"Ψυχικές και σωματικές ασθένειες"
Ο Γέροντας πάντοτε έδινε προτεραιότητα στην ασθένεια της ψυχής, άσχετα αν η ασθένεια του σώματος είναι σοβαρή.
Πολλοί ασθενείς επισκέπτες του ζητούσαν πιεστικά να προσευχηθεί μόνο για την ίαση της σωματικής ασθένειάς τους.
Δεν μπορούσαν να την υπομείνουν.
Νόμιζαν ότι η παράταση της σωματικής τους ασθένειας θα κλονίσει την πίστη τους στο Χριστό και θα τους οδηγήσει
τελικά στην ασθένεια της ψυχής. Κατά τον Γέροντα συνέβαινε ακριβώς το αντίθετο: Η ανεπίγνωστη ασθένεια της ψυχής τους,
η αμαρτία, τους έκλεινε τα μάτια και δεν έβλεπαν το υψηλό παιδαγωγικό νόημα της σωματικής τους ασθένειεας,
που επέτρεπε η αγάπη του Θεού. Ο Γέροντας ήξερε ότι, αν προσευχόταν μόνο για τη σωματική τους ίαση, δε θα τους βοηθούσε,
διότι ουσιαστικά θα έμεναν ανίατοι.Πάντα προσπαθούσε να συνδέσει τη σωματική τους θεραπεία με την ψυχική τους ίαση…
Ένας χριστιανός ψυχίατρος ακούσθηκε να λέει σε μία θρησκευτική συνάθροιση: Εγώ, ως ψυχίατρος, δεν είμαι ιατρός της ψυχής του ανθρώπου,
αλλά του νευρικού του συστήματος. Και κυριολεκτούσε. Ψυχασθενής είναι μόνο ο αμετανόητος αμαρτωλός,
διότι η ψυχη ασθενεί, μόνο όταν αμαρτάνει χωρίς να μετανοεί. Ιατρός της ψυχής είναι μόνο ο Χριστός.
Και, κατά χάριν Χριστού, ο άγιος που, γνωρίζοντας την ψυχή, έχει αποκτήσει αυτογνωσία και ετερογνωσία.
Ο μη άγιος, ο εμπαθής, που αγνοεί την ψυχή, τη δική του και των άλλων, πώς μπορεί να γίνει ιατρός της ψυχής;
Ο Χριστός και, κατα χάριν Χριστού, ο άγιος, αφού μπορεί και πραγματοποιεί το δυσκολότερο, τη θεραπεία της ψυχής,
μπορεί και πραγματοποιεί και το " ευκολώτερον ", τη θεραπεία του σώματος, όταν η δεύτερη βοηθά την πρώτη.
Οι σωματικές ασθένειες εξυπηρετούν πολλούς και ποικίλους σκοπούς της υπέρλογης αγάπης του Θεού.
Θυμίζει δεισιδαιμονία η απλουστευτική αντίληψη, ότι οι σωματικά ασθενείς τιμωρούνται από το Θεό για τις αμαρτίες τους
και οι σωματικά υγιείς αμείβονται από το Θεό για την αρετή τους.
Στην πραγματικότητα, μπορεί να συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο, όπως με πολλούς αγίους, που ασθενούν σωματικά ισοβίως,
και με πολλούς αμετανόητους αμαρτωλούς, που υγιαίνουν σωματικά ισοβίως.
Βέβαια, κανείς δεν αμφισβητεί, ότι μία ταραγμένη, από αμαρτωλά πάθη, ψυχή αποτελεί γόνιμο έδαφος για την εκβλάστηση
και ανάπτυξη πολλών σωματικών ασθενειών,και αντιθέτως,
μία γαλήνια, από θεία κατάνυξη, ψυχή, δημιουργεί κατάλληλες συνθήκες για τη θεραπεία των ασθενειών αυτών
και την άνθηση της σωματικής υγείας. Όμως, οι συγκεκριμένες διακυμάνσεις της σωματικής υγείας και ασθενείας κάθε ανθρώπου,
σε τελευταία ανάλυση, αποτελούν μυστική έκφραση της παιδαγωγίας του Θεού, που μόνο Εκείνος και οι άγιοί Του γνωρίζουν.
[Γ 206-8]
(Ανθολόγιο Συμβουλών, Άγιος Πορφύριος, σελ.84-86)