«Οι μηχανές και τα σίδερα κάνουν κουμάντο και τον άνθρωπο.
Γι’ αυτό έγιναν και οι καρδιές των ανθρώπων σιδερένιες.
Με όλα αυτά τα μέσα που υπάρχουν, δεν καλλιεργείται η συνείδηση των ανθρώπων. Παλιότερα οι άνθρωποι δούλευαν με τα ζώα και ήταν σπλαχνικοί. Αν φόρτωνες το ζώο λίγο περισσότερο και το κακόμοιρο γονάτιζε, το λυπόσουν. Αν ήταν νηστικό και κοίταζε με παράπονο, σου ράγιζε την καρδιά. Θυμάμαι, όταν αρρώσταινε η αγελάδα μας, υποφέραμε και εμείς, γιατί την θεωρούσαμε μέλος της οικογένειάς μας.
Σήμερα οι άνθρωποι έχουν τα σίδερα και έχουν καρδιές σιδερένιες. Έσπασε ένα σίδερο, το πετάνε. Δεν το πονάνε. Σου λέει: «Σίδερο είναι!»
Δεν δουλεύει καθόλου η καρδιά. Έτσι όμως καλλιεργείται η φιλαυτία, ο εγωισμός. Δεν σκέφτεται τον άλλον σήμερα ο άνθρωπος.
Παλιά, αν έμενε το φαγητό για την άλλη μέρα, θα χαλούσε, και σκέφτονταν οι άνθρωποι και κανέναν φτωχό.
«Προκειμένου να χαλάσει, έλεγαν, ας το δώσω στον φτωχό»...
…«Μεγάλο πράγμα η δύναμη της καρδιάς!
Η καρδιά είναι σαν μία μπαταρία που συνέχεια φορτίζεται. Ούτε κουράζεται, ούτε γερνάει. Η δύναμή της δεν εξαντλείται ποτέ.
Αλλά πρέπει να δουλεύουμε την καρδιά. Γιατί κι εγώ έχω καρδιά κι εσύ έχεις καρδιά, αλλά τι το θέλεις, αν δεν την δουλεύουμε;
Αν δεν δουλεύει κανείς την καρδιά, μπορεί να είναι γίγαντας και να μην
έχει κουράγιο να κάνει τίποτα. Και άλλος μπορεί να είναι τόσος δα, αλλά, επειδή ό,τι κάνει το κάνει με την καρδιά του, δεν κουράζεται καθόλου.
Να, βλέπω κι εδώ μια αδελφή που δεν έχει αντοχή, αλλά, επειδή βάζει καρδιά σε ό,τι κάνει, δεν νιώθει κούραση. Δεν κοιτάζει να ξεφύγει την δουλειά. Κοιτάζει πώς θα αναπαύσει τον άλλον.
Το καθετί το κάνει με αγάπη, γιατί το πονάει και όχι για να την δουν οι άλλοι και να της πουν «μπράβο». Δεν έχει φιλαυτία, ανθρωπαρέσκεια, κινείται στην αφάνεια, οπότε δέχεται την Θεία Χάρη και βοηθιέται από τον Θεό».
(π. Παΐσιος)
«Όλη η δύναμή μας έγκειται στην καρδιά μας. Όταν η καρδιά είναι φως, όλος ο άνθρωπος νιώθει άνετα και ευχάριστα. Όταν η καρδιά είναι βαριά, νιώθει δυστυχισμένος.
Στην Εκκλησία, ο Θεός αγγίζει τις καρδιές μας, τις καθαρίζει με τη χάρη του και τις υποτάσσει στον «χρηστόν» ζυγό του.
Όταν η καρδιά λάμπει στο φως του Θεού, είναι έτοιμος ο άνθρωπος να κινηθεί και να εκδηλωθεί χαρωπά»…
…«Η ζωή της καρδιάς είναι η αγάπη, ενώ η κακία απέναντι στον αδελφό μας είναι ο θάνατος της καρδιάς. Ο Κύριος μας κρατά ακόμη πάνω στη γη, ώσπου η αγάπη προς τον Θεό και τον πλησίον να διαποτίσει όλη τη καρδιά μας. Αυτό είναι που περιμένει από όλους εμάς. Άλλο προορισμό δεν έχουμε»…
… «Όταν κάνουμε την προσευχή μας, πρέπει να πηγάζει κάθε λέξη της κατευθείαν από την καρδιά και κάθε μια απ’ αυτές τις λέξεις να διατηρεί όλη τη δύναμη του περιεχομένου της. Αν αφήσουμε να εξατμιστεί η ουσία ενός φαρμάκου, το φάρμακο αυτό παύει να είναι σωτήριο για τη σωματική μας υγεία.
Έτσι και κατά την προσευχή. Αν λέμε τα λόγια της μη προσέχοντας στο ζωοποιό νόημά τους, μη νιώθοντας την αλήθεια τους στην καρδιά μας,
δεν θα αποκομίσουμε ωφέλεια από την προσευχή. Γιατί η αληθινή, η καρποφόρος προσευχή γίνεται μονάχα όταν είναι προσευχή «εν πνεύματι και αληθεία».
Τα λόγια της προσευχής αντιστοιχούν στα συστατικά στοιχεία ενός φαρμάκου. Το καθένα έχει τη δική του δύναμη και όλα μαζί αποτελούν τη θεραπευτική δόση που χρειάζεται το άρρωστο σώμα μας. Όπως οι φαρμακοποιοί φυλάνε σε κλειστό μπουκάλι ένα παρασκεύασμα ιαματικό, για να μην εξατμισθεί η δύναμή του, έτσι και εμείς πρέπει να κάνουμε με τα λόγια της προσευχής. Να φυλάμε τη δύναμή τους στον κλειστό χώρο της καρδιάς μας, για να τα προφέρουμε με όλη τη δύναμή τους άθικτα και ακέραια»…
…«Όταν προσεύχεσαι στον Κύριο, τη Θεοτόκο η τους Αγίους, να θυμάσαι πάντοτε ότι ο Θεός θα σου απαντήσει ανάλογα με τη διάθεση της καρδιάς σου. «Δώη σοι Κύριος κατά την καρδία σου». Ανάλογο με την καρδιά θα είναι και το δώρημα.
Προσεύχεσαι με πίστη, άδολα, ολόψυχα;
Το δώρημα που θα λάβεις, θα είναι σύμφωνο με την πίστη σου, θα αντιστοιχεί στη θερμότητα της καρδιάς σου.
Και, αντίθετα. Όσο πιο πολύ είναι η καρδιά σου ψυχρή, όσο πιο αδύνατα πιστεύεις, τόσο λιγότερο αποδοτική θα αποδειχθεί η προσευχή σου. Και, επιπλέον, θα λυπήσεις τον Κύριο, που είναι Πνεύμα και απαιτεί να Τον λατρεύουμε «εν πνεύματι και αληθεία»…
…«Όταν προσεύχεσαι για διάφορα προσφιλή πρόσωπα (ζώντες η κεκοιμημένους), να προφέρεις τα ονόματά τους με ολοκάρδιο θέρμη. Σε όλες τις περιπτώσεις αιτημάτων, που κάνεις, ας βγαίνει η προσευχή σου μεσ’ από τα βάθη της καρδιάς. Μ’ αυτή την προϋπόθεση, «ο εάν θέλητε, αιτήσασθε και γενήσεται υμίν».
«Κατά την ανατροφή που δίνουμε τα παιδιά μας, είναι πολύ επικίνδυνο να αναπτύσσουμε την αντίληψη και τη διάνοια, χωρίς να προσέχουμε την καρδιά. Πρέπει να έχουμε συγκεντρωμένο το ενδιαφέρον μας στην καρδιά, γιατί η καρδιά είναι ζωή, αλλά ζωή φθαρμένη από την αμαρτία.
Είναι ανάγκη να καθαρίσουμε αυτή την πηγή της ζωής, να ανάψουμε στην καρδιά τη φλόγα της ζωής, ώστε να καίει και να λάμπει αέναα, χωρίς να σβήνεται.
Η κοινωνία είναι διεφθαρμένη ακριβώς γιατί της λείπει η χριστιανική αγωγή».
(Αγ. Ιωάννης της Κροστάνδης, "Η εν Χριστώ ζωή μου")