Διωγμοί
τρόπαια της Εκκλησίας
Οι διωγμοί ανυψώνουν συνεχή τρόπαια εναντίον του Διαβόλου σε όλα τα μέρη της γης.
Ε.Π.Ε. 19,156
βεβαίωσις του ευαγγελίου
Κανένας δεν θα προτιμούσε να πεθάνη ή να εκτεθή σε τόσο μεγάλους κινδύνους. Κανένας δεν θα ήταν πρόθυμος να αντιταχτή σε ένα τέτοιο βασιλιά, όπως ο Νέρωνας. Μόνο αν απέβλεπε σε κάποιον άλλο Βασιλιά, απείρως ανώτερο. Συνεπώς τα δεσμά και τα βασανιστήρια υπήρξαν βεβαίωσις της ευαγγελικής αλήθειας.
Ε.Π.Ε. 21,376
υπομονή των αγίων
Μιλάει για τη μεγαλύτερη υπομονή. Εκείνην, που έδειχναν οι χριστιανοί στους διωγμούς. Διότι συζούσαν τότε με διώκτες, που επιχειρούσαν να τους βλάψουν από παντού. Και εκείνοι έδειχναν σταθερή και αμετάθετη υπομονή.
Ε.Π.Ε. 23,28
οι διωκόμενοι νικούν
Όταν οι διώκτες δεν νικούν αυτούς που διώκουν, και οι εχθροί αυτούς που κυνηγούν, και οι άρχοντες τους αρχομένους, τότε είναι ολοφάνερο σ’ αυτούς, ότι πάνε χαμένοι, ότι τίποτε δεν καταφέρνουν, ότι τα δικά τους είναι ψεύτικα, ενώ των διωκομένων είναι αληθινά.
Ε.Π.Ε. 23,28
στην αρχή του κηρύγματος
Ενώ το κήρυγμα του ευαγγελίου βρισκόταν στην αρχή, άνθρωποι φτωχοί, που ζούσαν με την καθημερινή εργασία τους, αντιμετώπιζαν τα μίση και την πολεμική από κρατικούς άρχοντες της πόλεως, αφού ακόμα δεν είχε εμφανιστή πιστός βασιλιάς ή άρχοντας. Και ενώ δέχονταν ακήρυκτο πόλεμο, εκείνοι δεν αρνούνταν την πίστι τους.
Ε.Π.Ε. 23,28
η θλίψις των αγίων
Εδώ ως διωγμούς εννοεί τις θλίψεις, τους πόνους. Διότι δεν υπάρχει άνθρωπος, που να βαδίζη το δρόμο της αρετής χωρίς λύπη, θλίψι, οδύνη και πειρασμούς. Πώς θα μπορούσε να γίνη διαφορετικά γι’ αυτόν, που βαδίζει τη στενή και τεθλιμμένη οδό;
Ε.Π.Ε. 23,616
είμαστε έτοιμοι;
Κάποτε κηρύχτηκε διωγμός και άναψε σφοδρός ο πόλεμος κατά της Εκκλησίας. Τότε συνελήφθησαν δυο χριστιανοί. Ο ένας ήταν έτοιμος να υποστή τα πάντα. Ο άλλος ήταν έτοιμος και ανδρείος μόνο στο να του κόψουν το κεφάλι· τα άλλα βασανιστήρια τα φοβόταν. Πώς, λοιπόν, τα οικονόμησε ο Θεός; Όταν ο δικαστής κάθισε στο βήμα, διέταξε ν’ αποκεφαλίσουν εκείνον που για όλα ήταν έτοιμος, ενώ τον άλλον, αφού τον κρέμασε, τον έγδερνε, όχι μια ή δυο φορές, αλλά πολλές και τον περιέφερε σε όλες τις πόλεις. Γιατί άραγε επέτρεψε ο Θεός να γίνη αυτό; Για να θεραπεύση με τα βασανιστήρια την ολιγοψυχία του, για να του διώξη κάθε δειλία, για να μη φοβάται και να μη τρέμη για το οποιοδήποτε μαρτύριο.
Ε.Π.Ε. 24,134
δεν μειώνουν το ζήλο
Τίποτε δεν μπορούσε να χωρίση τον μακάριο Παύλο, που φλεγόταν από την αγάπη του Χριστού. Τίποτε, ούτε ο ουρανός ούτε η γη, ούτε η θάλασσα, ούτε τα βασίλεια στους ουρανούς, ούτε τα κολαστήρια του άδη. Όλα αυτά τα παρέβλεπε για την αγάπη του Χριστού. Κι αν θέλουμε να εξετάσουμε και τους άλλους αγίους, θα τους βρούμε όλους να ευαρεστούν το Θεό, εξ’ αίτιας της αγάπης τους σ’ Αυτόν.
Ε.Π.Ε. 31,336-338
επί Ιουλιανού
Τα γεγονότα με την καταστροφή του Ναού των Ιεροσολύμων συνέβησαν όταν καταδιωκόταν επί Ιουλιανού η πίστις μας, όταν η ζωή όλων μας βρισκόταν σε κίνδυνο, όταν είχε ανασταλή κάθε ανθρώπινη ελευθερία, όταν η ειδωλολατρική μανία βρισκόταν στο απόγειο, όταν άλλοι από τους πιστούς κρύβονταν στα σπίτια τους και άλλοι κατέφευγαν στις Ερημιές και απέφευγαν τις δημόσιες εμφανίσεις. Τότε γίνονταν αυτά, ώστε να μην έχουν οι Ιουδαίοι καμμιά αδιάντροπη δικαιολογία.
Ε.Π.Ε. 34,284
άλλου είδους σήμερα
Δεν είναι βέβαια τώρα καιρός διωγμού, καιρός όμως μαρτυρίου είναι. Δεν είναι καιρός τέτοιων παλαισμάτων, αλλ’ είναι καιρός στεφανιών. Δεν μας διώκουν άνθρωποι, αλλά μας διώκουν δαίμονες. Δεν μας κυνηγάει τύραννος, αλλά μας κυνηγάει ο διάβολος, που είναι πιο φοβερός από όλους τους τυράννους... Φωτιά είναι η σαρκική επιθυμία, φωτιά άσβεστη και διαρκής. Σκυλί λυσσασμένο. Στη ζωή αυτή δεν έχουμε ανακωχή. Παντοτινός ο αγώνας.
Ε.Π.Ε. 37,246

(Χρυσοστομικό Λεξικό, αρχ. Δανιήλ Αεράκη, τόμος Β, σελ. 65-68)