Του Αββά Ποιμένος
α'. Πήγε κάποτε ο Αββάς Ποιμήν, όταν ήταν νεώτερος, σ’ ένα γέροντα, να τον ρωτήση για τρεις λογισμούς. Όταν λοιπόν έφθασε στον γέροντα, ξέχασε τον ένα από τους τρεις. Και γύρισε στο κελλί του. Αλλά μόλις έβαλε το χέρι να ξεκλειδώση την πόρτα, θυμήθηκε τον λησμονημένο λογισμό. Και άφησε το κλειδί και γύρισε στον γέροντα. Και του λέγει ο γέρων: « Γρήγορα ξαναγύρισες, αδελφέ ». Και του ιστόρησε: « Όταν πήγα να πιάσω το κλειδί, θυμήθηκα τον λογισμό όπου αποζητούσα και δεν άνοιξα, γι’ αυτό γύρισα ». Και το μάκρος του δρόμου ήταν πάρα πολύ μεγάλο. Του έλεγε δε ο γέρων: « Στους Αγγέλους ανήκεις, Ποιμήν. Και το όνομα σου θα γίνη ξακουστό σε όλη την Αίγυπτο ».
β'. Κάποτε, ο αδελφός του Αββά Ποιμένος Παΐσιος σχετίστηκε με κάποιους έξω από το κελλί του, πράγμα οπού ο Αββάς Ποιμήν δεν το ήθελε. Σηκώθηκε λοιπόν, πήγε στον Αββά Αμμωνά και του λέγει: « Ο αδελφός μου ο Παΐσιος κάνει συντροφιά με κάποιους και έχασα την ειρήνη μου ». Του λέγει ο Αββάς Αμμωνάς: « Ποιμήν, ακόμη ζής ; Πήγαινε, μείνε στο κελλί σου. Και βάλε στην καρδιά σου ότι έχεις ήδη ένα έτος μέσα στο μνήμα ».
γ΄. Ήλθαν κάποτε πρεσβύτεροι από τον κόσμο στις Μονές όπου ήταν ο Αββάς Ποιμήν. Και πήγε στο κελλί του ο Αββάς Ανούβ και του λέγει: « Ας καλέσουμε εδώ σήμερα τους πρεσβυτέρους ». Και ενώ έμεινε για πολύ δεν του έδωσε απόκριση. Λυπήθηκε λοιπόν και βγήκε. Του λέγουν αυτοί οπού έμεναν κοντά του: « Αββά, γιατί δεν του αποκρίθηκες ; ». Και τους απαντά ο Αββάς Ποιμήν: « Τί να του πώ ; Εγώ είμαι νεκρός. Και ο νεκρός δεν μιλά. Ας μή με λογαριάσουν ότι βρίσκομαι εδώ μέσα μαζί τους ».
δ΄. Ήταν ένας γέρων στην Αίγυπτο, πριν έλθουν εκείνοι οπού ήταν μαζί με τον Αββά Ποιμένα. Και είχε γνώση και τιμή πολλή. Όταν λοιπόν ανέβηκαν ο Αββάς Ποιμήν και οι δικοί του από τη Σκήτη, τον άφησαν οι άνθρωποι και έρχονταν στον Αββά Ποιμένα. Και φθονούσε ο γέρων και τους κακολογούσε. Άκουσε λοιπόν ο Αββάς Ποιμήν και λυπήθηκε. Και λέγει στους αδελφούς του: « Τί θα κάμουμε μ' αυτόν τον μεγάλο γέροντα; Γιατί σε θλίψη μας έρριξαν οι άνθρωποι, με το να παρατήσουν τον γέροντα και να προσέχουν εμάς οπού δεν είμαστε τίποτε. Πώς λοιπόν μπορούμε να καλοκαρδίσουμε τον γέροντα; ». Και τους λέγει ύστερα: « Ετοιμάστε λίγο φαγητό και πάρετε και ένα φλασκί κρασί. Και ας πάμε, να φάμε μαζί του. Ίσως έτσι τον καλοκαρδίσουμε ». Πήραν λοιπόν τα φαγώσιμα και πήγαν. Και σαν έκρουσαν τη θύρα, τους ακούει ο μαθητής του και ρωτά: « Ποιοί είστε; ». Και αυτοί είπαν: «Πες στον Αββά, ότι ο Ποιμήν είναι και θέλει να πάρη την ευλογία του ». Το ανεκοίνωσε ο μαθητής, αλλά εκείνος αποκρίθηκε: « Πήγαινε, δεν ευκαιρώ ». Αλλά εκείνοι έκαμαν υπομονή μέσα στο λιοπύρι, λέγοντας: « Δεν φεύγουμε, αν δεν μας κάμη τη χάρη ο γέρων να μας δεχθή ». Ο δε γέρων, βλέποντας την ταπείνωση και την υπομονή του Αββά Ποιμένος, κατανύχθηκε και τους άνοιξε. Μπήκαν λοιπόν και έφαγαν μαζί του. Ενώ δε έτρωγαν, έλεγε: « Αληθινά, δεν είναι μόνο ό,τι άκουσα για σας, αλλά εκατονταπλάσια είδα στη συμπεριφορά σας ». Και έγινε φίλος τους από εκείνη τη μέρα.
ε'. Θέλησε κάποτε ο άρχων της χώρας εκείνης να δή τον Αββά Ποιμένα και δεν ήθελε ο γέρων. Τότε, με πρόφαση ότι ήταν κακοποιός, έπιασε τον γυιό της αδελφής του και τον έρριξε στη φυλακή, λέγοντας: « θα τον απολύσω όταν έλθη ο γέρων και παρακάλεση γ’ αυτόν ». Και ήλθε η αδελφή του κλαίοντας μπροστά στη θύρα. Αυτός όμως δεν της αποκρινόταν. Εκείνη δε τον κατηγορούσε, λέγοντας: « Σκληρόκαρδε, λυπήσου με, μονάκριβο τον έχω ». Και εκείνος έστειλε και της εμήνυσε : « Ο Ποιμήν παιδιά δεν έκαμε ». Και έτσι έφυγε. Ακούοντας το ο άρχων, του εμήνυσε: « Έστω και με απλό σου πρόσταγμα, τον αφήνω ελεύθερο ». Αλλά ο γέρων του αντιμήνυσε, λέγοντας: « Εξέτασε σύμφωνα με τους νόμους. Και αν είναι άξιος θανάτου, ας πεθάνη. Αν όχι, κάμε όπως θέλεις ». Ο δε άρχων, αφού το άκουσε, τότε τον άφησε ελεύθερο.
στ'. Έπεσε σε αμαρτία κάποτε ένας αδελφός, σε Κοινόβιο. Ήταν δε σ’ εκείνους τους τόπους ένας αναχωρητής. Και για πολύ καιρό, δεν πρόβαλε. Πήγε δε ο Αββάς του Κοινοβίου στον γέροντα και του ανέφερε για τον πεσμένο. Και εκείνος είπε: « Να τον διώξετε ». Βγήκε λοιπόν ο αδελφός από το Κοινόβιο, εισήλθε σε χαράδρα και έκλαιε εκεί. Έτυχε δε να περάσουν από εκεί κάποιοι αδελφοί, πηγαίνοντας στον Αββά Ποιμένα και άκουσαν τον αδελφό να κλαίη. Και πλησιάζοντας τον, τον βρήκαν σε θλιβερό κατάντημα. Και του ζήτησαν να τον πάνε στον γέροντα. Και δεν ήθελε, λέγοντας « Εδώ εγώ θα πεθάνω ». Φτάνοντας δε στον Αββά Ποιμένα, του το διηγήθηκαν. Τους παρακάλεσε και τους έστειλε, λέγοντας: « Πέστε του ότι ο Αββάς Ποιμήν σε φωνάζει ». Και ήλθε σ’ αυτόν ο αδελφός. Βλέποντας τον δε ο γέρων θλιμμένο, σηκώθηκε και τον ασπάστηκε. Και μιλώντας του χαρωπά, τον παρακάλεσε να φάγη. Έστειλε δε ο Αββάς Ποιμήν έναν από τους αδελφούς του στον αναχωρητή, λέγοντας: « Από πολλά χρόνια επιθυμούσα να σε δώ, ακούοντας τα σχετικά με σένα. Και από οκνηρία και των δυο μας δεν συναντηθήκαμε. Τώρα λοιπόν, μια και το θέλει ο Θεός και υπάρχει αιτία, κόπιασε έως εδώ, να ιδωθούμε ». Και συνήθιζε να μη βγαίνη από το κελλί του. Και ακούοντας, έλεγε: « Αν ο Θεός δεν πληροφόρησε στην καρδιά του τον γέροντα, δεν θα μου μηνούσε ».
Σηκώθηκε λοιπόν και πήγε σ’ αυτόν. Και αφού ασπάσθηκαν ο ένας τον άλλο με χαρά, κάθισαν. Του είπε δε ο Αββάς Ποιμήν: « Δυο άνθρωποι ήταν σ' ένα τόπο και είχαν και οι δυο νεκρούς. Άφησε δε ο ένας τον δικό του νεκρό και πήγε να κλάψη τον νεκρό του άλλου ». Ακούοντας δε ο γέρων, κατανύχθηκε απ’ αυτά τα λόγια και θυμήθηκε τι έκαμε και είπε: « Ποιμήν, είσαι πολύ ψηλά στον ουρανό, ενώ εγώ είμαι πολύ χαμηλά στη γη ».
ζ΄. Πήγαν κάποτε γέροντες πολλοί στον Αββά Ποιμένα. Και να, ένας συγγενής του Αββά Ποιμένος είχε παιδί και το πρόσωπο του, από ενέργεια του πονηρού, στράφηκε προς τα πίσω. Και βλέποντας ο πατέρας του το πλήθος των γερόντων, πήρε το παιδί και καθόταν έξω από το Μοναστήρι κλαίοντας. Έτυχε δε κάποιος γέρων να βγή. Και βλέποντας τον, του λέγει: « Τί κλαις, άνθρωπέ μου ; ». Και εκείνος του αποκρίθηκε: « Συγγενής είμαι του Αββά Ποιμένος. Και να, συνέβη στο παιδί μου αυτός ο πειρασμός. Και θέλοντας στον γέροντα να το φέρουμε, φοβηθήκαμε. Γιατί δεν θέλει να μας δή. Τώρα λοιπόν, αν μάθη ότι εδώ είμαι, στέλνει και με διώχνει. Αλλά εγώ, βλέποντας τη δική σας παρουσία, τόλμησα να έλθω. Λυπήσου με λοιπόν, Αββά, αν θέλης και πάρε το παιδί μέσα και προσευχηθήτε γι' αυτό». Πήρε ο γέρων το παιδί, μπήκε και χρησιμοποίησε φρόνιμο τρόπο. Ήγουν δεν το παρουσίασε ευθύς στον Αββά Ποιμένα. Αλλά, αρχίζοντας από τους νεωτέρους αδελφούς, έλεγε: « Σταυρώστε το παιδί ».
Αφού δε τους έβαλε όλους να σταυρώσουν το παιδί ο ένας μετά τον άλλο, το έφερε υστέρα στον Αββά Ποιμένα. Αυτός όμως δεν ήθελε να το πλησιάση. Οι άλλοι, ωστόσο, τον παρακαλούσαν, λέγοντας: « Ό,τι όλοι, κάμε και σύ, πάτερ ». Στέναξε τότε, σηκώθηκε και προσευχήθηκε, λέγοντας: « Θεέ μου, κάμε καλά το πλάσμα σου, για να μή κυριευθή από τον εχθρό ». Και αφού το σταύρωσε, ευθύς το θεράπευσε και το γύρισε στον πατέρα του έχοντας την υγεία του.

(Είπε Γέρων,Το Γεροντικόν εκδ. Αστήρ, Αθήνα 1996)