Η πνευματική ζωή των συζύγων
-Γέροντα, όταν ο άνδρας δεν ζη πνευματικά, η γυναίκα τί πρέπει να κάνη;
-Να τον αναθέση στον Χριστό και να προσεύχεται να μαλακώση λίγο την καρδιά του.
Σιγά-σιγά θα κάνη αποβίβαση ο Χριστός στην καρδιά του και θα αρχίση να προβληματίζεται.
Μόλις μαλακώση λίγο η καρδιά του, τότε μπορεί να του πη να την πάη λ.χ. με το αυτοκίνητο στην εκκλησία.
Δεν θα του πή: «έλα κι εσύ στην εκκλησία», αλλά θα του πή: «Μπορείς, σε παρακαλώ, να με πάς μέχρι την εκκλησία;».
Αν την πάη μέχρις εκεί, μπορεί να πή: «Αφού ήρθα ώς εδώ, ας μπώ κι εγώ λίγο μέσα να ανάψω ένα κερί».
Και έτσι σιγά-σιγά ίσως προχωρήση και παραπέρα.
-Μπορεί, Γέροντα, ο Πνευματικός της γυναίκας να βοηθήση με κάποιον τρόπο και τον άνδρα;
-Μερικές φορές, για να βοηθηθή ο άνδρας, ο Πνευματικός πρέπει να κάνη πνευματική εργασία στην γυναίκα.
Από την γυναίκα θα μεταδοθή το καλό στον άνδρα καί, αν έχη αγαθή καρδιά, ο Θεός θα τον βοηθήση να αλλάξη.
Η γυναίκα έχει στην φύση της την ευλάβεια.
Αλλά, όταν ο άνδρας, ενώ είναι λίγο αδιάφορος προς την Εκκλησία, πάρη μια στροφή πνευματική,
μετά προχωράει σταθερά πνευματικά και η γυναίκα δεν τον φθάνει.
Μπορεί μάλιστα να αρχίση να τον ζηλεύη, επειδή δεν προχωράει αυτή. Γι’ αυτό, στις περιπτώσεις αυτές,
λέω στους άνδρες να προσέχουν. Γιατί τί γίνεται; Όσο προχωράει ο άνδρας πνευματικά,
η γυναίκα, αν δεν ζη κι εκείνη πνευματικά, τόσο του πάει κόντρα.
Αν πη ο άνδρας: «πέρασε η ώρα, σήκω να πάμε στην εκκλησία», του λέει: «Αντε, τράβα μόνος σου!
Δεν με καταλαβαίνεις, έχω ένα σωρό δουλειές...». Ή, αν της πη ο άνδρας: «καλά, σβηστό έχεις το καντήλι;»
ή αν πάη να το ανάψη εκείνος, πληγώνει τον εγωισμό της και βάζει τις φωνές: «Τί, παπάς θα γίνης; καλόγερος είσαι;».
Μπορεί ακόμη και να του πή: «Τί το καίμε το καντήλι; Καλύτερα να δώσουμε το λάδι σε κανέναν φτωχό».
Μέχρις εκεί μπορεί να φθάση, σε προτεσταντικές θεωρίες. Φυσικά, ύστερα στενοχωριέται για τις δικαιολογίες που είπε,
αλλά στενοχωριέται και για την πρόοδο που βλέπει στον άνδρα της.
Χίλιες φορές σ’ αυτές τις περιπτώσεις να μείνη σβηστό το καντήλι, παρά να πάη ο άνδρας να το ανάψη.
Για να γλιτώσω λοιπόν τις οικογένειες από την διάλυση, λέω στους άνδρες: «Να πής στην γυναίκα σου,
όταν την βρής σε καλή ώρα: "Αν πηγαίνω στην εκκλησία και κάνω λίγη προσευχή και καμμιά μετάνοια ή διαβάζω
κανένα βιβλίο πνευματικό, δεν τα κάνω αυτά από πολλή ευλάβεια, αλλά γιατί αυτά με φρενάρουν, με συγκρατούν,
ώστε να μην παρασυρθώ από αυτήν την ελεεινή κοινωνία και πάω στα μπουζούκια με παρέες κ.λπ."».
Όταν ο άνδρας χειρισθή έτσι το θέμα, τότε η γυναίκα χαίρεται και μπορεί να αλλάξη και να τον ξεπεράση στα πνευματικά.
Αν δεν το χειρισθή όμως έτσι, της σπάζει τα κόκκαλα. Μπορεί να φθάσουν σε χωρισμό.
Αν θέλη ο άνδρας να βοηθήση την γυναίκα πνευματικά, ας προσπαθήση να την συνδέση με κάποια οικογένεια
που ζη πνευματικά και η μητέρα έχει ευλάβεια, ώστε να παρακινηθή να την μιμηθή.

(Λόγοι Παϊσίου, τόμος Δ΄, Οικογενειακή Ζωή, Εκδ. Ιερού Ησυχαστηρίου "Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος", σελ. 157-159)