146. Η θεία χάρη ενεργεί πάντοτε λυτρωτικά στον άνθρωπο;
Όχι, δεν ενεργεί. Εδώ πρέπει να προσέξουμε. Άλλο η δραστική ενέργεια των μυστηρίων, που χορηγεί τη χάρη «εξ ανάγκης». Όπως είδαμε, τα μυστήρια είναι δραστικά μέσα της χάριτος. Αυτό οφείλεται στη θεία σύστασή τους. Και άλλο η σωτήρια επενέργειά τους στους πιστούς. Αυτή δεν είναι πάντοτε δραστική. Δηλαδή αυτός που μετέχει σ' ένα μυστήριο δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα καρπωθεί τη λυτρωτική του ενέργεια. Τα μυστήρια δεν είναι μαγικές τελετές, που παρέχουν τυφλά και ασυλλόγιστα τη σωτηρία. Για να λειτουργήσει λυτρωτικά η χάρη πρέπει να συντρέξουν ορισμένες υποκειμενικές συνθήκες. Ο άνθρωπος πρέπει να θέλει τη σωστική τους επενέργεια και να είναι κατάλληλα προπαρασκευασμένος να τη δεχτεί. Σε αντίθετη περίπτωση, αν είναι υποκριτής και ηθικά ακάθαρτος, αν
προσέρχεται μηχανικά χωρίς επίγνωση και αίσθηση του πράγματος, τίποτε δεν θα ωφεληθεί. Και όχι μόνο αυτό, αλλά θα προσθέσει στο παθητικό του μια άλλη πολύ μεγάλη αμαρτία. Αντί ωφέλεια πνευματική θα τρυγήσει κατάκριση και θάνατο.
Ας πάρουμε παράδειγμα τη θεία ευχαριστία. Όλοι οι προσερχόμενοι στο ιερό μυστήριο, είτε είναι καλοί είτε κακοί, θα κοινωνήσουν οπωσδήποτε σώματος και αίματος Χριστού. Δεν θα είναι όμως ίδια τα αποτελέσματα της θείας κοινωνίας. Οι καλοί που προσέρχονται με φόβο Θεού, πίστη και αγάπη, γνωρίζουν δηλαδή τί κάνουν και παρασκευάζονται κατάλληλα για τη λήψη του Θεού, θα λάβουν τη θεία ευλογία, θα ενωθούν μυστικά με το Σωτήρα, θα προαχθούν πνευματικά και θα ενισχυθούν στον αγώνα τους εναντίον των παθών και της αμαρτίας, τα οποία υποδαυλίζουν τα πονηρά πνεύματα της αποστασίας. Αντίθετα, όσοι προσέρχονται αδιάφορα και μηχανικά, χωρίς να γνωρίζουν τί κάνουν (μη διακρίνοντες το σώμα και το αίμα του Κυρίου) και με ακάθαρτο το σώμα και την ψυχή τους, αυτοί όχι μόνο δεν ωφελούνται από τη θεία μετάληψη, αλλά αποκομίζουν καταδίκη (κοινωνούν κρίμα ή κατάκριμα). Αντί η κοινωνία να τους βγει σε καλό, τους γκρεμίζει στο θάνατο.
(Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 211-212)