιο πνευματικά γίνεται στην διάρκεια των σπουδών τους,
να πάρουν σύντομα το πτυχίο τους, που είναι απαραίτητο, και ύστερα έχει ο Θεός. Στο διάστημα αυτό να βρουν έναν καλό Πνευματικό να τους βοηθάη,
για να μην ενθουσιάζωνται εύκολα με την μια ζωή ή με την άλλη, αλλά και να μην απελπίζωνται.
Να κάνουν υπομονή να τελειώσουν τις σπουδές τους και τότε θα μπορούν να αποφασίσουν, ώριμα πλέον και με τις περισσότερες προϋποθέσεις που θα έχουν,
για την μια ή για την άλλη ζωή, και να κάνουν ό,τι νομίζουν καλύτερο εις δόξαν Θεού. Έτσι που είναι σήμερα ο κόσμος, όσο ωριμάζουν, τόσο καλύτερα είναι.
Ξέρετε τί παρατράγουδα συμβαίνουν; Ιδίως όταν κάποιος έχη ενθουσιασμό, πρέπει πολύ να προσέχη να μην παίρνη ανώριμες αποφάσεις.
-Γέροντα, υπάρχουν παιδιά που δεν έχουν όρεξη να διαβάσουν τα μαθήματά τους, γιατί προτιμούν την πνευματική μελέτη και την προσευχή.
-Όχι, να μην αφήνουν το διάβασμα. Ας διαβάζουν παράλληλα με τα μαθήματά τους κάτι δυνατό από κάποιο πατερικό βιβλίο, ας προσεύχωνται λίγο,
ας κάνουν καμμιά μετάνοια, για να συντηρούνται λίγο πνευματικά. Όταν έχουν πολύ διάβασμα, μπορούν να κάνουν διαλείμματα και να λένε την ευχή ή να ψάλλουν.
Γιατί, αν θέλουν να κάνουν κάτι άλλο που είναι για αργότερα, ούτε εκείνο θα μπορούν να το κάνουν σωστά, επειδή θα σκέφτωνται το διάβασμα,
ούτε στις σπουδές τους θα προχωρούν, και τελικά δεν θα κάνουν τίποτε. Ενώ, αν διαβάζουν, θα πάρουν γρήγορα το πτυχίο τους και μετά θα κάνουν αυτό που θέλουν.
Εγώ, όταν ήμουν στο Σανατόριο , για λίγες μέρες ούτε κομποσχοίνια ούτε μετάνοιες ούτε νηστείες έκανα. έτρωγα ό,τι μου έδιναν.
«Να βοηθήσω τώρα λίγο τους γιατρούς, έλεγα, για να με βοηθήσουν κι εκείνοι να γίνω καλά, και ύστερα θα κάνω αυτό που θέλω».
Έρχονται παιδιά και μου παραπονούνται ότι οι γονείς τους τα ζορίζουν πολύ, για να διαβάσουν. Αν τα ζορίσω και εγώ, δεν θα τα βοηθήσω.
Για να καταλάβουν ότι πρέπει να μην αφήνουν το διάβασμα τους, τους λέω παραδείγματα από παιδιά που δεν διάβαζαν και ταλαιπωρήθηκαν, και από παιδιά που πρόκοψαν, επειδή διάβαζαν.
Να, θυμάμαι μια περίπτωση: Ήταν σε μια πόλη δύο γειτονόπουλα. Ο ένας ήταν πανέξυπνος. Με λίγο διάβασμα έπαιρνε συνέχεια άριστα, από το δημοτικό ώς το γυμνάσιο.
Ο άλλος με λιγώτερο μυαλό και με πολλή επιμέλεια τον ακολουθούσε. Τελικά ο πρώτος, μόλις τελείωσε την πρώτη λυκείου, έμπλεξε με παρέες, άφησε το σχολείο,
και τελικά αναγκάστηκε να εργαστή σε μια επιχείρηση ως καθαριστής. Παντρεύτηκε κιόλας, απέκτησε και δυο παιδιά, και δύσκολα τα έβγαζε πέρα.
Ο άλλος τελείωσε την νομική, πήγε και στην Ευρώπη για ανώτατες σπουδές και πήρε πτυχίο για επιχειρήσεις.
Μια μέρα στην επιχείρηση που εργαζόταν ο πρώτος περίμεναν νέο διευθυντή. Όλοι έλεγαν ότι έχει ανώτερη μόρφωση. Και τελικά ο νέος διευθυντής ήταν εκείνος ο συμμαθητής του!
Μόλις τον είδε, τον γνώρισε. Τον έπιασε τέτοια απελπισία, που έκανε δύο-τρείς απόπειρες αυτοκτονίας. Κάποιος του είπε να έρθη στο Αγιον Όρος να με βρή.
Αφού μου μίλησε για την ζωή του, μου λέει πάνω στην συζήτηση: «Ακούς εκεί, να έχω αυτόν διευθυντή!».
Του δίνω τότε ένα ξεσκόνισμα γερό. «Βρέ, του λέω, εσύ θα γινόσουν ανώτερος από αυτόν. Θα περνούσες κι εσύ καλά και τα παιδιά σου καλά και θα έκανες και καλωσύνες!
Δεν φθάνει που έγινες αιτία και ταλαιπωρείται η οικογένειά σου, τώρα θέλεις να αυτοκτονήσης, για να τους δώσης την χαριστική βολή και να μείνουν ορφανά τα παιδιά σου;
Εσένα δεν σε λυπάμαι, γιατί από το κεφάλι σου έπαθες ό,τι έπαθες, τα παιδιά σου λυπάμαι. Το καταλαβαίνεις; Κοίταξε τώρα να κάνης υπομονή και πιστεύω ότι με την βοήθεια του Θεού
και ο νέος διευθυντής θα σου φερθή καλά. Μπορεί να σε βάλη και σε καλύτερη θέση.
Και αν τυχόν δεν αναπαυθής, να βρής μια άλλη δουλειά. Να μην αφήσης τα παιδιά σου στον δρόμο». Έτσι συμμαζεύτηκε.
Γι’ αυτό λέω, αν τα παιδιά που σπουδάζουν διαβάσουν και κουραστούν λίγο στην διάρκεια των σπουδών τους, δεν θα χρωστούν μαθήματα, θα τελειώσουν γρήγορα και δεν θα έχουν αργότερα στενοχώριες.
Βλέπω πώς όσα παιδιά χρωστούν μαθήματα κατά την διάρκεια των σπουδών τους, όταν τελειώσουν και διορισθούν, πάλι χρωστούν στον έναν, στον άλλον, και έχουν όλο προβλήματα.
-Γέροντα, αν ένας νέος έχη κάποια ενδιαφέρουσα γνωριμία κατά την διάρκεια των σπουδών του, συμφέρει να δημιουργήση οικογένεια, ενώ ακόμη σπουδάζει;
-Νομίζω, όσο καλή και αν είναι η γνωριμία, θα είναι εις βάρος των σπουδών του. Ακόμη κι αν βρη την καλύτερη σύντροφο και παντρευτή,
θα είναι μια ταλαιπωρία και για την γυναίκα του και για τα παιδιά του.
Καλύτερα ας συγκεντρώση όλες τις ψυχικές και σωματικές του δυνάμεις στην επιστήμη του, για να τελειώση ξεκούραστα τις σπουδές του,
και ύστερα τακτοποιεί αυτό το θέμα. Γιατί, αν έχη τις δυνάμεις του σκορπισμένες, θα είναι συνέχεια ψυχικά και σωματικά τσακισμένος.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος Δ΄, Οικογενειακή Ζωή, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου "Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ. 28-32)