120. Τί φρονούν περί ενέργειας της χάριτος οι Διαμαρτυρόμενοι;
Η περί ενέργειας της χάριτος διδασκαλία των Διαμαρτυρομένων δεν είναι πάντα συνεπής. Η ασυνέπεια οφείλεται στην προσπάθειά τους να εξηγήσουν ασάφειες, δυσκολίες και διλήμματα και να τα προσαρμόσουν στη θεμελιώδη περί χάριτος αντίληψη αυτών.
Η βασική περί χάριτος διδασκαλία του Προτεσταντισμού είναι ομόλογη προς τα περί πτώσεως του ανθρώπου διδάγματα του συστήματός τους, από τα οποία και απορρέει. Κατά τη βασική προτεσταντική αρχή —περί της οποίας μιλήσαμε στα προηγούμενα— ο άνθρωπος με την πτώση του στην αμαρτία νεκρώθηκε πνευματικά. Έχασε τα δώρα της αρχέγονης δικαιοσύνης, η δε θεία εικόνα που υπάρχει στη φύση του καταστράφηκε ολοσχερώς. Έτσι μένει νεκρός και ακίνητος προς τα πνευματικά. Δεν μπορεί να συνεργήσει με τη χάρη του Θεού για τη σωτηρία του. Όλα εξαρτώνται από τη σωστική ενέργεια της θείας χάριτος.
Το ωμό αυτό δόγμα τους προσπαθούν να το στηρίξουν σε χωρία της Γραφής· Ρωμ. 9,16: «Άρα ούν ου του θέλοντος ουδέ του τρέχοντος, αλλά του έλεούντος Θεού». Πράξ. 13,48: «Και επίστευσαν όσοι ήσαν τεταγμένοι εις ζωήν αιώνιον». Έφεσ. 2,8.9: «Τη γαρ χάριτί εστε σεσωσμένοι δια της πίστεως· και τούτο ουκ εξ υμών, Θεού το δώρον». Τα χωρία όμως αυτά δεν είναι σαφή. Λέγουν μεν ότι η σωτηρία προέρχεται από το Θεό, χωρίς όμως να αποσαφηνίζουν αν η σωτήρια ενέργεια του Θεού είναι απόλυτη, η αν σ’ αυτήν μπορεί να συνεργήσει και ο ελεύθερος άνθρωπος. Το ζήτημα πρέπει να μελετηθεί με την εξέταση άλλων σαφέστερων χωρίων της Γραφής, σε ορισμένα από τα οποία γίνεται σαφής λόγος περί αντιστάσεως του ανθρώπου στην ενέργεια του Θεού: Ματθ. 23,37. Πράξ. 7,51. Αποκ. 3,20, ο δε Παύλος τονίζει τη συνέργεια του ανθρώπου στο έργο της σωτηρίας: «Συνεργούντες δε και παρακαλούμεν μη εις κενόν την χάριν του Θεού δέξασθαι ημάς». Από την άλλη, σε περίπτωση που ο άνθρωπος είναι αναίσθητος προς τα πνευματικά, δεν θα είχαν κανένα νόημα οι πολυειδείς παραινέσεις της Γραφής να επιδιώκει (ο άνθρωπος) το αγαθό και την αρετή και η απειλή τιμωρίας και αιώνιων βασάνων για τους αμαρτωλούς.
(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 169-171)