17. Ποιές είναι οι σχέσεις των τριαδικών προσώπων προς άλληλα;
Οι σχέσεις του Υιού και του Αγίου Πνεύματος προς τον Πατέρα είναι σχέσεις γενετικές. Ο Πατήρ στην Τριάδα είναι η πηγαία θεότητα. Είναι η αρχή της θεότητας. Από την άποψη αυτή είναι άναρχος, δεν έχει αρχή, προέλευση. Είναι επίσης άναρχος, με έννοια χρονική. Είναι αΐδιος. Τα δύο αλλά πρόσωπα της Τριάδος ως προς τον Πατέρα δεν είναι άναρχα, γιατί έχουν αρχή, προέλευση. Είναι όμως συνάναρχα και συναΐδια. Τη θεότητά του ο Υιός τη λαμβάνει από τον Πατέρα δια της γεννήσεως. Όμοίως και το Πνεύμα λαμβάνει τη θεότητά του από τον Πατέρα δια της εκπορεύσεως. Οι πρόοδοι αυτές από τον Πατέρα είναι αΐδιες, δεν είναι χρονικές στιγμές στη θεότητα. Το μέτρο του χρόνου δεν μπορεί να ισχύσει για την άπειρη φύση του Θεού. Ο τύπος που εκφράζει την αλήθεια αυτή είναι: Άμα Πατήρ, άμα Υιός, άμα Πνεύμα Άγιο». Η εισαγωγή χρόνου στις τριαδικές σχέσεις καταστρέφει την απειρία της θεότητας.
Ο Άρειος, υποστηρίζοντας ότι η γέννηση του Υιού έγινε στο χρόνο, αρνήθηκε τη θεότητα του Λόγου. Η ιδέα της αϊδιότητας στις σχέσεις των θείων προσώπων και η αλήθεια οτι κάθε πρόσωπο είναι πλήρης και τέλειος φορέας της θείας φύσεως, αποκλείει την Ιδέα ότι ο Πατήρ ως πηγαία θεότητα, ως «γεννήτωρ και προβολεύς» του Yιού και του Αγίου Πνεύματος, είναι Ανώτερος από τα δύο άλλα πρόσωπα, ή ότι αυτά υποτάσσονται στον Πατέρα. Και οι τρεις υποστάσεις του Θεού είναι ομοούσιες και ισότιμες. Ποσοτικές κατηγορίες, το μείζον και το έλασσον, καμία αναφορά δεν έχουν στην απειρία της θεότητας.
18. Ποιά είναι τα υποστατικά ιδιώματα των προσώπων της Τριάδος;
Τα υποστατικά ιδιώματα των προσώπων της Τριάδος είναι:
Για τον Πατέρα το αγένητο και άναρχο. Ο Πατήρ δεν έχει πηγή προελεύσεως. Δε γεννάται από κανέναν, είναι αυθύπαρκτος, παρέχοντας τη δική του θεότητα στα δύο αλλά πρόσωπα της ‘Αγίας Τριάδος.
Για τον Υιό, η γέννηση. Ο Υιός γεννάται από τον Πατέρα αϊδίως. Και είναι μεν άχρονος με τη χρονική έννοια του επιθέτου, όχι όμως και με την έννοια της προελεύσεως, καθόσον τη θεότητα του τη δέχεται από τον Πατέρα.
Και για το Πνεύμα το Άγιο, η εκπόρευση. Γέννηση και εκπόρευση δεν είναι το ίδιο πράγμα. Διαφέρουν μεταξύ τους, χωρίς να γνωρίζουμε τη φύση της διαφοράς.
Τα υποστατικά ιδιώματα είναι αυστηρώς προσωπικά, αμετάδοτα και ακοινώνητα δεν μπορούν δηλαδή να μεταδοθούν από το ένα πρόσωπο στα αλλά. Αυτή η αρχή συνιστά την τάξη της Αγίας Τριάδος, η κατάλυση της οποίας ανατρέπει αυτή την έννοια του τριαδικού Θεού, όπως θα δούμε στη συνέχεια μιλώντας για την εκπόρευση του Αγίου Πνεύματος (Filioque).
(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 31-32)