118. Ο φυσικός άνθρωπος μπορεί μόνος του ν’ αρχίσει τη σωτηρία του;
Όχι. Την έναρξη της σωτήριας του ανθρώπου μόνο η θεία χάρη μπορεί να ενεργήσει. Η χάρη αυτή καλείται προκαταρκτική. Η διδασκαλία κατά την οποία ο άνθρωπος μπορεί πρώτος να αρχίσει το έργο της σωτηρίας του και κατόπιν να έλθει η χάρη του Θεού ν’ αποτελειώσει την αρξάμενη διαδικασία της σωτηρίας, είναι διδασκαλία ημιπελαγιανική, λανθασμένη και απόβλητη. Βεβαίως —όπως είδαμε και στο προηγούμενο ερώτημα— μετά την πτώση υπελείφθησαν δυνάμεις λογικές και ηθικές, βάσει των οποίων ο άνθρωπος δύναται να πράξει το «ηθικόν καλόν» και να ελκύσει ευχερέστερα τη λυτρωτική χάρη του Θεού, παρά εκείνος που ζεί στη νάρκωση της αμαρτίας, όπως μαρτυρεί η περίπτωση του Κορνηλίου και διαπιστώνει η μαρτυρία της ιστορίας κατά την οποία πολλοί εκ των Πλατωνικών εδέχθησαν τη σωτηρία, ενώ εκ των Επικουρείων (υλιστών φιλοσόφων) κανείς. Τα παραδείγματα όμως αυτά δεν σημαίνουν ότι οι φυσικές δυνάμεις του ανθρώπου αποτελούν τη γέφυρα δια της οποίας ο άνθρωπος μπορεί να μεταπηδήσει στο κράτος της χάριτος και να καλύψει το χάσμα το διαχωρίζον την πεσμένη φύση από το Θεό. Τα ημιπελαγιανικά διδάγματα αλλοιώνουν τη φύση του Θεού, ο οποίος παύει να είναι ο ιατρός ο θεραπεύων τον ημιθανή και τραυματισμένο άνθρωπο, αλλ΄ ο οφειλέτης που οφείλει να ανταμείψει την αρετή του ανθρώπου, τη δε σωτηρία κατεβάζουν στο επίπεδο των φυσικών αγαθών, τα οποία μπορεί να πετύχει από μόνος του ο άνθρωπος
(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 168)