Δικαιοσύνη
δεν μπορεί να είναι άδικος ο Θεός
Αν δεν υπάρχουν κρίσις και απόδοσις ευθυνών για όσα κακά διαπράξαμε, τότε δεν θα λάβουμε και τιμές για όσα υπομείναμε.
Ε.Π.Ε. 9,432
μαζί ο άγιος και ο άγριος;
Όσοι δίκαιοι και ευσεβείς αναχώρησαν από τη ζωή αυτή και πήραν μαζί τους όλη την αρετή, θα έχουν το ίδιο τέλος με τους μοιχούς, με τους πατροκτόνους, με τους φονιάδες, με τους τυμβωρύχους; Ποια λογική λέει κάτι τέτοιο;
Ε.Π.Ε. 9,436
δεν πληρώνονται όλοι εδώ
Ούτε όλους τους τιμωρεί εδώ ο Θεός, διότι κάτι τέτοιο θα σε έκανε να μη περιμένης την ανάστασι και να απελπιστής για την κρίσι. Αλλ’ ούτε πάλι όλους τους αφήνει να φύγουν ατιμώρητοι, για να μη νομίσης, ότι ο Θεός αδιαφορεί για όσα συμβαίνουν στον κόσμο. Αλλά τι κάνει ο Θεός; Και τιμωρεί και δεν τιμωρεί. Με τις τιμωρίες, που επιτρέπει σ’ αυτή τη ζωή, θέλει να δείξη, ότι από αυτούς που δεν τιμωρούνται εδώ, θα ζητήση λόγο εκεί. Με τις περιπτώσεις πάλι, που δεν τιμωρεί ο Θεός εδώ, σε προετοιμάζει να περιμένης, ότι μετά την αποδημία σου απ’ αυτή τη ζωή, υπάρχει το φοβερώτερο δικαστήριο. Αν όμως ο Θεός δεν ήταν δίκαιος και αδιαφορούσε για όσα πράττουν οι άνθρωποι, τότε ούτε θα τιμωρούσε μερικούς εδώ, ούτε άλλους θα τους ευεργετούσε.
Ε.Π.Ε. 17,574
την απαιτεί η εδώ αδικία
Αν δεν υπήρχε ανάστασις, με ποιο τρόπο θα επιβεβαιωθή η δικαιοσύνη του Θεού, εφ’ όσον σ’ αυτή τη ζωή ευημερούν τόσοι πονηροί και ασεβείς, και από την άλλη μεριά τόσοι αγαθοί και άγιοι πονούν και υποφέρουν;
Ε.Π.Ε. 13,564
θεία
Άλλοι άνθρωποι ζουν με κακία και άλλοι με αρετή. Πολλοί απ’ τους κακούς και ασεβείς έφτασαν σε βαθειά γεράματα και καλοπέρασαν στη ζωή τους. Κι αντίθετα, πολλοί ενάρετοι, υποφέρουν θλίψεις. Λοιπόν; Πότε καθένας θα πληρωθή επάξια; Σε ποια ζωή;
Ε.Π.Ε. 14,278
το ίδιο τέλος θα έχουν όλοι;
Λες: Είναι φιλάνθρωπος ο Θεός, και γι’ αυτό δεν τιμωρεί. Δηλαδή, αν κολάση τους ασεβείς, δεν θα είναι φιλάνθρωπος; Βλέπεις σε τι βλάσφημα λόγια οδηγεί ο διάβολος; Λοιπόν, ρωτάω: Οι μοναχοί, που πήγαν στα βουνά και επέδειξαν πάρα πολύ μεγάλη άσκησι, θα φύγουν από αυτό τον κόσμο αστεφάνωτοι; Αν δεν τιμω-ρούνται οι κακοί και δεν υπάρχη για κανέναν ανταπόδοσις, τότε θα πη κάποιος, ότι ούτε οι αγαθοί βραβεύονται. Ναι, λέει (απερίσκεπτα), διότι αυτό αρμόζει στον Θεό, να υπάρχη μόνο βασιλεία· να μην υπάρχη κόλασις! Δηλαδή, ο πόρνος και ο μοιχός και όποιος έκανε άπειρα κακά, θ’ απολαύση τα ίδια μ’ εκείνον που αγωνίστηκε και επέδειξε σωφροσύνη και αγιότητα; Το ίδιο τέλος περιμένει έναν Παύλο κι ένα Νέρωνα; Ή μάλλον, τον Παύλο και το διάβολο;
Ε.Π.Ε. 17,574
θα ενεργοποιηθή
Αν όλα τα ζυγίζης με τη δικαιοσύνη, θα έπρεπε από την αρχή και κατ’ ευθείαν να τιμωρηθούμε και να χαθούμε. Μάλλον δε όχι μόνο σύμφωνα με τη δικαιοσύνη. Διότι, κι αν είχαμε τιμωρηθή εδώ, πρόσκαιρα , θα φαινόταν και η φιλανθρωπία του Θεού. Όταν κάποιος βρίζη άνθρωπο, που κανένα κακό δεν του έκανε, τιμωρείται σύμφωνα με τους περί δικαίου νόμους. Ο άλλος όμως βρίζει τον Ευεργέτη του, εκείνον που όχι μόνο πριν κανένα κακό δεν του έκανε, αλλά του χάρισε άπειρα καλά, εκείνον που του έδωσε τη ζωή και είναι ο Θεός του και του έδωσε ψυχή και του χάρισε μύρια καλά και είναι έτοιμος, αν θελήση, να τον ανεβάση στον Ουρανό. Αυτόν, λοιπόν, τον Ευεργέτη του, μετά από τόσες ευεργεσίες, Τον βρίζει. Και όχι απλώς Τον βρίζει, αλλά καθημερινά Τον δυσφημεί και με το στόμα του και με τις πράξεις του. Τότε πώς μπορεί να συγχωρηθή;
Ε.Π.Ε. 18,244
η αρετή συλλήβδην
Με τη λέξι «δικαιοσύνη» εννοεί (ο Παύλος) και εδώ την όλη αρετή. Δεν πρέπει, λοιπόν, να στενοχωριέσαι που φεύγω για να στεφανωθώ με το στεφάνι που θα μου βάλη ο Χριστός στο κεφάλι μου.
Ε.Π.Ε. 23,642
ανθρώπων υπάρχει;
Καθημερινά αυξάνεται το κακό. Παντού ακούγονται θρήνοι και κλαυθμοί και δάκρυα ξεπετιούνται από τα μάτια των πενθούντων. Και εκείνοι, που τάχτηκαν ν’ απονέμουν τη δικαιοσύνη, κάνουν χειρότερη τη συμφορά και επιτείνουν την αδικία.
Ε.Π.Ε. 31,498
αμείβει όσους υποφέρουν εδώ
Όσο εντονώτερες γίνονται οι θλίψεις, τόσο αυξάνουν και οι αμοιβές, μάλλον δε και κατά πολύ περισσότερο.
Ε.Π.Ε. 31,608
απονομή κατ’ αξίαν
Το ότι υπάρχει Θεός, το βροντοφωνάζουν τα πράγματα. Αλλ’ ως Θεός, πρέπει να είναι δίκαιος. Και αφού είναι δίκαιος, αμείβει τον καθένα αξιοκρατικά. Αν δε απονέμη αξιοκρατικά ό,τι στον καθένα αξίζει, είναι απόλυτη ανάγκη να υπάρχη ύστερα από τούτον άλλος κόσμος, όπου καθένας θα πάρη άξια προς όσα έπραξε, ή θα τιμωρηθή ή θα τιμηθή για τα κατορθώματά του.
Ε.Π.Ε. 34,594

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 56-59)