Όταν φέρνουμε υπερήφανο λογισμό, τα κάνουμε θάλασσα
- Γέροντα, είμαι πολύ απρόσεκτη· όλο ζημιές κάνω.
- Φαίνεται, θα υπάρχη μέσα σου κρυφή υπερηφάνεια. Επειδή ο Θεός σε αγαπάει, λειτουργούν οι πνευματικοί νόμοι1· κάνεις μια ζημιά και ταπεινώνεσαι. «Ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται» .
- Γέροντα, φοβάμαι να ξανασιδερώσω, γιατί έκαψα ένα ξένο ράσο.
- Να κάνης τον σταυρό σου και να σιδερώνης.
- Μήπως ήταν του πειρασμού;
- Σπάνια μια ζημιά είναι από φθόνο του διαβόλου· συνήθως είναι από υπερήφανο λογισμό. Όταν φέρνουμε υπερήφανο λογισμό, τα κάνουμε θάλασσα. Κι εσύ, φαίνεται, έφερες υπερήφανο λογισμό.
- Γιατί κάηκε το ράσο και δεν έπαθα εγώ ζημιά;
- Γιατί το ράσο πήγε στον άλλον, έγινε γνωστή η ζημιά, οπότε έτσι ρεζιλεύτηκες και ταπεινώθηκες. Ενώ, αν πάθαινες εσύ κάτι, δεν θα ρεζιλευόσουν. Γιατί εξομολογείται κανείς; Για να θεατρινισθή η αμαρτία· έτσι σκάζει ο διάβολος.
- Όταν, Γέροντα, πάη κάποιος να κάνη μια δουλειά και τελικά γίνεται ζημιά, τί συμβαίνει; Δεν δούλεψε σωστά; δεν είχε καθαρή διάθεση;
- Είναι πολλές περιπτώσεις. Πρέπει να εξετάση από που ξεκίνησε.
- Μπορεί, Γέροντα, κάποιος να κάνη ζημιές από αφηρημάδα;
- Τί θα πη αφηρημάδα; Αν εξετάσης, θα δής ότι τις περισσότερες φορές οι ζημιές στην υπερηφάνεια οφείλονται. Αν σε μια νοικοκυρά περάση ο λογισμός ότι καμμιά άλλη δεν πλένει τα πιάτα τόσο καλά όσο αυτή, μπορεί να ρίξη όλο το ράφι με τα πιάτα και να σπάσουν όλα. Μια φορά κάποια που εργαζόταν σε ένα υαλοπωλείο σκέφθηκε: «Τί εύκολα κατεβάζω τα κουτιά με τα ποτήρια!». Μόλις έβαλε αυτόν τον λογισμό, της έφυγαν τα κουτιά από τα χέρια και έσπασαν όλα τα ποτήρια. Ή, ας πούμε, ένας οδηγός βλέπει ένα γεροντάκι ανήμπορο και το παίρνει να το πάη στον προορισμό του. Αν του περάση ο λογισμός: «γιά δές, άλλος θα το έκανε αυτό; τί καλά λόγια θα λέη τώρα το γεροντάκι για μένα!», θα τον εγκαταλείψη η Χάρις του Θεού και μπορεί να πέση πάνω σε καμμιά κολόνα ή να ανεβή πάνω στο πεζοδρόμιο, να χτυπήση και κανέναν!
(Αγἰου Παϊσἰου του Αγιορεἰτου Λὀγοι Ε῾. ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ, σελ. 80-82)