Ο μεγαλομάρτυς Μάμας
Ο ένδοξος μάρτυς του Χριστού Μάμας γεννήθηκε στην Γάγγρα της Παφλαγονίας το 260 από τους πατρικίους μάρτυρες Θεόδοτο και Ρουφίνα. Γεννήθηκε μέσα στο δεσμωτήριο, που είχαν φυλακισθή οι γονείς του για την πίστη τους στον Χριστό. Το νεογέννητο βρέφος το υιοθέτησε η ευσεβής αρχόντισσα Αμμία η Ματρώνα. Ωνομάσθηκε Μάμας γιατί συχνά προσκαλούσε την θετή μητέρα του με την λέξι «μάμα».
Νεαρώτατος ο άγιος Μάμας συνελήφθη από τον ηγεμόνα Αυρηλιανό της Καισαρείας. Έπειτα από φρικτά μαρτύρια με ράβδους, με αναμμένες λαμπάδες και με λίθους, ελευθερώθηκε και κατέφυγε στο όρος της Καισαρείας. Εκεί τον πλησίαζαν άγρια ζώα και του επέτρεπαν να τα αρμέγη. Έκανε το γάλα τους τυρί και το δώριζε στους φτωχούς της περιοχής. Η συναναστροφή του αυτή με τα άγρια ζώα και η φιλανθρωπία του τον έκαναν με τον καιρό πασίγνωστο στην πόλι. Ο νέος ηγεμόνας της Καισαρείας Αλέξανδρος έστειλε ιππείς και τον συνέλαβαν. Όταν ο άγιος παρουσιάσθηκε ενώπιον του, εκείνος τον ρώτησε:
-Εσύ είσαι ο περιβόητος μάγος Μάμας;
-Εγώ δεν είμαι μάγος, απήντησε ο μάρτυς. Εγώ είμαι δούλος του Χριστού, ο οποίος σώζει τους πιστούς Του και τιμωρεί τους μάγους και τους ειδωλολάτρες. Αλλά γιατί μ’ έφερες εδώ;
-Δεν μπορώ να εννοήσω με ποιες μαγείες εξημερώνεις τα άγρια ζώα και συναναστρέφονται φιλικά μαζί σου και σε υπακούουν σαν λογικά.
-Όποιος πιστεύει στον μόνο αληθινό και αιώνιο Θεό, περιφρονεί τις μαγείες και τα είδωλα. Τα θηρία, αν και είναι άλογα και ανόητα ζώα, ευλαβούνται τον Δημιουργό τους και τιμούν τους δούλους Του. Εσείς όμως είσθε πιο ανόητοι απ’ αυτά, γιατί ενώ το βλέπετε αυτό, δεν παραδέχεσθε την αλήθεια.
Ακολούθησαν άλλα μαρτύρια με σιδερένια νύχια, με μαχαίρια, με φλογισμένο καμίνι και τέλος με θηρία. Όταν μέσα στο στάδιο της πόλεως εξαπέλυσαν μια αρκούδα και μια λεοπάρδαλι εναντίον του, και τα δύο θηρία έδειξαν φιλικές διαθέσεις και σεβασμό στον μάρτυρα. Κατάπληκτο το συγκεντρωμένο πλήθος άρχισε να δείχνη συμπάθεια και να δοξάζη τον αληθινό Θεό. Ο τύραννος διέταξε να εξαπολύσουν ένα λιοντάρι. Το λιοντάρι, που ήταν συνηθισμένο να κατασπαράζη αμέσως την λεία του, πλησίασε ήρεμα και ταπεινά τον μάρτυρα.
Απελπισμένος ο ηγεμόνας θανάτωσε τον άγιο στέλνοντας στρατιώτη με τρίαινα. Θεία φωνή κάλεσε τον μάρτυρα στα ουράνια σκηνώματα και η Εκκλησία μας εορτάζει την μνήμη του στις 2 Σεπτεμβρίου.
(Συναξαριστής Θ΄)
("Χαρίσματα και Χαρισματούχοι", Ι. Μονή Παρακλήτου, τόμος Α΄, σελ. 238-240)