Κίνδυνοι και δοκιμασίες.
Ο Αρσένιος πέρασε τα νεανικά του χρονιά με αμεριμνησία και αγώνες ασκητικούς. Έπειτα ήρθαν τα δύσκολα χρόνια του Ελληνοϊταλικού πολέμου, της Κατοχής και του ανταρτοπολέμου. Τότε πέρασε πολλές δυσκολίες και κινδύνους.
Στα χρόνια της Κατοχής πολλοί φτωχοί πήγαιναν στην μητέρα του για να ανταλλάξουν πολύτιμα πράγματα με δυο χούφτες αλεύρι. Εκείνη τους έδινε αλεύρι και ψωμί αλλά δεν έπαιρνε ούτε χρήματα ούτε τα οικογενειακά τους κειμήλια. Ζύμωνε συχνά. Το ψωμί τελείωνε γρήγορα γιατί μοίραζε πολλά ψωμιά στους πεινασμένους. Ο αδελφός του Ραφαήλ έδινε καλαμπόκι, χωρίς να παίρνη χρήματα, ή το αντάλλασσε με λάδι που το έδινε στην Εκκλησία. Ο Γέροντας λυπόταν αργότερα, γιατί λόγω της ηλικίας του δεν μπορούσε να βοηθήση περισσότερο, όπως θα ήθελε, τους ανθρώπους στα δύσκολα χρόνια της κατοχικής πείνας.
Στον ανταρτοπόλεμο τον συνέλαβαν οι κομμουνιστές αιχμάλωτο και τον φυλάκισαν. Κακοπάθησε όσο διάστημα έμεινε στην φυλακή και υπέφερε από τις ψείρες και το πολύ στρύμωγμα. Σε ένα μικρό δωμάτιο έβαλαν πολλούς. Όταν ξάπλωναν, ο τελευταίος έμπαινε σαν σφήνα ανάμεσά τους.
Δοκιμάστηκε και ηθικώς, γιατί τον έκλεισαν σε ένα δωμάτιο μόνο του και ύστερα έβαλαν δύο αντάρτισσες σχεδόν γυμνές. Προσευχήθηκε έντονα επικαλούμενος την Παναγία και αμέσως ένιωσε «δύναμιν εξ ύψους», που τον ενίσχυσε και τις έβλεπε με απάθεια σαν αδελφές του, όπως ο Αδάμ την Εύα στον παράδεισο.
Τις μίλησε με τρόπο καλό. Εκείνες ήρθαν σε συναίσθηση, ντράπηκαν και έφυγαν κλαίγοντας.
Στην ανάκριση τον ρώτησε ο ανακριτής:
—Γιατί σε πιάσανε;
—Επειδή ο αδελφός μου είναι στον Ζέρβα, απάντησε.
—Και γιατί είναι στον Ζέρβα;
—Ο αδελφός μου είναι πιο μεγάλος ή εγώ; Μπορώ εγώ να κάνω κουμάντο στον αδελφό μου;
Αφού εκτίμησαν την ειλικρίνεια του και το θάρρος του τον άφησαν ελεύθερο.
Άλλοτε έδωσε ψωμί σε αντάρτες πεινασμένους και ταλαιπωρημένους, γνωρίζοντας ότι κυνηγούσαν να σκοτώσουν τον αδελφό του. Εκείνοι τον θεώρησαν ύποπτο, μη μπορώντας να καταλάβουν την ανιδιοτελή αγάπη του, και κινδύνευσε να δικασθή. Ακόμη τους προστάτευσε από την εκδικητικότητα αυτών που έχασαν συγγενείς στον πόλεμο.
Μερικά περιστατικά δείχνουν τις αλλεπάλληλες δοκιμασίες και τους κινδύνους που πέρασε. Το πατρικό του σπίτι για μερικούς μήνες το είχαν για καταυλισμό οκτώ αντάρτες και ο Αρσένιος κρυβόταν για δυο μήνες σε τουρκικό σπίτι. Άλλοτε σε περίοδο χειμώνος με χιόνια κρυβόταν στην ύπαιθρο. Κάποτε οι αντάρτες τον πήραν αγγαρεία μέχρι την Μακεδονία.
Άλλους δυο μήνες έμενε με την αδελφή του Χριστίνα στα Γιάννενα. Τότε τους επισκέφθηκε κάποιος φίλος του που είχε γίνει Ευαγγελικός. Άφησε μια βαλίτσα με βιβλία αιρετικά. Όταν τα είδε ο Αρσένιος, είπε στην αδελφή του να τα κάψη διότι έχουν πολύ δηλητήριο.
Στην μάχη της Κόνιτσας βοηθούσε ως εθελοντής στην περιποίηση των τραυματιών και στην ταφή των νεκρών.
(Βίος Οσίου Παϊσίου του Αγιορείτου, ιερομ. Ισαάκ, σελ. 58-60).